View source for καταψύχω

{{LSJ1
|Full diacritics=καταψύχω
|Medium diacritics=καταψύχω
|Low diacritics=καταψύχω
|Capitals=ΚΑΤΑΨΥΧΩ
|Transliteration A=katapsýchō
|Transliteration B=katapsychō
|Transliteration C=katapsycho
|Beta Code=katayu/xw
|Definition=[ῡ], <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">cool, chill</b>, ὕδωρ κ. τὴν ξηρὰν ἀναθυμίασιν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>361a2</span>, cf. <span class="bibl">368b34</span>; ὁ φόβος καταψύχει <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>650b28</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>954b13</span>, al.; <b class="b3">αἱ ἄτομοι… κατέψυξαν [τὸ σῶμα</b>] <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Fr.</span>60</span>:—Pass., fut. -ψῠγήσομαι <span class="bibl">Vett.Val. 73.21</span>: pf. -έψυγμαι: aor. -εψύχθην, also -<b class="b3">εψύγην [ῠ</b>] <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>897a22</span>:—<b class="b2">to be chilled, become cold</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>4.40</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>531b31</span>, etc.; of persons, <b class="b3">κατεψυγμένοι</b>, opp. <b class="b3">θερμοί</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Rh.</span>1389b30</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b3">οὐ -έψυξαν τὴν ὁρμήν</b> <b class="b2">did</b> not <b class="b2">allow</b> their ardour <b class="b2">to cool</b>, <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>1.2.7</span>:— Pass., κατέψυκτο τὸ πρακτικόν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span>46</span>, cf.Critodem. in <b class="b2">Cat.Cod. Astr</b>.<span class="bibl">8(1).259</span>, Vett.Val.l.c. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">cool, refresh</b>, καταψύχει πνοή <span class="bibl">A. <span class="title">Fr.</span>127</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">dry</b> land after irrigation, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>155</span> (iii B.C.):— Pass., of a country, <b class="b3">χώρα κατεψυγμένη</b> <b class="b2">dried</b> or <b class="b2">parched up</b>, <span class="bibl">D.S.1.7</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span>31</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> intr., <b class="b2">cool down</b>, of persons, <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>18.4</span>.</span>
}}
{{ls
|lstext='''καταψύχω''': ῡ: μέλλ. -ξω, [[λίαν]] [[ψυχραίνω]], ποιῶ τι κατάψυχρον, παγώνω, [[ὕδωρ]] κ. τὴν ξηρὰν ἀναθυμίασιν Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 4, 14, πρβλ. 2. 8, 43, κ. ἀλλ.· ὁ [[φόβος]] καταψύχει ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 4, 4, πρβλ. Προβλ. 30. 1, 22, κ. ἀλλ.- Παθ. πρκμ. κατέψυγμαι: ἀόρ. κατεψύχθην καὶ κατεψύγην ῠ Ἀριστ. Προβλ. 10. 54, 4·- ψυχραίνομαι, [[γίνομαι]] [[ψυχρός]], Ἱππ. Ἀφ. 1250, κτλ., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 7, 3, κ. ἀλλ.· ἐπὶ προσώπων, κατεψυγμένοι, ἀντίθ. τῷ θερμοί, ὁ αὐτ. ἐν Ρητ. 2. 13, 7, κ. ἀλλ.· κατέψυκται τὸ πρακτικὸν ἡδονῇ σχολῆς Πλουτ. Πομπ. 46. 2) μεταφ., [[δροσίζω]], [[ἀναψύχω]], καταψύχει πνοὴ Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 127b. II. ἐν τῷ παθ., ἐπὶ χώρας, [[χώρα]] κατεψυγμένη, [[κατάξηρος]], Διόδ. 1. 7· ἀθαλλὴς καὶ μεμαραμμένος, [[ἄδενδρος]], ἀντίθετ. χλοερὸς καὶ [[κατάσκιος]] [[τόπος]], Πλουτ. Πομπ. 31. ΙΙΙ. ἀμεταβ., καταπραΰνομαι, ἐπὶ κυνός, Ἀριστ. Ἀποσπ. 169.
}}
{{bailly
|btext=souffler sur, <i>d’où</i><br /><b>1</b> refroidir, rafraîchir;<br /><b>2</b> sécher, dessécher ; <i>Pass.</i> être desséché <i>en parl. de pays</i>.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ψύχω]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[κατά]] and [[ψύχω]]; to [[cool]] [[down]] ([[off]]), i.e. [[refresh]]: [[cool]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist κατεψυξα; to [[cool]] [[off]] ([[make]]) [[cool]]: [[Hippocrates]], [[Aristotle]], Theophrastus, [[Plutarch]], others) 
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[καταψύχω]])<br />[[ψύχω]] [[κάτι]] πολύ, [[παγώνω]] [[κάτι]] με έντονη [[ψύξη]] («[[ὕδωρ]] καταψύχει τὴν ξηρὰν ἀναθυμίασιν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[κατεψυγμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />α) αυτός που έχει διατηρηθεί επί μακρό χρόνο σε καλή [[κατάσταση]] με τη μέθοδο της κατάψυξης («κατεψυγμένα προϊόντα»)<br />β) <b>φρ.</b> «κατεψυγμένες ζώνες» — οι ζώνες της γης που περιλαμβάνουν τις χώρες οι οποίες βρίσκονται και από τις δύο πλευρές τών πολικών κύκλων<br /><b>μσν.</b><br />(η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[κατεψυγμένος]], -<i>η</i>, -<i>ον</i><br />α) [[φθαρτός]]<br />β) μαραμένος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καταστέλλω]], [[περιορίζω]] («οὐ κατέψυξαν τὴν ὁρμήν», <b>Ιώσ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δροσίζω]] («καταψύχει [[πνοή]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ξεραίνω]] το [[έδαφος]] [[μετά]] την [[άρδευση]]<br /><b>4.</b> <b>παθ.</b> (για γη ή [[χώρα]]) <i>καταψύχομαι</i><br />[[είμαι]] [[κατάξερος]] ή καμένος («χώρας κατεψυγμένης [[ἄφνω]] [[διάπυρος]] ὁ ἀὴρ γένηται», <b>Διόδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>(αμτβ.)</b> δροσίζομαι.
}}
{{lsm
|lsmtext='''καταψύχω:''' [ῡ], μέλ. <i>-ξω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[ψυχραίνω]], [[καταψύχω]], [[παγώνω]], σε Αριστ. — Παθ., παρακ. <i>κατέψυγμαι</i>, αόρ. αʹ <i>κατεψύχθην</i> και βʹ κατεψύγην [ῠ]· καταψύχομαι, παγώνομαι, λέγεται για πρόσωπα, στον ίδ., σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., λέγεται για [[χώρα]], είμαι [[κατάξηρος]] ή [[άνυδρος]], σε Πλούτ.
}}
{{elru
|elrutext='''καταψύχω:''' (ῡ) (aor. pass. κατεψύχθην и κατεψύγην)<br /><b class="num">1)</b> охлаждать (τὴν ξηρὰν ἀναθυμίασιν Arst.);<br /><b class="num">2)</b> освежать (τὴν γλῶσσάν τινος NT);<br /><b class="num">3)</b> иссушать ([[χώρα]] [[ἄδενδρος]] καὶ κατεψυγμένη Plut.);<br /><b class="num">4)</b> перен. охлаждать, унимать ([[πῆξαι]] καὶ καταψύξαι τινά Plut.).
}}
{{elnl
|elnltext=κατα-ψύχω koelen, afkoelen:; κατεψυγμένοι γάρ εἰσιν (oude mensen) zijn namelijk afgekoeld Aristot. Rh. 1389b30; overdr. bekoelen:. κατέψυκτ o τὸ πρακτικόν zijn energie was bekoeld Plut. Pomp. 46.6. verdorren:. κατεψυγμένη een verdord (land) Plut. Pomp. 31.4.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ξω<br /><b class="num">I.</b> to [[cool]], [[chill]], Arist.:—Pass., perf. κατέψυγμαι, aor1 κατεψύχθην and 2 κατεψύγην [ῠ]:; — to be chilled, [[become]] [[cold]], of persons, Arist., Plut.<br /><b class="num">II.</b> Pass., of a [[country]], to be dried or [[parched]] up, Plut.
}}