Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

χρέος: Difference between revisions

From LSJ

χρέος (view source)

Revision as of 17:00, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=(τὸ) ; <i>gén.</i> χρέεος, <i>att.</i> χρέους;<br /><i>dat. inus., acc.</i> [[χρέος]] ; <i>pl.</i> χρέεα, <i>att.</i> [[χρέα]], <i>gén.</i> [[χρεῶν]], <i>dat. inus., acc.</i> [[χρέα]] ; <i>duel inus.</i><br />nécessité, obligation, <i>d'où</i><br /><b>1</b> dédommagement, indemnité, satisfaction;<br /><b>2</b> restitution d'un objet volé;<br /><b>3</b> acquittement d'une promesse;<br /><b>4</b> <i>en gén.</i> [[χρέα]] λαμβάνειν PLUT contracter des dettes ; [[χρεῖος]] <i>épq.</i> ὀφείλειν τινί IL avoir une dette envers qqn ; [[χρέος]] ἀποστήσασθαι IL, ἀποδοῦναι AR, διαλύειν PLUT acquitter une dette ; ἀνιέναι PLUT <i>ou</i> ἀφιέναι LUC remettre une dette ; ἀφαιρεῖσθαι PLUT abolir les dettes ; <i>fig.</i> dette à payer pour une faute;<br /><b>5</b> besoin : [[χρέος]] ἔχειν τινός AR avoir besoin de qch;<br /><b>6</b> l'utilité ; l'intérêt, ce qui intéresse <i>ou</i> concerne qqn : τὸ σὸν φρουρῆσαι [[χρέος]] SOPH c'est ton affaire de veiller ; [[χρέος]] σὸν [[τόδε]] ἀνευρίσκειν EUR c'est ton affaire de trouver cela ; σὸν [[οὐκ]] [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]] EUR non moins dans ton intérêt que dans le sien.<br />'''Étymologie:''' R. Χαρ &gt; Χρα, prendre, saisir ; v. [[χράω]].
|btext=(τὸ) ; <i>gén.</i> χρέεος, <i>att.</i> χρέους;<br /><i>dat. inus., acc.</i> [[χρέος]] ; <i>pl.</i> χρέεα, <i>att.</i> [[χρέα]], <i>gén.</i> [[χρεῶν]], <i>dat. inus., acc.</i> [[χρέα]] ; <i>duel inus.</i><br />nécessité, obligation, <i>d'où</i><br /><b>1</b> dédommagement, indemnité, satisfaction;<br /><b>2</b> restitution d'un objet volé;<br /><b>3</b> acquittement d'une promesse;<br /><b>4</b> <i>en gén.</i> [[χρέα]] λαμβάνειν PLUT contracter des dettes ; [[χρεῖος]] <i>épq.</i> ὀφείλειν τινί IL avoir une dette envers qqn ; [[χρέος]] ἀποστήσασθαι IL, ἀποδοῦναι AR, διαλύειν PLUT acquitter une dette ; ἀνιέναι PLUT <i>ou</i> ἀφιέναι LUC remettre une dette ; ἀφαιρεῖσθαι PLUT abolir les dettes ; <i>fig.</i> dette à payer pour une faute;<br /><b>5</b> besoin : [[χρέος]] ἔχειν τινός AR avoir besoin de qch;<br /><b>6</b> l'utilité ; l'intérêt, ce qui intéresse <i>ou</i> concerne qqn : τὸ σὸν φρουρῆσαι [[χρέος]] SOPH c'est ton affaire de veiller ; [[χρέος]] σὸν [[τόδε]] ἀνευρίσκειν EUR c'est ton affaire de trouver cela ; σὸν [[οὐκ]] [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]] EUR non moins dans ton intérêt que dans le sien.<br />'''Étymologie:''' R. Χαρ &gt; Χρα, prendre, saisir ; v. [[χράω]].
}}
{{elru
|elrutext='''χρέος:''' эп.-ион. тж. [[χρεῖος]], εος, атт. indecl. [[χρέως]] τό (pl. [[χρέα|χρέᾰ]] и χρέᾱ)<br /><b class="num">1)</b> [[обязательство]], [[долг]]: χ. (ὑπ)αλύξας Hom. ускользнув от уплаты долга; χ. ὀφείλεταί τινι Hom. долг причитается кому-л.; [[χρέα]] ἐπὶ τόκοις ὀφειλόμενα Isae. долги, заключенные под проценты; τὸ χ. λαμβάνειν Her. брать деньги в долг; [[δοῦναι]] τὸ χ. Her. дать в долг; [[ἀποδοῦναι]] τὸ χ. Her. уплатить долг; ἔχειν τι εἴς τι χ. Plut. взять что-л. в уплату долга; τὸ χθιζὸν χ. ἀποστήσασθαι Hom. уплатить вчерашний долг, т. е. расплатиться (отомстить) за вчерашнее; δημοκράντου ἀρᾶς τίνειν χ. Aesch. нести последствия народных проклятий;<br /><b class="num">2)</b> [[надобность]], [[необходимость]]: χ. ἔχειν τινός Arph. нуждаться в чем-л.; κατὰ χ. HH как следует; ἐφ᾽ ὅ τι χ.; Soph. (скажи), за какой надобностью?, зачем?;<br /><b class="num">3)</b> обязанность, тж. забота или дело: ἐμὸν [[αὐτοῦ]] χ. Hom. это мое личное дело; σοὶ τὸ σὸν μελέσθω φρουρῆσαι χ. Soph. позаботься об исполнении своей обязанности;<br /><b class="num">4)</b> [[имущество]], [[достояние]] (ἢ [[τέκνον]] ἢ [[λέχος]] ἢ χ. Soph.);<br /><b class="num">5)</b> [[событие]], [[явление]] (χ. - [[varia lectio|v.l.]] [[τέρας]] - καταλέγειν νεοχμόν Theocr.);<br /><b class="num">6)</b> [[проступок]] или [[вина]]: τὸ συνδρῶν χ. Eur. соучастие в преступлении; μή τι [[πέρα]] χ. πόλει προσάψῃς Soph. чтобы тебе не навлечь на город новую вину;<br /><b class="num">7)</b> [[прорицание]] или [[совет]] ([[ἐλθεῖν]] Τειρεσίαο κατὰ χ. Hom.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χρέος:''' και [[χρέω]], Επικ. [[χρεῖος]], τό, γεν. <i>χρέους</i>· πληθ. ονομ. και αιτ. <i>χρέᾰ</i>, Αττ. <i>χρέᾱ</i>· γεν. [[χρεῶν]], Επικ. <i>χρειῶν</i> ([[χράομαι]], [[χρή]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτό που πρέπει [[κάποιος]] να πληρώσει, [[υποχρέωση]], [[οφειλή]], σε Ομήρ. Οδ.· [[οφειλή]] για κλεμμένα βοοειδή, σε Ομήρ. Ιλ.· [[χρεῖος]] ἀποστήσασθαι, [[ξεπληρώνω]], στο ίδ.· ἀρᾶς τίνει [[χρέος]], [[ξεπληρώνω]] το [[χρέος]] που απαιτείται από την [[κατάρα]], σε Αισχύλ.· [[χρέος]] πόλει προσάπτειν, [[αποδίδω]] μεγαλύτερο [[χρέος]], δηλ. [[ενοχή]] για την πόλη, σε Σοφ.· [[χρέος]] ἀποδιδόναι, [[εξοφλώ]] [[χρέος]], σε Ηρόδ., Αριστοφ.· σε πληθ., οφειλές, χρέη, χρειῶν [[λύσις]], σε Ησίοδ.· τὴν οὐσίαν ἅπασαν [[χρέα]] κατέλιπε, άφησε όλη την [[περιουσία]] σε εξαιρετικά χρέη, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αναγκαία [[εργασία]], [[υπόθεση]], δουλειά, ἑὸν [[αὐτοῦ]] [[χρεῖος]], σε Ομήρ. Οδ.· [[απαίτηση]], [[σκοπός]], σε Σοφ.· με γεν., όπως το [[χάριν]], για το καλό κάποιου, σὸν οὐκ [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[χρῆμα]], [[πράγμα]], τί [[χρέος]]; = τί [[χρῆμα]]; για ποιο λόγο;, σε Αισχύλ.· ἐφ' [[ὅ τι]] [[χρέος]] ἐμόλετε; σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[ἦλθον]] Τειρεσίαο κατὰ [[χρέος]], = <i>Τειρεσίᾳ χρησόμενος</i>, ήρθα να τον συμβουλευτώ· [[αλλά]], κατὰ [[χρέος]], σύμφωνα με το [[καθήκον]], [[καθώς]] είναι σωστό, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">IV.</b> [[καθήκον]], [[έργο]], [[σκοπός]], [[χρέος]], σε Πίνδ., Τραγ.<br /><b class="num">V.</b> [[χρεία]], [[έλλειψη]], [[ανάγκη]], τί δὲ τοῦδ' [[ἔχει]] πλέκους [[χρέος]]; σε Αριστοφ.
|lsmtext='''χρέος:''' και [[χρέω]], Επικ. [[χρεῖος]], τό, γεν. <i>χρέους</i>· πληθ. ονομ. και αιτ. <i>χρέᾰ</i>, Αττ. <i>χρέᾱ</i>· γεν. [[χρεῶν]], Επικ. <i>χρειῶν</i> ([[χράομαι]], [[χρή]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτό που πρέπει [[κάποιος]] να πληρώσει, [[υποχρέωση]], [[οφειλή]], σε Ομήρ. Οδ.· [[οφειλή]] για κλεμμένα βοοειδή, σε Ομήρ. Ιλ.· [[χρεῖος]] ἀποστήσασθαι, [[ξεπληρώνω]], στο ίδ.· ἀρᾶς τίνει [[χρέος]], [[ξεπληρώνω]] το [[χρέος]] που απαιτείται από την [[κατάρα]], σε Αισχύλ.· [[χρέος]] πόλει προσάπτειν, [[αποδίδω]] μεγαλύτερο [[χρέος]], δηλ. [[ενοχή]] για την πόλη, σε Σοφ.· [[χρέος]] ἀποδιδόναι, [[εξοφλώ]] [[χρέος]], σε Ηρόδ., Αριστοφ.· σε πληθ., οφειλές, χρέη, χρειῶν [[λύσις]], σε Ησίοδ.· τὴν οὐσίαν ἅπασαν [[χρέα]] κατέλιπε, άφησε όλη την [[περιουσία]] σε εξαιρετικά χρέη, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αναγκαία [[εργασία]], [[υπόθεση]], δουλειά, ἑὸν [[αὐτοῦ]] [[χρεῖος]], σε Ομήρ. Οδ.· [[απαίτηση]], [[σκοπός]], σε Σοφ.· με γεν., όπως το [[χάριν]], για το καλό κάποιου, σὸν οὐκ [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[χρῆμα]], [[πράγμα]], τί [[χρέος]]; = τί [[χρῆμα]]; για ποιο λόγο;, σε Αισχύλ.· ἐφ' [[ὅ τι]] [[χρέος]] ἐμόλετε; σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[ἦλθον]] Τειρεσίαο κατὰ [[χρέος]], = <i>Τειρεσίᾳ χρησόμενος</i>, ήρθα να τον συμβουλευτώ· [[αλλά]], κατὰ [[χρέος]], σύμφωνα με το [[καθήκον]], [[καθώς]] είναι σωστό, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">IV.</b> [[καθήκον]], [[έργο]], [[σκοπός]], [[χρέος]], σε Πίνδ., Τραγ.<br /><b class="num">V.</b> [[χρεία]], [[έλλειψη]], [[ανάγκη]], τί δὲ τοῦδ' [[ἔχει]] πλέκους [[χρέος]]; σε Αριστοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''χρέος:''' эп.-ион. тж. [[χρεῖος]], εος, атт. indecl. [[χρέως]] τό (pl. [[χρέα|χρέᾰ]] и χρέᾱ)<br /><b class="num">1)</b> [[обязательство]], [[долг]]: χ. (ὑπ)αλύξας Hom. ускользнув от уплаты долга; χ. ὀφείλεταί τινι Hom. долг причитается кому-л.; [[χρέα]] ἐπὶ τόκοις ὀφειλόμενα Isae. долги, заключенные под проценты; τὸ χ. λαμβάνειν Her. брать деньги в долг; [[δοῦναι]] τὸ χ. Her. дать в долг; [[ἀποδοῦναι]] τὸ χ. Her. уплатить долг; ἔχειν τι εἴς τι χ. Plut. взять что-л. в уплату долга; τὸ χθιζὸν χ. ἀποστήσασθαι Hom. уплатить вчерашний долг, т. е. расплатиться (отомстить) за вчерашнее; δημοκράντου ἀρᾶς τίνειν χ. Aesch. нести последствия народных проклятий;<br /><b class="num">2)</b> [[надобность]], [[необходимость]]: χ. ἔχειν τινός Arph. нуждаться в чем-л.; κατὰ χ. HH как следует; ἐφ᾽ ὅ τι χ.; Soph. (скажи), за какой надобностью?, зачем?;<br /><b class="num">3)</b> обязанность, тж. забота или дело: ἐμὸν [[αὐτοῦ]] χ. Hom. это мое личное дело; σοὶ τὸ σὸν μελέσθω φρουρῆσαι χ. Soph. позаботься об исполнении своей обязанности;<br /><b class="num">4)</b> [[имущество]], [[достояние]] (ἢ [[τέκνον]] ἢ [[λέχος]] ἢ χ. Soph.);<br /><b class="num">5)</b> [[событие]], [[явление]] (χ. - [[varia lectio|v.l.]] [[τέρας]] - καταλέγειν νεοχμόν Theocr.);<br /><b class="num">6)</b> [[проступок]] или [[вина]]: τὸ συνδρῶν χ. Eur. соучастие в преступлении; μή τι [[πέρα]] χ. πόλει προσάψῃς Soph. чтобы тебе не навлечь на город новую вину;<br /><b class="num">7)</b> [[прорицание]] или [[совет]] ([[ἐλθεῖν]] Τειρεσίαο κατὰ χ. Hom.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2690872"