Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ὑφίστημι: Difference between revisions

From LSJ

ὑφίστημι (view source)

Revision as of 13:03, 30 November 2022

No change in size ,  30 November 2022
m
Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2"
m (Text replacement - "(sc. " to "(''sc.'' ")
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2")
Line 12: Line 12:
{{bailly
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσω, <i>ao.</i> ὑπέστησα);<br /><b>1</b> dresser sous, placer sous <i>ou</i> à côté de, acc.;<br /><b>2</b> poser comme fondement ; alléguer : γνώμας σοφάς SOPH de sages avis;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : ao.2, pf. et pqp.) v. ci-dessous Moy. B.</i><br /><i><b>Moy.</b></i> [[ὑφίσταμαι]];<br /><b>A.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσομαι, <i>ao.</i> ὑπεστησάμην);<br /><b>1</b> mettre sous, poser comme fondement, supposer, acc.;<br /><b>2</b> mettre à l'encontre, opposer : τὸν τρόπον [[τῇ]] τινος ἀλαζονείᾳ XÉN sa manière de vivre à l'ostentation de qqn;<br /><b>B.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσομαι, <i>ao.2 Act.</i> [[ὑπέστην]], <i>pf.</i> ὑφέστηκα, <i>pqp.</i> ὑφειστήκειν);<br /><b>I.</b> se mettre sous : [[τειχίον]] PLAT s'avancer au pied d'un mur ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> se glisser sous : [[τῷ]] πλήθει ὑπέστη [[δέος]] POL la crainte envahit la multitude;<br /><b>2</b> se charger de, prendre sur soi : ἀρχήν XÉN un commandement ; στρατηγίαν PLUT le commandement d'une expédition ; πλοῦν THC se charger d'une expédition navale ; <i>rar. avec le dat.</i> ; s'engager à, promettre : ὑπόσχεσιν IL faire une promesse : τινι à qqn ; [[τί]] τινι promettre qch à qqn ; <i>abs.</i> [[ὥσπερ]] ὑπέστη THC comme il l'avait promis;<br /><b>3</b> soutenir de pied ferme, supporter, résister à : τὸν κίνδυνον THC affronter le danger ; tenir bon contre, résister à : τινι à qqn <i>ou</i> à qch ; τινα à qqn;<br /><b>II.</b> aller au fond de, <i>abs.</i> se déposer, former un dépôt;<br /><b>III.</b> se cacher sous, s'embusquer, <i>avec</i> ἔν τινι;<br /><b>IV.</b> se placer derrière, céder la place ; céder devant, céder à, τινι;<br /><b>V.</b> se lever de dessous, paraître au jour ; <i>p. ext.</i> exister, être, subsister.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἵστημι]].
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσω, <i>ao.</i> ὑπέστησα);<br /><b>1</b> dresser sous, placer sous <i>ou</i> à côté de, acc.;<br /><b>2</b> poser comme fondement ; alléguer : γνώμας σοφάς SOPH de sages avis;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : ao.2, pf. et pqp.) v. ci-dessous Moy. B.</i><br /><i><b>Moy.</b></i> [[ὑφίσταμαι]];<br /><b>A.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσομαι, <i>ao.</i> ὑπεστησάμην);<br /><b>1</b> mettre sous, poser comme fondement, supposer, acc.;<br /><b>2</b> mettre à l'encontre, opposer : τὸν τρόπον [[τῇ]] τινος ἀλαζονείᾳ XÉN sa manière de vivre à l'ostentation de qqn;<br /><b>B.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : prés., impf., f.</i> ὑποστήσομαι, <i>ao.2 Act.</i> [[ὑπέστην]], <i>pf.</i> ὑφέστηκα, <i>pqp.</i> ὑφειστήκειν);<br /><b>I.</b> se mettre sous : [[τειχίον]] PLAT s'avancer au pied d'un mur ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> se glisser sous : [[τῷ]] πλήθει ὑπέστη [[δέος]] POL la crainte envahit la multitude;<br /><b>2</b> se charger de, prendre sur soi : ἀρχήν XÉN un commandement ; στρατηγίαν PLUT le commandement d'une expédition ; πλοῦν THC se charger d'une expédition navale ; <i>rar. avec le dat.</i> ; s'engager à, promettre : ὑπόσχεσιν IL faire une promesse : τινι à qqn ; [[τί]] τινι promettre qch à qqn ; <i>abs.</i> [[ὥσπερ]] ὑπέστη THC comme il l'avait promis;<br /><b>3</b> soutenir de pied ferme, supporter, résister à : τὸν κίνδυνον THC affronter le danger ; tenir bon contre, résister à : τινι à qqn <i>ou</i> à qch ; τινα à qqn;<br /><b>II.</b> aller au fond de, <i>abs.</i> se déposer, former un dépôt;<br /><b>III.</b> se cacher sous, s'embusquer, <i>avec</i> ἔν τινι;<br /><b>IV.</b> se placer derrière, céder la place ; céder devant, céder à, τινι;<br /><b>V.</b> se lever de dessous, paraître au jour ; <i>p. ext.</i> exister, être, subsister.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἵστημι]].
}}
{{pape
|ptext=([[ἵστημι]]), <i>[[unterstellen]], [[darunter]]-, [[danebenstellen]]</i>, τινί τι, Her. 4.132, 5.16; ὑπέστασε χώραν κίονα Pind. <i>Ol</i>. 8.26, vgl. 6.1; <i>[[entgegenstellen]]</i>, ὑπέστησε τὴν ἑαυτοῦ ναῦν ἀντίπρωρον τοῖς πολεμίοις Pol. 1.50.6; <i>herantreten [[lassen]]</i>, ὑποστήσας τοὺς ταξιάρχους Xen. <i>Hell</i>. 4.1.11.<br>Gew. im <b>med</b>. mit den intr. tempp. des act., <i>sich [[darunterstellen]]</i>, ὑποστὰς ἀνεῖλε Plut. <i>Thes</i>. 9. Dah.<br><b class="num">a</b> <i>sich [[unterziehen]], auf sich [[nehmen]], [[Etwas]] zu tun, [[unternehmen]], [[versprechen]]</i>; so [[öfters]] im aor.2 bei Hom.: ὡς τὸ πρῶτον [[ὑπέστην]] καὶ κατένευσα <i>Il</i>. 4.267, 15.75; πάντα τελευτήσεις, ὅσ' ὑπέστης Δαρδανίδῃ Πριάμῳ 13.375; σὺ δέ [[μοι]] δὸς ξείνιον [[ὥσπερ]] ὑπέστης <i>Od</i>. 9.365; auch ὑπόσχεσιν ὑποστῆναι; auch c. inf. fut., ὅσσ' Ἀχιλῆϊ ὑπέστημεν δώσειν <i>Il</i>. 19.195; c. inf. aor.21.273; [[selten]] c. dat., [[εἰ μή]] τι πιστὸν τῷδ' ὑποστήσῃ στόλῳ Aesch. <i>Suppl</i>. 456; Her. 3.127, 128, 9.34; ξυμφοραῖς Thuc. 2.61; ὑποστῆναι πόνον Eur. <i>Suppl</i>. 201; [[ἄσμενος]] θύσειν ὑπέστης παῖδα <i>I.A</i>. 360; ὑπέστητέ γ' αὐτεπάγγελτοι [[θανεῖν]] <i>Herc.Fur</i>. 706; Plat. <i>Legg</i>. VI.751d; [[ἀρχήν]], <i>[[übernehmen]]</i>, Xen. <i>An</i>. 6.1.19; τὸν πόλεμον Pol. 1.6.7; κινδύνους ὑποστάς Isocr. 3.28, 5.34; dah. ὑποστάς absol. = <i>[[freiwillig]]</i>, Lys. 19.19.<br><b class="num">b</b> <i>[[unter]] Einem [[stehen]], sich ihm unterordnen, [[unterwerfen]]</i>, καί [[μοι]] ὑποστήτω <i>Il</i>. 9.160; <i>sich [[unter]] [[Etwas]] [[befinden]]</i>, Her. 4.2, <i>sich [[darunter]] [[verbergen]]; sich in einen [[Hinterhalt]] [[legen]]</i>, Her. 8.91.<br><b class="num">c</b> <i>sich Einem [[widersetzen]], [[Widerstand]] [[leisten]]</i>, [[absolut]], Lys. 2.29; τινί, [[δόκιμος]] δ' οὔτις ὑποστὰς μεγάλῳ ῥεύματι [[φωτῶν]] Aesch. <i>Pers</i>. 87; vgl. Eur. <i>Andr</i>. 1115; ταῖς συμφοραῖς ὅστις οὐχ ὑφίσταται, οὐδ' ἀνδρὸς ἂν δύναιθ' ὑποστῆναι [[βέλος]] <i>Herc.Fur</i>. 1349; ὑποστάντες, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von φεύγοντες, Xen. <i>Cyr</i>. 4.2.31; auch τινί τι, <i>Einem [[worin]] [[widerstehen]], ihm [[Etwas]] [[entgegensetzen]]</i>, ὑπεστήσατο τὸν τρόπον τῇ τοῦ Πέρσου ἀλαζονείᾳ, <i>sein [[Betragen]] der [[Prahlerei]] des Persers [[entgegenstellen]], Ages</i>. 9.1; <i>[[Widerstand]] [[leisten]]</i>, τινά, Pol. 1.17.12; ἐπιδρομὴν ὑπέστησαν Plut. <i>[[Timol]]</i>. 28.<br><b class="num">d</b> absol., <i>sich [[setzen]], [[niedersinken]], zu [[Boden]] [[sinken]]</i>, ἡ [[κοιλία]] ὑφίσταται, <i>der Leib ist [[verstopft]]</i>, Medic.<br><b class="num">e</b> wie [[ὑπολαμβάνω]], <i>sich [[Etwas]] [[vorstellen]], [[einbilden]]</i>, Sp., <i>[[annehmen]], [[glauben]]</i>, DS. 1.6.12, wie auch das act. »[[vorsetzen]]« [[bedeutet]] γνώμας ὑποστήσας σοφάς Soph. <i>Aj</i>. 1070.
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 30: Line 33:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ὑποστήσω aor1 ὑπέστησα<br /><b class="num">I.</b> in these tenses Causal, to [[place]] or set under, τί τινι Hdt., Pind.; [[τρεῖς]] σταυροὺς ὑπίστησι plants [[three]] piles in the [[lake]] to [[support]] a [[house]], Hdt.:—metaph., γνώμας ὑποστήσας σοφάς having laid them as a [[foundation]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> to [[post]] [[secretly]] or in [[ambush]], Hdt., Xen.<br /><b class="num">II.</b> Causal also in fut. and aor1 mid. to [[substitute]], τί τινι one [[thing]] for [[another]], Xen.<br />B. Pass., with aor2 act. ὑπ-έστην, perf. ὑφ-έστηκα, ionic [[part]]. ὑπ-εστεώς:— to [[stand]] under as a [[support]], c. dat., Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[sink]] to the [[bottom]], [[settle]], τὸ ὑφιστάμενον the [[milk]], opp. to τὸ ἐφιστάμενον (the [[cream]]), Hdt.<br /><b class="num">II.</b> to [[place]] [[oneself]] under an [[engagement]], [[engage]] or [[promise]] to do, c. inf. fut., ὅσσ' Ἀχιλῆι ὑπέστημεν δώσειν Il., etc.; c. inf. aor., οὔ τίς με ὑπέστη σαῶσαι Il.; c. inf. pres., Hdt.:—absol., [[after]] [[promise]] given, Od.; [[ὥσπερ]] ὑπέστη as he promised, Thuc.:—[[when]] foll. by acc., an inf. may be supplied, τρίποδας οὕς οἱ ὑπέστη (''[[sc.]]'' δώσειν) Il.; ἐκτελέουσιν ὑπόσχεσιν ἥνπερ [[ὑπέσταν]] Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[submit]] to any one, τινι Il.<br /><b class="num">3.</b> c. acc. rei, to [[submit]] to, [[consent]] to, ὁ τὸ ἐλάχιστον ὑπιστάμενος who offers to [[take]] the [[least]], Hdt.; ὑφ. τὸν πλοῦν to [[undertake]] it [[unwillingly]], Thuc.; so, ὑφ. τὸν κίνδυνον Thuc.: —[[rarely]] c. dat., ὑφ. ξυμφοραῖς ταῖς μεγίσταις Thuc.<br />b. to [[undertake]] an [[office]], Xen.<br /><b class="num">III.</b> to lie [[concealed]] or in [[ambush]], Hdt., Eur., etc.<br /><b class="num">IV.</b> to [[support]] an [[attack]], to [[resist]], [[withstand]], c. dat., Aesch.; c. acc., Eur., Thuc.:—absol. to [[stand]] one's [[ground]], [[face]] the [[enemy]], Lat. subsistere, Eur., Thuc.
|mdlsjtxt=fut. ὑποστήσω aor1 ὑπέστησα<br /><b class="num">I.</b> in these tenses Causal, to [[place]] or set under, τί τινι Hdt., Pind.; [[τρεῖς]] σταυροὺς ὑπίστησι plants [[three]] piles in the [[lake]] to [[support]] a [[house]], Hdt.:—metaph., γνώμας ὑποστήσας σοφάς having laid them as a [[foundation]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> to [[post]] [[secretly]] or in [[ambush]], Hdt., Xen.<br /><b class="num">II.</b> Causal also in fut. and aor1 mid. to [[substitute]], τί τινι one [[thing]] for [[another]], Xen.<br />B. Pass., with aor2 act. ὑπ-έστην, perf. ὑφ-έστηκα, ionic [[part]]. ὑπ-εστεώς:— to [[stand]] under as a [[support]], c. dat., Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[sink]] to the [[bottom]], [[settle]], τὸ ὑφιστάμενον the [[milk]], opp. to τὸ ἐφιστάμενον (the [[cream]]), Hdt.<br /><b class="num">II.</b> to [[place]] [[oneself]] under an [[engagement]], [[engage]] or [[promise]] to do, c. inf. fut., ὅσσ' Ἀχιλῆι ὑπέστημεν δώσειν Il., etc.; c. inf. aor., οὔ τίς με ὑπέστη σαῶσαι Il.; c. inf. pres., Hdt.:—absol., [[after]] [[promise]] given, Od.; [[ὥσπερ]] ὑπέστη as he promised, Thuc.:—[[when]] foll. by acc., an inf. may be supplied, τρίποδας οὕς οἱ ὑπέστη (''[[sc.]]'' δώσειν) Il.; ἐκτελέουσιν ὑπόσχεσιν ἥνπερ [[ὑπέσταν]] Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[submit]] to any one, τινι Il.<br /><b class="num">3.</b> c. acc. rei, to [[submit]] to, [[consent]] to, ὁ τὸ ἐλάχιστον ὑπιστάμενος who offers to [[take]] the [[least]], Hdt.; ὑφ. τὸν πλοῦν to [[undertake]] it [[unwillingly]], Thuc.; so, ὑφ. τὸν κίνδυνον Thuc.: —[[rarely]] c. dat., ὑφ. ξυμφοραῖς ταῖς μεγίσταις Thuc.<br />b. to [[undertake]] an [[office]], Xen.<br /><b class="num">III.</b> to lie [[concealed]] or in [[ambush]], Hdt., Eur., etc.<br /><b class="num">IV.</b> to [[support]] an [[attack]], to [[resist]], [[withstand]], c. dat., Aesch.; c. acc., Eur., Thuc.:—absol. to [[stand]] one's [[ground]], [[face]] the [[enemy]], Lat. subsistere, Eur., Thuc.
}}
{{pape
|ptext=([[ἵστημι]]), <i>[[unterstellen]], [[darunter]]-, [[danebenstellen]]</i>, τινί τι, Her. 4.132, 5.16; ὑπέστασε χώραν κίονα Pind. <i>Ol</i>. 8.26, vgl. 6.1; <i>[[entgegenstellen]]</i>, ὑπέστησε τὴν ἑαυτοῦ ναῦν ἀντίπρωρον τοῖς πολεμίοις Pol. 1.50.6; <i>herantreten [[lassen]]</i>, ὑποστήσας τοὺς ταξιάρχους Xen. <i>Hell</i>. 4.1.11.<br>Gew. im <b>med</b>. mit den intr. tempp. des act., <i>sich [[darunterstellen]]</i>, ὑποστὰς ἀνεῖλε Plut. <i>Thes</i>. 9. Dah.<br><b class="num">a</b> <i>sich [[unterziehen]], auf sich [[nehmen]], [[Etwas]] zu tun, [[unternehmen]], [[versprechen]]</i>; so [[öfters]] im aor.2 bei Hom.: ὡς τὸ πρῶτον [[ὑπέστην]] καὶ κατένευσα <i>Il</i>. 4.267, 15.75; πάντα τελευτήσεις, ὅσ' ὑπέστης Δαρδανίδῃ Πριάμῳ 13.375; σὺ δέ [[μοι]] δὸς ξείνιον [[ὥσπερ]] ὑπέστης <i>Od</i>. 9.365; auch ὑπόσχεσιν ὑποστῆναι; auch c. inf. fut., ὅσσ' Ἀχιλῆϊ ὑπέστημεν δώσειν <i>Il</i>. 19.195; c. inf. aor.21.273; [[selten]] c. dat., [[εἰ μή]] τι πιστὸν τῷδ' ὑποστήσῃ στόλῳ Aesch. <i>Suppl</i>. 456; Her. 3.127, 128, 9.34; ξυμφοραῖς Thuc. 2.61; ὑποστῆναι πόνον Eur. <i>Suppl</i>. 201; [[ἄσμενος]] θύσειν ὑπέστης παῖδα <i>I.A</i>. 360; ὑπέστητέ γ' αὐτεπάγγελτοι [[θανεῖν]] <i>Herc.Fur</i>. 706; Plat. <i>Legg</i>. VI.751d; [[ἀρχήν]], <i>[[übernehmen]]</i>, Xen. <i>An</i>. 6.1.19; τὸν πόλεμον Pol. 1.6.7; κινδύνους ὑποστάς Isocr. 3.28, 5.34; dah. ὑποστάς absol. = <i>[[freiwillig]]</i>, Lys. 19.19.<br><b class="num">b</b> <i>[[unter]] Einem [[stehen]], sich ihm unterordnen, [[unterwerfen]]</i>, καί [[μοι]] ὑποστήτω <i>Il</i>. 9.160; <i>sich [[unter]] [[Etwas]] [[befinden]]</i>, Her. 4.2, <i>sich [[darunter]] [[verbergen]]; sich in einen [[Hinterhalt]] [[legen]]</i>, Her. 8.91.<br><b class="num">c</b> <i>sich Einem [[widersetzen]], [[Widerstand]] [[leisten]]</i>, [[absolut]], Lys. 2.29; τινί, [[δόκιμος]] δ' οὔτις ὑποστὰς μεγάλῳ ῥεύματι [[φωτῶν]] Aesch. <i>Pers</i>. 87; vgl. Eur. <i>Andr</i>. 1115; ταῖς συμφοραῖς ὅστις οὐχ ὑφίσταται, οὐδ' ἀνδρὸς ἂν δύναιθ' ὑποστῆναι [[βέλος]] <i>Herc.Fur</i>. 1349; ὑποστάντες, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von φεύγοντες, Xen. <i>Cyr</i>. 4.2.31; auch τινί τι, <i>Einem [[worin]] [[widerstehen]], ihm [[Etwas]] [[entgegensetzen]]</i>, ὑπεστήσατο τὸν τρόπον τῇ τοῦ Πέρσου ἀλαζονείᾳ, <i>sein [[Betragen]] der [[Prahlerei]] des Persers [[entgegenstellen]], Ages</i>. 9.1; <i>[[Widerstand]] [[leisten]]</i>, τινά, Pol. 1.17.12; ἐπιδρομὴν ὑπέστησαν Plut. <i>[[Timol]]</i>. 28.<br><b class="num">d</b> absol., <i>sich [[setzen]], [[niedersinken]], zu [[Boden]] [[sinken]]</i>, ἡ [[κοιλία]] ὑφίσταται, <i>der Leib ist [[verstopft]]</i>, Medic.<br><b class="num">e</b> wie [[ὑπολαμβάνω]], <i>sich [[Etwas]] [[vorstellen]], [[einbilden]]</i>, Sp., <i>[[annehmen]], [[glauben]]</i>, DS. 1.6.12, wie auch das act. »[[vorsetzen]]« [[bedeutet]] γνώμας ὑποστήσας σοφάς Soph. <i>Aj</i>. 1070.
}}
}}
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2867630"