3,276,932
edits
(6) |
(4b) |
||
Line 24: | Line 24: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὑφίστημι:''' Ιων. [[ὑπίστημι]], μέλ. <i>ὑποστήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ὑπέστησα</i>· σ' αυτούς τους χρόνους είναι μτβ.,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[τοποθετώ]] ή [[στήνω]] από [[κάτω]], <i>τίτινι</i>, σε Ηρόδ., Πίνδ.· [[τρεῖς]] σταυροὺς ὑπίστησι, μπήγει [[τρεις]] ξύλινους στύλους στην [[λίμνη]] για να υποστηρίξει το [[σπίτι]], την [[κατοικία]], σε Ηρόδ.· μεταφ., <i>γνώμας ὑποστήσας [[σοφάς]]</i>, [[αφού]] έστησε σοφές γνώμες ως [[θεμέλιο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[κρυφά]] ή σε [[ενέδρα]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> μτβ. επίσης σε μέλ. και Μέσ. αόρ. αʹ, [[αντικαθιστώ]], <i>τί τινι</i>, [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], σε Ξεν. <b>Β.</b> Παθ., με Ενεργ. αόρ. βʹ <i>ὑπ-έστην</i>, παρακ. <i>ὑφ-έστηκα</i>, Ιων. μτχ. <i>ὑπ-εστεώς</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στέκομαι]] από [[κάτω]] ως [[στήριγμα]], με δοτ., σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[μένω]] από [[κάτω]], [[κατασταλάζω]], <i>τὸὑφιστάμενον</i>, [[γάλα]], αντίθ. προς <i>τὸ ἐφιστάμενον</i> ([[κρέμα]], [[καϊμάκι]], [[αφρόγαλα]]), στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[θέτω]] τον εαυτό μου [[κάτω]] από [[μία]] [[δέσμευση]], [[αναλαμβάνω]] την [[ευθύνη]] ή [[υπόσχομαι]] να κάνω [[κάτι]], με απαρ. μέλ., <i>ὅσσ' Ἀχιλῆϊ ὑπέστημεν δώσειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με απαρ. αόρ., <i>οὔ τίς με ὑπέστη σαῶσαι</i>, στο ίδ.· με απαρ. ενεστ., σε Ηρόδ.· απόλ., [[αφού]] δόθηκε η [[υπόσχεση]], σε Ομήρ. Οδ.· [[ὥσπερ]] ὑπέστη, όπως υποσχέθηκε, σε Θουκ.· όταν ακολουθ. από αιτ. μπορεί να εννοηθεί ένα απαρ., <i>[[τρίποδας]] οὕς οἱ ὑπέστη</i> (ενν. <i>δώσειν</i>), σε Ομήρ. Ιλ.· ἐκτελέουσιν ὑπόσχεσιν ἥνπερ [[ὑπέσταν]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> υποτάσσομαι σε κάποιον, <i>τινι</i>, στο ίδ. <b>3. α)</b> με αιτ. πράγμ., υποτάσσομαι σε [[κάτι]], [[συναινώ]] σε [[κάτι]], <i>ὁ τὸ ἐλάχιστον ὑπιστάμενος</i>, αυτός που συναινεί να [[πάρει]] το ελάχιστο, σε Ηρόδ.· <i>ὑφίσταμαι τὸν πλοῦν</i>, τον [[αναλαμβάνω]] [[χωρίς]] τη θέλησή μου, σε Θουκ.· ομοίως, <i>ὑφίσταμαι τὸν κίνδυνον</i>, στον ίδ.· [[σπανίως]] με δοτ., <i>ὑφίσταμαι ξυμφοραῖς ταῖς μεγίσταις</i>, στον ίδ. <b>β)</b> [[αναλαμβάνω]] ένα [[αξίωμα]], σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> παραφυλάω κρυμμένος ή σε [[ενέδρα]], σε Ηρόδ., Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>[[αντιστέκομαι]], [[προβάλλω]] [[αντίσταση]] σε [[μία]] [[επίθεση]], [[ανθίσταμαι]], [[αντιτίθεμαι]], [[αποκρούω]], με δοτ., σε Αισχύλ.· με αιτ., σε Ευρ., Θουκ.· απόλ., [[διατηρώ]] τη [[θέση]] μου, [[αντιμετωπίζω]] τον εχθρό, Λατ. subsistere, σε Ευρ., Θουκ. | |lsmtext='''ὑφίστημι:''' Ιων. [[ὑπίστημι]], μέλ. <i>ὑποστήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ὑπέστησα</i>· σ' αυτούς τους χρόνους είναι μτβ.,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[τοποθετώ]] ή [[στήνω]] από [[κάτω]], <i>τίτινι</i>, σε Ηρόδ., Πίνδ.· [[τρεῖς]] σταυροὺς ὑπίστησι, μπήγει [[τρεις]] ξύλινους στύλους στην [[λίμνη]] για να υποστηρίξει το [[σπίτι]], την [[κατοικία]], σε Ηρόδ.· μεταφ., <i>γνώμας ὑποστήσας [[σοφάς]]</i>, [[αφού]] έστησε σοφές γνώμες ως [[θεμέλιο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[κρυφά]] ή σε [[ενέδρα]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> μτβ. επίσης σε μέλ. και Μέσ. αόρ. αʹ, [[αντικαθιστώ]], <i>τί τινι</i>, [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], σε Ξεν. <b>Β.</b> Παθ., με Ενεργ. αόρ. βʹ <i>ὑπ-έστην</i>, παρακ. <i>ὑφ-έστηκα</i>, Ιων. μτχ. <i>ὑπ-εστεώς</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στέκομαι]] από [[κάτω]] ως [[στήριγμα]], με δοτ., σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[μένω]] από [[κάτω]], [[κατασταλάζω]], <i>τὸὑφιστάμενον</i>, [[γάλα]], αντίθ. προς <i>τὸ ἐφιστάμενον</i> ([[κρέμα]], [[καϊμάκι]], [[αφρόγαλα]]), στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[θέτω]] τον εαυτό μου [[κάτω]] από [[μία]] [[δέσμευση]], [[αναλαμβάνω]] την [[ευθύνη]] ή [[υπόσχομαι]] να κάνω [[κάτι]], με απαρ. μέλ., <i>ὅσσ' Ἀχιλῆϊ ὑπέστημεν δώσειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με απαρ. αόρ., <i>οὔ τίς με ὑπέστη σαῶσαι</i>, στο ίδ.· με απαρ. ενεστ., σε Ηρόδ.· απόλ., [[αφού]] δόθηκε η [[υπόσχεση]], σε Ομήρ. Οδ.· [[ὥσπερ]] ὑπέστη, όπως υποσχέθηκε, σε Θουκ.· όταν ακολουθ. από αιτ. μπορεί να εννοηθεί ένα απαρ., <i>[[τρίποδας]] οὕς οἱ ὑπέστη</i> (ενν. <i>δώσειν</i>), σε Ομήρ. Ιλ.· ἐκτελέουσιν ὑπόσχεσιν ἥνπερ [[ὑπέσταν]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> υποτάσσομαι σε κάποιον, <i>τινι</i>, στο ίδ. <b>3. α)</b> με αιτ. πράγμ., υποτάσσομαι σε [[κάτι]], [[συναινώ]] σε [[κάτι]], <i>ὁ τὸ ἐλάχιστον ὑπιστάμενος</i>, αυτός που συναινεί να [[πάρει]] το ελάχιστο, σε Ηρόδ.· <i>ὑφίσταμαι τὸν πλοῦν</i>, τον [[αναλαμβάνω]] [[χωρίς]] τη θέλησή μου, σε Θουκ.· ομοίως, <i>ὑφίσταμαι τὸν κίνδυνον</i>, στον ίδ.· [[σπανίως]] με δοτ., <i>ὑφίσταμαι ξυμφοραῖς ταῖς μεγίσταις</i>, στον ίδ. <b>β)</b> [[αναλαμβάνω]] ένα [[αξίωμα]], σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> παραφυλάω κρυμμένος ή σε [[ενέδρα]], σε Ηρόδ., Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>[[αντιστέκομαι]], [[προβάλλω]] [[αντίσταση]] σε [[μία]] [[επίθεση]], [[ανθίσταμαι]], [[αντιτίθεμαι]], [[αποκρούω]], με δοτ., σε Αισχύλ.· με αιτ., σε Ευρ., Θουκ.· απόλ., [[διατηρώ]] τη [[θέση]] μου, [[αντιμετωπίζω]] τον εχθρό, Λατ. subsistere, σε Ευρ., Θουκ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑφίστημι:''' ион. [[ὑπίστημι]] (преимущ. med. с aor. 2 и pf. act.)<br /><b class="num">1)</b> ставить внизу, подставлять, устанавливать в качестве подпоры ([[τρεῖς]] κολοσσούς τινι Her.; κίονας προθύρῳ Pind.): [[τρεῖς]] σταυροὺς ὑ. Her. вколачивать три опорные сваи; οἱ σταυροὶ οἱ ὑπεστεῶτες τοῖσι ἰκρίοισι Her. сваи, служащие подпорами для помостов; τὸ ὑφεστὸς τῷ βάρει Arst. подпора тяжести; ἐν χειμῶνι ὑπὸ τειχὶον ὑποστάς Plat. укрывшись во время бури у стены;<br /><b class="num">2)</b> класть в основу, принимать за основание (γνωμὰς σοφάς Soph.; ὑποθέσεις τινάς Polyb.): ἀγέννητον καὶ ἄφθαρτον ὑποστήσασθαι τὸν κὸσμον Diod. допустить, что мир безначален и бесконечен; τὸν κράτιστον ὑποστήσασθαι Isocr. принять за образец лучшего (из предшественников);<br /><b class="num">3)</b> размещать в засаде, тайно расставлять (τοὺς δορυφόρους Her.; ταξιάρχους καὶ λοχαγούς Xen.): ὑποστάντες ἐν τῷ πορθμῷ Her. устроив засаду в проливе; ὑ. δόλον τινί Eur. устраивать кому-л. западню;<br /><b class="num">4)</b> перен. подползать, закрадываться, проникать: τῷ πλήθει ὑπέστη [[δέος]] Polyb. толпу охватил страх;<br /><b class="num">5)</b> противопоставлять: ὑποστῆσαι τὴν [[ἑαυτοῦ]] ναῦν ἀντίπρωρρον τοῖς πολεμίοις Polyb. поставить свой корабль носовой частью к неприятелю;<br /><b class="num">6)</b> тж. med. оказывать сопротивление (τινί Aesch., Xen. и τινά Eur., Thuc.): ὑποστάντες Μήδους Thuc. выдержав натиск мидян; τοὺς κινδύνους ὑφίστασθαι Thuc. подвергаться опасностям; ταῖς συμφοραῖς ὑφίστασθαι Eur. стойко выдерживать несчастья; ὑφισταμένου οὐδενός Lys. так как никто не оказывал сопротивления; [[ὑποστῆναι]] [[βέλος]] Eur. противостоять (вражеским) стрелам; [[ὑποστῆναι]] ἔρωτα Eur. устоять против любовного соблазна;<br /><b class="num">7)</b> med. оседать, осаждаться: τὸ ὑπιστάμενον (sc. [[γάλα]]) Her. осевшее вниз, т. е. снятое молоко; ἡ ὑφισταμένη [[ἁλμυρίς]] Arst. соленый отстой;<br /><b class="num">8)</b> покоряться, уступать ([[ὑποστήτω]] μοι Hom.);<br /><b class="num">9)</b> тж. med. изъявлять готовность, тж. обязываться, обещать (τί τινι Hom.): [[ὑπόσχεσις]], ἥνπερ ὑπέστης Hom. обещание, которое ты дал(а); [[ὑποστῆναι]] δώσειν τινός Her. обязаться возместить что-л.; [[ὥσπερ]] ὑπέστη Thuc. как он обещал; τῷ (Δαρείῳ) [[ἄνδρες]] [[τριήκοντα]] ὑπέστησαν Her. тридцать человек предложили Дарию свои услуги; [[ὑποστῆναι]] [[δέκτωρ]] τινός Aesch. обещать быть защитником чего-л.; τὸ ἐλάχιστον [[ὑποστῆναι]] Her. согласиться на минимум; κατθανεῖν ὑφίστασθαι Eur. быть готовым умереть; ὑφίστασθαι τὸν πλοῦν Thuc. соглашаться отплыть;<br /><b class="num">10)</b> тж. med. брать (принимать) на себя (τὴν [[ἀρχήν]] Xen.; τριηραρχίαν Lys.): [[ὑποστῆναι]] ποιεῖν τι Dem. решиться сделать что-л.; [[διάδοχος]] ὑποστάς τινος Plat. заменив (кого-л.) в чем-л.;<br /><b class="num">11)</b> тж. med. быть устойчивым, прочным, постоянным: ἡ μὲν ὑφέστηκεν, αἱ δὲ οὔ Luc. эта (наука) устойчива, те же нет;<br /><b class="num">12)</b> существовать, быть в наличии: τὰ ὑφεστῶτα Polyb. текущие дела; τὸ παρῳχημένον τοῦ χρόνου οὐχ ὑπάρχειν, ἀλλ᾽ ὑφεστηκέναι Plut. (Хрисипп говорит), что прошлое не существует, а (лишь) существовало; ἐκ τοῦ [[μηδέ]] τ᾽ ὄντος, [[μηδὲ]] ὑφεστῶτος γεννᾶσθαι Plut. возникать из ничего;<br /><b class="num">13)</b> med. останавливаться: ὑφιστάμενοι μένουσιν [[ἕως]] ἂν [[πλησίον]] ἔλθῃ Arst. остановившись, они выжидают, пока он подойдет поближе; ὑφισταμένη [[κοιλία]] Plut. задержка стула, запор. | |||
}} | }} |