σπόρος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, (σπείρω) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[sowing]], <span class="bibl">Hdt.8.109</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>7.20</span>, <span class="bibl">Theoc.16.94</span>, etc.; <b class="b3">μετὰ τὸν σ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>42d</span>: metaph., ὁ γαμήλιος σ. καὶ ἄροτος Plu. 2.144b: pl., <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>7.5.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[seed-time]], <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>17.4</span>; ἀπὸ σπόρω <span class="bibl">Theoc.10.14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[seed]], <b class="b3">λίνου σ</b>. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.65</span>; σ. ἐν νειοῖσιν βάλλοντες <span class="bibl">Theoc.25.25</span>, cf. <span class="bibl">A.R.3.413</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span>4.26</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[harvest]], [[crop]], <span class="bibl">Hdt.4.53</span>, <span class="bibl"><span class="title">PGrenf.</span>2.36.16</span> (i B.C.), etc.; <b class="b3">ὁ πρώϊμος σ</b>. <span class="title">OGI</span>56.68 (Canopus, iii B.C.); <b class="b3">γᾶς σ</b>. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>706</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[offspring]], Lyc.221,750. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[semen genitale]], [[varia lectio|v.l.]] for [[γονή]] in <span class="bibl">Hp.<span class="title">Vict.</span>2.54</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0924.png Seite 924]] ὁ, das Säen, Xen. Oec. 7, 20; die Saat, Her. 8, 109; Plat. Tim. 42 d; der Saamen, Plut. Symp. 4, 5, 2; auch das Erzeugte, φορβὰν ἱερᾶς γᾶς σπόρον, Soph. Phil. 700.

|mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[πράξη]] και το [[αποτέλεσμα]] του [[σπείρω]], η [[σπορά]], το [[σπάρσιμο]] (α. «άρχισε [[νωρίς]] [[νωρίς]] ο [[σπόρος]]» β. «καὶ γὰρ νεατὸς καὶ [[σπόρος]] καὶ [[φυτεία]]... ὑπαίθρια... ἔργα ἐστίν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> [[καθετί]] που σπέρνεται στη γη για να βλαστήσει, το [[σπέρμα]] οποιουδήποτε καρπού (α. «οι σπόροι του καρπουζιού» β. «ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῑραι τὸν σπόρον αὐτοῡ», ΚΔ)<br /><b>3.</b> το [[σπέρμα]], το γονιμοποιό [[έκκριμα]] τών γεννητικών οργάνων του άνδρα και τών αρσενικών ζώων<br /><b>4.</b> [[παιδί]], [[τέκνο]], [[απόγονος]] (α. «δεν θά 'μαι του [[πατέρα]] μου [[σπόρος]] αν τή γλυτώσεις» β. «τῆς κηρύλου δαμαρτος ἀπτῆνα σπόρον», <b>Λυκόφρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[αρχή]], αρχική [[αιτία]] («έσπειραν τον σπόρο της επανάστασης»)<br /><b>2.</b> μικρόσωμο και ζωηρό [[παιδί]] («πάψε σπόρε, μη μιλάς!»)<br /><b>3.</b> [[καρπός]] στον οποίο το [[σπέρμα]] συμφύεται με το [[περικάρπιο]] και δεν αποχωρίζεται από αυτό<br /><b>4.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) φυτικό όργανο ή [[τμήμα]] φυτικού οργάνου το οποίο αν φυτευθεί μπορεί να δώσει ένα νέο [[φυτό]], όπως [[είναι]] ο πατατόσπορος<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[σπόρος]] βελτιωτή» — ο [[σπόρος]] που παράγεται [[κατά]] τη [[σποροπαραγωγή]] σε περιορισμένη [[ποσότητα]], στην [[περίπτωση]] που πρόκειται να διατεθεί μια νέα βελτιωμένη [[ποικιλία]]<br />β) «το αμιγές του σπόρου» — η [[κατάσταση]] στην οποία βρίσκεται ο [[σπόρος]] όταν δεν περιέχει σπόρους άλλων [[φυτών]]<br />γ) «[[παλαίωση]] σπόρου»<br /><b>(φυτοπαθ.)</b> [[ικανότητα]] του σπόρου να διατηρείται για [[μερικά]] [[χρόνια]] [[κατά]] τη [[διάρκεια]] τών οποίων ο [[παθογόνος]] [[παράγοντας]] που βρίσκεται [[μέσα]] του νεκρώνεται ή αδρανοποιείται και ο [[σπόρος]] απαλλάσσεται από αυτόν ενώ εξακολουθεί να διατηρεί τη βλαστική του [[ικανότητα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[εποχή]] κατάλληλη για [[σπορά]]<br /><b>2.</b> [[σοδειά]], [[συγκομιδή]] («οὐ φορβὰν ἱερᾱς γᾱς σπόρον», <b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] [[σπορ]]- του [[σπείρω]]].