View source for ἀρβύλη

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀρβῠ́λη
|Medium diacritics=ἀρβύλη
|Low diacritics=αρβύλη
|Capitals=ΑΡΒΥΛΗ
|Transliteration A=arbýlē
|Transliteration B=arbylē
|Transliteration C=arvyli
|Beta Code=a)rbu/lh
|Definition=[ῠ], ἡ, [[ankle]] [[boot]], [[strong]] [[shoe]] coming up to the [[ankle]], [[half-boot]], used by [[country]] [[people]], [[hunter]]s, [[traveller]]s, A.Ag.944, Fr.259, E.Or. 1470 (lyr.); πηλοπατίδες ἀ. Hp.Art.62; αὐταῖσιν ἀρβύλαισιν ἁρμόσας πόδα with [[shoe]]s and all, E.Hipp.1189 (wrongly expld. by Eust. as = [[δίφρος]], the [[stand]] of the [[charioteer]]), cf. Ba.1134; cf. [[ἄρμυλα]].
}}
{{DGE
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[ἀραβύλη]] Hsch.; ἁρμύλη <i>Et.Gen</i>.1113; chipr. [[ἄρμυλα]] Hsch.<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br />especie de [[botín ajustado]] πηλοπατίδες ἀρβύλαι Hp.<i>Art</i>.62, cf. Erot.25.15, Gal.18(1).680, propio de personajes de tragedia, A.<i>A</i>.944, <i>Fr</i>.259, E.<i>El</i>.532, αὐταῖσιν ἀρβύλαισι ἁρμόσας πόδας ajustando los pies a los propios botines</i> E.<i>Hipp</i>.1189 (pero interpr. por Eust.599.22 como [[ajustando el pie a los apoyos del carro]]), ψοφεῖ [[γοῦν]] [[ἀρβύλη]] δόμων ἔσω cuando Penteo sale del palacio, E.<i>Ba</i>.638, cf. 1134, de mujeres argivas: de Helena Μυκηνίδ' ἀρβύλαν προβάς E.<i>Or</i>.1470, del coro de mujeres argivas, E.<i>Or</i>.140, de la diosa Hera, E.<i>HF</i> 1304, llevado por los soldados romanos, Lyd.<i>Mag</i>.1.12<br /><b class="num">•</b>ἀραβύλας· ὑποδήματος εἴδη φορτικὰ καὶ βαρβαρικά Hsch.<br /><b class="num">•</b>como n. que daban los antiguos a las σανδάλια Nonnos.179.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá prést. de anatolio *<i>arpuwa-lli</i>-, formación en -<i>alli</i>- sobre la raíz que da lugar a het. <i>arpuwant</i>- ‘[[intransitable]]’, que significaría ‘[[apropiado para lo intransitable]]’; [[ἀραβύλη]] presenta anaptixis; cf. el dim. [[ἀρβυλίς]]. En las formas con -μ- se da el mismo cambio que en eol. κυμερνήτης.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>1</b> [[chaussure forte pour la chasse]] <i>ou</i> la campagne;<br /><b>2</b> αἱ ἀρβύλαι empreintes faites dans le char et destinées à recevoir les pieds du conducteur.<br />'''Étymologie:''' DELG emprunt probable, d'Orient ?
}}
{{pape
|ptext=ἡ, <i>[[starke]] [[Schuhe]]</i>, die den ganzen Fuß bis an die [[Knöchel]] bedeckten, wie sie [[Jäger]], [[Landleute]], [[Reisende]] trugen, Aesch. <i>Ag</i>. 918 frg. 239. Bei Eur. <i>Hipp</i>. 1189 wird ἀρβύλαι von Eust. erkl. τὸ περὶ τὴν ἄντυγα τοῦ ἅρματος [[μέρος]], [[ἔνθα]] ἡ τοῦ ἡνιόχου [[στάσις]] ἐστίν ([[Ableitung]] von [[ἁρμόζω]] bei <i>Schol. Theocr</i>. 7.26, [[wofür]] Hesych. Form ἁρμύλη zu [[sprechen]] scheint).
}}
{{elru
|elrutext='''ἀρβύλη:''' (ῠ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[полусапог]], [[башмак]] Aesch., Eur.;<br /><b class="num">2</b> pl. [[место возницы]], [[передок]] (в колеснице) Eur.
}}
{{ls
|lstext='''ἀρβύλη''': [ῠ], ἡ, ἰσχυρὸν [[ὑπόδημα]] ἐξικνούμενον [[μέχρι]] τῶν σφυρῶν, ἐφόρουν δὲ [[ταῦτα]] οἱ χωρικοί, οἱ κυνηγοὶ καὶ οἱ ὁδοιπόροι, Αἰσχύλ. Ἀγ. 944, Ἀποσπ. 255, καὶ συχν. ἐν Εὐρ., Μυκηνίδ’ ἀρβύλαν προβὰς Ὀρέστ. 1470˙ [[πηλοπατίδες]] ἀρβύλαι Ἱππ. π. Ἄρθρ. 828˙ αὐταῖσιν ἀρβύλαισιν ἁρμόσας [[πόδα]], δηλ. ὡς ἦτο μετὰ τῶν ὑποδημάτων τοῦ κυνηγίου˙ ὁ σχολιαστὴς [[ὅμως]] δίδει [[ἄλλην]] ἐξήγησιν ἐκλαμβάνων τὴν λέξιν ταυτόσημον τῷ ἐν τῷ δίφρῳ μέρει, [[ἔνθα]] ἵστατο ὁ [[ἡνίοχος]], «ταῖς τοῦ ἅρματος (ἀρβύλαις) περὶ τὴν ἄντυγα, [[ἔνθα]] τὴν στάσιν ἔχει ὁ [[ἡνίοχος]]» Σχόλ. εἰς Εὐρ. Ὀρ. 1189, ἴδε σημ. Paley ἐν τόπῳ. Πρβλ. Βάκχ. 1134 καὶ ἴδε Λεξ. Ἀρχ.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀρβύλη:''' [ῠ], ἡ, δυνατό και ανθεκτικό [[υπόδημα]] που έφτανε πάνω από τους αστραγάλους και το φορούσαν οι αγρότες, οι κυνηγοί, οι οδοιπόροι, οι ταξιδιώτες, σε Αισχύλ., Ευρ. (άγν. προέλ.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[shoe that covers the whole foot up to the ankle]] (Hp.).<br />Other forms: [[ἀρβύκη]] (read [[ἀρβύλης]]) <b class="b3">τοῦ ὑποδήματος</b> H. Also <b class="b3">ἀράβυλας· ὑποδήματος εἴδη φορτικὰ καὶ βαρβαρικὰ</b> H. And <b class="b3">ἄρμυλα· ὑποδήματα</b>, [[Κύπριοι]] H.<br />Derivatives: [[κατάρβυλος]] reaching down to the shoes' (S.); cf. <b class="b3">καθάρβυλος χλανίς</b>.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Clearly a substr. word; suffix <b class="b3">-υλ-</b> Fur. 201 n. 14; var. β/[[μ]]; [[αρ]]/[[αρα]]; <b class="b3">κατ-</b>/<b class="b3">καθ-άρβυλος</b>. Banat̨eanu REIE 3, 145. Knauer Glotta 33, 114 n. 1. Neumann (Orbis 20, 1971, 482-485) suggests a connection with Hitt. [[arpu-]] [[difficult]] as [[shoes fit for difficult terrain]]; doubtful: difficult shoes?; he also thinks β/[[μ]] is Cyprian (but see on [[κυβερνάω]]).
}}
{{grml
|mltxt=[[αρβύλα]], η κ. [[άρβυλο]], το (Α [[ἀρβύλη]] κ. [[ἀρβυλίς]], η)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> «οι αρβύλες, τα άρβυλα» — τα υποδήματα των στρατιωτών<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «φόρεσα τις αρβύλες» — κατατάχθηκα στον στρατό<br />β) «[[λόγια]] της αρβύλας» — ανυπόστατες φήμες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για χωρικούς, κυνηγούς, οδοιπόρους) ανθεκτικό [[υπόδημα]] που φθάνει [[μέχρι]] την [[κνήμη]]<br /><b>2.</b> [[μέρος]] του άρματος όπου στεκόταν ο [[αρματηλάτης]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται πιθ. για [[δάνειο]] από την [[ανατολή]]. Ο <b>Ησύχ.</b> παραδίδει τ. <i>άρμυλα</i> «υποδήματα» <b>(κυπρ.)</b>, που, αν παραδίδεται σωστά, αποτελεί [[είτε]] [[παραλλαγή]] του <i>αρβύλη</i> και συνδέεται με το [[αρμόζω]] [[είτε]] ανεξάρτητο [[δάνειο]]. Η [[κατάληξη]] του νεοελλ. [[αρβύλα]] [[κατά]] τα θηλ. ονόμ. σε -<i>α</i>].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Deriv. [[unknown]].]<br />a [[strong]] [[shoe]] or [[half]]-[[boot]], used by [[country]]-[[people]], hunters, travellers, Aesch., Eur., Theocr., Anth.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀρβύλη''': {arbúlē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Schuh]], [[der den ganzen Fuß bis an den Knöchel bedeckte]] (Hp., A., E.).<br />'''Derivative''': Deminutivum [[ἀρβυλίς]] (Theok., ''APl''.), Adjektiv [[ἀρβυλικός]] (Delos III<sup>a</sup>).<br />'''Etymology''': Orientalisches LW aus unbekannter Quelle. Vgl. [[ἄρμυλα]] und außerdem ἀρβύκη· τοῦ ὑποδήματος H., das kaum richtig überliefert sein kann. S. auch Knauer Glotta 33, 114 A. 1.<br />'''Page''' 1,130
}}
{{trml
|trtx====[[ankle boot]]===
French: [[bottine]]; German: [[Stiefelette]]; Greek: [[μποτάκι]]; Ancient Greek: [[ἀρβύλη]], [[ἀραβύλη]], [[ἀρβυλίς]]; Hungarian: bokacsizma; Italian: [[stivaletto]]; Spanish: [[botín]], [[botín ajustado]]; Swedish: stövlett
}}