View source for βιός

{{LSJ1
|Full diacritics=βῐός
|Medium diacritics=βιός
|Low diacritics=βιος
|Capitals=ΒΙΟΣ
|Transliteration A=biós
|Transliteration B=bios
|Transliteration C=vios
|Beta Code=bio/s
|Definition=ὁ, [[bow]], = [[τόξον]], Il.1.49, τῷ οὖν τόξῳ [[ὄνομα]] [[βίος]], ἔργον δὲ [[θάνατος]] = the [[name]] of the [[bow]] is [[life]], but its [[work]] is [[death]] Heraclit. 48, etc. (Ambracian acc. to AB1095. Cf. Vedic jiyā́ 'bow-string', Lith. gijà '[[thread]]'.)
}}
{{DGE
|dgtxt=-οῦ, ὁ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. gen. -οῖο <i>Il</i>.1.49]<br />[[arco]], [[ἀργύρεος]] <i>Il</i>.l.c., λίγξε β. <i>Il</i>.4.125, cf. 10.260, 24.605, <i>Od</i>.19.577, <i>h.Ap</i>.301, <i>Certamen</i> 9 (p.38.18), [[κεραός]] <i>AP</i> 6.118 (Antip.Sid.), ῥυτῆρα βιοῦ τ' [[ἔμεναι]] καὶ ὀϊστῶν <i>Od</i>.21.173, cf. 6.270<br /><b class="num">•</b>en juego de palabras c. [[βίος]], indiferente a la acentuación τῷ οὖν τόξῳ [[ὄνομα]] [[βίος]], ἔργον δὲ [[θάνατος]] Heraclit. B 44 (cf. [[βίος]] B III 1)<br /><b class="num">•</b>palabra ambraciota según <i>AB</i> 1095.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>g<sup>u̯</sup>ei(H2)</i>- ‘[[tendón]]’, cf. ai. <i>j(i)yā́</i>- ‘[[tendón]]’, lituan. <i>gijà</i> ‘[[hilo]]’, <i>gýsla</i> ‘[[tendón]]’. Tb. c. grado ø y alarg. lat. <i>fīlum</i>.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0445.png Seite 445]] ὁ, der [[Bogen]], Schußwaffe; eigentlich Nebenform von βία, die Kraft, passende Bezeichnung für eine elastische Schußwaffe; vgl. [[βλαστός]] [[βλάστη]], [[κνημός]] [[κνήμη]]; [[βόλος]] [[βολή]], [[γόνος]] [[γονή]], [[πλόκος]] [[πλοκή]], [[πνόος]] [[πνοή]], [[πόθος]] [[ποθή]], [[ῥόος]] ῥοή, [[σπόρος]] [[σπορά]], [[στόλος]] [[στολή]], [[στρόφος]] [[στροφή]], [[τάφος]] [[ταφή]], [[τόμος]] [[τομή]], [[τύπος]] [[τυπή]], [[φθόγγος]] [[φθογγή]], [[φθόρος]] [[φθορά]], [[φόνος]] [[φονή]], [[φόρος]] [[φορά]], [[χόλος]] [[χολή]], [[χόος]] χοή; [[ἦχος]] ἠχή, [[ὦνος]] ὠνή; [[ἄγορος]] [[ἀγορά]], [[βίοτος]] [[βιοτή]], [[πάταγος]] [[παταγή]]; [[διάλογος]] [[διαλογή]]; von [[βίος]] das Leben, welches ebenfalls Nebenform von βία ist, ward [[βιός]] der Bogen durch den Accent unterschieden; vgl. γαῦλος [[γαυλός]]; [[νόμος]] [[νομός]] [[νομή]], [[τρόπος]] [[τροπός]] [[τροπή]]. Bei Hom. [[βιός]] der Bogen öfters; einen Unterschied zwischen [[βιός]] und [[τόξον]] kennt Hom. nicht, vgl. z. B. Iliad. 1, 45 mit vs. 49, Odyss. 21, 233 mit vs. 234. Aber τὁξον ist bei Hom. weit häufiger.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br />arc ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> τοῦ τόξου τὸ μὲν [[ὄνομα]] [[βιός]], τὸ δὲ [[ἔργον]] [[θάνατος]].<br />'''Étymologie:''' DELG <i>skr.</i> j(i)yá, av. jya, corde de l'arc.
}}
{{elnl
|elnltext=[[βιός]] -οῦ, ὁ boog.
}}
{{elru
|elrutext='''βιός:''' ὁ [[редко лук]] (оружие) (β. ἠδὴ [[φαρέτρη]] Hom.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[bow]], also [[bowstring]] (Trümpy Fachausdrücke 66f.; Il.).<br />Other forms: rare after Homer, replaced by [[τόξον]].<br />Derivatives: None<br />Origin: IE [Indo-European] [431] <b class="b2">*gʷieh₂-</b>/<b class="b2">gʷih₂-</b> [[string]]<br />Etymology: To Skt. <b class="b2">j(i)yā́</b>, Av. <b class="b2">ǰyā</b> [[bowstring]]. Schindler, Wuzelnomen 20 assumes a root noun <b class="b2">*gʷieh₂-</b>, with the Gr. word from <b class="b2">*gʷih₂-o-</b> <b class="b2">provided with a bowstring (this depends on the question whether bowstring</b> is found in Greek); Schwyzer -Debr. 2,32 n. 4 starts from a fem. o-stem (rather doubtful). Further to Lith. <b class="b2">gijà</b> [[thread]], OCS. <b class="b2">ži-ca</b> <b class="b2">string.</b>
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=a [[bow]], Il.
}}
{{Autenrieth
|auten=οῖο: [[bow]].
}}
{{Slater
|sltr=[[βιός]] <br /><b>1</b> [[bow]] ]εὗρε βιῶ[ι ?fr. 344. 4.
}}
{{grml
|mltxt=[[βιός]], το (Α)<br />το [[τόξο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αν εξαιρέσει [[κανείς]] την [[κατάληξη]], ο τ. [[βιός]] ταυτίζεται με αρχ. ινδ. <i>j</i>(<i>i</i>)<i>ya</i>, αβεστ. <i>jya</i> «[[χορδή]] (του τόξου)». Έχει υποτεθεί ότι το αρσ. [[βιός]] προήλθε από αρχικό θηλ. [[βιός]], [[πράγμα]] που εξηγεί και τη [[διαφορά]] στην [[κατάληξη]] [[μεταξύ]] του ελληνικού και των άλλων τύπων (αρχ. ινδ. και αβεστ.), δεδομένου ότι στην Ινδοϊρανική τα θηλ. με [[θέμα]] σε -<i>ŏ</i> εξαφανίστηκαν λόγω μεταπλασμού στα αντίστοιχα με [[θέμα]] σε -<i>ᾱ</i>. Η λ. [[είναι]] αρχαία, απαντά δε στον Όμηρο [[πέντε]] φορές λιγότερο απ' ό,τι η λ. [[τόξον]]. Μετά τον Όμηρο δεν χρησιμοποιήθηκε [[παρά]] μόνο μία [[φορά]] από τον Ηράκλειτο (6ος π.Χ. [[αιώνας]]). Στη Μυκηναϊκή η λ. [[είναι]] άγνωστη, ενώ υπάρχουν [[σύνθετα]] με α' συνθετικό τη λ. [[τόξον]]. Πιθ. η [[ομωνυμία]] της λ. [[βιός]] με τη λ. [[βίος]] συνετέλεσε στην [[εξαφάνιση]] της πρώτης και στην ολοκληρωτική της [[αντικατάσταση]] από την πολύ συνηθέστερη λ. [[τόξον]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''βιός:''' ὁ, [[τόξο]], σε Ομήρ. Ιλ.
}}
{{ls
|lstext='''βιός''': ὁ, [[τόξον]] Ἰλ. Α. 49, κτλ. (Qu. biegen, bug, bogen· τὸ ἀγγλ. bow? ὁ Κούρτ. ἀναφέρει Σανσκρ. ǵya (τοῦ τόξου ἡ [[νευρά]]).)
}}
{{FriskDe
|ftr='''βιός''': {biós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Bogen]], auch [[Bogensehne]] vereinzelt möglich (Trümpy Fachausdrücke 66f.; Il. usw.).<br />'''Derivative''': Keine Ableitungen.<br />'''Etymology''': Bis auf den Auslaut mit aind. ''j''(''i'')''yā́'', aw. ''ǰyā'' ‘Sehne (des Bogens)’ identisch; zum Lautlichen Meeussen KZ 65, 261ff. Da die fem. ''ŏ''-Stämme im Indoiranischen, u. a. durch Umgestaltung zu ''ā''-Stämmen, verlorengegangen sind, würde ein urspr. fem. [[βιός]] den Stammunterschied erklären, s. Schwyzer-Debrunner 32 A. 4. — Unsicher ist die Zugehörigkeit von lit. ''gijà'' [[Faden]], aksl. ''ži''-''ca'' [[Sehne]], s. WP. 1, 194 m. Lit., Pok. 481.<br />'''Page''' 1,237
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[τόξο]]). Πιθανόν νά [[ἔχει]] σχέση μέ τό [[βία]] ἤ με τό [[βίος]], γιατί τό τόξο ἦταν μέσο ζωῆς.
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: ахыц; Adyghe: кӏуснэщаб; Afrikaans: boog; Ainu: ク; Albanian: hark; Apache Western Apache: iłtį́ʼtsį́h; Arabic: قَوْس‎; Egyptian Arabic: قوس‎; Hijazi Arabic: قوس‎; Armenian: աղեղ; Aromanian: arcu, duxar; Assamese: ধনু; Asturian: arcu; Atayal: bhunig; Avar: чӏорбутӏ; Azerbaijani: yay, kaman; Bashkir: йәйә; Bats: ატყ; Bavarian: Bogn; Belarusian: лук; Bengali: ধনু; Breton: gwareg; Bulgarian: лък; Burmese: လေး; Catalan: arc; Cebuano: gapasan; Chechen: ӏад; Cherokee: ᎦᏦᏗ; Chinese Cantonese: 弓; Dungan: гун; Mandarin: 弓; Min Nan: 弓; Choctaw Traditional: iti tanampo; Modified traditional: itti' tana̲po; Chukchi: тиӈур; Czech: luk; Dakota: itazipe; Danish: bue; Dutch: boog; Esperanto: arko, pafarko; Estonian: vibu; Evenki: бэр; Ewe: da; Faroese: bogi; Finnish: jousi; French: [[arc]], [[arc à flèches]]; Friulian: arc; Galician: arco; Georgian: მშვილდი; German: [[Bogen]]; Greek: [[τόξο]]; Ancient Greek: [[τόξον]], [[βιός]]; Hebrew: קֶשֶׁת‎; Hindi: धनुष, कमान; Hungarian: íj; Icelandic: bogi; Ido: armarko, arko; Indonesian: busur; Ingush: ӏад; Irish: bogha; Isthmus Italian: arco; Japanese: 弓; Jarai: hraŏ diu; Kaingang: vyj; Karok: xuskáamhar; Kazakh: жақ, садақ; Ket: ӄыʼт; Khmer: ធ្នូ, ធនុ; Korean: 활; Kurdish Northern Kurdish: kevan; Kyrgyz: жаа; Lakota: itázipa; Lao: ຄັນທະນູ, ທະນຸ; Latgalian: lūks; Latin: [[arcus]]; Latvian: loks; Laz: ტოკსარი, მშვილდი; Lithuanian: lankas; Macedonian: лак; Malay: busur, panah; Malayalam: വില്ല്; Maltese: qaws; Manchu: ᠪᡝᡵᡳ; Mansaka: bosog; Manx: bow; Maranao: pana'; Middle Persian: 𐭪𐭬𐭠𐭭‎; Mingrelian: შქვილი; Mon: တ္ၚ; Mongolian: нум; Nanai: бури; Navajo: ałtį́į́ʼ; Nepali: धनुष; Nivkh: пуньдь; Northern Altai: јаг; Northern Sami: dávgi; Norwegian Bokmål: bue, boge; Nynorsk: boge; Occitan: arc; Ojibwe: mitigwaab; Old Church Slavonic Cyrillic: лѫкъ; Old English: boga; Old Norse: bogi; Oriya: କୋଦଣ୍ଡ; Ossetian: ӕрдӕн; Pali: dhanu; Pashto: ليندۍ‎; Persian: کمان‎; Plautdietsch: Boage; Polish: łuk; Portuguese: arco; Quechua: t'iwka; Romanian: arc; Romansch: artg, arch; Russian: [[лук]]; Sanskrit: धनु, चाप; Sardinian: alcu, arcu; Scottish Gaelic: bogha, bogha-saighde; Serbo-Croatian Cyrillic: лук; Roman: luk; Sicilian: arcu; Sikaiana: kavusu; Slovak: luk; Slovene: lok; Southern Altai: јаа; Spanish: [[arco]]; Svan: ჴემა̈დ; Swahili: upinde, uta; Swedish: båge, pilbåge; Tagalog: busog, pana; Tajik: камон; Tamil: வில்; Taos: xwílena; Tauya: 'ipai aniyamo; Telugu: విల్లు, ధనుస్సు; Thai: ธนู; Tibetan: གཞུ; Turkish: yay; Turkmen: ýaý; Tuvan: ча; Ugaritic: 𐎖𐎌𐎚; Ukrainian: лук; Urdu: دھنش‎, کمان‎; Uyghur: يا‎; Uzbek: yoy, kamon; Vietnamese: cung; Volapük: bob; Walloon: air, årbalesse; Welsh: bwa, bwâu; West Frisian: bûging, bôge; Westrobothnian: bogaseod; White Hmong: hneev nti; Yiddish: בויגן‎; Zhuang: gung
}}