λαγχάνω: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0004.png Seite 4]] (λαχ), fut. λήξομαι, z. B. Plat. Rep. X, 617 e, ion. [[λάξομαι]], Her. 7, 144; aor. ἔλαχον, [[λαχεῖν]], u. mit veränderter Bdtg λέλαχον(s. unten), perf. εἴληχα, ion. p. u. Sp. λέλογχα, Luc. amor. 18; auch in einem Dokument, Dem. 21, 82; ὅς μ' ἐλελόγχει, Theocr. 4, 40; aber εἴλαχας 16, 84; λελάχασι, Empedocl. 5; pass. εἴληγμαι, Isocr. 17, 22; Eur. Troad. 296, nach conj., wie Dem. 30, 34, wo v. l. εἴλεγμαι; aor. ληχθῆναι, Is. 9, 24. – Adj. verb. [[ληκτέον]], Is. 7, 23, – 1) [[durchs Looserhalten]], durch das Geschick oder durch Zufall erlangen, als seinen Antheil zuertheilt erhalten, κλήρῳ νῦν πεπάλαχθε διαμπερὲς ὅς κε λάχῃσι, Il. 7, 171, vgl. 23, 353; [[ἤτοι]] ἐγὼν ἔλαχον πολιὴν ἅλα ναιέμεν [[αἰεί]], 15, 190, ich bekam (bei der Verloosung der Welt) das Meer zum Antheil, darin zu wohnen; Κὴρ [[λάχε]] γεινόμενον, die Ker bekam ihn bei seiner Geburt zu ihrem Antheil, Il. 23, 79; Ap. Rh. 2, 258, u. so oft von Göttern, die ein Land oder eine Stadt bei der Vertheilung der Erde erlangt haben, es inne haben u. beschützen; von der Athene, ἣ τήν τε ὑμετέραν πόλιν ἔλαχεν, Plat. Tim. 23 d; von der Adrastea, ἣ τάδε πάντα πρὸς μακάρων ἔλαχεν, Antimach. bei Harpocr.; vgl. noch Eur. [[ποτνιάδες]] θεαί, ἀβάκχευτον αἳ θίασον ἐλάχετε, Or. 319, vgl. 963; ψυχρὰν λοιβάν, ἃν ἔλαχ' Ἅιδας Phoen. 1576; δαίμονες οἳ τοὺς πατέρας ἡμῶν λελόγχατε D. Hal. 4, 83; τῶν μέτα παλλόμενος κλήρῳ λάχον ἐνθάδ' ἕπεσθαι Il. 24, 400; allgemeiner, τὸ γὰρ λάχομεν [[γέρας]] [[ἡμεῖς]], 24, 70 u. öfter; λαχὼν πρὸς δαιμόνων ὄλβον, Pind. N. 9, 45 u. öfter; c. inf., [[λάχε]] τ' Ἀλφεὸν οἰκεῖν, Ol. 6, 34; ὡς πάλῳ λαχὼν [[ἕκαστος]] αὐτῶν πρὸς πύλας ἄγοι λόχον, Aesch. Sept. 55. 119 u. öfter; Ἑλλάδα κλήρῳ λαχοῦσα γαῖαν, Pers. 183; Ἕκτορος [[μόνος]] μόνου λαχών τε κ[[ἀκέλευστος]] ἦλθ' [[ἐναντίος]], Soph. Ai. 1263; κλήρῳ λαχόντες, Eur. Heracl. 36; [[τίνα]] πότμον εἴληχε βιότου; welches Lebensgeschick ist sein Loos? I. T 914 u. öfter; ἐπί σκοπος ἥκω [[δεῦρο]], τῷ κυάμῳ λαχών, Ar. Av. 1022; in Prosa, παλλομένων δὲ λαγχάνει ἐκ πάντων Βαγαῖος, Her. 3, 128; πάλῳ [[λαχεῖν]], 4, 94. 153 u. öfter; Xen. Mem. 3, 9, 10 u. A. – Dah. auch ohne Casus, wie in der aus Ar. angeführten Stelle, bes. <b class="b2">durchs Loos erwählt, bestimmt werden</b>, αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κλήρῳ πεπαλάχθαι ἄνωγον – οἱ δ' ἔλαχον, τοὺς ἄν κε καὶ ἤθελον αὐτὸς ἑλέσθαι, Od. 9, 331 ff., eigtl. die zogen das Loos; vgl. Il. 10, 430. 23, 354; so ist auch Od. 9, 160 zu nehmen: ἐς ἑκάστην (νῆα) [[ἐννέα]] λάγχανον αἶγες, d. i. neun Ziegen kamen durchs Loos auf jedes Schiff; τὸ λαχὸν [[μέρος]], Plat. Legg. V, 745 e; bes. in Athen bei allen Aemtern, zu denen man durchs Loos bestimmt wurde, theils c. nom., ἐπιμελητὴς λαχών, Din. 2, 10; [[βασιλεύς]], Lys. 6, 4; [[ἱερεύς]], Dem. 57, 47; οὔτ' ἔλαχε [[τειχοποιός]], οὔτ' ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ δήμου, Aesch. 3, 28; u. so οἱ λαχόντες δικασταί, βουλευταί, die durchs Loos gewählten Richter, Rathsherren, u. so in andern Casus, τῷ λαχόντι βασιλεῖ, Plat. Polit. 290 e; – theils c. inf., λαχὼν ἱερομνημονεῖν, Ar. Nubb. 624; Her. 6, 109; Plat. Gorg. 473 e; βουλεύειν, Dem. 59, 3 u. A. – Seltener c. acc., ἀρχὰς ἔλαχε καὶ ἦρξε δοκιμασθείς, er erhielt Aemter durch das Loos, wurde zu Staatsämtern gewählt, Dem. 57, 25. – 2) τινός, [[einer Sache theilhaftig werden]], erlangen, ἔλαχον κτερέων, Od. 5, 311; δώρων ἔκ τινος Il. 24, 76; Theogn. 914; Δωρίων ἔλαχεν σελίνων Pind. L 7, 64; οὐχ ἥδε χρυσῆς [[ἀξία]] τιμῆς [[λαχεῖν]] Soph. Ant. 699; τάφου τε μοίρας καὶ κτερισμάτων Eur. Suppl. 309; so einzeln bei Folgenden; οἳ ἂν τῆς εὐπρεπεστάτης λάχωσι τελευτῆς Thuc. 2, 44; den gen. erklären Vrbdgn wie τῆς ἐμῆς χθονὸς [[λαχεῖν]] τοσοῦτον ἐνθανεῖν μόνον, Soph. O. C. 794; τοῦ γάμου [[μέρος]] λαχοῦσα, Ant. 909; – bes. durch Erbschaft erlangen, [[erben]], denn das Erbe selbst heißt [[κλῆρος]], πατρῴων οὐ λαχών, Eur. Troad. 1192; κλήρου [[ληκτέον]] αὐτοῖς, Is. 3, 2; ἔλαχε τοῦ ἡμικληρίου, Dem. 48, 20 u. A.; vgl. ᾡ (υἱῷ) [[λαχεῖν]] ἠξίωσε τῆς Ἐπιλύκου θυγατρός, Andoc. 1, 124. – 3) in der attischen Gerichtssprache, λαγχάνειν δίκην τινί, Einem den Proceß machen, ihn verklagen, weil die Richter für einen Proceß u. die Reihefolge der Processe durchs Loos bestimmt wurden, Plat. Euthyphr. 5 b u. oft in Legg., wie bei den Rednern; [[δίκη]] εἰληγμένη, Isocr. 17, 22, wie Dem. 30, 34; αἱ δίκαι ἐλήχθησαν, Lys. 17, 8; πρὶν τὴν δίκην ληχθῆναι, Dem. 54, 28, vgl. 38, 20; auch τὸ [[ἔγκλημα]] ὃ ἔλαχον αὐτῷ πέρυσιν, Dem. 34, 16; πρὸς τὸν [[βασιλέα]] u. ä., den Proceß beim Archon [[βασιλεύς]] anhängig machen, 47, 69; ähnlich λαγχάνειν δίκην τοῖς Λακεδαιμονίοις εἰς τοὺς Ἀμφικτύονας, 59, 98. – 4) Der aor. II. in der Form λέλαχον hat bei Hom. die factitive Bdtg: Einen einer Sache theilhaftig werden lassen, [[ὄφρα]] [[πυρός]] με Τρῶες – λελάχωσι θανόντα, Il. 22, 342, wie 15, 349; [[ἐπήν]] με πυρὸς λελάχητε, 23, 75, wo die Alten geradezu θάψητε erklären. Dieselbe Form ist aber = ἔλαχον, Procl. 6 (VII, 341), [[αἴθε]] δὲ καὶ ψυχὰς [[χῶρος]] [[ἕεις]] λελάχοι.

|sltr=[[λαγχάνω]] (aor. ἔλᾰχον, ἔλᾰχες, (ἔ）λᾰχε, ἐλᾰχομεν, λᾰχετε, λᾰχον; λᾰχών, -όντ- (α), -όντες, -οῖσα, -οῖσαι: pf. λέλογχας, λέλογχε（ν).) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[have]] alloted to [[one]], [[win]] as [[one]]'s [[own]] c. acc. [[υἱόν]]· ἃν [[Θέμις]] [[θυγάτηρ]] τέ οἱ [[σώτειρα]] λέλογχεν [[μεγαλόδοξος]] Εὐνομία schema pindaricum (O. 9.15) [[τίς]] δὴ ποταίνιον [[ἔλαχε]] στέφανον [[χείρεσσι]] ποσίν τε καὶ ἅρματι (O. 10.61) [[ὅτι]] φρενῶν [[ἔλαχε]] καρπὸν ἀμώμητον (sc. [[Ῥαδάμανθυς]]) (P. 2.74) ἕτεροι λαχόντες Ἀίδαν βασιλέες ἱεροὶ (P. 5.96) ὁ δὲ [[καλόν]] τι [[νέον]] λαχὼν (P. 8.88) [[τῶν]] δ' ἐν Ἑλλάδι τερπνῶν λαχόντες [[οὐκ]] ὀλίγαν δόσιν (P. 10.20) ποτίφορον δὲ κόσμον ἔλαχες γλυκύ τι γαρυέμεν (Bergk e Σ: ἔλαβες codd.) (N. 3.31) [[ἄνευ]] [[σέθεν]] οὐ [[φάος]] οὐ μέλαιναν δρακέντες εὐφρόναν τεὰν ἀδελφεὰν ἐλάχομεν ἀγλαόγυιον Ἥβαν (N. 7.4) φυᾷ δἕκαστος διαφέρομεν βιοτὰν λαχόντες (N. 7.54) [[ἴστω]] λαχὼν πρὸς δαιμόνων θαυμαστὸν ὄλβον (N. 9.45) παῖ Ῥέας ἅ τε [[πρυτανεῖα]] λέλογχας, [[Ἑστία]] (N. 11.1) οὐ γὰρ φύσιν ὠαριωνείαν ἔλαχεν (I. 4.49) [[πλέον]] τι [[λαχών]] (sc. [[Ζεύς]]) fr. 35a. ἰσοδένδρου [[τέκμαρ]] αἰῶνος θεόφραστον λαχοῖσα (v. l. λαχοῦσαι: sc. dryad [[nymph]].) fr. 165. Μοίσαισί τ' ἔδωκ ἀρόσαι, τρὶς μὲν ἐν πόντοιο πύλαισι [[λαχών]], τρὶς δὲ καὶ σεμνοῖς δαπέδοις ἐν Ἀδραστείῳ νόμῳ (sc. στεφάνους) (N. 10.27) c. dupl. acc., (Ἡρακλέα) ἡσυχίαν καμάτων μεγάλων ποινὰν λαχόντ' ἐξαίρετον ὀλβίοις ἐν δώμασι (N. 1.70) c. acc. &amp; inf. expl., [[λάχε]] τ' Ἀλφεὸν οἰκεῖν (O. 6.34) λέλογχε δὲ μεμφομένοις ἐσλοὺς [[ὕδωρ]] καπνῷ φέρειν [[ἀντίον]] (sc. Χρομίος: v. Radt, Mnem., 1966, 154ff.) (N. 1.24) met., [[πλοῦτος]] ὁ λαχὼν ποιμένα ἐπακτὸν ἀλλότριον (O. 10.88) Ἥρας τὰν Διὸς εὐναὶ [[λάχον]] πολυγαθέες (P. 2.27) [[ἀκέρδεια]] λέλογχεν θαμινὰ κακαγόρους (O. 1.53) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. gen. Καφισίων ὑδάτων λαχοῖσαι Χάριτες (O. 14.2) Δωρίων ἔλαχεν σελίνων (I. 8.64) &lt;οὐ πενθέων δ' [[ἔλαχον]], οὐ στασίων&gt; (supp. et [[add]]. e cod. Plutarchi et Σ Π Blass) Πα.… ἰοδέτων λάχετε στεφάνων [[τᾶν]] τ' ἐαριδρόπων ἀοιδᾶν (sc. θεοί: λάχει v. l. in codd. Dion. Hal., unde [[λαχεῖν]] coni. Usener) fr. 75. 6.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> frag. ][[λάχον]] κ[ fr. 140a. 76 (50).