View source for χροιά

{{LSJ1
|Full diacritics=χροιά
|Medium diacritics=χροιά
|Low diacritics=χροιά
|Capitals=ΧΡΟΙΑ
|Transliteration A=chroiá
|Transliteration B=chroia
|Transliteration C=chroia
|Beta Code=xroia/
|Definition=Ep. and Ion. [[χροιή]], Il.14.164, Thgn.1017 (in Call.''Lav. Pall.''28 [[χροϊά]] ([[χροίην]] codd.)), Att. [[χροιά]] and [[χρόα]], the latter always in Pl. (v. infr.), also in Phld.''D.''3.9,<br><span class="bld">A</span> [[sign]].5, al. (v. [[χρώς]]):—[[skin]], especially of the human body, hence the [[body]] itself, παραδραθέειν φιλότητι ᾑ χροιῇ Il. [[l.c.]]; κατὰ χροιὴν ῥέει ἱδρώς Thgn. [[l.c.]]; ὄζειν.. τῆς χρόας ἔφασκεν ἡδύ μου Ar.''Pl.''1020; <b class="b3">τὰ ἐξανθεῦντα ἐς τὴν χροιὴν</b> ([[skin]], [[surface]]) <b class="b3">ἢ χροιῇ</b> ([[colour]], signf. ''ΙΙ'') ἢ οἰδήμασι Hp.''de Arte''9: cf. [[χρώς]].<br><span class="bld">2</span> metaph., 'skin', i.e. [[surface]], Pythagorean term, Arist.''Sens.''439a31, ''[[Placita Philosophorum|Placit.]]''1.15.2, ''Theol.Ar.''18(pl.); <b class="b3">χ. ἐπίπεδος</b> ib.10; so perhaps in Epicur.''Fr.''81, Phld.''Sign.''5, al.<br><span class="bld">3</span> [[appearance]] to the eye, of heavenly bodies, Id.''D.''3.9.<br><span class="bld">II</span> [[superficial]] [[appearance]] of a thing, its [[colour]], Thgn.451, A.''Pr.''493, E.''Cyc.''517(lyr.); παντοδάπαισι μεμειχμένα χροίαισιν Sapph.20, cf. Numen. ap. Ath.7.282a; [[τοιοῦτον]] (''[[sc.]]'' [[ἐρυθρόν]]) εἶναι τῇ χροιᾷ τὸ μέλι Porph.''Antr.''16; ἔστιν.. χρόα ἀπορροὴ σχημάτων ὄψει σύμμετρος καὶ αἰσθητός Pl.''Men.''76d; νόμῳ χροιή.. ἐτεῇ δ' ἄτομα καὶ κενόν Democr.125, cf. Anaxag.4, Arist. ''Sens.''440a8; ἐκ τριῶν τὰς χρόας ἅπασας μεμεγμένας, τοῦ φωτός, καὶ δι' ὧν φαίνεται τὸ φῶς, καὶ τῶν ὑποκειμένων χρωμάτων Id.''Col.'' 793b33.<br><span class="bld">2</span> esp. [[colour of the skin]], [[complexion]], χροιῆς ἄνθος ἀμειβομένης Sol.27.6; χροιᾶς ἀμείψεις ἄνθος A.''Pr.''23; χροιὰν ἀλλάξασα E.''Med.''1168; λευκὴν χ. ἐκ παρασκευῆς ἔχεις Id.''Ba.''457, cf. Ar.''Nu.'' 1012(anap.); <b class="b3">χρόᾳ ἀδήλῳ τῶν δεδραμένων πέρι</b> [[with]] [[colour]] that gives no hint of what has passed, E.''Or.''1318; <b class="b3">χρόαν.. τὴν σὴν ἥλιος.. αἰγυπτιώσει</b> Pl.Com(?).p.615K. (post ''Fr.''55); χρόας κάλλος [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 196a; ἐρίζοι καὶ γάλακι χροιήν Call.''Hec.''1.4.3.<br><span class="bld">III</span> in Music, [[nuance]] of a [[scale]], Plu.2.1143e.—On the [[accent]], v. Hdn.Gr.1.301, al.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1377.png Seite 1377]] ἡ, ep. u. ion. χροιή, att. χροία u. [[χρόα]], Lob. Phryn. p. 416, – 1) die Oberfläche eines Körpers, bes. des menschlichen Leibes, die Haut; der Körper, Leib selbst; εἴ πως ἱμείραιτο παραδραθέειν φιλότητι ᾑ χροιῇ Il. 14, 164; κατὰ χροιὴν ῥέει [[ἱδρώς]] Theogn. 1071; ὄζειν τῆς χρόας ἔφασκεν ἡδύ μου Ar. Plut. 1020. – 2) die Oberfläche als etwas Gefärbtes, die [[Farbe]] selbst, bes. die Farbe der Haut; χροιᾶς ἀμείψεις [[ἄνθος]] Aesch. Prom. 23; χροιὰν ἀλλάξασα Eur. Med. 1168; λευκὴν χροιὰν ἔχεις Bacch. 457; ὠχρά Ar. Nub. 1003, u. öfter; Plat. Conv. 196 a u. öfter, immer in der Form [[χρόα]]. – Bei den Pythagoreern die Fläche od. die Gränze jedes Körpers. – In der Musik ein gewisses Tongeschlecht, wie [[χρῶμα]], Plut. de mus. 34.
}}
{{ls
|lstext='''χροιά''': Ἐπικ. καὶ Ἰων. χροιή, Ἰλ., (παρὰ Καλλ. εἰς Λουτρ. Παλλ. 28 χροϊά). Ἀττ. χροιὰ καὶ [[χρόα]], τὸ δεύτερον ἀεὶ παρὰ Πλάτ., Λοβέκ. εἰς Φρύν. 496· (ἴδε [[χρώς]])· ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, [[μάλιστα]] δὲ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ἡ ἐπιδερμίς, [[ὅθεν]] καὶ αὐτὸ τὸ [[σῶμα]], παραδραθέειν φιλότητι ᾗ χροιῇ Ἰλ. Ξ. 164· κατὰ χροιήν ῥέει [[ἱδρώς]] Θέογν. 1011· ὄζειν .. τῆς χρόας ἔφασκεν ἡδύ μου Ἀριστοφ. Πλ. 1020· πρβλ. [[χρώς]]. ΙΙ. ἡ [[ἐπιφάνεια]] πράγματός τινος, τὸ [[χρῶμα]] [[αὐτοῦ]], [[χρῶμα]], Θέογν. 451, Αἰσχύλ. Πρ. 493, Εὐρ. Κύκλ. 517· ἔστι.. [[χρόα]] [[ἀπορροή]] σχημάτων ὄψει [[σύμμετρος]] καὶ αἰσθητὸς Πλάτ. Μένων 76D, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ. 3, 15· αἱ χρόαι ἃπασαι μεμιγμέναι ἐκ τριῶν, τοῦ φωτός, καὶ τῶν ὑποκειμένων [χρωμάτων;] περὶ Χρωμάτ. 3, 14. 2) [[μάλιστα]] τὸ [[χρῶμα]] τοῦ δέρματος, χροιᾶς ἀμείψεις [[ἄνθος]] Αἰσχύλ. Πρ. 23· χροιάν ἀλλάξασα Εὐρ. Μήδ. 1168· λευκὴν χροιὰν ἔχεις ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 457, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1008, 1012· χρόᾳ ἀδήλῳ τῶν δεδραμένων πέρι, μὲ [[χρῶμα]] ἐξ οὗ οὐδὲν δύναταί τις νὰ εἰκάσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, Εὐρ. Ὀρ. 1318· χρόαν.. τὴν σὴν [[ἥλιος]].. αἰγυπτιώσει Κωμικ. Ἀνώνυμ. 95b· χρόας [[κάλλος]] Πλάτ. Συμπ. 196 Α. ΙΙΙ. ἐν τῇ φιλοσοφίᾳ τῶν Πυθαγορείων ἡ [[ἐπιφάνεια]] σώματός τινος, Ἀριστ. περὶ Αἰσθ.3. 5, Πλούτ. 2. 883C. IV. ἐν τῇ μουσικῇ, [[ἰδιαίτερος]] χρωματισμὸς τῆς μελῳδίας, ὡς τὸ [[χρῶμα]] v, Πλούτ. 2. 1143 Ε. - Περὶ τοῦ τονισμοῦ ἴδε Γρηγ. Κορίνθου 220 ἐν σημ., Ἀρκάδ. σ. 100.
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ, και αττ. τ. [[χρόα]] και επικ. και ιων. τ. χροιή Α<br /><b>1.</b> [[χρώμα]], [[χρωματισμός]] (α. «αυτό το [[πλακάκι]] έχει παράξενη [[χροιά]]» β. «αἱ χρόαι ἅπασαι μεμιγμέναι ἐκ τριῶν, τοῦ φωτός, καὶ δι' ὧν φαίνεται τὸ φῶς, καὶ τῶν ὑποκειμένων χρωμάτων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>[[λόγιος]] τ.</b>) [[επιδερμίδα]] (α. «[[ερύθημα]] αιδούς επεχύθη επί της απαλής χροιάς της», Καλλιγ.<br />β. «ἡ βαφὴ τῆς χρόας ἐνάερον καὶ ἀχλυώδη ποιοῦσα τὴν ἐπιφάνειαν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> <b>μουσ.</b> το [[ποιόν]] του ήχου, που καθιστά δυνατή τη [[διάκριση]] δύο ή περισσότερων ήχων με την [[ίδια]] [[οξύτητα]] και [[ένταση]], [[αλλά]] με διαφορετική [[προέλευση]], ηχόχρωμα<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[απόχρωση]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[μορφή]], [[χαρακτήρας]] (α. «[[πολιτική]] [[χροιά]]» β. «τα [[λόγια]] του είχαν [[χροιά]] προσταγής»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />το [[χρώμα]] της ανθρώπινης επιδερμίδας, του δέρματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[δέρμα]]<br /><b>2.</b> το ανθρώπινο [[σώμα]]<br /><b>3.</b> (στους Πυθαγορείους) η [[επιφάνεια]] [[κάθε]] σώματος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>χροιή</i> /[[χροιά]] έχει σχηματιστεί από το θ. <i>χροFοσ</i>- της λ. [[χρώς]] «[[χρώμα]], [[επιδερμίδα]]» με κατάλ. -<i>ιᾱ</i> ([[πρβλ]]. [[ῥοιά]] / [[ῥοιή]] / <i>ῥόα</i>), με σίγηση τών ενδοφωνηεντικών -<i>F</i>- και -<i>σ</i>- και [[υφαίρεση]]: <i>χροFoσ</i>-<i>ια</i> > <i>χρο</i>-<i>ο</i>-<i>ια</i> > [[χροιά]] (για τη [[μορφή]] του θ. και τον σχηματισμό <b>βλ.</b> και λ. [[χρώς]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''χροιά:''' Ιων. χροιή, μεταγεν. Αττ. [[χρόα]] ([[χρώς]])·<br /><b class="num">I.</b> [[επιφάνεια]] ενός σώματος, [[δέρμα]], το [[σώμα]] το ίδιο, σε Ομήρ. Ιλ., Θέογν., Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[επιφάνεια]] ενός πράγματος, το [[χρώμα]] του, σε Αισχύλ., Ευρ. κ.λπ.· [[ιδίως]], [[χρώμα]] του δέρματος, [[επιδερμίδα]], σε Αισχύλ., Ευρ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[χρώς]]<br /><b class="num">I.</b> the [[surface]] of a [[body]], the [[skin]]; the [[body]] itself, Il., Theogn., Ar.<br /><b class="num">II.</b> the [[superficial]] [[appearance]] of a [[thing]], its [[colour]], Aesch., Eur., etc.:—esp. the [[colour]] of the [[skin]], the [[complexion]], Aesch., Eur.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ἡ καί χροά (=[[ἐπιδερμίδα]], [[χρῶμα]] τοῦ δέρματος ἤ [[ἄλλου]] πράγματος). Ἀπό τό [[ρῆμα]] [[χράω]] ἤ [[χραύω]] (=[[ξύνω]]), εἶναι συγγενικό μέ τό [[χρώς]], χρωτός (=[[δέρμα]]).
}}