θύω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<span class="bld">1</span><i>f.</i> θύσω, <i>ao.</i> ἔθυσα, <i>pf.</i> τέθυκα <i>Pass. ao.</i> ἐτύθην, <i>pf.</i> τέθυμαι;<br /><b>1</b> offrir un sacrifice aux dieux : θ. κριθάς, πυρούς offrir de l'orge, du froment ; φλόγα θύουσα καὶ καθαρμόν EUR allant offrir un holocauste expiatoire ; <i>ou</i> avec le dat. : θ. [[τούτῳ]] ὅ [[τι]] ἔχοι [[ἕκαστος]] HDT offrir un sacrifice avec ce que chacun pouvait avoir;<br /><b>2</b> offrir une victime en sacrifice : [[τῷ]] ἡλίῳ ἵππους HDT sacrifier des chevaux au soleil ; παῖδα ESCHL sacrifier à qqn un enfant ; <i>abs.</i> égorger une victime pour un sacrifice ; <i>Pass.</i> τὰ θυόμενα XÉN, τὰ τεθυμένα XÉN les parties de la victime offertes en sacrifice (<i>mais</i> τὰ τεθυμένα [[ἱερά]] XÉN le sacrifice offert);<br /><b>3</b> célébrer par un sacrifice : [[γενέθλια]] PLAT, Λυκαῖα XÉN, γάμους PLUT célébrer par un sacrifice un anniversaire, les fêtes d'Apollon, un mariage, <i>etc.</i><br /><b>4</b> consulter les dieux en leur offrant un sacrifice : πότερα ἄμεινον εἴη XÉN pour savoir lequel serait préférable;<br /><i><b>Moy.</b></i> θύομαι (pf. τέθυμαι);<br /><b>1</b> offrir un sacrifice pour soi, sacrifier pour soi;<br /><b>2</b> consulter les dieux en leur offrant un sacrifice : [[ἐπί]] τινι, [[ὑπέρ]] τινος au sujet de qch ; ἐπὶ Πέρσῃ HDT, ἐπὶ Κρότωνα HDT pour l'expédition contre la Perse, contre Crotone ; <i>avec [[εἰ]] et l'opt.</i> : [[εἰ]] βέλτιον [[ἦν]] XÉN pour savoir s'il était préférable;<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> déchirer, mettre en pièces <i>en parl. de bêtes sauvages</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Θυ, faire fumer, brûler = <i>lat.</i> fu dans fumus, cf. <i>lat.</i> suf-fire.<br /><span class="bld">2</span><i>seul. prés., impf. et ao.</i> ἔθυσα;<br />s'élancer impétueusement, bondir, se précipiter avec fureur : ἔγχεϊ IL s'élancer avec une javeline.<br />'''Étymologie:''' R. Θυ, cf. [[θέω]] et [[θύνω]].

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''θύω:''' (Α), Επικ. παρατ. [[θῦον]]· μέλ. θύσω [ῡ], Δωρ. <i>θυσῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ἔθῡσα</i>, Επικ. <i>θῦσα</i>, παρακ. <i>τέθῠκα</i>· Μέσ., μέλ. <i>θύσομαι</i>, επίσης με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. αʹ <i>ἐθυσάμην</i>· Παθ., αόρ. βʹ [[ἐτύθην]] [ῐ], παρακ. <i>τέθῠμαι</i>, χρησιμ. επίσης με Μέσ. [[σημασία]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> Ενεργ., [[προσφέρω]] [[μέρος]] γεύματος στο θεό, σε Όμηρ. (ο [[οποίος]] χρησιμ. τη [[λέξη]] μόνο με τη [[σημασία]] της προσφοράς ή της καύσης, ποτε = [[σφάξαι]], [[σφαγιάζω]] προς [[θυσία]]) [[θύω]] πέλανον, <i>δεῖπνα</i>, σε Αισχύλ.· <i>κριθάς</i>, <i>πυρούς</i>, σε Αριστοφ.·<br /><b class="num">2.</b> [[θυσιάζω]], μέσω της σφαγής θύματος, τῷ ἡλίῳ [[θύω]] ἵππους, σε Ηρόδ.· [[θύω]] [[αὑτοῦ]] παῖδα, σε Αισχύλ.· <i>ἱερεῖα</i>, σε Θουκ.· επίσης κοινώς, [[σφαγιάζω]], [[σφάζω]], φονεύεω, [[σκοτώνω]], σε Ηρόδ.· Παθ., <i>τὰ τεθυμένα</i>, η [[σάρκα]] του θύματος, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> απολ., [[θυσιάζω]], [[προσφέρω]] [[θυσία]], σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[γιορτάζω]] με προσφορές ή θυσίες, με αιτ., σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> με [[διπλή]] αιτ., εὐαγγέλια [[θύω]] ἑκατὸν [[βοῦς]], [[θυσιάζω]] [[εκατό]] βόδια για να γιορτάσω τα χαρμόσυνα [[νέα]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[προκαλώ]] [[θυσία]], [[σφαγιάζω]] [[θύμα]], και [[επομένως]] [[εκλαμβάνω]] τους οιωνούς, σε Ηρόδ., Αισχύλ., κ.λπ.· σπάνια με απαρ., θύομαι [[ἰέναι]], συμβουλεύομαι τους οιωνούς για να φύγω, για να [[ξέρω]] αν θα φύγω ή όχι, σε Ξεν.· επίσης, <i>θύεσθαι ἐπ' ἐξόδῳ</i>, στον ίδ.· μεταφ., [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[κομματιάζω]], [[ξεσχίζω]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">• [[θύω]]:</b> (Β), μέλ. <i>-σω</i>, όπως το [[θύνω]], [[σπεύδω]] [[εμπρός]], λέγεται για τον ορμητικό άνεμο, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για φουσκωμένο [[ποτάμι]], σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· [[δάπεδον]] αἵματι θῦεν, το [[έδαφος]] «έβραζε» από το [[αίμα]], στον ίδ.· γενικά, [[μαίνομαι]], οργίζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.

}}

{{etym