ἔπειμι: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<span class="bld">1</span><i>inf.</i> [[ἐπεῖναι]], <i>impf.</i> [[ἐπῆν]], <i>etc.</i><br /><b>I.</b> <i>avec idée de lieu</i> être sur, <i>d'où</i><br /><b>1</b> être au-dessus de, τινι : [[μηκέτι]] [[κάρη]] ὤμοισιν [[ἐπείη]] IL que sa tête ne soit plus sur ses épaules ; [[σῆμα]] δ’ [[οὐκ]] [[ἐπῆν]] κύκλῳ ESCHL il n’y avait pas de signe distinctif sur le bouclier ; ἐπὶ ταῖς οἰκίαις τύρσεις ἐπῆσαν XÉN sur les maisons se trouvaient des tours ; <i>abs., épq.</i> [[κώπη]] δ’ ἐλέπαντος [[ἐπῆεν]] OD la poignée de la clé était d’ivoire (<i>litt.</i> au haut <i>ou</i> au bout de la clé la poignée, <i>etc.) ; fig.</i> [[ἐπῆν]] [[στύγος]] στρατῷ ESCHL la douleur s'est abattue sur l'armée;<br /><b>2</b> être en avant de, <i>fig.</i> être à la tête de, être le chef, le maître;<br /><b>II.</b> <i>avec idée de temps</i>;<br /><b>1</b> être <i>ou</i> rester à la suite de, survivre;<br /><b>2</b> venir à la suite : [[ἐπεσσόμενοι]] ἄνθρωποι ORACL (HDT) les générations à venir;<br /><b>III.</b> <i>avec idée de conséquence</i> suivre, être une suite, une conséquence : ποινὰ ἐπέσται ESCHL un châtiment en sera la suite, en résultera;<br /><b>IV.</b> <i>avec idée de nombre</i> être ajouté à, être à la suite de : χιλιάδες δὲ ἔπεισι ἐπὶ ταύτῃσι [[ἑπτά]] HDT à ces milliers s'en ajoutent sept.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[εἰμί]].<br /><span class="bld">2</span><i>inf.</i> [[ἐπιέναι]], <i>impf.</i> [[ἐπῄειν]], <i>f.</i> [[ἔπειμι]];<br /><b>I.</b> aller sur <i>ou</i> vers :<br /><b>1</b> s'avancer, s'approcher : ὁ [[ἐπιών]] SOPH celui qui s'avance, le premier venu ; <i>particul.</i> s'avancer à la tribune ; νὺξ ἐπῄει ESCHL la nuit approchait ; [[πρίν]] μιν [[γῆρας]] ἔπεισιν IL avant que la vieillesse ne l'atteigne;<br /><b>2</b> <i>avec idée d’hostilité</i> s'avancer contre, marcher contre, attaquer : ἐπ. τινα, τινι, [[ἐπί]] τινα, [[πρός]] τινα s'avancer contre qqn ; [[οἱ]] ἐπιόντες HDT les assaillants ; fig. <i>en parl. de choses (de malheurs, de dangers, etc.)</i> : ἐπ. τινι, τινα fondre sur qqn;<br /><b>3</b> se présenter par hasard à qqn : [[εἰ]] καὶ ἐπίοι [[αὐτῷ]] λέγειν PLAT même s'il lui arrivait de parler ; <i>abs.</i> τοὐπιόν PLAT ce qui arrive <i>ou</i> survient à qqn;<br /><b>II.</b> aller à la suite de : ὁ ἐπιὼν [[χρόνος]] XÉN le temps à venir, l'avenir ; ἡ ἐπιοῦσα [[ἡμέρα]] (<i>ion.</i> [[ἡμέρη]]) le jour suivant, le lendemain ; [[ἅμα]] [[τῇ]] ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ XÉN, [[ἅμα]] ἡμέρῃ [[τῇ]] ἐπιούσῃ HDT dès le point du jour ; ὁ [[ἐπιών]] SOPH le descendant;<br /><b>III.</b> aller à travers : ἀγρόν OD visiter un champ ; [[στράτευμα]] THC percer une armée ; φώκας OD, ἀγροὺς ἠδὲ βοτῆρας OD passer la revue de ses phoques, de ses champs et de ses pâtres ; ἐπ. [[τῇ]] μνήμῃ LUC parcourir par le souvenir.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[εἶμι]].

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''ἔπειμι:''' ([[εἶμι]] [[ibo]]), απαρ. <i>-ιέναι</i>, που χρησιμ. στην Αττ. ως μέλ. του [[ἐπέρχομαι]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[ἐπήϊεν]], πληθ. <i>επήϊσαν</i> και [[ἐπῇσαν]], Αττ. [[ἐπῄειν]], γʹ πληθ. <i>ἐπῄεσαν</i>· μέλ. [[ἐπιείσομαι]], θηλ. μτχ. Μέσ. αορ. αʹ [[ἐπιεισαμένη]]·<br /><b class="num">I.</b> [[επέρχομαι]]· <b>1. α)</b> [[έρχομαι]] κοντά, [[πλησιάζω]], σε Ομήρ. Οδ. <b>β)</b> [[κυρίως]] με εχθρική [[σημασία]], [[έρχομαι]] ή [[βαίνω]] [[εναντίον]] κάποιου, επιτίθεμαι, [[προσβάλλω]], με αιτ., σε Ομήρ. Ιλ.· με δοτ., στον ίδ., σε Ηρόδ., Αττ.· απόλ., σε Όμηρ.· <i>οἱ ἐπιόντες</i>, οι εισβολείς, οι επιδρομείς, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] ὁ [[ἐπιών]] = ὁ [[τυχών]], αυτός που έρχεται [[πρώτος]], σε Σοφ. <b>γ)</b> [[ανεβαίνω]] στο [[βῆμα]] για να μιλήσω, σε Θουκ.· [[έρχομαι]] στη [[σκηνή]], σε Ξεν. <b>2. α)</b> λέγεται για γεγονότα κ.λπ., [[επέρχομαι]], [[πέφτω]] πάνω σε κάποιον, τον [[καταλαμβάνω]], με αιτ., σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· με δοτ., [[πλησιάζω]], [[απειλώ]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. <b>β)</b> με δοτ. προσ., μπαίνει στο [[μυαλό]] μου, σε Πλάτ., Ξεν.· απόλ., [[τοὐπιόν]], αυτό που έρχεται στο [[μυαλό]] κάποιου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για χρόνο, [[επέρχομαι]] ή [[έπομαι]], [[κυρίως]] ως μτχ. [[ἐπιών]], <i>-οῦσα</i>, <i>-όν</i>, αυτός που ακολουθεί, [[επόμενος]], [[διαδοχικός]], [[μελλοντικός]], [[στιγμιαίος]], [[άμεσος]], ἡ [[ἐπιοῦσα]] [[ἡμέρα]], η [[μέρα]] που έρχεται, η επόμενη [[μέρα]], σε Ηρόδ.· ὁ ἐπιὼν [[βίοτος]], σε Ευρ.· <i>τὰ ἐπιόντα</i>, συνέπειες, επακόλουθα, σε Δημ.· ὁ [[ἐπιών]], ο [[διάδοχος]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[διασχίζω]], περνώ [[μία]] [[απόσταση]], [[διατρέχω]], [[μεταβαίνω]], [[επισκέπτομαι]], με αιτ., σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[επισκοπώ]], [[διέρχομαι]] ή [[αναμετρώ]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">• [[ἔπειμι]]:</b> ([[εἰμί]] [[sum]]), απαρ. -[[εἶναι]], μέλ. <i>-έσομαι</i>, Επικ. <i>-έσσομαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> βρίσκομαι πάνω, με δοτ., σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· [[αλλά]] στον πεζό λόγο με πρόθ., <i>ἐπὶ τοῦ καταστρώματος</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἐπὶ ταῖς οἰκίαις</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> είμαι, τοποθετούμαι πάνω σε [[κάτι]], σε Ηρόδ.· λέγεται για αμοιβές και ποινές, αποδίδομαι ή συνάπτομαι, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για χρόνο, [[υπολείπομαι]], [[απομένω]], σε Ομήρ. Οδ.· [[ἐπεσσόμενοι]] ἄνθρωποι, οι μελλοντικές γενιές, σε Χρησμ. [[παρά]] Ηροδ.· επίσης σε Σοφ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> [[εξουσιάζω]], είμαι [[αρχηγός]], Λατ. [[praeesse]], <i>τισι</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> επιπροστίθεμαι, λέγεται για αριθμούς, στον ίδ.

}}

{{mdlsj