LSJ

αἰδέομαι: Difference between revisions

Page Discussion

αἰδέομαι (view source)

Revision as of 10:52, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})(\n{{.*}})(\n{{elnl.*}})" to "$5$3$1$2$4"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})(\n{{.*}})(\n{{elnl.*}})" to "$5$3$1$2$4")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=-οῦμαι;<br /><i>f.</i> αἰδέσομαι, <i>ao.</i> ᾐδεσάμην <i>ou</i> [[ᾐδέσθην]], <i>pf.</i> ᾔδεσμαι;<br /><b>1</b> avoir de la pudeur;<br /><b>2</b> avoir honte, craindre de, inf. ; rar. part. αἴδεσαι πατέρα προλείπων SOPH tu as scrupule de quitter ton père;<br /><b>3</b> craindre, révérer, respecter : αἰδ. θεούς craindre les dieux ; ἀλλήλους se respecter les uns les autres ; [[μέλαθρον]] IL respecter le toit domestique ; ὅρκον SOPH respecter un serment;<br /><b>4</b> respecter le malheur, avoir égard à l'infortune, avoir pitié de, acc. ; αἰδούμενος EUR par pitié (<i>litt.</i> ayant pitié);<br /><b>5</b> pardonner, se réconcilier;<br /><b>6</b> avoir des égards, des ménagements.<br />'''Étymologie:''' [[αἰδώς]].
|btext=-οῦμαι;<br /><i>f.</i> αἰδέσομαι, <i>ao.</i> ᾐδεσάμην <i>ou</i> [[ᾐδέσθην]], <i>pf.</i> ᾔδεσμαι;<br /><b>1</b> avoir de la pudeur;<br /><b>2</b> avoir honte, craindre de, inf. ; rar. part. αἴδεσαι πατέρα προλείπων SOPH tu as scrupule de quitter ton père;<br /><b>3</b> craindre, révérer, respecter : αἰδ. θεούς craindre les dieux ; ἀλλήλους se respecter les uns les autres ; [[μέλαθρον]] IL respecter le toit domestique ; ὅρκον SOPH respecter un serment;<br /><b>4</b> respecter le malheur, avoir égard à l'infortune, avoir pitié de, acc. ; αἰδούμενος EUR par pitié (<i>litt.</i> ayant pitié);<br /><b>5</b> pardonner, se réconcilier;<br /><b>6</b> avoir des égards, des ménagements.<br />'''Étymologie:''' [[αἰδώς]].
}}
{{elnl
|elnltext=[[αἰδέομαι]], Hom. poët. ook [[αἴδομαι]] [[αἰδώς]] poët. imperf. 3 plur. αἰδέοντο, ep. imperat. αἰδέο en [[αἰδεῖο]]; aor. ᾐδεσάμην, poët. αἰδεσάμην, pass. (met act. bet.) [[ᾐδέσθην]], ep. 3 plur. [[αἴδεσθεν]], ep. imperat. [[αἴδεσσαι]]; perf. ᾔδεσμαι; fut. αἰδέσομαι, ep. [[αἰδέσσομαι]], pass. αἰδεσθήσομαι<br /><b class="num">1.</b> zich schamen, schroom of gêne voelen: abs..; αἰδεσθείς uit schaamte Il. 17.95; met inf. zich ervoor schamen om, ervoor terugdeinzen om; met ptc. zich ervoor schamen dat:. ὡς [[οὐκ]] ᾐδέσατο [[πένθος]] τοσοῦτον [[εἰς]] οἰκίαν... χαρᾶς... γέμουσαν εἰσάγουσα dat ze zich er niet voor schaamde dat zij zo’n groot leed bracht in een huis dat vol was met vreugde Plut. Aem. 35.3.<br /><b class="num">2.</b> ontzag hebben voor, eerbiedigen, respecteren, rekening houden met, met acc.: [[μηδέ]] τί μ’ αἰδόμενος μειλίσσεο μηδ’ ἐλεαίρων verzacht uw woorden niet uit respect voor mij of uit medelijden Od. 3.96; τόνδ’ ὅρκον αἰδεσθεὶς [[θεῶν]] uit ontzag voor deze eed bij de goden Soph. OT 647.
}}
{{elru
|elrutext='''αἰδέομαι:''' эп.-поэт. тж. [[αἴδομαι]] (fut. αἰδέσομαι - эп. [[αἰδέσσομαι]], aor. ᾐδεσάμην и [[ᾐδέσθην]], pf. ᾔδεσμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[испытывать благоговейный страх]] (перед кем и чем-л.), чтить, уважать (τινα и τι Hom., Pind., Trag., Xen., Plat., Dem.): [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]] Hom. не нарушай законов гостеприимства; τοὺς θεοὺς σέβεσθαι, γονἑας τιμᾶν, πρεσβυτέρους αἰ. Plut. чтить богов, почитать родителей, уважать старших;<br /><b class="num">2)</b> [[совеститься]], [[стыдиться]] ([[ὑπέρ]] τινος Plut.): ὀνομάζειν αἰ. Εὐμενίδας Eur. страшиться назвать Эвменид по имени; [[αἰδεῖο]] θεούς, Ἀχιλεῦ Hom. побойся богов, Ахилл; αἰδούμενός τι [[πρᾶγμα]] καὶ αἰσχυνόμενος Plat. испытывая угрызения совести и стыд за что-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[жалеть]], [[щадить]]: μὴ τί μ᾽ αἰδόμενος μειλίσσεο, ἀλλ᾽ εὖ μοι κατάλεξον Hom. не щадя меня, подробно расскажи мне; αἰδούμενος πολλὰ [[διέφθορα]] Eur. из-за своей сострадательности я много потерял;<br /><b class="num">4)</b> (по отношению к невольному убийце родственника), [[прощать]], [[миловать]], (τινα Plat., Dem.);<br /><b class="num">5)</b> [[молить о прощении]] (τινα Dem.): ᾐδεσμένος Dem. простивший, примирившийся.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 27: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''αἰδέομαι:''' ποιητ. επίσης [[αἴδομαι]], μτχ. <i>αἰδόμενος</i>, προστ. <i>αἴδεο</i>· παρατ., Επικ. γʹ ενικ. <i>αἴδετο</i>, πληθ. <i>αἰδέοντο</i>, Αττ. <i>ᾐδοῦντο</i>· μέλ. <i>αἰδέσομαι</i>, Επικ. [[αἰδέσσομαι]]· Μέσ. αορ. αʹ <i>ᾐδεσάμην</i>, Επικ. προστ. [[αἴδεσσαι]]· Παθ. αορ. αʹ [[ᾐδέσθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[αἴδεσθεν]]· παρακ. <i>ᾔδεσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> Αποθ., [[ντρέπομαι]], αισχύνομαι να πράξω [[κάτι]]· με απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· [[σπανίως]] με μτχ., <i>αἴδεσαι μὲν [[πατέρα]] προλείπων</i>, να ντρέπεσαι [[γιατί]] τον εγκαταλείπεις, σε Σοφ.· απόλ., <i>αἰδεσθείς</i>, από [[αίσθημα]] ντροπής, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ., [[σέβομαι]], [[στέκομαι]] με σεβασμό, [[φοβάμαι]], [[υπολήπτομαι]]· [[αἰδεῖο]] θεούς, στο ίδ., σε Όμηρ. κ.λπ.· λέγεται και για πράγματα, [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]], δείξε σεβασμό στην [[οικία]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὅρκον αἰδεσθείς</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[σέβομαι]] τη [[δυστυχία]] του άλλου, [[φροντίζω]], [[νοιάζομαι]] για κάποιον, [[δείχνω]] [[ενδιαφέρον]] και [[συμπάθεια]] για κάποιον, [[μηδέ]] τί μ' αἰδόμενος μηδ' ἐλαίρων, σε Ομήρ. Οδ.
|lsmtext='''αἰδέομαι:''' ποιητ. επίσης [[αἴδομαι]], μτχ. <i>αἰδόμενος</i>, προστ. <i>αἴδεο</i>· παρατ., Επικ. γʹ ενικ. <i>αἴδετο</i>, πληθ. <i>αἰδέοντο</i>, Αττ. <i>ᾐδοῦντο</i>· μέλ. <i>αἰδέσομαι</i>, Επικ. [[αἰδέσσομαι]]· Μέσ. αορ. αʹ <i>ᾐδεσάμην</i>, Επικ. προστ. [[αἴδεσσαι]]· Παθ. αορ. αʹ [[ᾐδέσθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[αἴδεσθεν]]· παρακ. <i>ᾔδεσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> Αποθ., [[ντρέπομαι]], αισχύνομαι να πράξω [[κάτι]]· με απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· [[σπανίως]] με μτχ., <i>αἴδεσαι μὲν [[πατέρα]] προλείπων</i>, να ντρέπεσαι [[γιατί]] τον εγκαταλείπεις, σε Σοφ.· απόλ., <i>αἰδεσθείς</i>, από [[αίσθημα]] ντροπής, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ., [[σέβομαι]], [[στέκομαι]] με σεβασμό, [[φοβάμαι]], [[υπολήπτομαι]]· [[αἰδεῖο]] θεούς, στο ίδ., σε Όμηρ. κ.λπ.· λέγεται και για πράγματα, [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]], δείξε σεβασμό στην [[οικία]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὅρκον αἰδεσθείς</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[σέβομαι]] τη [[δυστυχία]] του άλλου, [[φροντίζω]], [[νοιάζομαι]] για κάποιον, [[δείχνω]] [[ενδιαφέρον]] και [[συμπάθεια]] για κάποιον, [[μηδέ]] τί μ' αἰδόμενος μηδ' ἐλαίρων, σε Ομήρ. Οδ.
}}
{{elru
|elrutext='''αἰδέομαι:''' эп.-поэт. тж. [[αἴδομαι]] (fut. αἰδέσομαι - эп. [[αἰδέσσομαι]], aor. ᾐδεσάμην и [[ᾐδέσθην]], pf. ᾔδεσμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[испытывать благоговейный страх]] (перед кем и чем-л.), чтить, уважать (τινα и τι Hom., Pind., Trag., Xen., Plat., Dem.): [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]] Hom. не нарушай законов гостеприимства; τοὺς θεοὺς σέβεσθαι, γονἑας τιμᾶν, πρεσβυτέρους αἰ. Plut. чтить богов, почитать родителей, уважать старших;<br /><b class="num">2)</b> [[совеститься]], [[стыдиться]] ([[ὑπέρ]] τινος Plut.): ὀνομάζειν αἰ. Εὐμενίδας Eur. страшиться назвать Эвменид по имени; [[αἰδεῖο]] θεούς, Ἀχιλεῦ Hom. побойся богов, Ахилл; αἰδούμενός τι [[πρᾶγμα]] καὶ αἰσχυνόμενος Plat. испытывая угрызения совести и стыд за что-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[жалеть]], [[щадить]]: μὴ τί μ᾽ αἰδόμενος μειλίσσεο, ἀλλ᾽ εὖ μοι κατάλεξον Hom. не щадя меня, подробно расскажи мне; αἰδούμενος πολλὰ [[διέφθορα]] Eur. из-за своей сострадательности я много потерял;<br /><b class="num">4)</b> (по отношению к невольному убийце родственника), [[прощать]], [[миловать]], (τινα Plat., Dem.);<br /><b class="num">5)</b> [[молить о прощении]] (τινα Dem.): ᾐδεσμένος Dem. простивший, примирившийся.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to be [[ashamed]] to do a [[thing]], c. inf., Hom., etc.; [[rarely]] c. [[part]]., αἴδεσαι μὲν πατέρα προλείπων [[feel]] [[ashamed]] of deserting him, Soph.:—absol., αἰδεσθείς from a [[sense]] of [[shame]], Il.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. pers. to [[stand]] in awe of, [[fear]], [[respect]], [[αἰδεῖο]] θεούς Il., Hom., etc.; and of things, [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]] [[respect]] the [[house]], Il.; ὅρκον αἰδεσθείς Soph.<br /><b class="num">II.</b> to [[feel]] [[regard]] for a [[person]], μήδε τί μ' αἰδόμενος μήδ' ἐλεαίρων Od.
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to be [[ashamed]] to do a [[thing]], c. inf., Hom., etc.; [[rarely]] c. [[part]]., αἴδεσαι μὲν πατέρα προλείπων [[feel]] [[ashamed]] of deserting him, Soph.:—absol., αἰδεσθείς from a [[sense]] of [[shame]], Il.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. pers. to [[stand]] in awe of, [[fear]], [[respect]], [[αἰδεῖο]] θεούς Il., Hom., etc.; and of things, [[αἴδεσσαι]] [[μέλαθρον]] [[respect]] the [[house]], Il.; ὅρκον αἰδεσθείς Soph.<br /><b class="num">II.</b> to [[feel]] [[regard]] for a [[person]], μήδε τί μ' αἰδόμενος μήδ' ἐλεαίρων Od.
}}
{{elnl
|elnltext=[[αἰδέομαι]], Hom. poët. ook [[αἴδομαι]] [[αἰδώς]] poët. imperf. 3 plur. αἰδέοντο, ep. imperat. αἰδέο en [[αἰδεῖο]]; aor. ᾐδεσάμην, poët. αἰδεσάμην, pass. (met act. bet.) [[ᾐδέσθην]], ep. 3 plur. [[αἴδεσθεν]], ep. imperat. [[αἴδεσσαι]]; perf. ᾔδεσμαι; fut. αἰδέσομαι, ep. [[αἰδέσσομαι]], pass. αἰδεσθήσομαι<br /><b class="num">1.</b> zich schamen, schroom of gêne voelen: abs..; αἰδεσθείς uit schaamte Il. 17.95; met inf. zich ervoor schamen om, ervoor terugdeinzen om; met ptc. zich ervoor schamen dat:. ὡς [[οὐκ]] ᾐδέσατο [[πένθος]] τοσοῦτον [[εἰς]] οἰκίαν... χαρᾶς... γέμουσαν εἰσάγουσα dat ze zich er niet voor schaamde dat zij zo’n groot leed bracht in een huis dat vol was met vreugde Plut. Aem. 35.3.<br /><b class="num">2.</b> ontzag hebben voor, eerbiedigen, respecteren, rekening houden met, met acc.: [[μηδέ]] τί μ’ αἰδόμενος μειλίσσεο μηδ’ ἐλεαίρων verzacht uw woorden niet uit respect voor mij of uit medelijden Od. 3.96; τόνδ’ ὅρκον αἰδεσθεὶς [[θεῶν]] uit ontzag voor deze eed bij de goden Soph. OT 647.
}}
}}
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2672862"