3,258,463
edits
θέλγω: Difference between revisions
From LSJ
16
(SL_1) |
(16) |
||
| Line 24: | Line 24: | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[θέλγω]] <br /> <b>a</b> [[enchant]] κῆλα δὲ καὶ δαιμόνων θέλγει φρένας (θέλγεις coni. Krause: of a [[lyre]]) (P. 1.12) <br /> <b>b</b> [[soothe]] [[ἄριστος]] εὐφροσύνα πόνων κεκριμένων [[ἰατρός]]. αἱ δὲ σοφαὶ Μοισᾶν θύγατρες ἀοιδαὶ θέλξαν νιν ἁπτόμεναι (νιν = πόνους, Didymus: = εὐφροσύναν, [[Aristarchus]]) (N. 4.3) | |sltr=[[θέλγω]] <br /> <b>a</b> [[enchant]] κῆλα δὲ καὶ δαιμόνων θέλγει φρένας (θέλγεις coni. Krause: of a [[lyre]]) (P. 1.12) <br /> <b>b</b> [[soothe]] [[ἄριστος]] εὐφροσύνα πόνων κεκριμένων [[ἰατρός]]. αἱ δὲ σοφαὶ Μοισᾶν θύγατρες ἀοιδαὶ θέλξαν νιν ἁπτόμεναι (νιν = πόνους, Didymus: = εὐφροσύναν, [[Aristarchus]]) (N. 4.3) | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=(AM [[θέλγω]])<br />[[προσελκύω]] κάποιον, [[γοητεύω]], [[σαγηνεύω]] (α. «τον έθελξε με το [[κάλλος]] της» β. «και μ' [[οὔτι]] μελιγλώσσοις πειθοῦς ἐπαοιδαῖσιν θέλξει», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[μαγεύω]], [[καταπραΰνω]] κάποιον με φάρμακα ή με μαγικά ποτά ή με ξόρκια ή με άσματα («ἀνδρῶν ὅμματα θέλγει», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εξαπατώ]], [[πλανώ]], [[ξεγελώ]]<br /><b>3.</b> [[παράγω]] [[κάτι]] με μαγικά [[μέσα]], [[κάνω]] [[κάτι]] με ξόρκια.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[σημασία]] του ρ. «[[κάνω]] [[μάγια]]» οδήγησε σε συσχετισμό του με το λιθ. <i>žvelgiu</i> «[[κοιτάζω]]», [[οπότε]] ως αρχική θεωρείται η [[σημασία]] «[[ματιάζω]], [[μαγεύω]] με το [[κακό]] [[μάτι]]». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], συνδέεται με τα αγγλ.-σαξον. <i>dolg</i> και αρχ. άνω γερμ. <i>tolc</i> «[[πληγή]]». Η [[σημασία]] «[[κάνω]] [[μάγια]]» εξελίχθηκε σε «[[ξεγελώ]], [[απατώ]]» και στη [[συνέχεια]] το ρ. χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά, για να δηλώσει το «[[ξεγέλασμα]]», την «[[απάτη]]» του έρωτα, [[ακόμη]] και του ύπνου. Ενδιαφέρουσα η εμφάνισή του ως α' συνθετικού με τις μορφές <i>θελξι</i>- και <i>θελγεσι</i>-, δηλ. σε α' συνθετικό του τύπου <i>τερψί</i>-<i>μβροτος</i>. Ως β' συνθετικό εμφανίζεται με τη [[μορφή]] -<i>θελγής</i> [[χωρίς]] όμως να μαρτυρείται τ. <i>θέλγος</i>. Αμφίβολη, [[τέλος]], η σύνδεσή του με το [[ασελγής]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[θέλγητρο]](<i>ν</i>), [[θελκτικός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[θέλγημα]], [[θελγίν]], [[θέλγμα]], [[θέλκταρ]], [[θελκτήρ]], [[θέλκτρον]], [[θελκτύς]], [[θελκτώ]], [[θέλκτωρ]], [[θέλξις]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[θελγεσίμυθος]], [[θελξιεπής]], [[θελξίμβροτος]], [[θελξιμελής]], [[θελξίνους]], [[θελξίπικρος]], [[θελξίφρων]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>θελξιέπεια</i>, [[θελξίθεος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[θελξικάρδιος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[αθελγής]], [[λυροθελγής]], [[πανθελγής]], [[πολυθελγής]], [[φρενοθελγής]]. | |||
}} | }} | ||
