3,277,019
edits
παρέρχομαι: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2") |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> παρελεύσομαι, <i>ao.2</i> παρῆλθον, <i>pf.</i> περελήλυθα;<br /><b>I. 1</b> passer à côté <i>ou</i> devant;<br /><b>2</b> passer outre, s'écouler ; <i>en parl. du temps</i> s'accomplir ; <i>t. de gramm.</i> ὁ [[παρεληλυθώς]] ([[χρόνος]]) le parfait;<br /><b>3</b> dépasser, surpasser : τινα qqn ; τινα ποσίν OD dépasser qqn à la course ; <i>fig.</i> τινα [[ἐν]] δόλοισιν OD surpasser qqn en ruses ; [[τῇ]] [[δόξῃ]] PLUT en gloire;<br /><b>4</b> transgresser, enfreindre : νόμον LYS la loi;<br /><b>5</b> passer à côté de, omettre, ne pas tenir compte de, acc.;<br /><b>6</b> passer auprès de qqn de façon qu’il ne s'en aperçoive pas : ἐπεὶ [[οὐ]] παρελεύσεαι IL puisque tu ne m'échapperas pas ; avec l'inf. il ne m'échappe pas de, <i>etc.</i><br /><b>II.</b> arriver, s'approcher, entrer, <i>avec</i> [[εἰς]] et l'acc., <i>ou avec l'acc. ; avec idée d'hostilité</i> παρέρχεσθαι βίᾳ [[εἰς]] τὴν πόλιν XÉN entrer de force dans la ville ; <i>particul.</i> s'avancer devant une assemblée pour parler ; <i>fig.</i> entrer en possession de, parvenir à (au pouvoir, <i>etc.) avec</i> [[εἰς]] et l'acc..<br />'''Étymologie:''' [[παρά]], [[ἔρχομαι]]. | |btext=<i>f.</i> παρελεύσομαι, <i>ao.2</i> παρῆλθον, <i>pf.</i> περελήλυθα;<br /><b>I. 1</b> passer à côté <i>ou</i> devant;<br /><b>2</b> passer outre, s'écouler ; <i>en parl. du temps</i> s'accomplir ; <i>t. de gramm.</i> ὁ [[παρεληλυθώς]] ([[χρόνος]]) le parfait;<br /><b>3</b> dépasser, surpasser : τινα qqn ; τινα ποσίν OD dépasser qqn à la course ; <i>fig.</i> τινα [[ἐν]] δόλοισιν OD surpasser qqn en ruses ; [[τῇ]] [[δόξῃ]] PLUT en gloire;<br /><b>4</b> transgresser, enfreindre : νόμον LYS la loi;<br /><b>5</b> passer à côté de, omettre, ne pas tenir compte de, acc.;<br /><b>6</b> passer auprès de qqn de façon qu’il ne s'en aperçoive pas : ἐπεὶ [[οὐ]] παρελεύσεαι IL puisque tu ne m'échapperas pas ; avec l'inf. il ne m'échappe pas de, <i>etc.</i><br /><b>II.</b> arriver, s'approcher, entrer, <i>avec</i> [[εἰς]] et l'acc., <i>ou avec l'acc. ; avec idée d'hostilité</i> παρέρχεσθαι βίᾳ [[εἰς]] τὴν πόλιν XÉN entrer de force dans la ville ; <i>particul.</i> s'avancer devant une assemblée pour parler ; <i>fig.</i> entrer en possession de, parvenir à (au pouvoir, <i>etc.) avec</i> [[εἰς]] et l'acc..<br />'''Étymologie:''' [[παρά]], [[ἔρχομαι]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=παρ-έρχομαι, behalve praes. indic. vormen gelijk aan die van 2. πάρειμι; Dor. aor. inf. παρενθεῖν, voorbijgaan met acc. voorbijgaan, langs... gaan:; φυλακὰς... παρελθειν langs de wachters gaan Hdt. 3.72.2; ook abs..; τῇ... οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται daarlangs vliegen ook vogels niet voorbij Od. 12.62; εἴσιδον... νῆα παρερχομένην zij zagen het schip voorbijvaren Od. 16.357; overdr. voorbijgaan, overtreffen:. ὅς σε παρέλθοι ἐν πάντεσσι δόλοισι die jou overtreft in alle mogelijke vormen van list Od. 13.291; οἴοισιν δείδοικα ποσὶν μή τίς με παρέλθῃ ik vrees dat alleen met hardlopen iemand sneller is dan ik Od. 8.230; ἢν δ’ ἀναιδείᾳ παρέλθῃ σ ( ε ) maar als hij jou in onbeschaamdheid overtreft Aristoph. Eq. 277; τοὺς λόγους τὰ ἔργα παρέρχεται daden zijn belangrijker dan woorden Dem. 10.3. langs... gaan, te slim af zijn, ontkomen aan:. οὐκ ἔστι Διὸς κλέψαι νόον οὐδὲ παρελθεῖν het is niet mogelijk de oplettendheid van Zeus te bedriegen of te slim af te zijn Hes. Th. 613; π. τὴν πεπρωμένην τύχην ontkomen aan het voorbestemde lot Eur. Alc. 695; οὐδέ μ’ ὄμματος φρουρὰν παρῆλθε (dit) ontging de waakzaamheid van mijn oog niet Soph. Tr. 226; τουτί... μικροῦ παρῆλθέ με εἰπεῖν het ontschoot mij bijna dat te vertellen Dem. 21.110. voorbijgaan (aan), negeren, veronachtzamen:; τεὸν... βωμόν παρελθέμεν uw altaar veronachtzamen Il. 8.239; οὐδὲν παρήλθεν hij heeft niets overgeslagen Aristoph. Ve. 637; overtreden:. τὸν νόμον π. de wet overtreden Lys. 6.52; βίᾳ π. θεούς met geweld tegen de wil van de goden ingaan Eur. Suppl. 231. met prep. bep. van richting aankomen, binnengaan:; ἐς τὴν αὐλὴν π. doordringen in de hof Hdt. 3.77.2; ἔσω θυρῶνος π. naar binnen gaan binnen het voorportaal Soph. OT 1241; π. εἰς τὴν πόλιν βίᾳ met geweld de stad binnendringen Xen. An. 5.5.11; abs..; παρελήλυθα ik ben hier (aangekomen) Thuc. 4.86.1; overdr. komen tot, bereiken:. παρελθεῖν... ἐς τὰ δίκαια gerechtigheid bereiken Hes. Op. 216; εἰς τὴν αὐτὴν δυναστείαν dezelfde alleenheerschappij bereiken Dem. 9.24; εἰς τὴν τραγικὴν... ὀψὲ παρῆλθεν (acteerkunst) is pas laat doorgedrongen tot de tragedie Aristot. Rh. 1403b23. spec. naar voren komen:; ἐς τὸν δῆμον π. in de volksvergadering naar voren komen Thuc. 5.45.4; abs.. ὁ βουλόμενος παρελθὼν ἐλεγξάτω laat wie wil naar voren komen en mij weerleggen Lys. 25.14. intrans. langsgaan, voorbijgaan, passeren:; τὸ ψήφισμα ἐποίησεν τὸν... κίνδυνον παρελθεῖν het besluit maakte dat het gevaar voorbijging Dem. 18.188; van tijd passeren:; ἐπεὰν δὲ παρέλθωσι αἱ ἑβδομήκοντα en wanneer de 70 dagen voorbij zijn Hdt. 3.86.6; ὁ παρελθὼν χρόνος de voorbije tijd Soph. Tr. 69; alg. in ptc. perf. παρεληλυθώς voorbij, afgelopen:; οἱ παρεληλυθότες πόνοι de vroegere inspanningen Plat. Phaedr. 231b; ὁ παρελελυθὼς χρόνος: de voorbije tijd Aristot. Poët. 1457a18; ptc. subst. τὰ παρεληλυθότα = τὰ παρελθόντα gedane zaken. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''παρέρχομαι:''' (fut. [[παρελεύσομαι]], aor. 2 [[παρῆλθον]] - дор. παρήλῠθον, pf. παρελήλῠθα; inf. aor. παρελθεῖν - дор. [[παρενθεῖν]])<br /><b class="num">1)</b> [[проходить мимо]], [[пролетать]], [[проноситься]] ([[νηῦς]] παρερχομένη Hom.): ποτητὰ παρέρχεται Hom. проносятся птицы; παρελθόντες τὴν Μυσίαν κατέβησαν εἰς Τρῳάδα NT миновав Мисию, они прибыли в Троаду; πρὶν ἂν τὸ [[καῦμα]] παρέλθῃ Plat. пока не спадет жара; ὁ παρελθὼν [[χρόνος]] Soph. прошлое (время); ἐν τῷ παρελθόντι Xen. в прошлом, прежде; грам. ὁ παρεληλυθὼς [[χρόνος]] Arst. прошедшее время (перфект); τῆς παρελθούσης νυκτός Plat. прошлой ночью; οἱ παρεληλυθότες πόνοι Xen. минувшие бедствия; τὰ παρεληλυθότα Dem. прошлые события, былое; παρελθέτω ἀπ᾽ [[ἐμοῦ]] τὸ [[ποτήριον]] [[τοῦτο]] NT да минует меня чаша сия;<br /><b class="num">2)</b> [[проходить]], [[кончаться]] ([[ἕως]] ἄν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ NT);<br /><b class="num">3)</b> [[опережать]], [[обгонять]] (ποσίν τινα Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[превзойти]] (ἐν δόλοισιν Hom.; δυνάμει Eur.); (пре)одолеть, перехитрить (Διὸς νόον Hes.; τὴν πεπρωμένην τύχην Eur.): οὐ παρελεύσεαι Hom. ты (меня) не проведешь;<br /><b class="num">5)</b> перен. обходить, проходить, не обращая внимания, пренебрегать (βωμὸν [[Διός]] Hom.; θεούς Eur.; π. τὸν ἑταῖρον Plat.);<br /><b class="num">6)</b> [[обходить]], [[нарушать]] (τὸν νόμον Lys.);<br /><b class="num">7)</b> [[входить]], [[вступать]] (εἴς τι Her.; [[εἴσω]] Aesch.; νυμφικοὺς δόμους Eur.): εἰς παροιμίαν παρελθεῖν Arph. войти в пословицу;<br /><b class="num">8)</b> [[вторгаться]], [[врываться]] (βίᾳ εἰς τὴν πόλιν Xen.);<br /><b class="num">9)</b> (об ораторах), [[выходить на трибуну]], [[выступать]], (εἰς τὸν δῆμον Plut.; παρελθὼν ἔλεξε τοιάδε Thuc.);<br /><b class="num">10)</b> [[приходить]], [[достигать]] (εἰς τὴν δυναστείαν Dem.): π. ἐπὶ τὰ πράγματα Luc. достигнуть государственной власти;<br /><b class="num">11)</b> [[ускользать]]: [[τοῦτο]] [[μικροῦ]] παρῆλθέ με [[εἰπεῖν]] Dem. я чуть не упустил сказать об этом. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 33: | Line 39: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''παρέρχομαι:''' αόρ. βʹ <i>-ῆλθον</i>, απαρ. <i>-ελθεῖν</i>, [[σπανίως]] <i>-ήλυθον</i>· αποθ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> περνώ [[πλησίον]] ή πέρα, [[προσπερνώ]], περνώ, σε Ομήρ. Οδ.· παρῆλθεν ὁ [[κίνδυνος]] [[ὥσπερ]] [[νέφος]], έφυγε [[μακριά]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για το χρόνο, περνώ, σε Ηρόδ.· ὁ παρελθών [[ἄροτος]], η περασμένη [[εποχή]], σε Σοφ.· <i>π. ὁδοί</i>, οι περιπλανήσεις που πέρασαν (έγιναν ήδη), στον ίδ.· <i>ἐν τῷ παρελθόντι</i>, κατά το [[παρελθόν]], [[παλιά]], σε Ξεν.· <i>τὰ παρεληλυθότα</i>, περασμένα γεγονότα, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[υπερβαίνω]], [[υπερτερώ]], σε Όμηρ., Θέογν., Αττ.· <i>τοὺς λόγους τὰ ἔργα παρέρχεται</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερτερώ]] στην [[εξυπνάδα]], [[διαφεύγω]], [[εξαπατώ]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Ευρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[φτάνω]] σε, [[παρέρχομαι]] εἰς..., σε Ησίοδ.<br /><b class="num">2.</b> περνώ μέσα, <i>ἐς τὴν αὐλήν</i>, σε Ηρόδ.· [[παρέρχομαι]] [[ἔσω]] ή [[εἴσω]], [[μπαίνω]] μέσα σε [[σπίτι]] κ.λπ., σε Τραγ.· με αιτ., [[παρέρχομαι]] δόμους, σε Ευρ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> περνώ [[χωρίς]] να [[δώσω]] [[προσοχή]], <i>τὸν βωμόν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[προσπερνώ]], [[παραβλέπω]], [[περιφρονώ]], [[υποτιμώ]], <i>θεούς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[παραβαίνω]], [[παραβλέπω]], <i>τοὺς νόμους</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">V.</b> περνώ [[απαρατήρητος]], [[διαφεύγω]] από την [[προσοχή]], τουτὶ παρῆλθέ με [[εἰπεῖν]], στον ίδ.<br /><b class="num">VI.</b> Αττ., [[έρχομαι]] [[μπροστά]] να μιλήσω, [[ανεβαίνω]] στο [[βήμα]], [[παρέρχομαι]] εἰς τὸν δῆμον, σε Θουκ.· απόλ., <i>παρελθὼν ἔλεξε τοιάδε</i>, στον ίδ. | |lsmtext='''παρέρχομαι:''' αόρ. βʹ <i>-ῆλθον</i>, απαρ. <i>-ελθεῖν</i>, [[σπανίως]] <i>-ήλυθον</i>· αποθ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> περνώ [[πλησίον]] ή πέρα, [[προσπερνώ]], περνώ, σε Ομήρ. Οδ.· παρῆλθεν ὁ [[κίνδυνος]] [[ὥσπερ]] [[νέφος]], έφυγε [[μακριά]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για το χρόνο, περνώ, σε Ηρόδ.· ὁ παρελθών [[ἄροτος]], η περασμένη [[εποχή]], σε Σοφ.· <i>π. ὁδοί</i>, οι περιπλανήσεις που πέρασαν (έγιναν ήδη), στον ίδ.· <i>ἐν τῷ παρελθόντι</i>, κατά το [[παρελθόν]], [[παλιά]], σε Ξεν.· <i>τὰ παρεληλυθότα</i>, περασμένα γεγονότα, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[υπερβαίνω]], [[υπερτερώ]], σε Όμηρ., Θέογν., Αττ.· <i>τοὺς λόγους τὰ ἔργα παρέρχεται</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερτερώ]] στην [[εξυπνάδα]], [[διαφεύγω]], [[εξαπατώ]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Ευρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[φτάνω]] σε, [[παρέρχομαι]] εἰς..., σε Ησίοδ.<br /><b class="num">2.</b> περνώ μέσα, <i>ἐς τὴν αὐλήν</i>, σε Ηρόδ.· [[παρέρχομαι]] [[ἔσω]] ή [[εἴσω]], [[μπαίνω]] μέσα σε [[σπίτι]] κ.λπ., σε Τραγ.· με αιτ., [[παρέρχομαι]] δόμους, σε Ευρ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> περνώ [[χωρίς]] να [[δώσω]] [[προσοχή]], <i>τὸν βωμόν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[προσπερνώ]], [[παραβλέπω]], [[περιφρονώ]], [[υποτιμώ]], <i>θεούς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[παραβαίνω]], [[παραβλέπω]], <i>τοὺς νόμους</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">V.</b> περνώ [[απαρατήρητος]], [[διαφεύγω]] από την [[προσοχή]], τουτὶ παρῆλθέ με [[εἰπεῖν]], στον ίδ.<br /><b class="num">VI.</b> Αττ., [[έρχομαι]] [[μπροστά]] να μιλήσω, [[ανεβαίνω]] στο [[βήμα]], [[παρέρχομαι]] εἰς τὸν δῆμον, σε Θουκ.· απόλ., <i>παρελθὼν ἔλεξε τοιάδε</i>, στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
