3,277,114
edits
(thayer-88-linked) |
(41) |
||
Line 19: | Line 19: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=neuter τί, genitive τίνος, interrogative pronoun (from [[Homer]] [[down]]);<br /><b class="num">1.</b> [[who]], [[which]], [[what]]? the Sept. [[τίς]] for מִי, τί for מָה;<br /><b class="num">a.</b> used adjectivally, in a [[direct]] [[question]]: [[τίς]] [[βασιλεύς]], [[τίς]] [[γυνή]], τί περισσόν, τί [[σημεῖον]], τινα ἤ ποῖον καιρόν, [[τίς]] ([[namely]], ἐστιν) ἡ [[αἰτία]], [[τίς]] [[καί]] ποταπή ἡ [[γυνή]], [[τίς]] followed by ἄν, R G; R G); τί [[with]] the optative, Tr WH [[add]] ἄν, so L brackets); L brackets Tr brackets WH marginal [[reading]] [[add]] ἄν); [[with]] the indicative, [[τίς]] ὑπέδειξεν [[ὑμῖν]] φυγεῖν; τίνος, τίνι, τινα, τί θέλετε μοι [[δοῦναι]]; τί in an [[indirect]] [[question]], followed by the indicative, ἄν, Buttmann, § 151,16): [[ὑμεῖς]] δέ τινα με λέγετε [[εἶναι]], [[καί]] [[ἡμεῖς]] τί ποιήσομεν (or ποιήσωμεν), [[οὗτος]] δέ τί, β.); [[add]], Winer's Grammar, 274 (257)),Passow, p. 1908b; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], B. I:1b.). A [[question]] is [[often]] asked by [[τίς]] as the [[leading]] [[word]], [[when]] the [[answer]] [[expected]] is no [[one]]: [[τίς]] [[εἰ μή]], [[who]] ... [[save]] (or [[but]]) (i. e. no [[one]] [[but]]), [[τίς]] τί [[ἄρῃ]], [[what]] [[each]] should [[take]], [[τίς]] τί διεπραγματεύσατο, Tr WH); [[ἐγώ]] δέ [[τίς]] [[ἤμην]] [[δυνατός]] κωλῦσαι [[τόν]] Θεόν; [[who]] [[was]] I? [[was]] I [[able]] to [[withstand]] God? Winer s Grammar, § 66,5, 3; Passow, p. 1909{a}; Ast, Platonic Lexicon, iii., p. 394; Franz V. Fritzsche, Index ad Lucian, [[dial]]. deor., p. 164; the [[same]] [[construction]] occurs in Latin writings; cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 567. [[τίς]] is joined [[with]] conjunctions: [[καί]] [[τίς]], [[καί]], I:2g.); [[τίς]] [[ἄρα]], [[see]] [[ἄρα]], 1; [[τίς]] [[οὖν]], T WH [[omit]]; L Tr brackets [[οὖν]]); [[τίς]] [[with]] a partitive genitive: ἐκ and a genitive of the class, Winer's Grammar, § 41b. 4c.); [[with]] ἄν added, [[τίς]] and τί; [[see]] ὁ, II:10a. e. Respecting the neuter τί the [[following]] particulars [[may]] be [[noted]]: α. τί [[οὗτοι]] [[σου]] καταμαρτυροῦσιν; a [[condensed]] [[expression]] for τί [[τοῦτο]] ἐστιν, ὁ [[οὗτοι]] [[σου]] καταμαρτυροῦσιν; Buttmann, 251 (216) explains [[this]] [[expression]] [[differently]]); [[also]] τί [[τοῦτο]] [[ἀκούω]] [[περί]] [[σου]]; (R. V.)) [[what]] is [[this]] ([[that]]) I [[hear]] of thee? ([[unless]] [[preference]] be given to the [[rendering]], '[[why]] do I [[hear]] [[this]] of thee' ([[see]] [[under]] β. [[below]])), Winer's Grammar, § 66,5, 3). β. τί [[πρός]] [[ἡμᾶς]]; [[namely]], ἐστιν, [[what]] is [[that]] to us? (Winer s Grammar, 586 (545); Buttmann, 138 (121)), τί [[ἐμοί]] [[καί]] [[σοι]]; [[see]] [[ἐγώ]], 4; τί μοι etc. [[what]] [[have]] I to do [[with]] etc. τί [[σοι]] or [[ὑμῖν]] δοκεῖ; ([[what]] thinkest thou etc.), [[ὅτι]] [[supply]] in [[thought]] δοκεῖ [[ὑμῖν]], to [[introduce]] a [[second]] [[question]] (R. V. What [[think]] ye? That he [[will]] [[not]] [[come]] etc.)). τί θέλεις; and τί θέλετε; followed by a subjunctive, [[our]] [[what]] wilt thou ([[that]]) I should etc.: [[ἵνα]]); WH omits; Tr brackets θέλετε); τί [[with]] the [[deliberative]] subjunctive: L marginal [[reading]] T Tr [[text]] WH [[πῶς]]); τί followed by a [[future]]: T Tr WH ποιήσωμεν); τί ([[namely]], ἐστιν (Buttmann, 358 (307); Winer's Grammar, § 64,2a.)) [[ὅτι]] etc., [[how]] is it [[that]], etc. i. e. [[why]] etc., R G L; τί γέγονεν, [[ὅτι]] etc. (R. V. [[what]] is [[come]] to [[pass]] [[that]] etc.), [[οὗτος]] δέ τί ([[namely]], [[ἔσται]] or γενήσεται (Winer s Grammar, 586 (546); Buttmann, 394 (338))), [[what]] [[will]] be his [[lot]]? τί [[ἄρα]] ὁ [[Πέτρος]] ἐγένετο; [[Xenophon]], [[Hell]]. 2,3, 17 τί ἐσοιτο ἡ [[πολιτεία]]). τί equivalent to [[διά]] τί, [[why]]? [[wherefore]]? (Matthiae, § 488,8; Krüger, § 46,3Anm. 4; (Winer's Grammar, § 21,3 N. 2)): [[ἵνα]] τί or [[ἱνατί]], [[see]] [[under]] the [[word]], p. 305a. [[διά]] τί (or [[διατί]] ([[see]] [[διά]], B. II:2a., p. 134 b)), [[why]]? [[wherefore]]? [[εἰς]] τί, to [[what]]? to [[what]] [[end]]? to [[what]] [[purpose]]? τί [[οὖν]], etc. [[why]] [[then]], etc.: [[οὖν]], b. α.; τί [[οὖν]] ἐροῦμεν, [[see]] ibid. τί [[γάρ]]; [[see]] [[γάρ]], II:5. γ. Hebraistically for מָה, [[how]], [[how]] [[greatly]], [[how]] [[much]], [[with]] adjectives and verbs in exclamations (Winer s Grammar, § 21 N. 3; cf. Buttmann, 254 (218)): G L Tr; εἰ, I:4 at the [[end]]), (τί [[πολύ]] τό ἀγαθόν [[σου]]; Symm. [[πότερος]], ποτερα, [[πότερον]], [[whether]] of [[two]], [[which]] of the [[two]]: L τί; [[see]] [[below]]); τί, Matthiae, § 488,4; Winer's Grammar, 169 (159).<br /><b class="num">3.</b> equivalent to [[ποῖος]], ποίᾳ, ποῖον, of [[what]] [[sort]], [[what]] ([[kind]]): ὅς and [[ὅστις]]: [[thus]], τινα (L T Tr WH τί) με ὑπονοεῖτε [[εἶναι]], [[οὐκ]] [[εἰμί]] [[ἐγώ]] ([[where]] [[one]] would [[expect]] ὅν). δοθήσεται [[ὑμῖν]], τί λαλήσετε (λαλήσητε T Tr WH; L brackets the clausel, ἑτοίμασον, τί δειπνήσω, [[οἶδα]] τινας ἐξελεξάμην, T Tr [[text]] WH); [[especially]] [[after]] ἔχειν (as in the Greek writings): [[οὐκ]] ἔχουσι, τί φάγωσιν, Winer s Grammar, § 25,1; Buttmann, 251 (216); on the [[distinction]] [[between]] the Latin habeo quid and habeo quod cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 565f. | |txtha=neuter τί, genitive τίνος, interrogative pronoun (from [[Homer]] [[down]]);<br /><b class="num">1.</b> [[who]], [[which]], [[what]]? the Sept. [[τίς]] for מִי, τί for מָה;<br /><b class="num">a.</b> used adjectivally, in a [[direct]] [[question]]: [[τίς]] [[βασιλεύς]], [[τίς]] [[γυνή]], τί περισσόν, τί [[σημεῖον]], τινα ἤ ποῖον καιρόν, [[τίς]] ([[namely]], ἐστιν) ἡ [[αἰτία]], [[τίς]] [[καί]] ποταπή ἡ [[γυνή]], [[τίς]] followed by ἄν, R G; R G); τί [[with]] the optative, Tr WH [[add]] ἄν, so L brackets); L brackets Tr brackets WH marginal [[reading]] [[add]] ἄν); [[with]] the indicative, [[τίς]] ὑπέδειξεν [[ὑμῖν]] φυγεῖν; τίνος, τίνι, τινα, τί θέλετε μοι [[δοῦναι]]; τί in an [[indirect]] [[question]], followed by the indicative, ἄν, Buttmann, § 151,16): [[ὑμεῖς]] δέ τινα με λέγετε [[εἶναι]], [[καί]] [[ἡμεῖς]] τί ποιήσομεν (or ποιήσωμεν), [[οὗτος]] δέ τί, β.); [[add]], Winer's Grammar, 274 (257)),Passow, p. 1908b; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], B. I:1b.). A [[question]] is [[often]] asked by [[τίς]] as the [[leading]] [[word]], [[when]] the [[answer]] [[expected]] is no [[one]]: [[τίς]] [[εἰ μή]], [[who]] ... [[save]] (or [[but]]) (i. e. no [[one]] [[but]]), [[τίς]] τί [[ἄρῃ]], [[what]] [[each]] should [[take]], [[τίς]] τί διεπραγματεύσατο, Tr WH); [[ἐγώ]] δέ [[τίς]] [[ἤμην]] [[δυνατός]] κωλῦσαι [[τόν]] Θεόν; [[who]] [[was]] I? [[was]] I [[able]] to [[withstand]] God? Winer s Grammar, § 66,5, 3; Passow, p. 1909{a}; Ast, Platonic Lexicon, iii., p. 394; Franz V. Fritzsche, Index ad Lucian, [[dial]]. deor., p. 164; the [[same]] [[construction]] occurs in Latin writings; cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 567. [[τίς]] is joined [[with]] conjunctions: [[καί]] [[τίς]], [[καί]], I:2g.); [[τίς]] [[ἄρα]], [[see]] [[ἄρα]], 1; [[τίς]] [[οὖν]], T WH [[omit]]; L Tr brackets [[οὖν]]); [[τίς]] [[with]] a partitive genitive: ἐκ and a genitive of the class, Winer's Grammar, § 41b. 4c.); [[with]] ἄν added, [[τίς]] and τί; [[see]] ὁ, II:10a. e. Respecting the neuter τί the [[following]] particulars [[may]] be [[noted]]: α. τί [[οὗτοι]] [[σου]] καταμαρτυροῦσιν; a [[condensed]] [[expression]] for τί [[τοῦτο]] ἐστιν, ὁ [[οὗτοι]] [[σου]] καταμαρτυροῦσιν; Buttmann, 251 (216) explains [[this]] [[expression]] [[differently]]); [[also]] τί [[τοῦτο]] [[ἀκούω]] [[περί]] [[σου]]; (R. V.)) [[what]] is [[this]] ([[that]]) I [[hear]] of thee? ([[unless]] [[preference]] be given to the [[rendering]], '[[why]] do I [[hear]] [[this]] of thee' ([[see]] [[under]] β. [[below]])), Winer's Grammar, § 66,5, 3). β. τί [[πρός]] [[ἡμᾶς]]; [[namely]], ἐστιν, [[what]] is [[that]] to us? (Winer s Grammar, 586 (545); Buttmann, 138 (121)), τί [[ἐμοί]] [[καί]] [[σοι]]; [[see]] [[ἐγώ]], 4; τί μοι etc. [[what]] [[have]] I to do [[with]] etc. τί [[σοι]] or [[ὑμῖν]] δοκεῖ; ([[what]] thinkest thou etc.), [[ὅτι]] [[supply]] in [[thought]] δοκεῖ [[ὑμῖν]], to [[introduce]] a [[second]] [[question]] (R. V. What [[think]] ye? That he [[will]] [[not]] [[come]] etc.)). τί θέλεις; and τί θέλετε; followed by a subjunctive, [[our]] [[what]] wilt thou ([[that]]) I should etc.: [[ἵνα]]); WH omits; Tr brackets θέλετε); τί [[with]] the [[deliberative]] subjunctive: L marginal [[reading]] T Tr [[text]] WH [[πῶς]]); τί followed by a [[future]]: T Tr WH ποιήσωμεν); τί ([[namely]], ἐστιν (Buttmann, 358 (307); Winer's Grammar, § 64,2a.)) [[ὅτι]] etc., [[how]] is it [[that]], etc. i. e. [[why]] etc., R G L; τί γέγονεν, [[ὅτι]] etc. (R. V. [[what]] is [[come]] to [[pass]] [[that]] etc.), [[οὗτος]] δέ τί ([[namely]], [[ἔσται]] or γενήσεται (Winer s Grammar, 586 (546); Buttmann, 394 (338))), [[what]] [[will]] be his [[lot]]? τί [[ἄρα]] ὁ [[Πέτρος]] ἐγένετο; [[Xenophon]], [[Hell]]. 2,3, 17 τί ἐσοιτο ἡ [[πολιτεία]]). τί equivalent to [[διά]] τί, [[why]]? [[wherefore]]? (Matthiae, § 488,8; Krüger, § 46,3Anm. 4; (Winer's Grammar, § 21,3 N. 2)): [[ἵνα]] τί or [[ἱνατί]], [[see]] [[under]] the [[word]], p. 305a. [[διά]] τί (or [[διατί]] ([[see]] [[διά]], B. II:2a., p. 134 b)), [[why]]? [[wherefore]]? [[εἰς]] τί, to [[what]]? to [[what]] [[end]]? to [[what]] [[purpose]]? τί [[οὖν]], etc. [[why]] [[then]], etc.: [[οὖν]], b. α.; τί [[οὖν]] ἐροῦμεν, [[see]] ibid. τί [[γάρ]]; [[see]] [[γάρ]], II:5. γ. Hebraistically for מָה, [[how]], [[how]] [[greatly]], [[how]] [[much]], [[with]] adjectives and verbs in exclamations (Winer s Grammar, § 21 N. 3; cf. Buttmann, 254 (218)): G L Tr; εἰ, I:4 at the [[end]]), (τί [[πολύ]] τό ἀγαθόν [[σου]]; Symm. [[πότερος]], ποτερα, [[πότερον]], [[whether]] of [[two]], [[which]] of the [[two]]: L τί; [[see]] [[below]]); τί, Matthiae, § 488,4; Winer's Grammar, 169 (159).<br /><b class="num">3.</b> equivalent to [[ποῖος]], ποίᾳ, ποῖον, of [[what]] [[sort]], [[what]] ([[kind]]): ὅς and [[ὅστις]]: [[thus]], τινα (L T Tr WH τί) με ὑπονοεῖτε [[εἶναι]], [[οὐκ]] [[εἰμί]] [[ἐγώ]] ([[where]] [[one]] would [[expect]] ὅν). δοθήσεται [[ὑμῖν]], τί λαλήσετε (λαλήσητε T Tr WH; L brackets the clausel, ἑτοίμασον, τί δειπνήσω, [[οἶδα]] τινας ἐξελεξάμην, T Tr [[text]] WH); [[especially]] [[after]] ἔχειν (as in the Greek writings): [[οὐκ]] ἔχουσι, τί φάγωσιν, Winer s Grammar, § 25,1; Buttmann, 251 (216); on the [[distinction]] [[between]] the Latin habeo quid and habeo quod cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 565f. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=τί, ΝΜΑ, και [[ηλειακός]] και λακων. τ. τίρ Α<br /> (ερωτ. αντων.)<br /> <b>1.</b> (σε [[ευθεία]] ερώτ.) [[ποιος]] (α. «τίνος [[είναι]] το [[παιδί]];» β. «ὦ ξεῑνοι, τίνες ἐστέ;», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /> <b>2.</b> (<b>το ουδ.</b>) <i>τί</i><br /> (ως [[έκφραση]] θαυμασμού ή περιφρόνησης) πόσο (α. «τί [[ωραίο]] [[σπίτι]]!» β. «τί [[κακός]] που [[είναι]]!» γ. «τί στενή ή [[πύλη]] και τεθλιμμένη ἡ [[ὁδός]]», ΚΔ)<br /> <b>3.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) [[γιατί]], πώς (α. «τί ήρθες [[τώρα]];» β. «[[τέκνον]], τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο [[πένθος]];», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /> <b>νεοελλ.</b><br /> <b>1.</b> (<b>το ουδ.</b>) α) (ως μονολεκτική [[ερώτηση]]) τί είπες, τί θέλεις;<br /> β) (με ουσ.) ποιας [[λογής]], ποιου είδους; («τί [[άνθρωπος]] [[είναι]],»)<br /> γ) ποιο [[πράγμα]], ποιο [[θέμα]], ποιο [[ζήτημα]]; («τί σέ απασχολεί;»)<br /> δ) ότι, πως («μάς είπαν τί είσαι η όμορφη, είσαι η καμαροφρύδα», δημ. [[τραγούδι]])<br /> ε) [[διότι]], [[γιατί]] («αϊτέ, πάρε με απάνου στα βουνά, τί θα με φάει ο [[κάμπος]]», Κρυστ.)<br /> στ) [[πόσος]], πόσο [[πολύς]], πόσο [[μεγάλος]]; (α. «τί θα πάρεις από αυτήν τη δουλειά;» β. «τί [[προίκα]] δίνει;»)<br /> <b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κατά]] τί;» ή «σε τί;» — σε ποιο βαθμό, πόσο («[[κατά]] τί θα μάς ωφελήσει;»)<br /> β) «[[προς]] τί;» — για ποιό λόγο, για ποιο σκοπό; («[[προς]] τί όλα αυτά;»)<br /> γ) «τί μ' αυτό;» ή «τί με τούτο;» — ποια [[σχέση]] μπορεί να έχει αυτό;<br /> δ) «τί κάνεις;» — πώς είσαι;<br /> ε) «τί μέ [[μέλει]] [ή ενδιαφέρει ή [[νοιάζει]]];» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει [[αδιαφορία]]<br /> στ) «τί το όφελος;» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει ότι δεν υπάρχει [[καμιά]] [[ωφέλεια]], κανένα [[κέρδος]] ή, γενικά, κανένα θετικό [[αποτέλεσμα]]<br /> ζ) «τί [[ανάγκη]] έχει;» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει ότι [[κάποιος]] δεν έχει καμία [[ανάγκη]], ότι δεν χρειάζεται [[τίποτε]] από κανέναν<br /> η) «το [ή τα] τί» — τα όσα («το τί του κάνει, δεν λέγεται»)<br /> θ) «τίς ει;»<br /> <b>στρ.</b> (ως [[προειδοποίηση]]-[[ερώτημα]] σκοπού) [[ποιος]] είσαι;<br /> <b>αρχ.</b><br /> Ι. ΚΛΙΣΗ: Α. (<b>στον εν.</b>)<br /> <b>1.</b> <b>(ονομ.)</b> σπάν. ιων. και δωρ. τ. [[τέος]]<br /> <b>2.</b> <b>γεν.</b> επικ. και ιων. τ. <i>τέο</i> και <i>τεῡ</i>, ποιητ. και αττ. τ. <i>τοῡ</i>, ποιητ. και ιων. και αττ. τ. <i>τίνος</i>, δωρ. τ. [[τέου]]<br /> <b>3.</b> <b>δοτ.</b> ιων. τ. <i>τέῳ</i>, και αττ. τ. <i>τῷ</i>, αιολ. τ. τίῳ και <i>τίνι</i><br /> <b>4.</b> <b>(αιτ.)</b> αρσ. και θηλ. [[τίνα]] και σπάν. τ. [[τέος]], ουδ. <i>τί</i>- Β. <b>στον πληθ.</b><br /> <b>1.</b> <b>(ονομ.)</b> αρσ. και θηλ. <i>τίνες</i>, ουδ. [[τίνα]]<br /> <b>2.</b> <b>γεν.</b> επικ. τ. [[τέων]], ποιητ. και αττ. τ. <i>τίνων</i><br /> <b>3.</b> <b>δοτ.</b> <i>τίσι</i> και <i>τοῑσι</i>, ιων. τ. [[τέοισι]], αιολ. τ. [[τίοισι]] και [[τίοις]]<br /> <b>4.</b> <b>(αιτ.)</b> αρσ. και θηλ. <i>τίνας</i>, ουδ. [[τίνα]], βοιωτ. τ. <i>τά</i>, στα [[Μέγαρα]] <i>σά</i><br /> II. ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: 1. με κύρια ονόματα για να δηλώσει θαυμασμό («τίς ἆρα [[Κύπρις]] ἤ τίς Ἵμερος;», <b>Σοφ.</b>)<br /> <b>2.</b> με ευκτική για να δηλώσει έντονη [[αμφιβολία]] («τίς δὲ κε τόξα τιταίνοιτ';», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /> <b>3.</b> (με διάφορα μόρια) α) <i>τίς δέ</i>; για να εκφράσει [[ανυπομονησία]]<br /> β) <i>τίς δή</i>; και <i>τίς [[δῆτα]];<br /> [[ποιος]] [[λοιπόν]];<br /> γ) <i>τίς ποτε</i>;<br /> [[ποιος]] [[άραγε]];<br /> δ) <i>τί γάρ</i>;<br /> πώς [[αλλιώς]], [[γιατί]] όχι;<br /> ε) <i>τί δέ</i>;<br /> χρησιμοποιείται για γρήγορη [[μετάβαση]] από το ένα [[θέμα]] στο [[άλλο]]<br /> στ) <i>τί δὲ εἰ</i><br /> [[αλλά]] τί εάν<br /> ζ) <i>τί δή</i>; και <i>τί δὲ δή</i>; και <i>τί δή ποτε</i>;<br /> (ως [[έκφραση]] έντονης έκπληξης) [[γιατί]] [[άραγε]] ή τί εννοείς;<br /> η) <i>τί [[δῆτα]];<br /> πώς [[παρακαλώ]];<br /> θ) <i>τί μήν</i>;<br /> [[γιατί]] όχι, [[δηλαδή]] βεβαίως, [[μάλιστα]]<br /> ι) <i>τί νυ</i>; [[γιατί]] [[λοιπόν]]<br /> ια) <i>τί δ</i>' <i>οὐ</i><br /> (ως καταφατική [[απόκριση]]) πώς όχι;<br /> ιβ) <i>τί οὖν</i>;<br /> πώς [[λοιπόν]];<br /> <b>4.</b> (με διάφορους συνδέσμους) α) <i>τί ὅτι</i>;<br /> πώς συμβαίνει να...;<br /> β) <i>ἵνα τί</i>;<br /> για ποιο λόγο;<br /> <b>5.</b> (με διάφορες προθέσεις) α) <i>διὰ τί</i>;<br /> για ποιον λόγο, [[γιατί]];<br /> β) <i>ἐκ τίνος</i>; για ποια [[αιτία]];<br /> γ) <i>ἐς τί</i>;<br /> i) [[μέχρι]] ποιο [[σημείο]], ώς [[πότε]];<br /> ii) για ποιον σκοπό;<br /> δ) <i>κατὰ τί</i>;<br /> για ποιον σκοπό;<br /> <b>6.</b> (σε πλάγ. ερώτ.) [[αντί]] του [[ὅστις]] («εἰρώτα δὴ [[ἔπειτα]] τίς εἴη καὶ [[πόθεν]] ἔλθοι», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /> <b>7.</b> [[αντί]] του <i>ὅς</i>, [[ὅσπερ]] («[[τίνα]] με ὑπονοεῑται [[εἶναι]], οὐκ [[εἰμὶ]] ἐγώ», ΚΔ)<br /> <b>8.</b> [[αντί]] του [[πότερος]] («τί ἐστὶν εὐκοπώτερον εἰπεῑν, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου ἤ...», ΚΔ)<br /> <b>9.</b> [[αντί]] του <i>ποῑος</i> («τί γὰρ ἤ Λαβδακίδαις ἤ τῷ Πολύβου νεῑκος ἔκειτ'», <b>Σοφ.</b>)<br /> <b>10.</b> <b>φρ.</b> α) «τίς δ' [[οὗτος]] ἔρχεαι;» — [[ποιος]] είσαι εσύ που έρχεσαι;<br /> β) «τί ἐμοὶ καὶ σοί;» — τί κοινό υπάρχει [[ανάμεσα]] σε μένα και [[σένα]];<br /> γ) «τίς ἄν...;» — πώς αν...;.<br /> [<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τόσο η ερωτηματική αντων. <i>τίς</i>, <i>τί</i> όσο και η αόριστη αντων. <i>τις</i>, <i>τι</i> ανάγονται σε ινδοευρωπαϊκό [[θέμα]] με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>quis</i> και θεσσ. τ. <i>κις</i>) που έπαιζε τον διπλό ρόλο της αόριστης (όταν ήταν εγκλιτικό) και της ερωτηματικής (όταν τονιζόταν) αντωνυμίας. Το [[θέμα]] αυτό είχε δύο μορφές: <i>k</i><sup>w</sup><i>i</i> και <i>k</i><sup>w</sup><i>e</i>/<i>o</i>-. To [[θέμα]] που μαρτυρείται πιο [[συχνά]] [[είναι]] το σε -<i>i</i>. Στην Ελληνική ο χειλοϋπερωικός [[φθόγγος]] της Ινδοευρωπαϊκής αποδόθηκε κανονικά με οδοντικό [[σύμφωνο]] -<i>τ</i>- [[πριν]] από [[φωνήεν]] -<i>ι</i>- και -<i>ε</i>-, [[οπότε]] στην ονομ. εν. έχουμε τ. <i>τίς</i>, <i>τί</i> που συνδέονται με τα: λατ. <i>quis</i>, <i>quid</i>, χεττιτ. <i>kuiš</i>, <i>kuit</i>, αρχ. ινδ. <i>cit</i>, αβεστ. <i>či</i>-<i>š</i>, αρχ. σλαβ. <i>ci</i>-(<i>to</i>). Στην αιτ. εν. ο [[αμάρτυρος]] [[αρχικός]] τ. <i>τίν</i> (<b>πρβλ.</b> χεττιτ. <i>kuin</i>, αβεστ. <i>čim</i>, λατ. <i>quern</i>) συμπληρώθηκε με ληκτικό -<i>α</i>, για να δηλωθεί καλύτερα η [[πτώση]] (<b>πρβλ.</b> <i>ἕν</i>-<i>α</i> και <i>Ζῆν</i>: <i>Ζῆνα</i>). Με [[βάση]] την αιτ. [[τίνα]], της οποίας το -<i>ν</i>- θεωρήθηκε ότι ανήκει στο [[θέμα]], αναπλάστηκε όλο το κλιτικό [[σύστημα]] στην αττ. διάλ: γεν. <i>τίνος</i>, δοτ. <i>τίνι</i>, ενώ η δοτ. πληθ. <i>τίσι</i> θα μπορούσε να θεωρηθεί [[αρχικός]] τ. από το θ. σε -<i>i</i>. Η παλαιά ονομ.-αιτ. πληθ. του ουδετέρου μαρτυρείται στο μεγαρικό <i>σά</i> και στο βοιωτ. <i>τά</i> ([[αντί]] του αττ. τ. [[τίνα]]) και ανάγεται σε αμάρτυρο τ. <i>σσα</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ θ. <i>k</i><sup>w</sup><i>y</i><i>ә</i><sub>2</sub>-, <b>πρβλ.</b> λατ. <i>quia</i>). Οι αόριστοι τ. της ιων. [[ἄσσα]] και της αττ. [[ἄττα]], εξάλλου, οφείλονται στη λανθασμένη [[αντίληψη]] —εξαιτίας του αναφορικού <i>ἅσσα</i>, παράλληλου τ. του <i>ἅτινα</i>— ότι η [[συνεκφορά]] της φρ. «<i>ὁπποῖά σσα</i>» αποδίδει το <i>ὁποῖ [[ἄσσα]]. Παράλληλα, [[ωστόσο]], με τους τ. του θ. σε -<i>i</i>, μαρτυρούνται στις πλάγιες πτώσεις (οι τ. της ονομ. της ιων. και δωρ. [[τέος]]/[[τεός]] [[είναι]] σπάνιοι) και τ. με θ. σε -<i>e</i>/<i>o</i>, όπως η γεν. εν. ομηρ. <i>τέο</i>, που σχηματίστηκε με κατάλ. -<i>s</i>(<i>y</i>)<i>o</i>, χαρακτηριστική του αντωνυμικού συστήματος (<b>πρβλ.</b> αρχ. ινδ. <i>kasya</i> λατ. <i>cuius</i>, αρχ. σλαβ. <i>česo</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>hwes</i>). Ο τ. <i>τέο</i> με [[συναίρεση]] έδωσε τον ιων. τ. <i>τεῦ</i> και τον αττ. τ. <i>τοῦ</i>. Με [[βάση]], [[επίσης]], τον τ. <i>τέο</i> σχηματίστηκαν στον Όμηρο και στον Ηρόδοτο οι τ. της δοτικής <i>τέῳ</i> και <i>τῳ</i> και στην αττ. <i>τῷ</i>. Στον πληθ. αριθμό μαρτυρείται γεν. [[τέων]] και δοτ. <i>τοῖσι</i>, που έχει διορθωθεί σε [[τέοισι]]. Με [[βάση]] το θ. <i>τε</i>- σχηματίστηκε στην ιων. διάλ. γεν. εν. [[τέου]] ενώ η λεσβ. παρέχει τους τ. <i>τίῳ</i> και [[τίοισι]], που αναπλάστηκαν πιθ. με [[βάση]] το <i>τίς</i>. Στον Όμηρο, [[τέλος]], μαρτυρείται πιο [[συχνά]] στις πλάγιες πτώσεις εν. και πληθ. το θ. σε -<i>e</i>/<i>o</i> [[παρά]] το θ. σε -<i>i</i>]. | |||
}} | }} |