3,273,006
edits
γάλα: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''"
(strοng) |
|||
| (63 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=γᾰ́λᾰ | ||
|Medium diacritics=γάλα | |Medium diacritics=γάλα | ||
|Low diacritics=γάλα | |Low diacritics=γάλα | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=gala | |Transliteration C=gala | ||
|Beta Code=ga/la | |Beta Code=ga/la | ||
|Definition=[], | |Definition=τό, gen. [[γάλακτος]] (also [[γάλακος]], dat.<br><span class="bld">A</span> γάλακι Call.''Hec.'' 1.4.4, prob. in Pherecr.108.18, cf. ''An.Ox.''4.338), also <b class="b3">τοῦ γάλα</b> indecl., Pl.Com.238: dat. pl. γάλαξι [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''887d. (For <b class="b3">γλακτ-</b>, cf. Lat. [[lac]] for glact):—[[milk]], ἀμελγόμενοι γ. λευκόν Il.4.434, cf. Od.4.88, etc.; <b class="b3">εὔποτον γάλα, εὐτραφὲς γάλα</b>, [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''611, ''Ch.''898; <b class="b3">ἐν γάλακτι ὤν, τεθραμμένη</b>, at the [[breast]], E.''HF''1266, Pl.''Ti.''81c; <b class="b3">ἐν γάλαξι τρέφεσθαι</b> Id.''Lg.''l.c. (so metaph., <b class="b3">ἐν σπαργάνοις καὶ γάλαξιν εἶναι</b>, of art, Ael.''VH'' 8.8); διδόναι γάλα [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''7.4; <b class="b3">ἐμπλῆσαι γάλακτος</b> to fill full of [[milk]], Theoc.24.3: metaph., οἶνος, Ἀφροδίτης γάλα Ar.''Fr.''596.<br><span class="bld">2</span> [[ὀρνίθων γάλα]] ([[ὄρνιθος γάλα]] = [[ὀρνιθόγαλον]], Nic.''Fr.''71.5, Dsc.2.144), [[proverb|prov.]] of rare and [[dainty]] things, Ar.''V.''508, ''Av.''734, Mcn.936; τὸ λεγόμενον, σπανιώτατον πάρεστιν ὀρνίθων γάλα Mnesim.9, cf. Ach. Tat.''Intr.Arat.'' 4 (expld. by Anaxag.22 as [[white of egg]], cf. Sch.Luc.''Merc.Cond.'' 13).<br><span class="bld">3</span> [[ἀγαθὸν γάλα]] a [[good]] [[wet nurse]], Call.''Epigr.''51; <b class="b3">οὐδ' εἰ γ. λαγοῦ</b> εἶχον… καὶ ταὧς, κατήσθιον Alex.123.<br><span class="bld">II</span> [[milky sap]] of plants, Thphr.''HP''6.3.4, etc.<br><span class="bld">III</span> [[the milky way]], Parm.11, [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]'' 345a12, Arat.476; but ὁ τοῦ γάλακτος κύκλος Euc.''Phaen.''p.4M., Gem.5.69. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(γάλᾰ) -ακτος, τό<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[γάλαξ]] (prob. forma artificial) Trypho <i>Fr</i>.64, Hdn.Gr.1.352, 2.219, A.D.<i>Adu</i>.137.25, Eust.1627.35<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ᾰ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. γάλατος Eust.620.3, 906.58; dat. γάλακι Call.<i>SHell</i>.288.57, Eust.619.35, plu. γάλαξι Pl.<i>Lg</i>.887d; tb. indecl. τοῦ [[γάλα]] Pl.Com.247]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[leche]]<br /><b class="num">a)</b> de animal ἀμελγόμεναι (ὄϊες) γ. λευκόν <i>Il</i>.4.434, cf. <i>Od</i>.4.88, <i>Lyr.Adesp</i>.79.4, αἴγειον Hp.<i>Morb</i>.3.16, μήλειον ἢ βόειον ἢ μεμειγμένον E.<i>Cyc</i>.218, cf. Hierocl.<i>Facet</i>.103, λεόντεον Alcm.56.5, ὄνειον Hp.<i>Nat.Mul</i>.15, <i>Hippiatr</i>.1.28, cf. Hp.<i>Nat.Mul</i>.3, γ. κυνός <i>PHolm</i>.11, <i>Hippiatr</i>.11.34, γ. λαγοῦ leche de liebre</i> como ej. de cosa rara y exquisita (cf. II 1) Alex.128, τῶν ἐχόντων [[γάλα]] ζῴων Arist.<i>HA</i> 522<sup>b</sup>17, ἄκρητον γ. leche pura, no aguada</i>, <i>Od</i>.9.297, ὃς ... ἂν ... ἐρίζοι καὶ γάλακι χροιήν el cual competiría incluso con la leche en cuanto a su color (el cuervo)</i>, Call.l.c., ἡ τοῦ γάλατος ὑποστάθμη Eust.906.58<br /><b class="num">•</b>alimento favorito de los centauros, Eust.916.38;<br /><b class="num">b)</b> humana, de madre o nodriza γ. μητρός <i>h.Cer</i>.236, <i>h.Merc</i>.267, εὐτραφὲς γ. A.<i>Ch</i>.898, γυναικεῖον γ. Hp.<i>Morb</i>.3.2, <i>Hippiatr.Cant</i>.8.13<br /><b class="num">•</b>utilizada en la fabricación de perlas <i>PHolm</i>.198 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>ἐν γάλακτι εἶναι estar en la lactancia</i>, ser lactante</i> E.<i>HF</i> 1266, (παῖδες) ἔτι ἐν γάλαξι τρεφόμενοι Pl.l.c., cf. <i>Ti</i>.81c, ἐν σπαργάνοις καὶ γάλαξι εἶναι estar en mantillas</i> ref. a la pintura, Ael.<i>VH</i> 8.8<br /><b class="num">•</b>διδόναι γ. [[amamantar]], [[criar con leche]] X.<i>Cyr</i>.7.4, ἐμπλῆσαι γάλακτος hartar de leche</i> Theoc.24.3, cf. Gal.17(2).95, τὰ γάλακτα, ἀδελφὰ τῶν ἐπιμηνίων Hp.<i>Epid</i>.2.3.17, cf. Gal.4.177, Orib.<i>Syn</i>.2.52<br /><b class="num">•</b>frec. en contratos de amas de cría ὁμολογῶ τροφεύσειν ... [καὶ θη] λάσειν τῷ ἰδίῳ γάλακτι ... παιδίον ἐπ' ἔτη δύο <i>SB</i> 11248.69 (I a.C.), cf. <i>CPGr</i>.1.10.6 (I a.C.), 28.9 (II d.C.);<br /><b class="num">c)</b> usada para dulces y postres, frec. unida a la miel τυρακίνας δὲ γάλακτι ... συγκατάφυρτος pastel de queso batido con leche</i> Philox.Leuc.(e).18, μέλι καὶ γ. σύμπακτον Philox.Leuc.(b).37, χόνδρος γάλακτι κατανενιμμένος Pherecr.113.18 (cf. χονδρόγαλα)<br /><b class="num">•</b>tb. en sacrificios o libaciones A.<i>Pers</i>.611, μετὰ μέλιτος προλαβεῖν <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.126.15 (Epidauro II d.C.);<br /><b class="num">d)</b> utilizada en medic. y ciencia γάλαξι δὲ χρησάμενος ... αἰγείοισι καὶ μηλείοισι Hp.<i>Epid</i>.3.17.13, cf. 7.115, Gal.17(2).69, para curar heridas, Eust.619.35<br /><b class="num">•</b>para fabricar sustancias blanqueadoras <i>PHolm</i>.61.<br /><b class="num">2</b> p. ext. [[nodriza]], [[ama de cría]] ἀγαθὸν γ. Call.<i>Epigr</i>.50.1.<br /><b class="num">3</b> [[ὄρνιθος γάλα]] analóg. [[clara de huevo]] Anaxag.B 22, Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.4, Eust.1485.28, Sch.Luc.<i>Merc.Cond</i>.13, cf. II 1 y [[ὀρνιθόγαλον]].<br /><b class="num">II</b> usos fig., metáf. y rituales<br /><b class="num">1</b> [[leche]], [[lo más exquisito]] οἶνος, Ἀφροδίτης γ. Ar.<i>Fr</i>.613<br /><b class="num">•</b>[[proverb|prov.]] [[ὀρνίθων γάλα]] = [[leche de pájaros]]</i>, e.e. [[cosa rara y exquisita]]</i> Ar.<i>V</i>.508, τὸ λεγόμενον σπανιώτατον πάρεστιν ὀρνίθων γ. Mnesim.9, cf. Men.<i>Fr</i>.892, Luc.<i>Merc.Cond</i>.13, Eust.1485.30, cf. I 3.<br /><b class="num">2</b> [[leche]] como exponente de [[fertilidad]] o [[riqueza]] manando de la tierra como tal símbolo ῥεῖ δὲ γάλακτι πέδον E.<i>Ba</i>.142, cf. 710, de la tierra prometida en el AT γῆν ῥέουσαν γ. καὶ μέλι [[LXX]] <i>Ex</i>.13.5, cf. <i>Ib</i>.29.6.<br /><b class="num">3</b> [[leche]], [[símbolo del renacimiento]] de iniciados en los misterios ἔριφος ἐς γάλ' ἔπετον ref. al iniciado, Orph.<i>Fr</i>.32c.11, cf. Sallust.4.10<br /><b class="num">•</b>como alimento espiritual para los que se inician en el cristianismo 1<i>Ep.Cor</i>.3.2, 1<i>Ep.Petr</i>.2.2, <i>Ep.Hebr</i>.5.12, Clem.Al.<i>Paed</i>.1.6.49, ofrecida a los recién bautizados <i>Ep.Barn</i>.6.17a.<br /><b class="num">II</b> bot.<br /><b class="num">1</b> [[ὄρνιθος γάλα]] = [[leche de gallina]], [[Ornithogalum umbellatum]] L., Nic.<i>Fr</i>.71.5, Dsc.2.144.<br /><b class="num">2</b> [[savia lechosa]] de algunas plantas, Thphr.<i>HP</i> 6.3.4.<br /><b class="num">3</b> [[zumo lechoso]] de algunas frutas γ. ... τὸν τῆς συκῆς λέγουσιν ὀπὸν ... ἔτι δὲ καὶ τὸν τοῦ τιθυμάλλου Eust.1485.27.<br /><b class="num">III</b> astr. τὸ Γ. [[la Vía Láctea]] Parm.B 11, Arist.<i>Mete</i>.345<sup>a</sup>12, Arat.476, tb. ὁ τοῦ γάλακτος κύκλος Euc.<i>Phaen</i>.p.4, Gem.5.69.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Gener. se postula un tema *<i>g°lakt</i>- c. la -<i>t</i>- originariamente en nom.-ac., de donde se extendió a los demás casos, cf. lat. <i>[[lac]]</i>, <i>lactis</i>, gót. <i>miluks</i> ‘[[leche]]’. La r. sería *<i>melg</i>-, *<i>melk</i>- de ide. *<i>ml̥g</i>-, v. [[ἀμέλγω]].<br />v. [[καλός]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0470.png Seite 470]] ακτος, τό (nach Eust. Od. 1761, 38 u. 1818, 24 auch γάλατος, wonach Dind. u. Mein. in Pherecrat. frg. bei Ath. VI, 269 a γάλατι für γάλακτι schreiben wollen; [[γάλα]] gen. aus Plat. com., s. Eust. Il. p. 961, 51; – vgl. lac, [[γλάγος]]), 1) | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0470.png Seite 470]] ακτος, τό (nach Eust. Od. 1761, 38 u. 1818, 24 auch γάλατος, wonach Dind. u. Mein. in Pherecrat. frg. bei Ath. VI, 269 a γάλατι für γάλακτι schreiben wollen; [[γάλα]] gen. aus Plat. com., s. Eust. Il. p. 961, 51; – vgl. lac, [[γλάγος]]), 1) [[Milch]], von Menschen u. Tieren, von Hom. an überall; Hom. [[γάλα]] [[λευκόν]] Iliad. 4, 434. 5, 902; λευκοῖο γάλακτος Odyss. 9, 246; vom [[μῶλυ]] Odyss. 10, 304 ῥίζῃ μὲν [[μέλαν]] ἔσκε, γάλακτι δὲ εἴκελον [[ἄνθος]]; γλυκεροῖο γάλακτος Odyss. 4, 88; αἰεὶ παρέχουσιν ἐπηετανὸν [[γάλα]] [[θῆσθαι]] Odyss. 4, 89; vom Kyklopen ἀνδρόμεα κρέ' ἔδων καὶ ἐπ' ἄκρητον [[γάλα]] πίνων Odyss. 9, 297. – Pind. N. 3, 75 u. Folgde; [[γάλα]] ἔχειν, [[γάλα]] δοῦναι, ἐν γάλακτι τρέφεσθαι, von Säuglingen, Plat. Tim. 81 c; auch plur., ἐν γάλαξι Legg. X, 887 d; vgl. Ael. H. A. 8, 8; ἐν γάλακτι εἶναι Eur. Herc. Fur. 1269; übertr., die Amme, Callim. 43 (VII, 458). – 2) der Saft von Pflanzen, = [[ὀπός]], Medic. – 3) die Milchstraße, οὐράνιον Parmenid. frg. Arist. Meteorl. 1, 8. – 4) ὀρνίθων [[γάλα]], was bei Nic. Ath. IX, 371 c eine Pflanze ist, wird sprichwörtlich von seltenen leckeren Speisen u. übh. von auserlesenen Glücksgütern gebraucht, Ar. Vesp. 508 u. öfter; nach Schol. Av. 733 ἐπὶ τῶν [[λίαν]] εὐδαιμονούντων – ἢ ἐπὶ τῶν σπανίων καὶ δυσευρέτων ἀγαθῶν; vgl. Luc. Merc. cond. 13, Strab. XIV, 1, 15, bes. Diogen. 3, 92. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=γάλακτος (τό) :<br />[[lait]].<br />'''Étymologie:''' pour *γλακτ-, *γλακτος ; cf. <i>lat.</i> lac, anc. <i>lat.</i> lact, gén. lactis, de *glact, *glactis. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[γάλα]] -ακτος, τό<br /><b class="num">1.</b> melk, vanaf Hom. alg.:; τεθραμμένη ἐν γάλακτι gevoed door melk Plat. Tim. 81c; overdr.:; ἐν γάλακτι ὤν als zuigeling Eur. HF 1266; uitdr.:; ὀρνίθων [[γάλα]] vogelmelk (gezegd van iets zeldzaams en waardevols) Aristoph.; uitbr.. ἀγαθὸν [[γάλα]] goede voedster AP 7.458.1.<br /><b class="num">2.</b> astr. de Melkweg. Parm. B 11.2. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''γάλα:''' [[γάλακτος]] (γᾰ) τό<br /><b class="num">1</b> [[молоко]] Hom., Pind., Arst., Theocr., Plut.; ἐν γάλακτι (ἐν γάλαξι) εἶναι Eur. или τρέφεσθαι Plat. (о грудных младенцах и детенышах) питаться молоком; ὀρνίθων [[γάλα]] погов. Arph., Luc. птичье молоко, т. е. небывалое лакомство; Ἀφροδίτης [[γάλα]] Arph. = [[οἶνος]];<br /><b class="num">2</b> млечно-белый сок (τῶν φυτῶν Arst.);<br /><b class="num">3</b> Arst. = [[γαλαξίας]]. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{etym | ||
| | |etymtx=γάλακτος<br />Grammatical information: n.<br />Meaning: [[milk]] (Il.);<br />Other forms: Rare forms dat. [[γάλακι]] (Call. Hek. 1, 4, 4), gen. [[γάλατος]] (Pap.), <b class="b3">τοῦ γάλα</b> (Pl. Com.). - Also [[γλάγος]] n. (Β 471). Other forms: <b class="b3">γλακῶντες μεστοὶ γάλακτος</b> H.; <b class="b3">κλάγος γάλα</b>. [[Κρῆτες]] H. (s. below); with hypocoristic gemination <b class="b3">γλακκόν γαλαθηνόν</b> H.; and <b class="b3">γλακτο-φάγος</b> (Il.); these forms may be due to simple assimilations (or metathesis).<br />Compounds: Old is <b class="b3">γαλα-θη-νός</b> [[sucking milk]] (Od.) from [[γάλα]] and [[θῆσθαι]]; on the suffix cf. [[ἀγανός]] etc. (Schwyzer 452), also [[τιθήνη]]. <b class="b3">γαλακτο-πότης</b> (Hdt.) etc. On [[γάλα]] as second member Sommer Nominalkomp. 83.<br />Derivatives: [[γαλακτίς]] ([[πέτρα]]) name of a stone (Orph.) = [[γαλακτίτης]] (Dsc.; cf. Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 53), both also plant names = [[τιθύμαλλος]] (Aët., Gloss.; from the juice, s. Strömberg Pflanzennamen 58, Redard 70); [[γάλαξ]] name of a white shellfish (Arist.; Strömberg Fischnamen 109; cf Chantr. Form. 379); [[γάλιον]] s. v. - Adj.: [[γαλακτώδης]] (Arist.) - Denom. verbs: [[γαλακτίζω]], [[γαλακτόομαι]], [[γαλακτιάω]]. - With [[ξ]] (from [[τ]] assibilated before [[ι]]?) [[γαλαξίας]] ([[κύκλος]]) [[Milky Way]] (D. S.; s. Chantr. 95; also [[γαλακτίας]] Ptol.); [[γαλάξια]] n. pl. name of a Cybele feast (inscr., Thphr.), from which [[Γαλαξιών]] months name on Delos (Inschr. IIIa). - Independent <b class="b3">γαλατμόν λάχανον ἄγριον</b> H. (cf. [[γάλιον]]); perhaps from <b class="b3">*γαλακτ-μόν</b> (Strömberg Pflanzennamen 58); Fur. 374, 389 compares [[ἀδαλτόμον]]. - [[γάλαγγα]] [[sub verbo|s.v.]] - From [[γλάγος]] late [[γλαγερός]], [[γλαγόεις]]; also [[περιγλαγής]] (Π 642) and [[γλαγάω]] (AP). -<br />Origin: IE [Indo-European] [400] <b class="b2">*glkt(-)</b> [[milk]]<br />Etymology: Outside Geek only in Lat. [[lac]]. - The basis of the Greek forms is <b class="b2">*galakt-</b> or <b class="b2">*glakt-</b> seen in <b class="b3">γλακτο-φάγος</b> (Ν 6); but the latter can be a simple syncope; Latin also points to <b class="b2">*glakt</b>. From <b class="b2">*galakt</b>, with loss of the final consonants and development of sec. vowel in nom.-acc.-form (cf. on [[γυνή]]) [[γάλα]], and analogical [[γάλακτος]]. - J. Schmidt Pluralbild. 179 assumed that the [[-t]] originally occurred only in the nom.-acc, as in Skt. <b class="b2">yákr̥-t</b> (s. [[ἧπαρ]]). As the nom. lost its final consonants (<b class="b2">*galakt</b> > <b class="b2">*galak</b> > [[γάλα]]), the intermediate stage could have given the [[t-]]less forms. The Armenian forms, class. <b class="b2">kat`n</b>, dial. <b class="b2">kaxc`</b> have been explained by Kortlandt, following Weitenberg, (*through an intermediate <b class="b2">*kaɫt`-</b> with [[al]] < <b class="b2">*l̥</b>) from <b class="b2">*gl̥kt-m</b>, <b class="b2">*gl̥kt-s</b> resp. (Rev. Et. Arm. XIX (1985) 22). - From Lat. [[lac]] MIr. [[lacht]] etc. Szemerényi's proposal (KZ 75, 1958, 17--184), from <b class="b2">*mlg/k</b> from the root of [[ἀμέλγω]], is impossible (as this root was <b class="b2">*h₂melǵ-</b>). - Old Chin. [[lak]] [[Kumys]] in first instance a nordasiatic (turkish) LW [loanword], cf. Turk. dial. [[raky]], [[araky]]; from where Arab. [[araq]], Japan. [[sake]] etc., s. Karlgren DLZ 1926, 1960f. - Vgl. Schwyzer IF 30, 438ff., Kretschmer Glotta 6, 305, Ernout-Meillet s. [[lac]], Buck Synonyms 385 - Not here Hitt. [[galaktar]] <b class="b2">Besänftigung</b>, s. Tischler HEW. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[The Root seems to be γλακ, or γλαγ, cf. gen. γάλακτος, [[γλάγος]], and (with γ dropt) Lat. lac, [[lactis]]<br />[[milk]], Hom., etc.; ὀρνίθων [[γάλα]], [[proverb]]. of [[rare]] and [[dainty]] things, Ar. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=<b>γᾰλα</b> <br /> | |sltr=<b>γᾰλα</b> <br /><b>1</b> [[milk]] προβάτων γὰρ ἐκ πάντων κελάρυξεν θηλᾶν [[γάλα]] (cf. Plut., 409b: οἱ μὲν περὶ τὸ Γαλάξιον τῆς Βοιωτίας κατοικοῦντες ᾔσθοντο τοῦ θεοῦ (= Ἀπόλλωνος) τὴν ἐπιφάνειαν ἀφθονίᾳ καὶ περιουσίᾳ γάλακτος.) *fr. 104b. 3*. ἀπὸ μὲν λευκὸν [[γάλα]] χερσὶ τραπεζᾶν ὤθεον fr. 166. 3. met., ἐγὼ [[τόδε]] [[τοι]] [[πέμπω]] μεμιγμένον [[μέλι]] λευκῷ σὺν γάλακτι (i. e. τὸν ὕμνον) (N. 3.78) | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
|astxt=[[γάλα]], -ακτος, τό [in LXX for חלב;] <br />[[milk]]: I Co 9:7. Metaph., of [[elementary]] Christian [[teaching]]: I Co 3:2, He 5:12, 13; τὸ λογικὸν ἄδολον γ., the [[rational]] ([[spiritual]]) [[genuine]] [[milk]] (v. Hort, in l.), I Pe 2:2 (in [[support]] of AV, [[milk]] of the [[word]], v. ICC, in l.).† | |astxt=[[γάλα]], -ακτος, τό [in [[LXX]] for חלב;] <br />[[milk]]: I Co 9:7. Metaph., of [[elementary]] Christian [[teaching]]: I Co 3:2, He 5:12, 13; τὸ λογικὸν ἄδολον γ., the [[rational]] ([[spiritual]]) [[genuine]] [[milk]] (v. Hort, in l.), I Pe 2:2 (in [[support]] of AV, [[milk]] of the [[word]], v. ICC, in l.).† | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
|strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; [[milk]] ([[figuratively]]): [[milk]]. | |strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; [[milk]] ([[figuratively]]): [[milk]]. | ||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=γάλακτος (cf. Latin lac; [[Curtius]], § 123), τό (from Homer down), [[milk]]: the [[less]] [[difficult]] truths of the Christian [[religion]], Quintilian 2,4, 5 " doctoribus hoc esse curae velim, ut teneras adhuc mentes [[more]] nutricum mollius alant et satiari velut quodam jucundioris disciplinae lacte patiantur," (cf. Siegfried, [[Philo]] von Alex., p. 329, cf. p. 261)); of the [[word]] of God, by [[which]] souls [[newly]] [[regenerate]] are healthfully nourished [[unto]] [[growth]] in the Christian [[life]], 1 Peter 2:2. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=το (γεν. γάλακτος και γαλάτου) (AM [[γάλα]], γεν. γάλακτος)<br /><b>1.</b> [[έκκριμα]] του μαστού που προορίζεται για τη [[διατροφή]] τών νεογνών τών θηλαστικών<br /><b>2.</b> ο [[γαλακτώδης]] [[οπός]] της συκιάς και άλλων [[φυτών]] και καρπών<br /><b>3.</b> σπάνιο και δυσεύρετο [[πράγμα]] («του πουλιού το [[γάλα]]», «ὀρνίθων [[γάλα]]», <b>Αριστοφ.</b>, Λουκιανός)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ῥέει [[μέλι]] καὶ [[γάλα]]» — υπάρχουν άφθονα [[αγαθά]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] [[υγρό]] [[λευκό]] σαν [[γάλα]] («[[γάλα]] για [[άσπρισμα]]» — [[ασβέστης]] διαλυμένος [[μέσα]] σε [[νερό]])<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[γάλα]] του κουτιού» — παστεριωμένο ή συμπυκνωμένο<br />β) «[[γάλα]] [[σκόνη]]» — [[γάλα]] που έχει στερεοποιηθεί με [[τεχνικά]] [[μέσα]]<br />γ) «[[αρνί]], [[μοσχάρι]] κ.λπ. του γάλακτος» — μικρό ζώο που θηλάζει [[ακόμη]] ή το [[κρέας]] τέτοιου ζώου<br />δ) «[[μέλι]], [[γάλα]]» — σε περιπτώσεις ομόνοιας και σύμπνοιας<br />ε) «έφτυσα της μάννας μου το [[γάλα]]» — πέρασα πολλές και μεγάλες ταλαιπωρίες<br />στ) «απ' τη στέρφα [[γίδα]] βγάζει [[γάλα]]» — για κάποιον που κερδίζει και από τα ασήμαντα ή τα ανέλπιστα<br />ζ) «απ' της συκιάς το [[γάλα]]» — για μακρινή ή ανύπαρκτη [[συγγένεια]]<br /><b>μσν.</b><br />η πνευματική [[τροφή]] τών Αγίων Γραφών και της Εκκλησίας<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[ασπράδι]] του αβγού<br /><b>2.</b> η [[τροφός]], η [[παραμάννα]]<br /><b>3.</b> ο Γαλαξίας<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «Ἀφροδίτης [[γάλα]]» — το [[κρασί]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λέξη ήδη ομηρική, που εμφανίζει τις [[εξής]] μορφές θέματος: <i>γαλακ</i>- ([[πρβλ]]. [[γαλακόχρως]]), <i>γαλακτ</i>- ([[πρβλ]]. [[γαλακτοπαγής]]), <i>γλακ</i>- ([[πρβλ]]. <i>γλακώντες</i><br />μεστοί γάλακτος, πιθ. και [[γλάγος]] <span style="color: red;"><</span> <i>γλακος</i>) και <i>γλακτ</i>- ([[πρβλ]]. [[γλακτοφάγος]]). Αβέβαιης ετυμολ. Υποστηρίζεται ότι ανάγεται σε <i>glαkt</i>- ([[πρβλ]]. [[γλακτοφάγος]]) > [[γάλα]] (με σίγηση τών ληκτικών κλειστών συμφώνων και [[ανάπτυξη]] του -<i>α</i>-), απ' όπου αναλογικά και η γεν. <i>γάλακτος</i> ([[αντί]] <i>γλακτός</i>). Σχετικά με την [[παρουσία]] του -<i>τ</i>- έχει [[ακόμη]] υποτεθεί ότι αρχικά υπήρχε μόνο στην ονομαστική και [[αιτιατική]] ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>yάkrt</i> «[[ήπαρ]]»), απ' όπου επεκτάθηκε και στις άλλες πτώσεις. Σύμφωνα εξάλλου με νεώτερη [[άποψη]], ως [[αρχικός]] [[τύπος]] θεωρείται το [[γλάγος]]: <i>γλαγ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>βλαγ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>mlg</i> ([[πρβλ]]. [[βλέπω]] -[[γλέπω]], [[βλέφαρον]] - [[γλέφαρον]]), ασθενή μεταπτωτική [[βαθμίδα]] της ρ. <i>melg</i>-, <i>melk</i>- ([[πρβλ]]. [[αμέλγω]]). Προφανής [[είναι]] η [[σχέση]] της λ. [[γάλα]] με το λατ. <i>lac</i> (<i>lactis</i>) «[[γάλα]]» (> μσν. ιρλ. <i>lαch</i>), [[παρά]] την [[απουσία]] του αρχικού λαρυγγικού φθόγγου -<i>g</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>glαkt</i>-). Η λ. [[γάλα]] ως α' συνθετικό σχηματίζει αξιόλογο αριθμό συνθέτων με τις μορφές <i>γαλακτ</i>(<i>ο</i>)-, <i>γαλατο</i>-, <i>γαλ</i>(<i>ο</i>)-, σπάνια δε <i>γαλακο</i>- και (με [[άλλη]] μεταπτωτική [[βαθμίδα]]) <i>γλακτο</i>-. Τέλος, ως β' συνθετικό απαντά με τις μορφές -[[γάλα]], -<i>γάλακτος</i>, -<i>γάλο</i> και σπάνια -<i>γαλος</i>, -[[γάλατος]], -[[γάλαξ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[γαλακτίας]], [[γαλακτίζω]], [[γαλακτικός]], [[γαλάκτινος]], [[γαλακτίτης]], [[γαλακτώδης]], [[γαλαξίας]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[γαλάκτιον]], [[γαλακτούμαι]], [[γάλαξ]], [[Γαλάξια]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[γαλακτίς]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[γαλεύω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>γαλα</i>(<i>κ</i>)<i>τερός</i> και <i>γαλαχτερός</i>, [[γαλακτότητα]], [[γαλάρης]], [[γαλατάρης]], [[γαλατάς]], [[γαλατένιος]], [[γαλάτη]], [[γαλατιάζω]] και <i>γαλατσιάζω</i>, [[γαλατιανός]], [[γαλατίτσα]], [[γαλατώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[γαλαθηνός]], [[γαλακτοειδής]], [[γαλακτοπότης]], [[γαλακτοτροφία]], [[γαλακτούχος]], [[γαλακτοφάγος]], [[γαλακτοφόρος]], [[γαλακτόχρους]], <i>γαλούχος</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[γαλακόχρως]], [[γαλακτοδοτώ]], [[γαλακτοπαγής]], [[γαλακτόρρυτος]], [[γαλακτουργός]], [[γαλακτουχία]], [[γαλακτοφαγώ]], [[γλακτοπαγής]], [[γλακτοφάγος]], [[γλακτοφόρος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><i>γαλακτοτροφώ</i><br /><b>μσν.</b><br />[[γαλακτοποιώ]], [[γαλακτότροφος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[γαλακτοπώλης]], [[γαλακτοτρέφω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[γαλαδερφός]], [[γαλακταγωγός]], [[γαλακταιμία]], [[γαλακτάλευρο]], <i>γαλακτοαραιόμετρο</i>, <i>γαλακτοβιομηχανία</i>, <i>γαλακτοβουτυρόμετρο</i>, [[γαλακτογόνος]], [[γαλακτοδίαιτα]], [[γαλακτοδοχείο]], [[γαλακτοθεραπεία]], [[γαλακτοκήλη]], [[γαλακτοκόμος]], [[γαλακτόκονις]], [[γαλακτόλιθος]], [[γαλακτολογία]], [[γαλακτομέτρηση]] και <i>γαλακτομετρία</i>, [[γαλακτόμετρο]], [[γαλακτοπαραγωγή]], [[γαλακτοπαραγωγός]], [[γαλακτοποιός]], <i>γαλακτοπυκνόμετρο</i>, [[γαλακτόρροια]], [[γαλακτοσάκχαρο]], <i>γαλακτοστασία</i>, [[γαλακτοσκόπηση]] και <i>γαλακτοσκοπία</i>, [[γαλακτοφορίτιδα]], [[γαλάλιθος]], [[γαλαντλία]], <i>γαλα</i>(<i>κ</i>)<i>τομπούρεκο</i> και [[γαλατομπούρεκο]], <i>Γαλατόπεφτη</i>, [[γαλατόπετρα]], [[γαλατόπιττα]] και [[γαλόπιττα]], [[γαλατοτύρι]], [[γαλατόχαντρα]], [[γαλατόχοντρος]], [[γαλατόχορτο]], [[γαλομέτρα]], [[γαλόρυζο]], [[γαλοτύρι]].(Β' συνθετικό: -[[γάλα]]), [[αφρόγαλα]], [[πρωτόγαλα]], [[τυρόγαλα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[οινόγαλα]], [[οξύγαλα]], <i>ῳόγαλα</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αμυγδαλόγαλα]], <i>αμυλόγαλα</i>, [[ανθόγαλα]], [[ασβεστόγαλα]], [[βουτυρόγαλα]], <i>κατσικόγαλα</i>, <i>μαννόγαλα</i>, <i>νερόγαλα</i>, [[ξινόγαλα]], <i>πρόσγαλα</i>, <i>συκόγαλα</i>.(Β' συνθετικό: -<i>γάλακτος</i>) [[αγάλακτος]], [[πολυγάλακτος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>απογάλακτος</i>, <i>αρτιγάλακτος</i>, [[ευγάλακτος]], [[λιπογάλακτος]], [[συγγάλακτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ομογάλακτος]].(Β' συνθετικό: -<i>γαλο</i>) <b>νεοελλ.</b> [[αγελαδόγαλο]], <i>αθόγαλο</i>, <i>αφρόγαλο</i>, <i>γαϊδουρόγαλο</i>, <i>μαννόγαλο</i>, <i>ξινόγαλο</i>, [[πρόσγαλο]], <i>πρωτόγαλο</i>, [[ρυζόγαλο]], [[τυρόγαλο]].(Β' συνθετικό: -[[γάλατος]], -<i>γαλος</i>) <b>αρχ.</b> [[πολύγαλος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αγάλατος]], [[άγαλος]], <i>γλυκογάλατος</i>·(Β' συνθετικό: -[[γάλαξ]]) <b>αρχ.</b> [[αγάλαξ]], <i>αρτιγάλαξ</i>, [[νεογάλαξ]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''γάλα:''' [˘˘], τό, γεν. <i>γάλακτος</i>, σπάνια [[γάλατος]]· [[γάλα]], σε Όμηρ. κ.λπ.· ὀρνίθων [[γάλα]], παροιμ. [[ρήση]] για τα σπάνια και πολυτελή πράγματα, το σημερινό κοινώς λεγόμενο «του πουλιού το [[γάλα]]», σε Αριστοφ. [πιθ. √<i>ΓΛΑΚ</i> ή <i>ΓΛΑΛ</i>, πρβλ. γεν. γάλακ-τος, [[γλάγος]], και (με το <i>γ</i> να έχει εκπέσει) Λατ. [[lac]], [[lactis]]. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''γάλα''': [υυ], τό, γεν. γάλακτος, [[ὡσαύτως]] [[γάλατος]] Φερεκρ. Μεταλλ. 1. 18 (ἴδε Meineke ἐν τόπῳ, Δινδ. Εὐρ. Φοιν. 1527, πρβλ. [[γαλατοθρέμμων]])· [[ὡσαύτως]] τοῦ [[γάλα]] ἄκλ., Πλάτ. Κωμ. Ἀδήλ. 39 ([[ἔνθα]] ἴδε Meineke)· δοτ. πληθ. γάλαξι Πλάτ. Νόμ. 887D. (Ὁ [[τύπος]] γάλακτ φαίνεται ἐν τῷ Λατ. lact (lac), μετὰ προθεματικοῦ γα· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[γλάγος]], [[γάλατος]]· [[εἶναι]] δύσκολον νὰ μὴ πιστεύσῃ τις ὅτι τὸ Γοτθ. m:-luk-s (ἀγγλ. milk) [[εἶναι]] [[τύπος]] [[ἰσοδύναμος]], ἐν ᾗ περιπτώσει τὰ [[ἀμέλγω]], mulgeo, θὰ ὦσι συγγενῆ πρὸς τὴν προκειμένην λέξιν). <br />Γάλα, ὡς καὶ παρ’ ἡμῖν, Ὅμ., κλπ.· εὔποτον γ. εὐτραφὲς γ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 611, Χο. 898· ἐν γάλακτι [[εἶναι]], γενέσθαι, εἶμαι «εἰς τὸ βυζί», Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1266, Πλάτ. Τιμ. 81C· ἐν γάλαξι τρέφεσθαι ὁ αὐτ. Νόμ. ἔνθ’ ἀνωτ.· [[γάλα]] δοῦναι Ξεν. Κυν. 7, 4· ἐμπλῆσαι γάλακτος, νὰ γεμίσῃ ἐντελῶς μὲ [[γάλα]], Θεόκρ. 24. 3· μεταφ. -[[οἶνος]], Ἀφροδίτης [[γάλα]] Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 490.2) ὀρνίθων [[γάλα]] ([[ὄνομα]] φυτοῦ τινος, Νικ. παρ’ Ἀθην. 371C, πρβλ. ornithogalum), ἀλλὰ τὸ πλεῖστον παροιμιωδῶς ἐπὶ σπανίων καὶ πολυτελῶν πραγμάτων, ὡς παρ’ ἡμῖν «τοῦ πουλιοῦ τὸ [[γάλα]]», Ἀριστοφ. Σφηξ. 508, Ὄρν. 733, [[ἔνθα]] ἴδε Σχόλ., Στράβ. 637· [[οὕτως]], οὐδ’ εἰ [[γάλα]] λαγοῦ εἶχον ... καὶ ταῶς, κατήσθιον Ἄλεξ. Λαμπ. 1· οὕτω παρὰ Πλινίῳ, gallinacei lactis haustus, οὕτω καὶ παρ’ Ἄγγλοις παροιμιωδῶς «pigeon’s milk». <br />ΙΙ. ὁ ὀπὸς φυτῶν τινων, [[οἷον]] τῶν θριδάκων (μαρουλίων), Ἀριστ. Φυτ. 2. 9, 11, Θεόφρ. Ι. Φ. 6. 3, 4, κτλ.ΙΙΙ. τὸ [[γάλα]], ὁ [[γαλαξίας]] ἐν οὐρανῷ, Ἀναξαγ. και ἀλλ.· παρ’ Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 8, 4, πρβλ. 1. 1, 2., 1. 6, 1. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''γάλα''': γάλακτος<br />{gála}<br />'''Forms''': seltene oblique Formen Dat. γάλακι (Kall. ''Hek''. 1, 4, 4), Gen. [[γάλατος]] (Pap.), τοῦ [[γάλα]] (Pl. Kom.).<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Milch]] (seit Il.);<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[γαλάκτιον]] [[Milchtropfen]] (M. Ant., verächtlich deminuierend), pl. [[Milchkuchen]] (Alkiphr.); [[γαλακτίς]] ([[πέτρα]]) N. eines Steins (Orph.) = [[γαλακτίτης]] (Dsk.; vgl. Redard Les noms grecs en -της 53), beide auch als Pflanzennamen = [[τιθύμαλλος]] (Aët., Gloss.; nach dem Milchsaft, s. Strömberg Pflanzennamen 58, Redard 70); [[γάλαξ]] N. eines weißen Schalfisches (Arist.; vgl. Strömberg Fischnamen 109; zur Bildung Chantraine Formation 379); [[γάλιον]] s. bes. — Adjektiva: [[γαλακτώδης]] [[aus Milch bestehend]], [[mit Milch gemischt]] (Arist., Hp. u. a.), [[γαλάκτινος]] [[milchfarben]] (''AP'', Pap.). — Denominative Verba: 1. [[γαλακτίζω]] [[milchähnlich sein]] (Dsk. u. a.) mit [[γαλακτισμός]] [[das Säugen]] (Mediz.); 2. [[γαλακτόομαι]] [[zu Milch werden]] (Thphr. u. a.) mit [[γαλάκτωσις]] (Thphr.); 3. [[γαλακτιάω]] [[von Milchüberfülle leiden]] (weil der Abfluß verhindert ist, Poll., H.). — Durch Assibilation entstanden Formen mit ξ: [[γαλαξίας]] ([[κύκλος]]) [[die Milchstraße]] (D. S., Luk. usw.; zur Bildung Chantraine 95; daneben im Anschluß an das Grundwort [[γαλακτίας]] Ptol.); [[γαλάξια]] n. pl. N. eines Kybelefestes in Athen, bei dem ein Milchgericht γαλαξία gespeist wurde (Inschr., Thphr., H.), davon [[Γαλαξιών]] Monatsname auf Delos (Inschr. III<sup>a</sup>). Danach [[γαλαξαῖος]] und [[γαλαξήεις]] [[milchähnlich]], [[milchweiß]] (Nonn.). — Für sich steht γαλατμόν· [[λάχανον]] ἄγριον H., seit Fick BB 28, 108 als Zusammenbildung von [[γάλα]] und [[τέμνω]] erklärt (vgl. [[γάλιον]]); eine Sekundärbildung *γαλακτμόν (Strömberg Pflanzennamen 58) wäre hart, aber vielleicht nicht ganz unmöglich. — Unklar [[γάλαγγα]] [[Alpinia officinarum]] (Aët.). — Eine alte Zusammenbildung aus [[γάλα]] und [[θῆσθαι]] ist [[γαλαθηνός]] [[milchsaugend]] (vorw. poet. seit Od.); zum Suffix vgl. [[ἀγανός]] usw. (Schwyzer 452), auch [[τιθήνη]] (unklar Bechtel Lex. s. v.). — Neben [[γάλα]] steht [[γλάγος]] n. (poet. und selten seit Β 471) mit den späten, ebenfalls poetischen [[γλαγερός]], [[γλαγόεις]]; außerdem [[περιγλαγής]] (Π 642, wonach [[νεογλαγής]] [Max.]) und [[γλαγάω]] (''AP''); andere Formen: γλακῶντες· μεστοὶ γάλακτος H.; κλάγος· [[γάλα]]. Κρῆτες H. (zur Erklärung unten); mit hypokoristischer Gemination γλακκόν· γαλαθηνόν H. — Über [[γάλα]] als Hinterglied Sommer Nominalkomp. 83.<br />'''Etymology''': Altererbtes Wort für [[Milch]], das indessen außerhalb des Griechischen nur in lat. ''lac'' bewahrt ist (altes Fremdwort?, Porzig Gliederung 132); Grundform somit *''glakt''-, das in [[γλακτοφάγος]] (Ν 6 usw.) vorliegen kann, falls nicht vielmehr sekundäre Synkope. Daraus, mit Schwund der Endkonsonanten und Vokalentfaltung in der einsilbigen Nom.-Akk.-Form (vgl. zu [[γυνή]]) [[γάλα]], wozu analogisch γάλακτος. — Die τ-losen Formen [[γλάγος]], γλακῶντες und κλάγος sind nicht sicher erklärt. Die Annahme J. Schmidts Pluralbild. 179, das -''t'' sei ursprünglich wie z. B. in aind. ''yákr̥''-''t'' (s. [[ἧπαρ]]) nur im Nom.-Akk. zu Hause, ist allenfalls möglich, aber ebensogut kann ein sekundär reduziertes *γλάκ[τ] zugrunde liegen. Die Formen [[γλάγος]] und κλάγος lassen verschiedene Deutungen zu; wahrscheinlich ist [[γλάγος]] aus *γλάκος assimiliert (Solmsen IFAnz. 19, 31); κλάγος kann umgekehrt eine Metathese sein (Schulze KZ 33, 399 = Kl. Schr. 304; anders Kretschmer KZ 33, 471, v. Blumenthal Hesychst. 25); nach Havers Sprachtabu 122 wäre die Umstellung durch Tabu verursacht, was schwer zu begründen sein dürfte. — Aus lat. ''lac'' mir. ''lacht'' usw. Dagegen ist altchin. ''lak'' (aus *''glak'' oder *''klak'') [[Kumys]], [[säuerliches Milchprodukt]] jedenfalls in erster Linie ein nordasiatisches (türkisches) LW, vgl. türk. dial. ''raky'', ''araky''; daraus u. a. arab.’''araq'', japan. ''sake'' usw., s. Karlgren DLZ 1926, 1960f. — Vgl. Schwyzer IF 30, 438ff., Kretschmer Glotta 6, 305. — Abzulehnen Hirt IF 21, 173f. (vgl. Kretschmer Glotta 1, 373), Meillet MSL 17, 60, Müller-Graupa Glotta 19, 69ff., Mann Lang. 28, 33 usw. — Vgl. WP. 1, 659, Pok. 400f., W.-Hofmann s. ''lac''. Zu den verschiedenen idg. Ausdrücken für [[Milch]] s. Ernout-Meillet s. ''lac'', Buck Synonyms 385.<br />'''Page''' 1,283-284 | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：g£la 瓜拉<br />'''詞類次數'''：名詞（5）<br />'''原文字根'''：奶 相當於： （[[חָלָב]]‎）<br />'''字義溯源'''：奶^。這字用了五次，除了（ 林前9:7）外，其他四次都是隱喻的說法<br />'''出現次數'''：總共（5）；林前（2）；來（2）；彼前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 奶（5） 林前3:2； 林前9:7； 來5:12； 來5:13； 彼前2:2 | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=τό [[leche]] gener. de vaca negra a) usada para hacer una libación σπονδὴν τέλεσον ἀπὸ οἶνου καὶ μέλιτος καὶ γάλακτος καὶ ὀμβρίου ὕδατος <b class="b3">completa la libación con vino, miel, leche y agua de lluvia</b> P I 287 P XIII 1015 λαβὼν γάλα βόειον καὶ καταχεάσας <b class="b3">toma leche de vaca y derrámala</b> P III 410 P IV 2972 γ., οἶνον λευκὸν σπένδων <b class="b3">haciendo una libación de leche y vino blanco</b> P III 694 P XII 215 εἰς ἀμπέλινα ξύλα σπείσας οἶνον ἢ ζύτον ἢ μέλι ἢ γ. <b class="b3">tras haber derramado vino, cerveza, miel o leche sobre sarmientos de vid</b> P IV 907 P IV 2192 σπένδε δὲ αὐτῷ γά. βοὸς μελαίνης πρωτοτόκου καὶ πρωτοτρόφου <b class="b3">haz una libación en su honor con leche de una vaca negra, primogénita y primera criada</b> P IV 3149 P III 383 (fr. lac.) b) para mojar: una tablilla ἔχε δὲ κρατῆρα παρακείμενον ἔχοντα γ. μελαίν<η>ς βοὸς καὶ οἶνον ἀθάλασ<σ>ον <b class="b3">toma la cratera cercana que contiene leche de una vaca negra y vino no mezclado con agua del mar</b> P XIII 129 P XIII 361 P XIII 436 P XIII 686 semillas λαβὼν σπέρμα ὑοσκυέμου βρέξον αὐτὸ γάλακτος ἱππίου <b class="b3">toma semilla de beleño y mójala en leche de yegua</b> P XXXVI 327 c) para beber λαβὼν τὸ γ. σὺν τῷ μέλιτι ἀπόπιε πρὶν ἀνατολῆς ἡλίου <b class="b3">toma la leche con la miel y bébela antes de que salga el sol</b> P I 20 πρὸ τοῦ δὲ σε ἀποροφᾶν τὸ γ. καὶ τὸν οἶνον ἐπερεῖς τὴν ἐντυχίαν ταύτην <b class="b3">antes de beberte de un trago la leche y el vino, añadirás esta petición</b> P XIII 135 P XIII 694 d) para purificar μέλλων κοιμᾶσθαι ὀνείῳ γάλακτι καθᾶρόν σου τὴν στρωμνήν <b class="b3">cuando vayas a acostarte purifica tu cama con leche de burra</b> P II 20 e) para hacer tinta λαβὼν ... γ. συκαμίνου καὶ χυλὸν ἀρτεμισίας μονοκλώνου ... καὶ πάντα λειώσας ... γράφε <b class="b3">toma leche de moral y jugo de artemisa de un solo tronco, machácalo todo y escribe</b> P VII 223 f) oculta bajo nombres secretos αἶμα χηναλώπεκος· γ. συκαμίνης <b class="b3">sangre de ganso egipcio es leche de moral</b> P XII 429 ἄρωμα Κρόνου· γ. χοιριδίου <b class="b3">planta aromática de Cronos es leche de cerda</b> P XII 430 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[milk]]=== | |||
Abkhaz: ахш; Achang Ngochang: nauh; Adyghe: щэ; Afar: can; Afrikaans: melk; Aguaruna: munȼu; Ainu: トペ; Aklanon: gatas; Albanian: qumësht, tambël; Arbëreshë Albanian: klëmsh; Amharic: ወተት; Arabic: حَلِيب, لَبَن; Egyptian Arabic: لبن; Gulf Arabic: حليب; Hijazi Arabic: حليب; Moroccan Arabic: حليب; North Levantine Arabic: حليب; South Levantine Arabic: حليب; Aragonese: leit, let; Aramaic Classical Syriac: ܚܠܒܐ; Jewish Babylonian Aramaic: חַלְבָּא; Arapaho: beθéneč; Armenian: կաթ; Aromanian: lapte; Assamese: গাখীৰ; Asturian: lleche, tsechi; Atikamekw: tcotcocanapo; Avar: рахь; Awadhi: दूध; Aymara: millk'i; Azerbaijani: süd; Bakhtiari: شیر; Baluchi: شیر; Bambara: nɔnɔ; Banyumasan: susu; Bashkir: һөт; Basque: esne; Bats: შურ; Bavarian: Mille, Muich; Belarusian: малако; Bengali: দুধ; Bikol Central: gatas; Bislama: susu; Brahui: palle; Breton: laezh; Bulgarian: мляко; Burmese: နို့; Buryat: һүн; Carpathian Rusyn: молоко; Catalan: llet; Cebuano: gatas, letse; Chamicuro: tensa; Chechen: шура; Cherokee: ᎤᏅᏗ; Cheyenne: matana; Chichewa: mkaka; Chinese Cantonese: 奶, 乳; Dungan: нэзы; Mandarin: 奶, 乳, 乳汁, 牛乳; Min Nan: 奶; Wu: 乳, 奶; Chukchi: лывээръын; Chuukese: minik; Chuvash: сӗт; Classical Nahuatl: chīchīhualāyōtl; Coptic Bohairic: ⲉⲣⲱϯ; Sahidic: ⲉⲣⲱⲧⲉ; Cornish: leth; Corsican: latti; Cree: ᒎᒎᔑᓈᐴ; Crimean Tatar: süt; Czech: mléko; Danish: mælk; Dargwa: ниъ; Dhivehi: ކިރު; Dogrib: ejietʼò; Dutch: [[melk]]; Dzongkha: འོ་མ; Elfdalian: mjok; Erzya: ловсо; Esperanto: lakto; Estonian: piim; Even: өкэнь; Evenki: укумни; Ewe: notsi; Extremaduran: lechi; Faroese: mjólk; Fataluku: ami; Finnish: maito; French: [[lait]]; Friulian: lat; Fulani: kosam; Gagauz: süt; Galician: leite; Garhwali: दूद; Ge'ez: ሐሊብ; Georgian: რძე; German: [[Milch]]; Alemannic German: Milch; Pennsylvania German: Millich; Gilbertese: miriki; Gothic: 𐌼𐌹𐌻𐌿𐌺𐍃; Greek: [[γάλα]]; Ancient Greek: [[γάλα]], [[γλάγος]]; Greenlandic: immuk; Guaraní: kamby; Guinea-Bissau Creole: liti; Gujarati: દૂધ; Haitian Creole: lèt; Hausa: madara, nono; Hawaiian: waiū; Hebrew: חָלָב; Hindi: दूध, शीर; Hungarian: tej; Icelandic: mjólk; Ido: lakto; Indonesian: susu; Ingrian: maito; Ingush: шура; Interlingua: lacte; Inuktitut: ᐃᒻᒧᒃ; Inupiaq: immuk; Irish: bainne; Old Irish: lacht, bainne; Isnag: xatta; Italian: [[latte]]; Japanese: 乳, 乳汁, ミルク, 牛乳; Javanese: susu; Jingpho: chyu; Jumjum: aak; Kabardian: шэ; Kalmyk: үсн; Kambaata: ado; Kannada: ಹಾಲು; Kanuri: câm; Karachay-Balkar: сют; Karelian: maido; Kashmiri: دۄد, द्वद; Kashubian: mlékò; Kazakh: сүт; Ket: mamul; Khakas: сӱт; Khmer: ទឹកដោះ, ទឹកដោះគោ; Kikuyu: iria; Komi-Permyak: йӧв; Konkani: दूद; Korean: 젖, 유즙(乳汁), 밀크, 우유(牛乳); Kurdish Central Kurdish: شیر; Northern Kurdish: şîr; Kyrgyz: сүт; Laboya: huhhu; Ladakhi: འོ་མ; Ladino: leche; Lahnda: ਦੁੱਧ; Lakota: asáŋpi; Lao: ນ້ຳນົມ, ນົມ; Latgalian: pīns; Latin: [[lac]]; Latvian: piens; Laz: ბჯა; Lezgi: нек; Lhao Vo: nug', nung: nug'; Ligurian: læte; Limburgish: mèlk; Lingala: míliki; Lithuanian: pienas; Livonian: sēmḑa; Lombard: latt, lacc; Low German Dutch Low Saxon: melk; German Low German: Melk; Lü: ᦓᧄᧉᦓᦳᧄᧉ, ᦓᧄᧉᦓᦳᧄᧉᦷᦣ; Luxembourgish: Mëllech; Macedonian: млеко; Maguindanao: gatas; Makasae: amirae; Malay: susu; Malayalam: പാൽ; Maltese: ħalib; Manchu: ᠰᡠᠨ; Manx: bainney; Maori: waiū, miraka; Maranao: gatas; Marathi: दूध; Mari Eastern Mari: шӧр; Western Maricopa: ma; Minangkabau: dadiah; Mingrelian: ბჟა; Mirandese: lheite; Mòcheno: milch; Moksha: лофца; Mon: ဍာ်တှ်; Mongolian Cyrillic: сүү; Mongolian: ᠰᠦᠨ, ᠰᠦ᠋; Moroccan Amazigh: ⴰⵛⴼⴼⴰⵢ, ⴰⴽⵯⴼⴰⵢ, ⴰⵖⵖⵓ, ⴰⵖⵓ; Mwani: masiwa; Navajo: abeʼ; Neapolitan: latte; Nepali: दुध, दूध; Newar: दुरु; Ngarrindjeri: ngumperi; Norman: lait; Norn: likk; North Frisian: molke; Norwegian Bokmål: melk, mjølk; Nynorsk: mjølk; Occitan: lach, lait; Odia: କ୍ଷୀର, ଦୁଧ; Ojibwe: doodooshaaboo; Okinawan: うしぬちー; Old Church Slavonic Cyrillic: млѣко; Glagolitic: ⰿⰾⱑⰽⱁ; Old East Slavic: молоко; Old English: meolc; Old Portuguese: leite, leyte; Old Prussian: daddan; Old Tupi: kamby; Oromo: aannan; Osage: paazénii; Ossetian: ӕхсыр; Ottoman Turkish: سوت, حلیب, لبن, شیر; Pali: duddha, khīra; Pashto: شيدې; Persian Dari: شِیر; Iranian Persian: شیر; Phoenician: 𐤇𐤋𐤁; Piedmontese: làit; Pirahã: xíbogi; Pitjantjatjara: ipi, milka; Plautdietsch: Malkj; Polabian: mlåkă; Polish: mleko; Portuguese: [[leite]]; Punjabi: ਦੁੱਧ; Quechua: wilali; Rohingya: dut; Romagnol: làt, lat; Romani: thud; Romanian: lapte; Romansch: latg, lat; Russian: [[молоко]]; Rwanda-Rundi: amata; Saho: xan; Sami Inari Sami: mielkki; Kildin Sami: ма̄ййт; Northern Sami: mielki; Skolt Sami: mieˊlǩǩ; Samoan: susu; Samogitian: pėins; Sanskrit: दुग्ध, क्षीर, पायस; Santali: ᱛᱳᱚ; Sardinian: late, lati; Saterland Frisian: Molk; Scots: milk; Scottish Gaelic: bainne; Serbo-Croatian Cyrillic: млеко, млијеко, млико; Roman: mléko, mlijéko, mlíko; Shan: ၼမ်ႉၼူမ်း; Sherpa: འོ་མ; Shona: mukaka; Shor: сӱт; Sicilian: latti; Sidamo: ado; Sindhi: شير; Sinhalese: කිරි; Slovak: mlieko; Slovene: mleko; Somali: caano; Sorbian Lower Sorbian: mloko; Upper Sorbian: mloko; Sotho: lebese; Southern Altai: сӱт; Spanish: [[leche]]; Sumerian: 𒂵; Sundanese: susu; Svan: ლჷჯე; Swahili: maziwa; Swedish: mjölk; Sylheti: ꠖꠥꠗ; Tagalog: gatas; Tahitian: ha'ari; Tajik: шир; Talysh: شت; Tamil: பால்; Tarifit: aɣi; Tatar: сөт; Tausug: gatas; Telugu: పాలు, క్షీరము; Ternate: susu; Tetum: susubeen; Thai: น้ำนม, นม; Tibetan: འོ་མ; Tigrinya: ጸባ; Tocharian A: malke; Tocharian B: malkwer; Tok Pisin: susu; Tongan: hu'akau; Tswana: maši; Tulu: ಪೇರ್; Turkish: süt; Turkmen: süýt; Tuvan: сүт; Udmurt: йӧл; Ugaritic: 𐎈𐎍𐎁; Ukrainian: молоко; Urdu: دُودھ, شِیر; Uyghur: سۈت; Uzbek: sut; Venda: mafhi, mukhaha; Venetian: lat; Veps: maid; Vietnamese: sữa; Vilamovian: myłich; Volapük: milig; Võro: piim; Walloon: laecea; Waray-Waray: gatas; Welsh: llaeth, llefrith; West Frisian: molke; White Hmong: mis; Wolof: meew; Wutunhua: naize; Xhosa: ubisi; Yagara: ammoo; Yakan: gatas; Yakut: үүт; Yao: wuma; Yiddish: מילך; Yoruba: wàrà; Yup'ik: muluk'uuq; Zazaki: şıt; Zhuang: cij, neq, maknah; Zulu: ubisi; ǃXóõ: gǂqhèẽ | |||
===[[wet nurse]]=== | |||
Arabic: ظِئْر, دَايَة; Gulf Arabic: داية; Armenian: ծծմայր, ստնտու; Belarusian: кармі́целька; Bulgarian: кърмачка, дойка; Catalan: dida, dida seca, nodrissa; Chinese Mandarin: 乳母, 奶媽／奶妈; Czech: kojná; Danish: amme; Dutch: [[zoogmoeder]], [[min]]; Esperanto: nutristino; English: [[wet-nurse]], [[wet nurse]], [[wetnurse]]; Estonian: amm; Faroese: bróstmóðir; Finnish: imettäjä; French: [[nourrice]]; Galician: ama, ama de leite; German: [[Säugamme]], [[Amme]]; Greek: [[τροφός]], [[παραμάνα]]; Ancient Greek: [[αἶα]], [[ἀμμά]], [[ἀμμία]], [[ἀμμίη]], [[βαΐα]], [[βυζάστρια]], [[γάλα]], [[γαλοῦχος]], [[γυνὴ τροφῖτις]], [[θηλάστρια]], [[θηλονή]], [[θηλώ]], [[θρέπτειρα]], [[μαῖα]], [[τηθή]], [[τήθη]], [[τιθήνα]], [[τιθήνη]], [[τιθηνός]], [[τίτθη]], [[τροφίμη]], [[τροφῖτις]], [[τροφός]]; Gurani: دایانە; Hebrew: מֵינֶקֶת; Hungarian: szoptatós, dajka; Icelandic: brjóstmóðir; Irish: banaltra chíche, bean oiliúna, bean altrama; Italian: [[balia]]; Japanese: 乳母; Khmer: មេដោះ; Korean: 유모(乳母); Kurdish Central Kurdish: دایان, دایەن; Northern Kurdish: dayan, dayîn; Latin: [[nutrix]], [[altrix]]; Latvian: zīdītāja; Livonian: äm; Macedonian: доилка, дојница; Malay: ibu susuan; Middle English: norice; Mon: မိဂမဴတှ်, ၝဲဂမဴ; Norwegian Bokmål: amme; Old Church Slavonic Cyrillic: баба; Polish: mamka; Portuguese: [[ama-de-leite]]; Romanian: doică; Russian: [[кормилица]], [[мамка]]; Sardinian Campidanese: dida; Logudorese: tatàya; Sassarese: tadàia; Scottish Gaelic: muime-chìche; Serbo-Croatian Cyrillic: до̀јӣља; Roman: dòjīlja; Sicilian: mammana, nurrizza; Slovak: kojná, dojka; Slovene: dojílja; Spanish: [[nodriza]]; Sranan Tongo: mena; Sundanese: ᮞᮥᮞ᮪ᮒᮨᮁ ᮘᮞᮩᮂ; Swedish: amma; Tagalog: sisiwa, mamay; Thai: แม่นม; Tibetan: ནུ་སྦྱིན་མ་ཚབ; Turkish: sütanne; Ugaritic: 𐎎𐎌𐎐𐎖𐎚; Ukrainian: годувальниця, годівниця, мамка; Vietnamese: vú nuôi; Volapük: sügan, hisügan, jisügan, miligafat, miligamot; Yiddish: אַם, זייגערין | |||
}} | }} | ||
