Τυρταῖος

Wikipedia EN

Tyrtaeus (/tɜːrˈtiːəs/; Greek: Τυρταῖος Tyrtaios; fl. mid-7th century BC) was a Greek elegiac poet from Sparta whose works were speculated to fill five books. His works survive from quotations and papyri, and include 250 lines or parts of lines. He wrote at a time of two crises affecting the city: a civic unrest threatening the authority of kings and elders, later recalled in a poem named Eunomia ("Law and Order"), where he reminded citizens to respect the divine and constitutional roles of kings, council, and demos; and the Second Messenian War, during which he served as a sort of "state poet", exhorting Spartans to fight to the death for their city. In the 4th century BC, when Tyrtaeus was an established classic, Spartan armies on campaign were made to listen to his poetry. The Suda states that he wrote martial songs; these were important in Spartan festivals and were done through anapaestic and iambic chants that accompanied armed dances and processions.

Greek Monolingual

ο / Τυρταῖος, ΝΜΑ
ελεγειακός ποιητής που έμεινε γνωστός στην ιστορία για τις ελεγείες και τους παιάνες του με τους οποίους παρακινούσε τους Σπαρτιάτες στη νίκη κατά τους Μεσσηνιακούς πολέμους.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Το ανθρωπωνύμιο έχει σχηματιστεί πιθ. μέσω αμάρτυρου τύρτος (πρβλ. τρίτος: τριτ-αῖος) από το θ. του αριθμτ. τέσσαρες (συνεσταλμένη βαθμίδα με φωνηεντισμό -υρ-, πρβλ. πέσυρες, τρυφάλεια, βλ. λ. τέσσερεις). Σύμφωνα με την άποψη αυτή, Τυρταῖος θα μπορούσε να σημαίνει «το τέταρτο παιδί» ή «αυτός που γεννήθηκε την τέταρτη ημέρα». Η άποψη ότι η λ. αποτελεί ιλλυρικό δάνειο δεν θεωρείται πιθανή].

Wikipedia EL

Ο Τυρταίος ήταν αρχαίος Έλληνας ελεγειακός ποιητής, γιος του Αρχεμβρότου, καταγόμενος από τις Αφιδνές της Λακεδαίμονος (σημερινό Δαφνί Λακωνίας) και έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., ως σύγχρονος ή λίγο παλαιότερος των επτά σοφών της αρχαιότητας.

Ο Τυρταίος έγραψε πολεμικά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης. Με τις ελεγείες και τους παιάνες του τόνιζε τη στρατιωτική τιμή και την αγάπη προς την πατρίδα, φιλοδοξώντας να στηρίξει το σπαρτιατικό στρατό κατά το Β' Μεσσηνιακό πόλεμο (περίπου 670 π.Χ.).

Σύμφωνα με μία παράδοση, ήταν Αθηναίος ή Μιλήσιος δάσκαλος ή γραμματικός, τον οποίο έστειλαν οι Αθηναίοι ως βοήθεια στους Λακεδαιμόνιους. Λέγεται ότι κατέληξε στη Σπάρτη για να εκπληρώσει κάποιο χρησμό, αναπτερώνοντας το ηθικό των Σπαρτιατών και ενισχύοντας το στρατιωτικό τους φρόνημα. Όμως η ανάλυση των έργων του, μαρτυρεί τη σπαρτιατική καταγωγή του Τυρταίου. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή ήταν Σπαρτιάτης στρατηγός του οποίου τα τραγούδια προορίζονταν για τους στρατιώτες του. Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης στους Δειπνοσοφιστές αναφέρει απλώς ότι υπό την στρατηγία του οι Λακεδαιμόνιοι επιβλήθηκαν των Μεσσηνίων.

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Νόμοι, 629α) του αποδόθηκε η ιδιότητα του Σπαρτιάτη πολίτη, αν και ο Ηρόδοτος (Θ' 35) δεν τον αναφέρει ανάμεσα στους τιμώμενους ξένους της Σπάρτης. Στηριγμένος στην αναφορά του ίδιου του Τυρταίου για την σπαρτιατική ιδιότητα του πολίτη (Απόσπασμα 2), ο Στράβων (Η 362) τείνει να απορρίψει την ιδέα της αθηναϊκής καταγωγής. Ο Arthur Woollgar Verrall (Classical Review, Ιούλιος 1896, Μάιος 1897) τοποθετεί τον ποιητή στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα, ενώ ο Eduard Schwartz (Hermes, 1899, XXXIV) αμφισβητεί παντελώς την ύπαρξή του.

Σώζονται αποσπάσματα μόνο των ποιημάτων του Τυρταίου, που εξυμνούν παλιές νίκες και διαβεβαιώνουν για μελλοντικές επιτυχίες, έχοντας ως σκοπό την ανύψωση του ηθικού. Στο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται ότι έγραψε για την σπαρτιατική πολιτεία και τον βασιλέα Θεόπομπο ελεγείες και παιάνες. Τα σωζόμενα αποσπάσματα είναι όλα ελεγειακά, γραμμένα στη δωρική διάλεκτο, και αναφέρονται στο σπαρτιατικό σύνταγμα και την πολεμική αρετή. Η απαγγελία της ελεγειακής ποίησης μάλλον συνοδευόταν με τον ήχο αυλού. Δώδεκα αποσπάσματα (3 ολοκληρωμένα ποιήματα) σώζονται στον Στράβωνα, τον Λυκούργο και τον Στοβαίο.

Russian (Dvoretsky)

Τυρταῖος: ὁ Тиртей (элегический поэт, вдохновлявший спартанские войска во время 2-й Мессенской войны в 680 г. до н. э.) Plat. etc.

Frisk Etymology German

Τυρταῖος: {Turtaĩos}
See also: s. τράπεζα.
Page 2,949