ὑπολαμβάνω: Difference between revisions

|Definition=also ὑπολάζυμαι ([[quod vide|q.v.]]), late Dor. 3pl. fut.<br><span class="bld">A</span> -λαμψοῦνται Anon.''Oxy.''410.99:—[[take up by getting under]], as the dolphin did Arion, Hdt.1.24, Pl.''R.''453d; τοὺς νεοττοὺς ὑ. ἡ φήνη Arist.''HA''619b34; τὸ κῦμα ὑ. τινά Clearch.73; νεφέλη ὑ. τινά ''Act.Ap.''1.9.<br><span class="bld">b</span> [[bear up]], [[support]], Hdt.4.72; ὑ. τοὺς ἐνδεεῖς Str.14.2.5, cf. D.S.19.67; ὑπέλαβές με πέμψας μοι τὰ κριθάρια ''BGU''48.3 (ii/iii A. D.).<br><span class="bld">2</span> [[take up]], [[seize]] or [[come suddenly upon]], ὑπὸ τρόμος ἔλλαβε γυῖα Il.3.34, Od.18.88; of a storm of wind, Hdt.4.179; of a fit of madness, Id.6.75; of a [[pestilence]], ib.27; of a river [[taking up]] earth thrown into it, Id.2.150; of [[wind]]s [[taking up]] [[water]], ib.25; of [[soldier]]s [[march]]ing, <b class="b3">δυσχωρία ὑπελάμβανεν αὐτούς</b>, i. e. they came suddenly into difficult ground, X.''HG''3.5.20: abs., ὑπολαβὼν πυρετός Hp.''Epid.''5.20; of events, [[follow next]], [[come next]], ὑπέλαβε ναυμαχίη καρτερή Hdt.8.12, cf. 6.27.<br><span class="bld">3</span> in discourse, [[take up]] what is said, [[interpret]] or [[understand]] it in a certain way, ταύτῃ ὑπολαμβάνεις ᾗ ἃν κακουργήσαις μάλιστα τὸν λόγον Pl.''R.''338d; ὃν μὴ σὺ φράζεις, πῶς ὑπολάβοιμ' ἂν λόγον; E. ''IA''523, cf. Pl.''Euthd.''295c; <b class="b3">ὑ. τι εἴς τινα</b> [[understand]] it of, i. e. apply it to, him, Aeschin.1.157; ὥσπερ ὁ [[ἀκούων]] ὑ. Arist.''Rh.''1412a30; [[rejoin]], [[retort]], Pl.''Lg.''875d, D.22.10, etc.; πρός τι Th.5.85; τιπρός τινας D.20.146, cf. 23.93; <b class="b3">ὑ. τινὶ ὅτι</b> . . Pl.''R.''598d; <b class="b3">ὑ. ὡς</b> . . X.''Ath.''3.12, etc.: c. acc. et inf., [[reply that]]... Th.5.49; <b class="b3">ὑπολαμβάνεῖν χρὴ εἰ</b> . . [[retort by asking]] whether... Lys.13.82: abs., in dialogue, [[ἔφη ὑπολαβών]], [[ὑπολαβών ἔφη]], [[ὑπολαβών εἶπεν]], [[he said in answer]], Pl.''R.''331d, Hdt.101, Th.3.113, etc.<br><span class="bld">b</span> [[take up]], [[interrupt]], μεταξὺ ὑ. X.''An.''3.1.26; ἔτι λέγοντος αὐτοῦ ὑ. Id.''Cyr.''5.5.35.<br><span class="bld">4</span> [[take up]] the [[conqueror]], [[fight with]] him, Th.8.105.<br><span class="bld">5</span> [[take up]] a [[charge]], Id.6.28; <b class="b3">ὑ. τὴν ἐπιθυμίαν τινός</b> [[take up and turn]] it to their own [[use]], Luc.''Cal.''17.<br><span class="bld">II</span> = [[ὑποδέχομαι]], [[receive and protect]], <b class="b3">ὁ Κῦρος ὑπολαβὼν τοὺς φεύγοντας</b> (the exiles) X.''An.''1.1.7; [[admit]] a visitor, Pl.''Smp.''212d; of a doctor, [[take in hand]], [[treat]] a patient, Hp. ''Morb.''1.15 (Pass.).<br><span class="bld">2</span> [[accept]] or [[entertain]] a proposal, Hdt.1.212, 3.146; δυσχερῶς ὑ. D.57.35; <b class="b3">μηδεὶς ὑπολάβῃ δυσκόλως ἐὰν</b> . . [[take it]] amiss, ib.59.<br><span class="bld">III</span> [[take up]] a notion, [[assume]], [[suppose]], freq. of an [[ill-grounded]] [[opinion]], ὑ. θεῖον εἶναι τὸ ἐπαγγελλόμενον Hdt.2.55; οὐκ ἂν ὑπέλαβον τοῦτον ἀντειπεῖν Antipho 3.3.2, cf. Pl.''Phd.''86b, ''Prt.''343d; ἐὰν ὑπολάβῃ . . Ἀθήνῃσιν εἶναι, ὢν ἐν Λιβύῃ Arist.''Metaph.''1010b10: an Adv. is freq. added to give the word a good sense, ὀρθῶς ὑ. Pl.''Grg.'' 458e, Arist.''EN''1145b21, καλῶς Id.''Rh.''1404a1, etc.; βέλτιον ὑπελάβομεν εἶναι πάλιν γράψαι ''PCair.Zen.''36.15 (iii B. C.): with [[εἶναι]] omitted, [[assume]] or [[understand]] a thing to be so and so, <b class="b3">τὰ φύματα τεχνικώτατον ὑπειληφέναι</b> (''[[sc.]]'' [[εἶναι]]) δεῖ δύνασθαι [[διαλύειν]] Hp.''Medic.'' 10; <b class="b3">τὸ χαλεπὸν κακὸν</b> (''[[sc.]]'' [[εἶναι]]) ὑ. Pl.''Prt.''341b; ὑ. τὸν Ἔρωτα ἕν τι τῶν ὄντων Id.''Phdr.''263d; <b class="b3">ὑ. τι ὡς ὂν</b> . . Id.''Prm.''134c; <b class="b3">τὸν αἰθέρα τῇδέ πῃ ὑ</b>. [[conceive of]] the [[word]] [[αἰθήρ]] somewhat in this way, Id.''Cra.'' 410b; οὕτως ὑ. περί τινος Isoc.3.26, cf. D.18.269: simply c. acc., <b class="b3">καίπερ ὑπειληφὼς ταῦτα</b> though I [[assume]] this to be so, Id.19.3, cf. Arist.''Metaph.''1005b26; τίς σε ἀναγκάσαι δύναται ὑπολαβεῖν τι ὧν οὐ θέλεις; Arr.''Epict.''2.6.21; <b class="b3">ὃ βούλει, ὑπολάμβανε</b> ib.1.10.4; ὑ. πλῆθος ὡρισμένον Arist.''Metaph.''1073b13; <b class="b3">ὑ. ὅτι</b> . . Id.''Pol.''1301a25:—Pass., τοιοῦτος ὑπολαμβάνομαι Isoc.12.5, cf. Arist.''Rh.''1366a26; ὑ. μειζόνως ἢ κατὰ τὴν ἀξίαν Isoc.11.24, cf. D.23.6; ἡ ὑπειλημμένη ἀρετή Id.14.1; <b class="b3">ὅπως ποθ' ὑπείλημμαι περὶ τούτων ἀρκεῖ μοι</b> I am [[content]] with ''whatever'' [[opinion]] of me has been [[form]]ed in these [[matter]]s, Id.18.269: c. inf., τῇ φιλανθρωπίᾳ ἢν ἔχειν ὑπείληψαι παρὰ τοῖς ἀνθρώποις Isoc. ''Ep.''4.9, cf. Arist.''Rh.''1383b8; <b class="b3">ὑπολαμβάνεται δεδωκέναι</b> is [[understood]] to have [[grant]]ed, Id.''SE''178a20: <b class="b3">τὸ ὑποληφθὲν πᾶν</b>, = [[πᾶσα ὑπόληψις]] (''ΙΙ''), Men.249.7.<br><span class="bld">2</span> [[suspect]], [[disbelieve]], X.''Ages.''5.6, unless <b class="b3">ὅ τι ὑπολαμβάνουσί τινες ταῦτα οὐκ ἀγνοῶ</b> means 'I know how some people [[regard]] it'.<br><span class="bld">IV</span> [[draw away]], [[seduce]], ὑ. μισθῷ μείζονι τοὺς ναυβάτας Th.1.121, cf. 143; [[Κέρκυραν]] ib.68.<br><span class="bld">2</span> [[take away]], [[remove]], [[seize]], <b class="b3">τοῖς ἐπικούροις φράσας τὰ ὅπλα ὑπολαβεῖν</b> [[order]]ing his [[bodyguard]] to [[remove]] the [[arm]]s (of the [[citizen]]s), Id.6.58.<br><span class="bld">3</span> [[receive]], <b class="b3">ἀποτίσει . . ὃ ὑπείληφεν . . ἀργυρικὸν κεφάλαιον</b> Mitteis ''Chr.''220.21 (i A. D.), cf. ''BGU''709.19 (ii A. D.).<br><span class="bld">V</span> <b class="b3">ὑ. ἵππον</b>, as a term of [[horsemanship]], [[hold up]] the [[horse]], [[check]] him in his course, X.''Eq.''7.15,9.5.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1223.png Seite 1223]] (s. [[λαμβάνω]]), darunter od. darein aufnehmen, auffangen, z. B. vom Delphin, der den Arion auf seinen Rücken aufnimmt, δελφῖνα λέγουσιν ὑπολαβόντα αὐτὸν [[ἐξενεῖκαι]] ἐπὶ Ταίναρον Her. 1, 24; vgl. Plat. Rep. V, 453 d Conv. 212 d; dah. gastfreundlich aufnehmen, in Schutz nehmen, Xen. An. 1, 1,7; [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς, d. i. sie kamen in eine schwierige Gegend, Xen. Hell. 3, 5,20; oft λόγον, eine Rede gut aufnehmen, einen Vorschlag annehmen, Her. 1, 212. 3, 146; τὸν αὐτὸν λόγον οὐχ ὁμοίως ὑπολ. μὴ μετὰ τῆς αὐτῆς διανοίας λεγόμενον Isocr. 4, 130. Auch die Rede eines Andern so aufnehmen, daß man darauf erwidert, Her. 1, 11; τὶ [[πρός]] τι, Thuc. 5, 85; ὁ δὲ ὑπολαβὼν εἶπε Her. 7, 101; Thuc. 3, 113 und öfter, wie Xen. Cyr. 2, 2,2 u. öfter; Plat. u. Folgde; auch ohne λόγον, entgegnen, widersprechen, Dem. 22, 4 u. öfter; μεταξὺ ὑπολαμβάνειν, Einem mitten in die Rede fallen, ihn unterbrechen, vgl. ἔτι λέγοντος [[αὐτοῦ]] ὑπολαβὼν εἶπε Xen. Cyr. 5, 5,35; Pol. u. Sp. – Uebh. gut oder übel aufnehmen, auslegen, verstehen, ὃν μὴ σὺ φράζεις, πῶς ὑπολάβοιμ' ἂν λόγον Eur. I. A. 523; [[ἴσως]] γάρ τοι σοῦ ὀρθῶς λέγοντος ἐγὼ οὐκ ὀρθῶς [[ὑπολαμβάνω]] Plat. Gorg. 458 e; ὑπολαμβάνεις γὰρ δή πού τι ὃ [[λέγω]] Euthyd. 295 b; [[ἴσως]] οἱ Κεῖοι καὶ τὸ χαλεπὸν ἢ κακὸν ὑπολαμβάνουσιν ἢ ἄλλο τι, verstehen darunter, Prot. 341 b; ὁ Λυσίας ἠνάγκασεν ἡμᾶς ὑπολαβεῖν τὸν Ἔρωτα ἕν τι τῶν ὄντων Phaedr. 263 d; annehmen, meinen, glauben, τί οὖν αἴτιον εἶναι [[ὑπολαμβάνω]] Apol. 40 b, u. öfter; [[ὅπερ]] ὑπολάβοιεν ἂν οἱ πολλοί Phil. 51 e; Xen. Cyr. 6, 1,26; οὕτω περὶ αὐτῶν ὑπειλήφαμεν Isocr. 3, 26; ἐβουλόμην, ὥςπερ ὠφέλιμόν ἐστι, οὕτω καὶ φιλάνθρωπον αὐτὸ παρὰ τοῖς πολλοῖς ὑπειλῆφθαι Lycurg. 3, wie ἀρετὴν ἐλάττω τῆς ὑπειλημμένης παρὰ τοῖς ἀκούουσιν Dem. 14, 1; [[καίπερ]] ὑπειληφὼς τάδε 19, 3. – Wie δέχεσθαι, den Angriff aufnehmen, aushalten, Thuc. 8, 105; auch unvermerkt, heimlich, listig nehmen, 1, 68. 121. 143. – Von Begebenheiten, der Zeit nach gleich darauf folgen, ἡ ναυμαχίη ὑπολαβοῦσα, die darauf folgende Seeschlacht, Her. 6, 27; τοὺς δὲ λοιμὸς ὑπολαβὼν ἀπήνεικε, die darauf folgende Pest, ibd., wo man den accus. aber auch darauf beziehen kann, wie κατελθόντα αὐτὸν ὑπέλαβε μανίη [[νοῦσος]], 6, 75, es ergriff oder befiel ihn darauf; vgl. [[καί]] μιν ὑπολαβεῖν ἄνεμον βορῆν καὶ ἀποφέρειν πρὸς τὴν Λιβύην, 1, 179. 7, 170. 8, 118. – Bei Xen. equit. 7, 15 Kunstausdruck des Reitens, ὑπολαμβάνειν ἵππον, das Pferd vorhalten, halbe Parade geben.

|btext=<i>f.</i> ὑπολήψομαι, <i>ao.2</i> ὑπέλαβον, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> [[prendre par dessous]] :<br /><b>1</b> porter sur son dos, acc.;<br /><b>2</b> prendre pour mettre sous, fourrer, cacher : [[τι]] ὑπὸ τὸ [[ἱμάτιον]] PLUT qch sous son vêtement;<br /><b>II.</b> [[accueillir]] :<br /><b>1</b> accueillir amicalement, traiter en hôte, recueillir : φεύγοντας XÉN des fuyards;<br /><b>2</b> faire bon accueil à, approuver : λόγον HDT une parole, une proposition, une déclaration;<br /><b>III.</b> [[prendre]] <i>ou</i> recevoir ensuite : [[δυσχωρία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς XÉN ils arrivaient dans une région difficile ; <i>sans rég.</i> succéder, suivre, survenir : ἡ ναυμαχίη ὑπολαβοῦσα HDT le combat naval qui suivit ; ὑπ. τὸν λόγον ATT prendre la parole après qqn ; ὁ δὲ ὑπολαβὼν ἔφη HDT et ayant pris la parole, il dit ; <i>qqf</i> prendre la parole en interrompant : [[ἔτι]] λέγοντος [[αὐτοῦ]] ὑπολαβὼν [[εἶπε]] XÉN comme il parlait encore, Cyrus prit la parole et dit ; répondre : τι qch ; <i>avec</i> [[ὅτι]] <i>ou</i> [[ὡς]] répondre que;<br /><b>IV.</b> prendre à l'improviste, surprendre : [[ναῦς]] πεπλανημένας THC des vaisseaux dispersés ; αὐτὸν ὑπέλαβε μανίη [[νοῦσος]] HDT il fut atteint d'une folie subite;<br /><b>V.</b> [[prendre en dessous]] :<br /><b>1</b> prendre secrètement : τὰ ὅπλα THC les armes;<br /><b>2</b> s'emparer par des moyens détournés de, attirer à soi par des voies détournées, détacher d'un parti, acc. : μισθῷ μείζονι τοὺς ξένους THC débaucher par l'offre d'une plus forte solde les troupes mercenaires;<br /><b>VI.</b> <i>en parl. de l'intelligence</i>;<br /><b>1</b> concevoir, comprendre, acc. ; <i>abs.</i> comprendre là-dessous, <i>càd</i> vouloir dire par là;<br /><b>2</b> penser, croire, être d’avis : [[οὕτω]] περὶ αὐτῶν ὑπειλήφαμεν ISOCR voilà ce que nous pensons d’eux ; <i>Pass.</i> ὑπολαμβάνομαι <i>avec</i> [[ὅτι]] : on pense de moi que, je passe pour.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[λαμβάνω]].<br /><b>[[NT]]</b>: prendre la [[parole]]

|mltxt=[[ὑπολαμβάνω]] ΝΜΑ [[λαμβάνω]]<br /><b>1.</b> [[διακόπτω]] κάποιον που μιλάει, [[παίρνω]] τον λόγο και [[απαντώ]] (α. «και [[τότε]] υπέλαβε [[εκείνος]] τον λόγο και είπε...» β. «οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι ὑπελάμβανον οὐ χρεὼν [[εἶναι]] αὐτοῖς ἐπαγγεῖλαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εκλαμβάνω]], [[νομίζω]], [[θεωρώ]], [[παίρνω]] για... (α. «υπέλαβε την [[θρασύτητα]] ως [[τόλμη]]» β. «μηδ' ὑπολαμβάνετ' [[εἶναι]] τὸν ἀγῶνα τόνδ' [[ὑπὲρ]] [[ἄλλου]] τινός», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[κάνω]] μια [[παρατήρηση]] ή [[υπόδειξη]] σχετικά με [[κάτι]], [[εκφράζω]] [[γνώμη]] για [[κάτι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[δέχομαι]] [[επάνω]] μου, [[υποβαστάζω]] («[[νεφέλη]] ὑπέλαβεν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν», ΚΔ)<br /><b>2.</b> [[βαστώ]] [[αποκάτω]], [[υποστηρίζω]] («αἱ δὲ [[ὄπισθε]] παρὰ τοὺς μηροὺς τὰς γαστέρας ὑπολαμβάνουσι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πιάνω]] από το [[χέρι]] («ἄγειν οὖν αὐτὸν παρὰ σφᾱς τήν τε αὐλητρίδα ὑπολαβοῦσαν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]]<br /><b>5.</b> (για ανεμοστρόβιλο) [[παρασύρω]]<br /><b>6.</b> [[προκύπτω]] ως [[δυσκολία]], ως [[αντιξοότητα]] («[[δυσχωρία]] τε καὶ [[στενοπορία]] ὑπελάμβανεν αὐτούς», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>7.</b> [[καταλαμβάνω]] [[κρυφά]] ή με την βία («οὐ γὰρ ἂν Κέρκυράν τε ὑπολαβόντες βίᾳ ἡμῶν εἶχον», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>8.</b> [[προσελκύω]]<br /><b>9.</b> (για γεγονότα) [[επακολουθώ]], [[επισυμβαίνω]]<br /><b>10.</b> (για [[ασθένεια]]) [[προσβάλλω]] [[κατόπιν]] («ὑπολαβὸν ῥῑγος», Ιπποκρ.)<br /><b>11.</b> [[απαντώ]], [[αποκρίνομαι]]<br /><b>12.</b> [[κατανοώ]] («ὑπολαμβάνεις γὰρ δὴ πού τι... ὃ [[λέγω]];», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>13.</b> [[απιστώ]]<br /><b>14.</b> [[συναντώ]]<br /><b>15.</b> [[λαμβάνω]] [[κάτι]] ως [[αφορμή]] κατηγορίας («καὶ αὐτὰ ὑπολαμβάνοντες οἱ [[μάλιστα]] τῷ Ἀλκιβιάδη ἀχθόμενοι... ἐμεγάλυνον καὶ ἐβόων», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>16.</b> [[παίρνω]] υπό την [[προστασία]] μου<br /><b>17.</b> [[αποδέχομαι]], [[παραδέχομαι]] («καί μοι πρὸς Διὸς καὶ Θεῶν μηδεις ὑπολάβη δυσκόλως», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>18.</b> (γενικά) [[δέχομαι]], [[υποδέχομαι]]<br /><b>19.</b> <b>μτφ.</b> α) (σχετικά με [[εκλογή]]) [[ζητώ]] και [[λαμβάνω]] ψήφους για κάποιον<br />β) [[βοηθώ]], [[υποστηρίζω]] («οἱ εὔποροι τοὺς ἐνδεεῖς ὑπολαμβάνουσιν ἔθει τινὶ πατρίῳ», <b>Στράβ.</b>)<br /><b>20.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ὑπολαμβάνω]] τι ὑπὸ τι» — [[παίρνω]] [[κάτι]] και το [[κρύβω]] [[κάτω]] από [[κάτι]] [[άλλο]] (<b>Πλούτ.</b>)<br />β) «[[ὑπολαμβάνω]] ἵππον» — [[αναχαιτίζω]] λίγο την [[ορμή]] του αλόγου (<b>Ξεν.</b>).