View source for ἐπεύχομαι

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐπεύχομαι
|Medium diacritics=ἐπεύχομαι
|Low diacritics=επεύχομαι
|Capitals=ΕΠΕΥΧΟΜΑΙ
|Transliteration A=epeúchomai
|Transliteration B=epeuchomai
|Transliteration C=epeychomai
|Beta Code=e)peu/xomai
|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">pray</b> or <b class="b2">make a vow to</b> a deity, c. dat., <b class="b3">θεοῖς, Διΐ</b>, <span class="bibl">Od.11.46</span>, <span class="bibl">Il.6.475</span>, etc.; but in <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1024</span>, <b class="b3">ἐ. θεοῖς</b> <b class="b2">give thanks to</b> them: c. dat. et inf., <b class="b2">pray to</b> one <b class="b2">that .</b>., ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσι νοστῆσαι Ὀδυσῆα <span class="bibl">Od.14.423</span>, <span class="bibl">20.238</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1470</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>1320</span> (anap.), etc.: without a dat., κατθανεῖν ἐπηυχόμην <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>16</span>; <b class="b3">ἐ. εὐορκοῦντι εἶναι ἀγαθά</b> Lexap.<span class="bibl">And.1.98</span>, cf. <span class="bibl">Aeschin.3.111</span>: c. acc. rei, <b class="b2">pray for</b>, θανάτου μοῖραν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 1462</span> (lyr.): c. acc. cogn., ἐ. λιτάς <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>484</span>; τοιαῦτα θεοῖς <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 280</span>: later, c. acc. pers., ἐ. θεούς <span class="bibl">Aristaenet.2.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">vow</b>, c. fut. inf., ἐ. θήσειν τροπαῖα <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>276</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">imprecate upon</b>, μόρον . . Πελοπίδαις <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>1600</span>, cf. <span class="bibl">501</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>112</span>; ἀρὰς τοῖς ἀπειθοῦσιν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span> 119e</span>: c. inf. ἐπεύχομαι [αὐτῷ] παθεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>249</span>: abs., <b class="b2">utter imprecations</b>, μὴ 'πεύξῃ πέρα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1286</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>809</span>: rarely in good sense, ἐ. εὐτυχίαν τινί <span class="bibl">Plu.<span class="title">Galb.</span>18</span>; ἐ. τινὶ εὐτυχεῖν <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>481</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">exult over</b>, δοιοῖσιν ἐπεύξεαι Ἱππασίδῃσι <span class="bibl">Il.11.431</span>: abs., <span class="bibl">5.119</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. inf., <b class="b2">boast that .</b>., c. aor. inf., μιγῆναι <span class="bibl"><span class="title">h.Ven.</span>287</span>; fut., <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1262</span>; pres., <span class="bibl">Id.<span class="title">Eu.</span>58</span>, etc.; <b class="b3">Ἄργος πατρίδ' ἐμὴν ἐ</b>. (sc. <b class="b3">εἶναι</b>) <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>508</span>: c. part., <b class="b3">ἐ. ἐκφυγόν</b> <b class="b2">boast</b> that it has escaped, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>235c</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>693</span> (reading <b class="b3">θρασύς</b>).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0918.png Seite 918]] 1) beten zu einer Gottheit, ihr Gelübde machen, θεοῖς, νοστῆσαι Ὀδυσῆα, zu den Göttern flehen, daß Odysseus zurückkehre, Od. 14, 423, wie Διΐ, Ἀρτέμιδι; so ματρί Pind. P. 3, 77; τοιαῦτ' ἐπεύχου μὴ φιλοστόνως θεοῖς Aesch. Spt. 261; Ἡλίῳ – ἐχθροὺς τίνειν Ag. 1296; Νύμφαις ἐπευξάμενοι νόστου σωτῆρας ἱκέσθαι Soph. Phil. 1456; τοῖσι θεοῖσιν διδόναι πλοῦτον τοῖς Ἕλλησιν Ar. Par 1285; τῷ θεῷ τὸ κεχαρισμένον αὐτῷ [[θῦμα]] [[ἑλεῖν]] Plat. Critia. 119 d; Folgde, wie πᾶσι θεοῖς, εὐτυχίαν μοι δοῦναι Dem. 18, 141; oft absolut, wie τάσδ' ἐπεύχεσθαι λιτάς Soph. O. C. 485; dazu, dabei flehen, Eur. Hec. 542. Erst Sp. auch mit dem acc. der Person, anflehen, θεούς Aristaen. 2, 2; Xen. Cyn. 1, 12. – Geloben, [[ἐπεύχομαι]] θήσειν τρόπαια Aesch. Spt. 258; – anwünschen, bes. etwas Böses, [[μόρον]] ἄφερτον Πελοπίδαις Aesch. Ag. 1582; [[ὅρκος]] μεγάλας ἀρὰς ἐπευχόμενος τοῖς ἀπειθοῦσι Plat. Critia. 119 e, vgl. Legg. XI, 931 b; καὶ ἐπεύχεται αὐτοῖς [[μήτε]] γῆν καρποὺς φέρειν Aesch. 3, 111, bei Sp. auch Gutes, wie εὐτυχίαν τινί Plut. Galb. 18. – 2) sich damit rühmen, prahlen, Il. 5, 119 u. öfter, δοιοῖσιν, Ἱππασίδῃσιν 11. 431; c. inf. Aesch. Ag. 1235; c. partic., Eum. 58; [[Ἄργος]] πατρίδ' ἐμήν. I. T. 508, μέγα [[θράσος]] Rhes. 693; ἣν [[οὔποτε]] ἐπεύξεταί τις ῥαστώνῃ παραλαβεῖν Plat. Epin. 991 c.
}}
{{ls
|lstext='''ἐπεύχομαι''': Ἀποθ., [[εὔχομαι]], [[προσεύχομαι]], παρακαλῶ, δέομαι, [[ἱκετεύω]], [[μετὰ]] δοτ., θεοῖς Διῒ Ὅμ., Ἡρόδ., κλπ.· ἀλλ’ ἐν Σοφ. Ο. Κ. 1024, ἐπεύχεσθαι θεοῖς, προσφέρειν αὐτοῖς εὐχαριστίας·- μετ’ ἀπαρ., [[ἱκετεύω]] τινὰ ἵνα..., ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσι νοστῆσαι Ὀδυσῆα Ὀδ. Ξ. 423, Υ. 238, πρβλ. Σοφ. Φιλ. ἐν τέλει, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1230, κτλ.· κατθανεῖν ἐπηυχόμην Σοφ. Τρ. 16· ἐπ. εὐορκοῦντι [[εἶναι]] ἀγαθὰ Νόμ. παρ’ Ἀνδοκ. 13.22, πρβλ. Αἰσχίν. 69.15·- μετ’ αἰτ. πράγμ., [[εὔχομαι]] [[ὅπως]] μοι ἐπέλθῃ τι, μηδὲν θανάτου μοῖραν ἐπεύχου τοῖσδε βαρυνθεὶς Αἰσχύλ. Ἀγ. 1462· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτ., ἐπ. λιτὰς Σοφ. Ο. Κ. 484· τοιαῦτα θεοῖς Αἰσχύλ. Θήβ. 279·- βραδύτερον μετ’ αἰτ. προσώπου ἐπ. θεοὺς Ξεν. Ἐφ. 1. 12, Ἀρισταίν. 2.2. II. ποιοῦμαι εὐχήν, «τάζω», «[[κάμνω]] τάμμα», μετ’ ἀπαρ. μέλλ., [[ἐπεύχομαι]] θήσειν τροπαῖα Αἰσχύλ. Θήβ. 276. ΙΙΙ. [[κατεύχομαι]], καταρῶμαι, [[μόρον]]… Πελοπίδαις ἐπεύχεται ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 1600, πρβλ. 501, Χο. 112· ἀρὰς τοῖς ἀπειθοῦσιν Πλάτ. Κριτίας 119Ε· μετ’ ἀπαρ., [[ἐπεύχομαι]] αὐτῷ παθεῖν Σοφ. Ο. Τ. 249· ἀπολ., ἐπαρὰς ποιοῦμαι, καταρῶμαι, μή ’πεύξῃ [[πέρα]] ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1286. πρβλ. Τρ. 809·- σπανίως ἐπὶ καλῆς σημασίας, ἐπ. εὐτυχίαν τινὶ Πλουτ. Γάλβ. 18, πρβλ. Αἰσχύλ. Θήβ. 481. IV. καυχῶμαι ἐπί τινι, [[σήμερον]] ἢ δοιοῖσιν ἐπεύξεαι Ἱππασίδῃσι τοιώδ’ ἄνδρε κατακτείνας…, ἤ κεν κτλ, «[[σήμερον]] ἢ δυσὶν υἱοῖς τοῦ Ἱππάσου ἐπικαυχήσῃ ἄνδρας τοιούτους ἀνελὼν…, ἢ κτλ. (Θ. Γαζῆς) Ἰλ. Λ. 431· ἀπολ., Ε. 119. 2) μετ’ ἀπαρ., καυχῶμαι ὅτι…, Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀφρ. 287, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1262, Εὐμ. 58, κτλ.· Ἄργος πατρίδ’ ἐμὴν ἐπ. ἐξυπ. [[εἶναι]] Εὐρ. Ι. Τ. 508· [[μετὰ]] μετοχ., [[μήποτε]] ἐκφυγὸν ἐπεύξηται. καυχηθῇ ὅτι..., Πλάτ. Σοφ. 235C. 3) μετ’ αἰτ., τίς ὃς μέγα [[θράσος]] ἐπεύξεται χεῖρα φυγὼν ἐμάν; τίς [[εἶναι]] [[ἐκεῖνος]] [[ὅστις]] θὰ καυχηθῇ ἐπὶ τῇ μεγάλῃ τόλμῃ [[αὐτοῦ]] ὅτι διέφυγε τὴν χεῖρά μου; Εὐρ. Ρῆσ. 693.
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> adresser une prière :<br /><b>1</b> prier, supplier : τινι qqn ; [[τι]] demander qch par une prière ; ἐπ. λιτάς SOPH adresser une prière ; [[τι]] θεοῖς ESCHL adresser une prière aux dieux ; κατθανεῖν ἐπηυχόμην SOPH je priais pour obtenir de mourir;<br /><b>2</b> rendre grâces par ses prières : θεοῖς SOPH aux dieux;<br /><b>3</b> faire vœu de, inf. fut.;<br /><b>4</b> exprimer un vœu, un souhait <i>en mauv. part</i> : ἐπ. [[μόρον]] τινί ESCHL souhaiter la mort à qqn ; ἐπ. τινι avec un inf., souhaiter pour le malheur de qqn qu’une chose arrive;<br /><b>II.</b> se glorifier de, se vanter de : τινι, [[τι]] de qch.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[εὔχομαι]].
}}
{{Autenrieth
|auten=fut. 2 [[sing]]. ἐπεύξεαι, aor. ἐπεύξατο: (1) [[pray]] (at [[some]] [[juncture]]), [[add]] a [[prayer]], Od. 10.533, Od. 14.436.—(2) [[boast]] [[over]], [[exult]] (at), Il. 11.431, Il. 5.119.— In [[both]] senses abs., or w. dat., and w. foll. inf.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐπεύχομαι]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[offer]] a [[prayer]] ἀλλ' ἐπεύξασθαι μὲν ἐγὼν [[ἐθέλω]] Ματρί (P. 3.77) c. inf. ἐ]πεύχο[μαι] δ' Οὐρανοῦ τ εὐπέπλῳ θυγατρὶ Μναμοσύνᾳ κόραισί τ εὐμαχανίαν διδόμεν Πα. 7B. 15.
}}
{{eles
|esgtx=[[rogar]], [[dirigir una súplica]]
}}
{{grml
|mltxt=[[ἐπεύχομαι]] και κυπρ. τ. [[ὐεύχομαι]] (AM)<br />[[εύχομαι]], [[δέομαι]] για [[κάτι]]<br /><b>μσν.</b><br />[[προσκυνώ]] («ἵστανται ἐπευχόμενοι τοὺς δεσπότας»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ικετεύω]] (α. «καὶ ἐπεύχετο πᾱσι θεοῑσιν νοστῆσαι», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «[[δύστηνος]] αἰσὶ κατθανεῑν ἐπηυχόμην», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εύχομαι]] να συμβεί [[κάτι]] («μηδὲν θανάτου μοῑραν ἐπεύχου τοῑσδε βαρυνθείς», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κάνω]] [[τάμα]] («ὧδ' [[ἐπεύχομαι]] θύσειν τροπαῑα», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καταριέμαι]]<br /><b>5.</b> [[υπερηφανεύομαι]], [[καυχιέμαι]] («[[Ἄργος]] πατρίδ' ἐμὴν [[ἐπεύχομαι]]» — [[καυχιέμαι]] ότι [[πατρίδα]] μου [[είναι]] το Άργος, <b>Ευρ.</b>).
}}