3,274,502
edits
mNo edit summary |
|||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypodechomai | |Transliteration C=ypodechomai | ||
|Beta Code=u(pode/xomai | |Beta Code=u(pode/xomai | ||
|Definition=in Ion. and Dor. Prose | |Definition=in Ion. and Dor. Prose [[ὑποδέκομαι]] Hdt. (v. infr.), <span class="title">IG</span>42 (1).121.46 (Epid., iv B. C.): fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> δέξομαι <span class="bibl">Od.16.70</span>, Dor. -δεξοῦμαι <span class="title">SIG</span> 558.22 (Ithaca, iii B. C.): aor. ὑποδεδεξάμην <span class="bibl">Il.6.136</span>, rarely -εδέχθην <span class="bibl">E. <span class="title">Heracl.</span>757</span> (lyr.; used in pass. sense by <span class="bibl">Poll.1.74</span>, <span class="bibl">D.C.48.15</span>, <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span> 5.1659.6</span> (iv A. D.), Sch.<span class="bibl">Il.14.323</span>; <b class="b3">ὑποδεχόμενος</b> in pass. sense, <span class="bibl">D.C. 55.10</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1894.14</span> (vi A. D.)): 3sg. Ep. aor. 2 or impf. ὑπέδεκτο <span class="bibl">Od.14.52</span>,<span class="bibl">275</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>513</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.9</span>; 2pl. imper. [[ὑπόδεχθε]] cj. Bentl. in <span class="bibl">Call.<span class="title">Epigr.</span>42</span>; inf. ὑποδέχθαι <span class="bibl">Il.7.93</span>; part. ὑποδέγμενος <span class="bibl">Od.13.310</span>:—[[receive into one's house]], [[welcome]], <b class="b3">ὁ δέ με</b> (sc. [[Φοίνικα]]) πρόφρων ὑπέδεκτο <span class="bibl">Il.9.480</span>; χαῖρε δ' Ὀδυσσεὺς ὅττι μιν ὣς ὑπέδεκτο <span class="bibl">Od.14.52</span>; τὸν δ' οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις <span class="bibl">Il.18.59</span>, <span class="bibl">Od.19.257</span>; ξεῖνον . . ὑποδέξομαι οἴκῳ <span class="bibl">16.70</span>; Θέτις δ' ὑπεδέξατο κόλπῳ <span class="bibl">Il.6.136</span>, cf. <span class="bibl">18.398</span>; Διὸς πλαστὴν ὑπέδεκτο γυναῖκα Hes. l. c.; οἰκίοισι ὑ. τινά <span class="bibl">Hdt.1.41</span>; <b class="b3">ὑπέδεκτο ξεῖνον ὀχέων</b> [[receive]]d the [[stranger]] [as he lighted] from his chariot, Pi. l. c.; <b class="b3">ὁ ὑποδεξάμενος</b> the man [[who had received him]], <span class="bibl">Isoc.9.20</span>; ἱκέτας ὑ. <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>757</span> (lyr.), cf. <span class="title">Berl.Sitzb.</span>1927.167 (Cyrene), <span class="bibl"><span class="title">Ep.Jac.</span>2.25</span>; φυγάδας <span class="bibl">Th.5.83</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PRev.Laws</span>44.14</span> (iii B. C.); [[harbour]] a [[runaway]] [[slave]], <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1643.12</span> (iii A. D.); [ξένον] ἀγοραῖς καὶ λιμέσι καὶ δημοσίοις οἰκοδομήμασιν ἔξω τῆς πόλεως <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>952e</span>, cf. <span class="bibl">953b</span>, <span class="bibl">953d</span>, <span class="title">OGI</span>49.5 (Ptolemais, iii B. C.); <b class="b3">ὑ. φρουράν</b> [[admit]] an enemy's garrison, <span class="bibl">D.58.38</span>, cf. 67, <span class="title">IG</span>12.87.10, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1303a36</span>; λῃστάς, πειρατάς, [[harbour]] [[brigand]]s, pirates, <span class="title">SIG</span>38<span class="title">B</span>21 (Teos, v B. C.), <span class="title">Supp.Epigr.</span>3.378<span class="hiitalic">B</span>11 (Delph., ii/i B. C.), cf. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1408.23</span> (iii A. D.); γυναῖκάς τινι εἰς τὸ αὐτὸ φοιτώσας [[ὑποδέχεσθαι]] <span class="bibl">Plu.<span class="title">Per.</span>32</span>; <b class="b3">αἱ Θίβρωνα ὑποδεξάμεναι πόλεις</b> those who [[admitted]] him [[as a friend]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.8.21</span>, cf. <span class="bibl">Th.3.111</span>, <span class="bibl">6.34</span>: with a thing as subject, <b class="b3">γαῖα . . ὑπέδεκτο μάντιν Οἰκλείδαν</b> the earth [[open]]ed up to [[receive]] the seer O., <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.8</span>; <b class="b3">αἰθὴρ μὲν ψυχὰς ὑπεδέξατο σώμ [ατα δὲ χθών</b>] <span class="title">IG</span>12.945.6; <b class="b3">τῆς τεκούσης καὶ θρεψάσης καὶ ὑποδεξαμένης [χώρας</b>] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>237c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[entertain]] to a meal, θύων Διὶ Κτησίῳ κἀκεῖνον ὑποδεχόμενος <span class="bibl">Antipho 1.18</span>, cf. <span class="title">IG</span>4.679.15 (Hermione, iii/ii B. C.); <b class="b3">ἵνα ἔχῃ ἡ στρατιὰ τὰ ἐπιτήδεια</b> (πολλὴ γὰρ οὖσα οὐ πάσης ἔσται πόλεως ὑποδέξασθαι) <span class="bibl">Th.6.22</span>; ὁ [[ὑποδεχόμενος]] = the [[host]] (at a [[dinner]] [[party]]), <span class="bibl">Epict.<span class="title">Fr.</span>17</span>; τὸ πλῆθος λαμπρῶς ὑπεδέξατο <span class="bibl">D.S. 17.115</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[give ear to]], [[hearken to]], εὐχάς <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>419</span>; τοὺς λόγους <span class="bibl">Hdt.8.106</span>; <b class="b3">ὑ. διαβολάς</b> [[give ear to]] [[accusation]]s, <span class="bibl">Lys.25.11</span> codd. (leg. <b class="b3">ἀπο-</b>). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[admit]], [[allow]] a thing with which one is taxed, <span class="bibl">Hdt.4.167</span>; οὐκ ὑ. [[refuse to admit]], [[deny]], <span class="bibl">Id.3.130</span>, <span class="bibl">6.69</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[take up]] a [[burden]], ἡ γυνὴ ὑποδεξαμένη φέρει τὸ φορτίον τοῦτο <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.2.5</span>; of ships, [[take on board]], τὰ εἴδη <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1412.10</span> (iii A. D.); of dolphins, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMar.</span>8.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[bear patiently]], βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν <span class="bibl">Od.13.310</span>, <span class="bibl">16.189</span>; [[submit to]], τὰς κατὰ νόμους παραγγελίας <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>67.11</span> (iv A. D.); [[μέτρον]], i. e. [[accept]] it [[as correct]], ib. <span class="bibl">157.5</span> (vi A. D.); τροφὴ θλίβουσα πᾶν τὸ δοκοῦν αὐτὴν ὑποδέχεσθαι <span class="bibl">Sor. 1.115</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[undertake]], [[promise]], αἴδεσθεν μὲν ἀνήνασθαι, δεῖσαν δ' ὑποδέχθαι <span class="bibl">Il.7.93</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.9.21</span>, <span class="bibl">22</span>; <b class="b3">ὁ δέ οἱ πρόφρων ὑπέδεκτο</b> (sc. [[δώσειν]]) <span class="bibl">Od.2.387</span>; [[ὑποδέκομαι]] (sc. <b class="b3">ἐνιαυτοῦ ἀποθυσεῖν τὰ ἴατρα</b>) <span class="title">IG</span>42(1).121.46 (Epid., iv B. C.); c. inf. fut., <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>443</span>, <span class="bibl">Hdt.3.69</span>, <span class="bibl">4.119</span>, <span class="bibl">133</span>, <span class="bibl">6.11</span>, <span class="bibl">7.158</span>, <span class="bibl">8.29</span>,<span class="bibl">102</span>, <span class="bibl">Th.2.29</span> (inf. aor. is [[varia lectio|v.l.]] for fut. in <span class="bibl">Hdt.1.24</span>, <span class="bibl">6.2</span>); c. inf. pres., <span class="bibl">Antipho 3.3.6</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]); <b class="b3">ὑ. τινὶ ἦ μὴν</b> . . c. inf. fut., <span class="bibl">Th.8.81</span>; <b class="b3">Κορίνθιοι ὑπεδέξαντο τὴν τιμωρίαν</b> [[undertook]] to [[champion]] their [[cause]], <span class="bibl">Id.1.25</span>; <b class="b3">ὥσπερ ὑπεδέξασθε, βοηθήσατε</b> ib.<span class="bibl">71</span>; <b class="b3">ὑ. μεγάλα τινί</b> [[make]] him great [[promises]], <span class="bibl">Hdt.2.121</span>. ζ; τὴν ἀτραπὸν ἐθελονταὶ Φωκέες ὑποδεξάμενοι Λεωνίδῃ ἐφύλασσον <span class="bibl">Id.7.217</span>; ἃ ὑπεδέξατο οὐκ ἐπετέλει <span class="bibl">Th.2.95</span>; [[undertake to contribute]], ὅσον ἂν ἕκαστος θέλῃ <span class="title">AJP</span>56.362 (Colophon, iv B. C.); abs., ibid.; <b class="b3">ὑπεδέξαντο εἰς τὰ τείχη</b> ib.363; also <b class="b3">τὰ ἐκφόρια ἅπερ ὑπεδέξω</b> the rents which you undertook to [[collect]], POxy.1134.7 (v A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[accept as a responsibility]], [[take in charge]], as a nurse, <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>226</span>; of officials, shippers, farm bailiffs, etc., [[take over]], [[receive as agent]] (cf. [[ὑποδέκτης]]) <b class="b3">, τοὺς νεολέκτους . . ὑποδεξάμενοι κατὰ διαδοχὴν . . παραπέμψατε</b> Wilcken <span class="title">Chr.</span> 469.5 (iv A. D.); καταπιστεῦσαι Αὐρηλίῳ Πέτρῳ . . σιτομέτρῃ . . ὑποδέξασθαι τὸν δημόσιον σῖτον <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span>5273.4</span> (v A. D.), cf. Wilcken <span class="title">Chr.</span>434.12 (iv A. D.), <span class="bibl"><span class="title">PLips.</span>34v</span>.<span class="bibl">7</span>, <span class="bibl">58.9</span>, al. (iv A. D.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1899.16</span>, <span class="bibl">1982.17</span> (v A. D.), <span class="title">Cod.Just.</span>1.5.18.11; τὴν ὑποδοχὴν πᾶσαν τοῦ μακαρίου Ἰούστου αὐτὸς ὑπόδεξαι <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1838.1</span> (vi A. D.); [[accept]] (as a [[liability]]) a [[dowry]] or [[donatio]] [[ante]] [[nuptias]], <span class="title">Cod.Just.</span>5.17.12, <span class="bibl">Just.<span class="title">Nov.</span>22.19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[receive in succession]], [[take up]], μέλος <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>1022</span> (lyr.); περαιωθέντας . . λειμὼν ὑποδέχεται <span class="bibl">Luc.<span class="title">Luct.</span>5</span>, cf. <span class="title">VH</span>2.44; τὴν εἰς τὸ στόμα φορὰν τῶν περιττωμάτων ὑποδέχεται στόμαχος Gal.6.421, cf. 432, 18(2).163,176,218; <b class="b3">ὁ ὑποδεξάμενος</b> the [[receiver]] of stolen goods, <span class="title">Cat.Cod.Astr.</span>1.96. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> intr., of a place, [[come next]], τὸ πρὸς τὴν ἠῶ θάλασσα ὑποδέκεται καὶ τενάγεα <span class="bibl">Hdt.7.176</span>; of rank, [[come next in order]], <b class="b3">ὅταν πλείονες συνδειπνῶσι, . . μέσος ὁ κράτιστος</b> (sc. [[κάθηται]]), ὁ δ' ὑποδεχόμενος παρ' αὐτόν <span class="bibl">Posidon. 15J.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[intercept]], ὁ μὲν . . ἐπόρουσεν, ὁ δ' ἐμμαπέως ὑπέδεκτο <span class="bibl">Hes. <span class="title">Sc.</span>442</span>; ἐν δυσχωρίᾳ [τοὺς πολεμίους] <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.6.35</span>; of hunters, [[intercept]] beaten-up game, ib.<span class="bibl">2.4.20</span>; [[catch]], τὸ [[πήδημα]] τῆς [[σφαίρα]]ς <span class="bibl">Poll. 9.105</span>; ὑπτίαις ταῖς χερσὶ [τὸ μῆλον] <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Im.</span>1.6</span>; τὸ ἐνθεῦτέν μιν οἱ ἐχθροὶ ὑποδεξάμενοι καὶ ὑπὸ δικαστήριον ἀγαγόντες <span class="bibl">Hdt.6.104</span>; [[catch]] as in a [[trap]], <b class="b3">στυγερὸς δ' ὑπεδέξατο κοῖτος</b> a hateful resting-place <b class="b2">receives (entraps)</b> them, <span class="bibl">Od.22.470</span>; <b class="b3">ἔτιγάρ νύ με πῆμ' ὑπέδεκτο</b> still more [[sorrow]] was in [[store]] for me, <span class="bibl">14.275</span>; ἀκλεής νιν δόξα πρὸς ἀνθρώπων ὑποδέξεται [[will be her lot]], <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>624</span> (lyr.); <b class="b3">ὑποδεξαμένης αὐτοὺς πολλῆς ῥύσεως ὕδατος</b> when a [[rush]] of [[water]] [[take]]s them by [[surprise]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>944b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[catch]], [[collect]] a [[liquid]], παιδίον θεασάμενος, ἐπειδὴ κατέαξε τὸ [[σκεῦος]], τῷ κοίλῳ τοῦ ψωμίου τὴν φακῆν ὑποδεχόμενον <span class="bibl">D.L.6.37</span>; of channels, [[receive]], τὸ [[στόμα]] τῶν μητρέων οὐχ ὑποδέχεται τὸν γόνον Hp.Aër.31; τὴν ἐσομένην τῶν ὑδάτων εἴσροιαν <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1409.19</span> (iii A. D.); κατεφίλει καὶ ὑπεδέχετο τὰ δάκρυα <span class="bibl">X.Eph.1.9</span>; ποταμὸς πάσας ὑποδεχόμενος τὰς ἀνθρωπείας λύμας <span class="bibl">Plb.5.59.11</span>, cf. <span class="title">Gp.</span>12.2.4, al.; [[ἀγγεῖον]] τὸ [[μέλλον]] ὑποδέξεσθαι τὸ [[ὕδωρ]] [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">Hero <span class="title">Spir.</span>1.24</span>, cf. <span class="bibl">30</span>.</span> | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1214.png Seite 1214]] (s. [[δέχομαι]]), in ion. Prosa [[ὑποδέκομαι]], 1) [[aufnehmen]]; bes. gastlich aufnehmen, empfangen; ὁ δέ με [[πρόφρων]] [[ὑπέδεκτο]] Il. 9, 480, u. öfter; ὑπέδεξο Od. 14, 54; τὸν δ' οὐχ ὑποδέξομαι Il. 18, 59; auch πῶς γὰρ δὴ τὸν ξεῖνον ἐγὼν ὑποδέξομαι οἴκῳ, Od. 16, 70; [[Θέτις]] δ' ὑπεδέξατο κόλπῳ δειδιότα Il. 6, 136; [[ὑπέδεκτο]] μάντιν Pind. N. 10, 8; ξεῖνον P. 9, 9; Hes. Th. 513; ὑπόδεχθε Callim. 4 (XII, 29); οἰκίοισι (σέ) ὑποδεξάμενος ἔχω Her. 1, 41, vgl. 44; u. Sp., wie Pol. 22, 26, 7. – Auch einen Gesandten od. Schutzsuchenden annehmen, Isocr. 4, 63 Thuc. 5, 83; auch ἱκέτας ὑποδεχθείς, = ὑποδεξάμενος, Eur. Heracl. 757; ὃν ἀγοραῖς καὶ λιμέσι ὑποδέχεσθαι χρὴ τοὺς ἄρχοντας Plat. Legg. XII, 952 c; πολίτας καὶ ξένους ὑποδέξασθαι Men. 91 a, u. öfter; – Gehör geben, εὐχάς, die Gebete erhören, Hes. Th. 419; auch τὰς κατὰ τούτων διαβολάς, Lys. 25, 11; – den Feind in der Stadt aufnehmen, Dem. 1, 5; einen Verbannten, 50, 49. – Übertr., [[πῆμα]] ὑπέδεκτό με, Leid nahm mich auf, Od. 14, 275; στυγερὸς [[κοῖτος]] ὑπεδέξατό τινα 22, 470; ὑποδέξασθε δ' ὀπαδοὶ [[μέλος]] Aesch. Suppl. 1001, das Lied nehmet auf, um es fortzusetzen; ὡς [[ἀκλεής]] νιν [[δόξα]] πρὸς ἀνθρώπων ὑποδέξεται Eur. Heracl. 624. – 2) [[übernehmen]], versprechen; δεῖσαν δ' ὑποδέχθαι Il. 7, 93; ὁ δέ οἱ [[πρόφρων]] [[ὑπέδεκτο]] Od. 2, 387; so oft Her., μεγάλα ὑποδεκόμε νον ἐλθόντι 2, 121, 6, πάντα τὰ ὑπεδέξατο τῷ πατρί 3, 69, [[Δαρεῖος]] ὑποδεξάμενος ἐπετέλεε 3, 138; mit folgdm inf. fut., H. h. Cer. 443. 460; ὑπεδέκετο [[ταῦτα]] ποιήσειν Her. 8, 102, u. öfter; auch ὑμῖν ἐγὼ [[ὑποδέκομαι]] οὐ συμμίξειν τοὺς πολεμίους, 6, 11; auch [[πεντήκοντα]] τάλαντα ὑποδέδεκτο, sc. δώσειν αὐτῷ, 5, 51; ein Werk, eine Arbeit unternehmen, 9, 21. 22; selten c. inf. praes., ὃς ὑπεδέχετο τοῖς ἀκοντίζουσι τὰ ἀκόντια ἀναιρεῖσθαι, Antiph. 3 γ 6; ὥςπερ ὑπεδέξω, wie du dich anheischig gemacht hast, Plat. Εryx. 396 e. – Dah. auch auf sich nehmen, [[ertragen]], βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν Od. 13, 310. 16, 189. – 3) [[annehmen]], genehmigen, billigen, bejahen; ἐπυνθάνετο, [[τίς]] εἴη ὁ Ἀρκεσίλεων ἀποκτείνας, οἱ δὲ Βαρκαῖοι αὐτοὶ ὑποδεκέατο Her. 4, 167, sie nahmen es auf sich, gestanden, daß sie es gewesen seien; εἰρώτα τὴν τέχνην εἰ | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1214.png Seite 1214]] (s. [[δέχομαι]]), in ion. Prosa [[ὑποδέκομαι]], 1) [[aufnehmen]]; bes. gastlich aufnehmen, empfangen; ὁ δέ με [[πρόφρων]] [[ὑπέδεκτο]] Il. 9, 480, u. öfter; ὑπέδεξο Od. 14, 54; τὸν δ' οὐχ ὑποδέξομαι Il. 18, 59; auch πῶς γὰρ δὴ τὸν ξεῖνον ἐγὼν ὑποδέξομαι οἴκῳ, Od. 16, 70; [[Θέτις]] δ' ὑπεδέξατο κόλπῳ δειδιότα Il. 6, 136; [[ὑπέδεκτο]] μάντιν Pind. N. 10, 8; ξεῖνον P. 9, 9; Hes. Th. 513; ὑπόδεχθε Callim. 4 (XII, 29); οἰκίοισι (σέ) ὑποδεξάμενος ἔχω Her. 1, 41, vgl. 44; u. Sp., wie Pol. 22, 26, 7. – Auch einen Gesandten od. Schutzsuchenden annehmen, Isocr. 4, 63 Thuc. 5, 83; auch ἱκέτας ὑποδεχθείς, = ὑποδεξάμενος, Eur. Heracl. 757; ὃν ἀγοραῖς καὶ λιμέσι ὑποδέχεσθαι χρὴ τοὺς ἄρχοντας Plat. Legg. XII, 952 c; πολίτας καὶ ξένους ὑποδέξασθαι Men. 91 a, u. öfter; – Gehör geben, εὐχάς, die Gebete erhören, Hes. Th. 419; auch τὰς κατὰ τούτων διαβολάς, Lys. 25, 11; – den Feind in der Stadt aufnehmen, Dem. 1, 5; einen Verbannten, 50, 49. – Übertr., [[πῆμα]] ὑπέδεκτό με, Leid nahm mich auf, Od. 14, 275; στυγερὸς [[κοῖτος]] ὑπεδέξατό τινα 22, 470; ὑποδέξασθε δ' ὀπαδοὶ [[μέλος]] Aesch. Suppl. 1001, das Lied nehmet auf, um es fortzusetzen; ὡς [[ἀκλεής]] νιν [[δόξα]] πρὸς ἀνθρώπων ὑποδέξεται Eur. Heracl. 624. – 2) [[übernehmen]], versprechen; δεῖσαν δ' ὑποδέχθαι Il. 7, 93; ὁ δέ οἱ [[πρόφρων]] [[ὑπέδεκτο]] Od. 2, 387; so oft Her., μεγάλα ὑποδεκόμε νον ἐλθόντι 2, 121, 6, πάντα τὰ ὑπεδέξατο τῷ πατρί 3, 69, [[Δαρεῖος]] ὑποδεξάμενος ἐπετέλεε 3, 138; mit folgdm inf. fut., H. h. Cer. 443. 460; ὑπεδέκετο [[ταῦτα]] ποιήσειν Her. 8, 102, u. öfter; auch ὑμῖν ἐγὼ [[ὑποδέκομαι]] οὐ συμμίξειν τοὺς πολεμίους, 6, 11; auch [[πεντήκοντα]] τάλαντα ὑποδέδεκτο, sc. δώσειν αὐτῷ, 5, 51; ein Werk, eine Arbeit unternehmen, 9, 21. 22; selten c. inf. praes., ὃς ὑπεδέχετο τοῖς ἀκοντίζουσι τὰ ἀκόντια ἀναιρεῖσθαι, Antiph. 3 γ 6; ὥςπερ ὑπεδέξω, wie du dich anheischig gemacht hast, Plat. Εryx. 396 e. – Dah. auch auf sich nehmen, [[ertragen]], βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν Od. 13, 310. 16, 189. – 3) [[annehmen]], genehmigen, billigen, bejahen; ἐπυνθάνετο, [[τίς]] εἴη ὁ Ἀρκεσίλεων ἀποκτείνας, οἱ δὲ Βαρκαῖοι αὐτοὶ ὑποδεκέατο Her. 4, 167, sie nahmen es auf sich, gestanden, daß sie es gewesen seien; εἰρώτα τὴν τέχνην εἰ ἐπίσταιτο· ὁ δ' οὐκ ὑπεδέκετο 3, 130, was 6, 69 dem ἀρνεῖσθαι entspricht; ἀσμένως τοὺς λόγους 8, 106, die Bedingungen gern annehmen. – 4) [[aufnehmen]], den Angriff des Feindes aushalten, Stand halten; Hes. Sc. 442; Her. 6, 104; Thuc. u. Xen. öfter; ähnl. χειμώνων ἐν τόποις ὑποδεξαμένης αὐτοὺς πολλῆς ῥύσεως ὕδατος Plat. Legg. XII, 944 b; Xen. Cyr. 1, 6, 35; auch vom Jäger, das aufgejagte Wild auffangen, 2, 4, 20. – 5) vom Weibe, empfangen, schwanger werden, Xen. Mem. 2, 2, 5. – 6) dem Range nach folgen, Posidon. bei Ath. IV, 152 b; – auch von unmittelbarer Aufeinanderfolge in örtlicher Beziehung, an einander gränzen, τὸ πρὸς τὴν ἠῶ [[θάλασσα]] ὑποδέκεται καὶ τενάγεα Her. 7, 176. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> ὑποδέξομαι, <i>ao.</i> ὑπεδεξάμην, <i>rar.</i> ὑπεδέχθην;<br /><b>I.</b> recevoir sous son toit, <i>d’où</i><br /><b>1</b> accueillir, recevoir, protéger, acc. | |btext=<i>f.</i> ὑποδέξομαι, <i>ao.</i> ὑπεδεξάμην, <i>rar.</i> ὑπεδέχθην;<br /><b>I.</b> recevoir sous son toit, <i>d’où</i><br /><b>1</b> accueillir, recevoir, protéger, acc.; <i>particul.</i> recevoir dans sa maison, dans sa ville <i>ou</i> son pays, accorder l’hospitalité à, acc. ; <i>abs.</i> ὁ ὑποδεξάμενος ISOCR celui qui a recueilli un fugitif ; <i>fig.</i> [[πῆμα]] ὑπ. τινα OD la douleur atteint qqn ; <i>abs.</i> στυγερὸς ὑπεδέξατο [[κοῖτος]] OD une triste couche les reçut;<br /><b>2</b> <i>avec idée d’hostilité</i> accueillir <i>ou</i> recevoir (l’ennemi), soutenir une attaque, un choc (de l’ennemi) ; supporter, subir : βίας OD des violences;<br /><b>3</b> accepter, agréer, acc. ; <i>particul.</i> se déclarer partisan de ; [[οὐχ]] ὑπ. HDT dire non, nier;<br /><b>II.</b> recevoir dans son sein, concevoir, acc.;<br /><b>III.</b> suivre immédiatement, venir après ; <i>avec idée de lieu</i> être contigu, confiner : τὸ πρὸς τὴν [[ἠῶ]] [[θάλασσα]] ὑποδέκεται HDT la mer succède à la partie du pays situé vers l’Orient, <i>càd</i> borne le pays du côté de l’Orient;<br /><b>IV.</b> prendre sur soi, <i>d’où</i><br /><b>1</b> se charger de, entreprendre;<br /><b>2</b> promettre, faire une promesse : τινι à qqn ; [[τι]] promettre qch.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[δέχομαι]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ὑποδέχομαι]], ΝΜΑ και ιων. τ. [[ὑποδέκομαι]] και [[ὑποδέχνυμαι]], Α<br /><b>1.</b> [[δέχομαι]], [[συγκεντρώνω]] [[κάτι]] που πέφτει ή που ρέει από [[πάνω]] (α. «η [[δεξαμενή]] υποδέχεται τα λύματα του εργοστασίου» β. «ἀγγεῑον τὸ [[μέλλον]] ὑποδέξεσθαι τὸ [[ὕδωρ]]», Ήρων)<br /><b>2.</b> [[δέχομαι]] με [[ευχαρίστηση]], [[καλωσορίζω]] κάποιον (α. «μέ υποδέχθηκε με [[ευγένεια]]» β. «χαῑρε δ' Ὀδυσσεὺς [[ὅττι]] μιν ὣς [[ὑπέδεκτο]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με [[ταφή]]) [[ανοίγω]] για να δεχθώ, για να σκεπάσω (α. «η πατρική του γη θα τον υποδεχθεί» β. «αἰθὴρ μὲν ψυχὰς ὑπεδέξατο, σώματα δὲ [[χθών]]», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προϋπαντώ]], [[καλωσορίζω]] τιμητικά («οι αρχές τον υποδέχθηκαν στην είσοδο της πόλης»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[παίρνω]] [[προίκα]] ή προγαμιαία [[δωρεά]]<br /><b>2.</b> (ως απρόσ.) <i>ὑποδέχεται</i><br />[[είναι]] παραδεκτό, [[είναι]] αποδεκτό<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[γυναίκα]]) [[συλλαμβάνω]], [[πιάνω]] [[παιδί]]<br /><b>2.</b> (σχετικά με τη Θεία Ευχαριστία) [[δέχομαι]], [[παίρνω]] με τον πρέποντα σεβασμό και στην καθορισμένη [[στάση]] («ὡς [[μέλλων]] [[βασιλέα]] ὑποδέχεσθαι, μετὰ πολλοῡ φόβου τὸ [[σῶμα]] τοῦ Χριστοῡ ὑποδέχου», Ιωάνν. Χρυσ.)<br />(αρχ)<br /><b>1.</b> [[προσφέρω]] [[άσυλο]] σε δούλο ή σε φυγάδα<br /><b>2.</b> [[δέχομαι]] κάποιον σε [[γεύμα]], [[φιλοξενώ]] («τὸ [[πλῆθος]] λαμπρῶς ὑπεδέξατο», <b>Διόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[παραδέχομαι]], [[αποδέχομαι]]<br /><b>4.</b> [[δέχομαι]], [[σηκώνω]] [[φορτίο]] («ἡ γυνὴ ὑποδεξαμένη φέρει τὸ [[φορτίο]] τοῦτο», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> [[υπομένω]], [[υποφέρω]] με [[καρτερία]] («βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>6.</b> [[αναλαμβάνω]] [[δέσμευση]], [[υπόσχομαι]] («[[ὥσπερ]] ὑπεδέξασθε, βοηθήσατε», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>7.</b> (για τροφούς, αξιωματούχους, εμπόρους) [[αναλαμβάνω]] την [[ευθύνη]] για [[κάτι]]<br /><b>8.</b> [[δέχομαι]] με τη [[σειρά]] μου, [[μετά]] από άλλον («τὴν εἰς τὸ [[στόμα]] φορὰν τῶν περιττωμάτων δέχεται [[στόμαχος]]», <b>Γαλ.</b>)<br /><b>9.</b> [[περιμένω]] την [[επίθεση]] κάποιου, [[είμαι]] [[έτοιμος]] να τον αντικρούσω («ὁ μὲν... ἐπόρουσεν, ὁ δ' [[ἐμμαπέως]] [[ὑπέδεκτο]]», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>10.</b> [[ενεδρεύω]], [[περιμένω]] να πέσει στην [[ενέδρα]] μου [[κάποιος]]<br /><b>11.</b> [[αρχίζω]] να [[τραγουδώ]] στο [[σημείο]] που σταμάτησε ο προηγούμενος («ὑποδέξασθαι δ' ὀπαδοὶ [[μέλος]], [[αἶνος]] δὲ πόλιν τόνδε Πελασγῶν ἐχέτω», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>12.</b> [[διαδέχομαι]], βρίσκομαι [[δίπλα]] από [[κάτι]] [[άλλο]] («τὸ πρὸς τὴν ἠῶ... [[θάλασσα]] ὑποδέκεται καὶ τενάγεα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>13.</b> (το αρσ. της μτχ. ενεστ.) <i>ὁ ὑποδεχόμενος</i> | |mltxt=[[ὑποδέχομαι]], ΝΜΑ και ιων. τ. [[ὑποδέκομαι]] και [[ὑποδέχνυμαι]], Α<br /><b>1.</b> [[δέχομαι]], [[συγκεντρώνω]] [[κάτι]] που πέφτει ή που ρέει από [[πάνω]] (α. «η [[δεξαμενή]] υποδέχεται τα λύματα του εργοστασίου» β. «ἀγγεῑον τὸ [[μέλλον]] ὑποδέξεσθαι τὸ [[ὕδωρ]]», Ήρων)<br /><b>2.</b> [[δέχομαι]] με [[ευχαρίστηση]], [[καλωσορίζω]] κάποιον (α. «μέ υποδέχθηκε με [[ευγένεια]]» β. «χαῑρε δ' Ὀδυσσεὺς [[ὅττι]] μιν ὣς [[ὑπέδεκτο]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με [[ταφή]]) [[ανοίγω]] για να δεχθώ, για να σκεπάσω (α. «η πατρική του γη θα τον υποδεχθεί» β. «αἰθὴρ μὲν ψυχὰς ὑπεδέξατο, σώματα δὲ [[χθών]]», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προϋπαντώ]], [[καλωσορίζω]] τιμητικά («οι αρχές τον υποδέχθηκαν στην είσοδο της πόλης»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[παίρνω]] [[προίκα]] ή προγαμιαία [[δωρεά]]<br /><b>2.</b> (ως απρόσ.) <i>ὑποδέχεται</i><br />[[είναι]] παραδεκτό, [[είναι]] αποδεκτό<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[γυναίκα]]) [[συλλαμβάνω]], [[πιάνω]] [[παιδί]]<br /><b>2.</b> (σχετικά με τη Θεία Ευχαριστία) [[δέχομαι]], [[παίρνω]] με τον πρέποντα σεβασμό και στην καθορισμένη [[στάση]] («ὡς [[μέλλων]] [[βασιλέα]] ὑποδέχεσθαι, μετὰ πολλοῡ φόβου τὸ [[σῶμα]] τοῦ Χριστοῡ ὑποδέχου», Ιωάνν. Χρυσ.)<br />(αρχ)<br /><b>1.</b> [[προσφέρω]] [[άσυλο]] σε δούλο ή σε φυγάδα<br /><b>2.</b> [[δέχομαι]] κάποιον σε [[γεύμα]], [[φιλοξενώ]] («τὸ [[πλῆθος]] λαμπρῶς ὑπεδέξατο», <b>Διόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[παραδέχομαι]], [[αποδέχομαι]]<br /><b>4.</b> [[δέχομαι]], [[σηκώνω]] [[φορτίο]] («ἡ γυνὴ ὑποδεξαμένη φέρει τὸ [[φορτίο]] τοῦτο», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> [[υπομένω]], [[υποφέρω]] με [[καρτερία]] («βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>6.</b> [[αναλαμβάνω]] [[δέσμευση]], [[υπόσχομαι]] («[[ὥσπερ]] ὑπεδέξασθε, βοηθήσατε», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>7.</b> (για τροφούς, αξιωματούχους, εμπόρους) [[αναλαμβάνω]] την [[ευθύνη]] για [[κάτι]]<br /><b>8.</b> [[δέχομαι]] με τη [[σειρά]] μου, [[μετά]] από άλλον («τὴν εἰς τὸ [[στόμα]] φορὰν τῶν περιττωμάτων δέχεται [[στόμαχος]]», <b>Γαλ.</b>)<br /><b>9.</b> [[περιμένω]] την [[επίθεση]] κάποιου, [[είμαι]] [[έτοιμος]] να τον αντικρούσω («ὁ μὲν... ἐπόρουσεν, ὁ δ' [[ἐμμαπέως]] [[ὑπέδεκτο]]», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>10.</b> [[ενεδρεύω]], [[περιμένω]] να πέσει στην [[ενέδρα]] μου [[κάποιος]]<br /><b>11.</b> [[αρχίζω]] να [[τραγουδώ]] στο [[σημείο]] που σταμάτησε ο προηγούμενος («ὑποδέξασθαι δ' ὀπαδοὶ [[μέλος]], [[αἶνος]] δὲ πόλιν τόνδε Πελασγῶν ἐχέτω», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>12.</b> [[διαδέχομαι]], βρίσκομαι [[δίπλα]] από [[κάτι]] [[άλλο]] («τὸ πρὸς τὴν ἠῶ... [[θάλασσα]] ὑποδέκεται καὶ τενάγεα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>13.</b> (το αρσ. της μτχ. ενεστ.) <i>ὁ ὑποδεχόμενος</i>·ο [[οικοδεσπότης]], αυτός που προσφέρει το [[γεύμα]]<br /><b>14.</b> (το αρσ. της μτχ. αορ.) <i>ὁ ὑποδεξάμενος</i><br />ο [[κλεπταποδόχος]]<br /><b>15.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ὑποδέχομαι]] φρουράν» — [[δέχομαι]] φιλικά στρατιωτική [[μονάδα]] εχθρικής πόλης (<b>Δημοσθ.</b>)<br />β) «[[ὑποδέχομαι]] λῃστάς [ή πειρατάς]» — [[προσφέρω]] [[κρησφύγετο]], [[καταφύγιο]] σε ληστές <b>επιγρ.</b><br />γ) «[[πόλις]] ὑποδέχεταί τινα»<br />(για [[πόλη]]) [[δέχομαι]] κάποιον ως φίλο, [[χωρίς]] να προβάλω [[αντίσταση]] (<b>Ξεν.</b>)<br />δ) «[[ὑποδέχομαι]] λόγους [ή εὐχάς]» — [[εισακούω]]<br />στ) «[[ὑποδέχομαι]] [[μέτρον]]» — [[δέχομαι]], [[αναγνωρίζω]] ένα [[μέτρο]] ως γνήσιο <b>πάπ.</b><br />ζ) «[[ὑποδέχομαι]] μεγάλα τινί» — [[δίνω]] μεγάλες υποσχέσεις σε κάποιον (<b>Ηρόδ.</b>)<br />η) «οὐκ [[ὑποδέχομαι]]» — [[αρνούμαι]] να παραδεχθώ (<b>Ηρόδ.</b>). | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὑποδέχομαι:''' Ιων. -[[δέκομαι]]· μέλ. -[[δέξομαι]], αόρ. | |lsmtext='''ὑποδέχομαι:''' Ιων. -[[δέκομαι]]· μέλ. -[[δέξομαι]], αόρ. αʹ <i>-εδεξάμην</i> και σε Παθ. τύπο <i>-εδέχθην</i>· γʹ ενικ. Επικ. αόρ. βʹ [[ὑπέδεκτο]], βʹ πληθ. προστ. <i>ὑπόδεχθε</i>, απαρ. [[ὑποδέχθαι]], μτχ. [[ὑποδέγμενος]]· αποθ.,<br /><b class="num">1.</b> [[δέχομαι]] [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[δέχομαι]] κάποιον στο [[σπίτι]] μου, [[δέχομαι]] και [[φιλοξενώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ὁ ὑποδεξάμενος</i>, αυτός που φιλοξενεί κάποιον, [[οικοδεσπότης]], σε Ισοκρ.<br /><b class="num">3.</b> [[δίνω]] [[ακρόαση]] σε, [[δίνω]] [[προσοχή]] σε, <i>εὐχάς</i>, σε Ησίοδ.· <i>τοὺς λόγους</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[αναλαμβάνω]] τη [[φροντίδα]] κάποιου ως [[τροφός]], σε Ομηρ. Ύμν., Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> μεταφ., [[πῆμα]] ὑπέδεκτό με, [[θλίψη]], [[δυστυχία]] ήταν αυτή που με φιλοξένησε, υποδέχτηκε, σε Ομήρ. Οδ.· στυγερὸς ὑπεδέξατο [[κοῖτος]], [[μισητή]] [[φωλιά]] τα υποδέχθηκε, λέγεται για παγιδευμένα πτηνά, στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> [[παίρνω]] πάνω μου, [[αναλαμβάνω]] ένα [[έργο]], [[υπόσχομαι]], σε Όμηρ.· με απαρ. μέλ., σε Ηρόδ. κ.λπ.· σπανιώτερα με απαρ. αόρ., στον ίδ.· [[ὑποδέχομαι]] [[μεγάλα]] τινί, [[δίνω]] μεγάλες υποσχέσεις σε κάποιον, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[παραδέχομαι]], [[επιτρέπω]] [[κάτι]] που μου επιβάλλεται, στον ίδ.· οὐκ [[ὑποδέχομαι]], [[αρνούμαι]] να παραδεχθώ, [[αρνούμαι]], στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> [[υποκύπτω]] σε, [[υποχωρώ]] σε, [[υποφέρω]] με [[υπομονή]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">IV.</b> όπως το Λατ. excipere,<br /><b class="num">1.</b> [[περιμένω]] κάποιον, [[αναμένω]] [[επίθεση]] κάποιου έτοιμοςς να τον αποκρούσω, σε Ησίοδ., Ξεν.· λέγεται για κυνηγούς, [[ενεδρεύω]] για [[θήραμα]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλαμβάνω]] κατά [[διαδοχή]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">V.</b> λέγεται για [[γυναίκα]], [[συλλαμβάνω]], [[μένω]] [[έγκυος]], σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru |