ἐξάγω: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=(AM [[ἐξάγω]]) [[άνω]]<br /><b>1.</b> [[βγάζω]] έξω ή [[οδηγώ]] κάποιον [[μακριά]] από έναν [[τόπο]] («μάχης ἐξήγαγε θοῡρον Ἄρκα», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[απαλλάσσω]] από κάποιο [[κακό]] («ἐκ χειρὸς τοῡ πονηροῡ ἐξαγαγόντα ἡμᾱς»)<br /><b>3.</b> (για προϊόντα, εμπορεύματα <b>κ.λπ.</b>) [[μεταφέρω]] εμπορεύματα από τον [[τόπο]] παραγωγής σε άλλον για [[πούλημα]] («η [[Ελλάδα]] εξάγει [[σταφίδα]], καπνό και [[λάδι]]»)<br /><b>4.</b> [[μεταφέρω]] [[κάτι]] έξω από τη [[χώρα]] για οποιοδήποτε σκοπό («πολλὰ ἄν τάλαντα ηὑρέθη ἐκ τῆς πόλεως τὰ [[πάντα]] ἐξαγόμενα»)<br /><b>5.</b> [[βγάζω]] [[κάτι]] από τη [[χώρα]] [[κρυφά]] («[[εξάγω]] [[συνάλλαγμα]] [[παράνομα]]»<br />«[[ἀργύριον]] μὲν γὰρ πῶς καὶ φωράσειεν ἄν τις τὸ δημόσιον ἐξαγόμενον...», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />Ι. 1. [[αποχωρίζω]] με [[προσπάθεια]], [[αποσπώ]] βίαια από τη [[θέση]] του, [[ξεριζώνω]]<br /><b>2.</b> (για ρούχα) [[βγάζω]]<br /><b>3.</b> [[καταλήγω]] στο [[συμπέρασμα]]<br />ΙΙ. (το ουδ. της μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>το [[εξαγόμενο]]<br /><b>1.</b> [[συμπέρασμα]], [[πόρισμα]] από συλλογισμό<br /><b>2.</b> [[αποτέλεσμα]] μιας αριθμητικής πράξης ή ενός μαθηματικού υπολογισμού<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[παρατείνω]] μια [[συζήτηση]]<br /><b>2.</b> [[πιέζω]], [[αναγκάζω]]<br /><b>3.</b> [[παράγω]], [[δημιουργώ]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φέρνω]] έξω για να οδηγήσω στη [[μάχη]], σε [[κυνήγι]] κ.λπ. («τοὺς Λυδοὺς ἐξῆγε ἐς μάχην», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[φέρνω]] στον κόσμο, στο φως («τον γε [[μογοστόκος]] [[Εἰλείθυια]] ἐξάγαγε πρὸ [[φόωσδε]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> (για νεοσσούς) [[οδηγώ]] έξω από τη [[φωλιά]] («εὐθὺς ἐξάγουσι τοὺς νεοττούς»)<br /><b>4.</b> [[βγάζω]] από τη [[φυλακή]] («καὶ ἐξαγαγόντες ἠρώτων ἐξελθεῑν τῆς πόλεως», ΚΔ)<br /><b>5.</b> (για αρχηγούς στρατού) [[εκστρατεύω]] («γνόντες δὲ ταῡτα ἐξάγουσι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>6.</b> [[εξέρχομαι]] («ἐξῆγεν ἀεὶ εἰς προνομάς», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>7.</b> (για [[κατάσταση]]) [[περνώ]] («οἱ μεγάλοι πόνοι [[συντόμως]] ἐξάγουσιν»)<br /><b>8.</b> [[οδηγώ]] έξω για να θανατώσω<br /><b>9.</b> [[διώχνω]] κάποιον, από [[κτήμα]] στο οποίο εγείρει αξιώσεις («ἐξήγαγέ με ἐκ ταύτης τῆς γῆς», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> (για [[νερό]]) [[αποχετεύω]]<br /><b>11.</b> (για [[εφίδρωση]]) [[φέρνω]] έξω («ἐξάγεται μὲν γὰρ ὑπὸ τοῡ ἡλίου», Ιπποκρ.)<br /><b>12.</b> (για δαπάνες) [[αυξάνω]], [[μεγαλώνω]]<br /><b>13.</b> [[παράγω]] («οὐκ ἐξάγουσι καρπὸν οἱ ψευδεῑς λόγοι», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>14.</b> (για αβγά) [[εκκολάπτω]]<br /><b>15.</b> [[προκαλώ]], [[διεγείρω]]<br /><b>16.</b> <b>μέσ.</b> συνεπάγομαι («ώς μικρά ἆθλα μεγάλας δαπάνας... ἐξάγεται», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>17.</b> [[παρασύρω]] («[[ἔρως]] τις ἐξάγει», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>18.</b> (με εμπρόθ. αιτ.) [[παρακινώ]] σε [[κάτι]] («καὶ μὴ μ' έπ' οἶκτον ἐξαγ' οὗ 'λελήσμεθα»)<br /><b>19.</b> (με κακή σημ.) [[παρασύρω]] («ἐπὶ τὰ πονηρότερα ἐξῆγον τὸν ὄχλον», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>20.</b> παραφέρομαι από το [[πάθος]] («ἐξαγόμενος τε ὑπὸ τοῡ θυμοῡ», <b>Παυσ.</b>)<br /><b>21.</b> (για λόγο) [[κάνω]] [[παρέκβαση]] («εἰς ἄλλας ὑποθέσεις ἐξάγοντες καὶ παρεμβάλλοντες ἐρωτήματα», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>22.</b> [[φέρνω]] σε [[πέρας]], [[ολοκληρώνω]] («είς [[ἔργον]] ἐξαγαγεῑν τὸ [[πρόβλημα]]», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>23.</b> [[αποδίδω]] σε [[άλλη]] [[γλώσσα]] («πρὸς τὴν ἑλληνικήν διάλεκτον ἐξάγειν [[τοὔνομα]]», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>24.</b> [[δίνω]] οδηγίες με τη [[διαθήκη]] μου<br /><b>25.</b> [[εξασκώ]] («τήν ἀρχὴν [[οὐκέτι]] βασιλικῶς, ἀλλὰ τυραννικώτερον ἐξάγειν»)<br /><b>26.</b> [[περνώ]] τη ζωή («οἱ τὸ μὲν παλαιὸν ἐξῆγον δικαιοσύνῃ χρώμενοι»).

}}