3,277,759
edits
ὀπάζω: Difference between revisions
From LSJ
29
(SL_2) |
(29) |
||
| Line 24: | Line 24: | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ὀπάζω]] (impv. ὄπαζε; ὀπάζων; ὀπάζειν: aor. ὤπᾰσας, ὤπᾰσε（ν); ὄπασσεν, ὤπᾰσαν; ὀπᾰσαις; ὀπάσσαι.) <br /> <b>1</b> [[bestow]] Λάμπων δὲ μελέταν ἔργοις ὀπάζων Ἡσιόδου [[μάλα]] τιμᾷ τοῦτ' [[ἔπος]] (I. 6.67) [[normally]], of divinities, οἱ ὤπασε θησαυρὸν δίδυμον μαντοσύνας (O. 6.65) κόσμον Ὀλυμπίᾳ, ὅν [[σφι]] [[Ζεὺς]] γένει ὤπασεν (O. 8.84) κεῖναι γὰρ ὤπασαν τὰ τέρπν (O. 9.28) πολλὰ μὲν νικαφόρον ἀγλαίαν ὤπασαν ἄκραις ἀρεταῖς ὧραι πολυάνθεμοι (O. 13.14) “[[τάν]] ποτε [[Ζεὺς]] ὤπασεν λαγέτᾳ Αἰόλῳ καὶ παισὶ τιμάν” (P. 4.107) τὸ μὲν μέγιστον [[τόθι]] χαρμάτων ὤπασας (P. 8.65) ὤπασε δὲ [[Κρονίων]] πολέμου μναστῆρά οἱ χαλκεντέος λαὸν ἵππαιχμον (N. 1.16) [[τᾶς]] ἀφθονίαν ὄπαζε μήτιος ἁμᾶς [[ἄπο]] (N. 3.9) μοῖραν δ' εὔνομον [[αἰτέω]] σε παισὶν δαρὸν Αἰτναίων ὀπάζειν, Ζεῦ πάτερ (N. 9.30) νίκαν τὰν λτ;γτ;ενοκράτει [[Ποσειδάων]] ὀπάσαις (I. 2.14) ([[φάμα]]). ἅ τε ὤπασεν τοιάδε [[τῶν]] τότ' ἐόντων φύλλ ἀοιδᾶν (I. 4.26) ἀλλὰ [[νῦν]] μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.38) “τὸ μὲν ἐμόν, Πηλέι [[γέρας]] θεόμορον ὀπάσσαι γάμου Αἰακίδᾳ” (Hermann: ὀπάσαι cod.) (I. 8.39) met., [[ἐπεὶ]] στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (sc. [[Ἰσθμός]]) (I. 1.11) [[add]]. inf., αὐτὰ δέ σφισιν ὤπασε τέχναν πᾶσαν ἐπιχθονίων Γλαυκῶπις ἀριστοπόνοις χερσὶ κρατεῖν (O. 7.50) πόλιν δ' ὤπασεν λαόν τε διαιτᾶν (sc. [[Λοκρός]]) (O. 9.66) | |sltr=[[ὀπάζω]] (impv. ὄπαζε; ὀπάζων; ὀπάζειν: aor. ὤπᾰσας, ὤπᾰσε（ν); ὄπασσεν, ὤπᾰσαν; ὀπᾰσαις; ὀπάσσαι.) <br /> <b>1</b> [[bestow]] Λάμπων δὲ μελέταν ἔργοις ὀπάζων Ἡσιόδου [[μάλα]] τιμᾷ τοῦτ' [[ἔπος]] (I. 6.67) [[normally]], of divinities, οἱ ὤπασε θησαυρὸν δίδυμον μαντοσύνας (O. 6.65) κόσμον Ὀλυμπίᾳ, ὅν [[σφι]] [[Ζεὺς]] γένει ὤπασεν (O. 8.84) κεῖναι γὰρ ὤπασαν τὰ τέρπν (O. 9.28) πολλὰ μὲν νικαφόρον ἀγλαίαν ὤπασαν ἄκραις ἀρεταῖς ὧραι πολυάνθεμοι (O. 13.14) “[[τάν]] ποτε [[Ζεὺς]] ὤπασεν λαγέτᾳ Αἰόλῳ καὶ παισὶ τιμάν” (P. 4.107) τὸ μὲν μέγιστον [[τόθι]] χαρμάτων ὤπασας (P. 8.65) ὤπασε δὲ [[Κρονίων]] πολέμου μναστῆρά οἱ χαλκεντέος λαὸν ἵππαιχμον (N. 1.16) [[τᾶς]] ἀφθονίαν ὄπαζε μήτιος ἁμᾶς [[ἄπο]] (N. 3.9) μοῖραν δ' εὔνομον [[αἰτέω]] σε παισὶν δαρὸν Αἰτναίων ὀπάζειν, Ζεῦ πάτερ (N. 9.30) νίκαν τὰν λτ;γτ;ενοκράτει [[Ποσειδάων]] ὀπάσαις (I. 2.14) ([[φάμα]]). ἅ τε ὤπασεν τοιάδε [[τῶν]] τότ' ἐόντων φύλλ ἀοιδᾶν (I. 4.26) ἀλλὰ [[νῦν]] μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.38) “τὸ μὲν ἐμόν, Πηλέι [[γέρας]] θεόμορον ὀπάσσαι γάμου Αἰακίδᾳ” (Hermann: ὀπάσαι cod.) (I. 8.39) met., [[ἐπεὶ]] στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (sc. [[Ἰσθμός]]) (I. 1.11) [[add]]. inf., αὐτὰ δέ σφισιν ὤπασε τέχναν πᾶσαν ἐπιχθονίων Γλαυκῶπις ἀριστοπόνοις χερσὶ κρατεῖν (O. 7.50) πόλιν δ' ὤπασεν λαόν τε διαιτᾶν (sc. [[Λοκρός]]) (O. 9.66) | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[ὀπάζω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[στέλνω]] κάποιον [[μαζί]] με άλλον ως ακόλουθο ή ως συνοδοιπόρο ή [[κάνω]] κάποιον να ακολουθήσει («[[ἐπεὶ]] ῥὰ οἱ ὤπασα πομπόν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (σχετικά με πράγματα) [[παραχωρώ]], [[παρέχω]], [[δίνω]] («νῡν μὲν γὰρ τούτῷ [[Κρονίδης]] [[Ζεὺς]] κῡδος ὀπάζει» — δίνει σ' αυτόν [[δόξα]] να τον ακολουθεί, <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[δίνω]] [[κάτι]] επί [[πλέον]], [[προσθέτω]] («ἔργῳ δ' [[ἔργον]] ὄπαζε», Ύμν. Έρμ.)<br /><b>4.</b> [[καταδιώκω]] από [[κοντά]], [[κυνηγώ]] («χαλεπὸν δὲ σε [[γῆρας]] ὀπάζει», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>ὀπάζομαι</i><br />α) [[προσλαμβάνω]] κάποιον ως ακόλουθο («κήρυκά τ' ὀπασσάμενος καὶ ἑταῑρον», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) αναγκάζομαι, προκαλούμαι, σχηματίζομαι από [[κάτι]] («[[ποταμός]]... ὀπαζόμενος Διὸς ὄμβρῳ» — [[χείμαρρος]] που προκαλείται από τη [[βροχή]] του [[Διός]], <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «ὀπασθείς<br />ἐκ τῶν [[ὀπίσω]] δεθεὶς καὶ ἐξαγκωνισθείς»<br /><b>7.</b> ([[κατά]] τον <b>Φώτ.</b>) «ὀπάζει<br />θεωρεῑ».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι λ. [[ὀπάζω]], [[ὀπάων]], [[ὀπαδός]] / [[ὀπηδός]] ανάγονται πιθ. σε ένα αμάρτυρο ουσ. <i>ὁπᾱ</i> «[[ακολουθία]], [[συνέχεια]]» (το οποίο εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>sek</i><sup>w</sup> «[[ακολουθώ]]» του [[ἕπομαι]]) με [[ψίλωση]] χαρακτηριστική στην επική [[γλώσσα]]. Η λ. [[ὀπάων]] / [[ὀπέων]] <span style="color: red;"><</span> <i>ὀπά</i>-<i>Fων</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ὁπᾱ</i> <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>Fων</i>, όπως δείχνει και το μυκηναϊκό ανθρωπωνύμιο <i>oqa</i>-<i>wo</i>-<i>ni</i> (<b>πρβλ.</b> [[μάχη]] > [[Μαχάων]], μυκηναϊκό <i>Μakawo</i>).To ρ. [[ὀπάζω]] παράγεται από το ουσ. <i>ὁπᾱ</i> πιθ. μέσω ενός αμάρτυρου <i>ὀπάω</i>. Τέλος, η λ. [[ὀπηδός]] / <i>ὀπᾱδός</i>, [[κατά]] την πιθανότερη [[άποψη]], αποτελεί υποχωρητ. παρ. του ρήματος <i>ὀπᾰζω</i>. Το -<i>ᾱ</i>- της λ., το οποίο γεννά μορφολογικές δυσχέρειες για την [[παραγωγή]] αυτή, οφείλεται πιθ. σε αναλογική [[επίδραση]] του τ. <i>ὀπ</i>-<i>ᾱ</i>-<i>ων</i>]. | |||
}} | }} | ||
