View source for δηρός

{{LSJ1
|Full diacritics=δηρός
|Medium diacritics=δηρός
|Low diacritics=δηρός
|Capitals=ΔΗΡΟΣ
|Transliteration A=dērós
|Transliteration B=dēros
|Transliteration C=diros
|Beta Code=dhro/s
|Definition=Dor. δᾱρός, ά, όν, (cf. [[δήν]]) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[long]], [[too long]], δηρὸν χρόνον <span class="bibl">Il. 14.206</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>282</span>: more freq. [[δηρόν]] (sc. [[χρόνον]]) as Adv., [[all too long]], <span class="bibl">Il.2.298</span>, etc.; also ἐπὶ δηρὸν δέ μοι αἰὼν ἔσσεται <span class="bibl">9.415</span>, cf. <span class="bibl">Musae.291</span>: freq. with neg., οὐδέ σέ φημι δ… ἀλύξειν <span class="bibl">Il.10.371</span>, cf. <span class="bibl">2.435</span>, etc.: Trag. use only Dor. form, πολὺν δαρόν τε χρόνον <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>414</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>516</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1339</span>; [[δαρόν]] alone, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>648</span>, <span class="bibl">940</span>, S., etc.; also <b class="b3">δαρὸν χρόνου πόδα</b> time's [[lingering]] foot, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>889</span> (lyr.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0569.png Seite 569]] ά, όν, [[lange dauernd]]; dorisch [[δαρός]]; ein Wort, welches schon vor Homer als Nomen außer Gebrauch kam; bei Homer findet sich nur der accusat. [[δηρόν]] als adverb., dies aber oft. Iliad. 14, 206. 305 verstanden Sophokles und Euripides den Ausdruck δηρὸν χρόνον irrthümlich so, als wenn [[δηρόν]] adjectiv. zu χρόνον sei, und hierauf gestützt sagten sie selber πολὺν δαρόν τε χρόνον und im nominativ. δαρὸς [[χρόνος]]. So war denn, weil man einen Ausdruck Homers mißverstand, das längst erstorbene Nomen [[δαρός]] künstlich wiederbelebt. Das Genauere s. s. v. [[δηρόν]].
}}
{{ls
|lstext='''δηρός''': -ά, -όν, (πρβλ. δὴν) [[μακρός]], παραπολὺ [[μακρός]], δηρὸν χρόνον, ἐπὶ μακρὸν χρόνον, διὰ πολὺν καιρόν, Ἰλ. Ξ. 206, 305, Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 282· συνηθέστερον, δηρὸν (ἐξυπακ. χρόνον), ὡς ἐπίρρ. παρὰ πολύ, μακρὸν χρόνον, Ἰλ. Β. 298, κτλ.· [[οὕτως]], ἐπὶ δηρὸν Ι. 415· [[συχνάκις]] μετ᾿ ἀρνητ., [[οὐδέ]] σέ φημι δηρὸν… ἀλύξειν Κ. 371, πρβλ. Β. 435, κτλ.· ‒ οἱ Τραγ. μεταχειρίζονται μόνον τὸν Δωρ. τύπον δᾱρός, πολὺν δαρόν τε χρόνον Σοφ. Αἴ. 414, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 359, Εὐρ Ι. Τ. 1339· δαρὸν μόνον, Αἰσχύλ. Πρ. 646, 940, Σοφ., κτλ.· πρβλ. [[Ἀθήνη]], κυνηγός, κτλ.
}}
{{bailly
|btext=ά, όν :<br />de longue durée : ἐπὶ δηρόν <i>ou abs.</i> δηρόν, longtemps <i>ou</i> trop longtemps.<br />'''Étymologie:''' cf. [[δήν]].
}}
{{Autenrieth
|auten=(δϝήν): [[long]]; χρόνον, Il. 14.206, 305; [[usually]] adv., [[δηρόν]], ἐπὶ δϝηρόν, Il. 9.415.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ά, -όν<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. δᾱρ- Ibyc.2, Pi.<i>N</i>.9.30, <i>Fr</i>.52a.9, A.<i>Pr</i>.940, <i>Supp</i>.516, S.<i>Ai</i>.414, <i>Tr</i>.65, E.<i>IT</i> 1339, Lyc.188<br /><b class="num">I</b> [[de larga duración]], [[largo]] χρόνος γὰρ ἤδη δαρὸς ἐξ ὅτου ... κοσμεῖσθε σῶμα ya es mucho el tiempo que lleváis adornando vuestro cuerpo</i> E.<i>HF</i> 702, δαρὸς χρόνου πούς el largo caminar del tiempo</i> E.<i>Ba</i>.889<br /><b class="num">•</b>normalmente en ac. adv. δηρὸν χρόνον [[durante largo tiempo]] ἤδη γὰρ δηρὸν χρόνον ἀλλήλων ἀπέχονται <i>Il</i>.14.206, cf. <i>h.Hom</i>.28.14, Ibyc.l.c., A.<i>Supp</i>.516, S.<i>Ai</i>.414, <i>AP</i> 9.559 (Crin.), δηρὸν δ' [[ἄφθογγος]] γένετο χρόνον <i>h.Cer</i>.282, τὰς Ἀθήνας δαρὸν οἰκοῦντες χρόνον E.<i>Heracl</i>.69, cf. <i>IT</i> 1339, <i>Or</i>.55, <i>IA</i> 680, A.R.4.1328, <i>AP</i> 7.371 (Crin.), Opp.<i>C</i>.2.291.<br /><b class="num">II</b> ac. adv. δηρόν (<i>sc</i>. χρόνον) [[durante largo tiempo]], [[largamente]] αἰσχρόν τοι δ. τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι es vergonzoso llevar aquí largo tiempo y emprender el regreso con las manos vacías</i>, <i>Il</i>.2.298, cf. 12.300, δ. γὰρ μάρναντο Hes.<i>Th</i>.629, cf. 646, <i>Fr</i>.1.11, ὦ ... κόρη, τί παρθενεύῃ δ.; A.<i>Pr</i>.648, cf. Emp.B 112.12, Pi.ll.cc., Thgn.567, Lyc.l.c., Orác. en Plu.2.399b, <i>AP</i> 5.250 (Paul.Sil.), Q.S.3.535, ὄψεσθαι ... φάος ἠελίοιο <i>Il</i>.5.120, ζώειν <i>h.Ven</i>.105, 260, <i>Col.Memn</i>.72.4 (I/II d.C.), δὴ μετὰ ταῦτα καὶ ἄκριτον largo e incalculable tiempo después de eso</i>, <i>h.Merc</i>.126, οὕτω δ. S.<i>Tr</i>.65<br /><b class="num">•</b>frec. c. neg. οὐδέ σέ φημι δ. ... ἀλύξειν αἰπὺν ὄλεθρον <i>Il</i>.10.371, οὐκέτι δ. ἔκειτο μένων ἱερῷ ἐνὶ λίκνῳ <i>h.Merc</i>.21, δ. γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς no reinará mucho tiempo entre los dioses</i> A.<i>Pr</i>.940, cf. <i>Il</i>.2.435, <i>Od</i>.1.203, Thgn.47, 1303, E.<i>Hec</i>.183, A.R.3.729, Mosch.2.72, Orác. en <i>IGR</i> 4.360.21 (Pérgamo II d.C.), Colluth.227, οὐ μετὰ δ. no mucho tiempo después</i> A.R.2.449, Opp.<i>H</i>.1.267, 3.499, Q.S.7.525, δ. δ' οὐ μετέπειτα A.R.1.8, 3.1330, Orph.<i>L</i>.526<br /><b class="num">•</b>ἐπὶ δ. [[por largo tiempo]] ὤλετό μοι κλέος ἐσθλόν, ἐπὶ δ. δέ μοι αἰὼν ἔσσεται <i>Il</i>.9.415, cf. A.R.1.615, Mosch.2.18, <i>Orac.Sib</i>.13.27, <i>AP</i> 7.609 (Paul.Sil.), Triph.246, Procl.<i>H</i>.4.11, Musae.291, ποτὶ δ. Q.S.10.28, τό νυ δᾶρον ἀτά[ρβης] τὰν σέμναν κατέχες (<i>sic</i>) ... ἄλοχον demasiado tiempo habías retenido, audaz, a su augusta esposa</i> Balbill.30.5.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>du̯āró</i>, deriv. de *<i>du̯ā</i>- < *<i>du̯H2</i>-, cf. δήν.
}}
{{grml
|mltxt=[[δηρός]], -ά, -όν και δωρ. τ. [[δαρός]] (Α)<br /><b>1.</b> [[μακρός]], μακράς διάρκειας<br /><b>2.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) [[δηρόν]] και δαρόν<br />[[πάρα]] πολύ, για πολύν καιρό.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>δFa</i>-<i>ros</i>. Η [[ρίζα]] <i>δF</i><i>ā</i>- «[[μακριά]], επί [[μακρόν]]» απαντά και στο επίρρ. <i>δην</i>. Η λ. [[δηρός]] αντιστοιχεί επακριβώς στο αρμ. <i>erkar</i> «[[μακρός]], αυτός που διαρκεί πολύ»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δηρός:''' -ά, -όν, Δωρ. δᾱρός ([[δήν]]), [[μακρύς]], [[πολύ]] [[μακρύς]], επί [[μακρόν]], <i>δηρὸν χρόνον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, [[δηρόν]] (ενν. <i>χρόνον</i>), ως επίρρ., [[πάρα]] [[πολύ]], στο ίδ.· ἐπὶ [[δηρόν]], στο ίδ.· <i>δαρὸν χρόνον</i>, σε Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''δηρός:''' долгий: только в выраж. δηρὸν χρόνον Hom. (на)долго.
}}
{{elnl
|elnltext=δηρός -ά -όν Dor. δᾱρός [~ δήν] langdurig;. ἐπὶ δηρόν gedurende lange tijd Il. 9.415.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[lasting long]](Il.)<br />Other forms: dor. [[δαρός]], mostly [[δηρόν]], [[δαρόν]] as adv. [[long]]. On the use Björck Alpha impurum 126, 208, 210).<br />Origin: IE [Indo-European] [219] <b class="b2">*dueh₂-</b> [[long]]<br />Etymology: To [[δήν]], <b class="b3">δ(Ϝ)άν</b> from <b class="b3">*δϜα-ρός</b>. (Not to Arm. [[erkar]] [[lasting long]]; s. Kortlandt, Armeniaca 92f. ). The same root form in Hitt. <b class="b2">tuu̯a</b> adv. [[far]], <b class="b2">tuu̯ala-</b> adj. [[far from]] (Benveniste BSL 33, 142f.). Another form in Skt. comp. <b class="b2">dávīyān</b> [[further]] (<b class="b2">*deu̯h₂-</b>) with analogical superlativ <b class="b2">dáviṣṭha-</b>. with zero grade in OP. [[duvaištam]], Av. [[dbōištǝm]] [[diutissime]]; alo in Arm. [[tev-em]] [[hold out]]. Zero grade also in Skt. <b class="b2">dū-rá-</b> [[far]], Lat. [[dū-dum]] <b class="b2">(already) long</b> a. o. - See Pok. 219f.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[δήν]<br />[[long]], too [[long]], δηρὸν χρόνον Il.; so, δηρὸν (sub. χρόνον) as adv. all too [[long]], Il.; ἐπὶ [[δηρόν]] Il.; δαρὸν χρόνον Soph.
}}
{{FriskDe
|ftr='''δηρός''': {dērós}<br />'''Forms''': dor. [[δαρός]], gew. [[δηρόν]], δαρόν als Adv. [[lange]] (ep. poet. seit Il.; zum Gebrauch Björck Alpha impurum 126, 208, 210).<br />'''Meaning''': [[lange dauernd]],<br />'''Etymology''' : Zu [[δήν]], δ(ϝ)άν aus *δϝαρός und mit arm. ''erkar'' [[lange dauernd]], [[lang]] identisch (Meillet Rev. ét. armén. 4, 1ff.). Dieselbe Ablautstufe ist auch in heth. ''tuu̯a'' Adv. [[fern]], [[weit]], ''tuu̯ala''- Adj. [[entfernt]], [[weit]] vermutet worden (Benveniste BSL 33, 142f.). Eine andere Form der Hochstufe liegt vor im aind. Komp. ''dávīyān'' [[ferner]] mit analogischem Superlativ ''dáviṣṭha''- gegenüber schwundstufigem apers. ''duvaištam'', aw. ''dbōištəm'' [[diutissime]]; ebenso in arm. ''tev''-''em'' [[ausdauern]]. Schwundstufe dagegen in aind. ''dū''-''rá''- ‘entfernt, lat. ''dū''-''dum'' [[lange schon]] u. a. — Reiche Lit. mit Diskussion weiterer Kombinationen bei WP. 1, 778ff., Pok. 219f. Auch [[δέω]], [[δεύω]] [[nachstehen]], [[ermangeln]] (s. 2. [[δέω]]) ist hierhergezogen worden.<br />'''Page''' 1,382-383
}}