View source for παιδεύω

{{LSJ1
|Full diacritics=παιδεύω
|Medium diacritics=παιδεύω
|Low diacritics=παιδεύω
|Capitals=ΠΑΙΔΕΥΩ
|Transliteration A=paideúō
|Transliteration B=paideuō
|Transliteration C=paideyo
|Beta Code=paideu/w
|Definition=fut. <b class="b3">-σω</b>: aor. [[ἐπαίδευσα]]: pf. [[πεπαίδευκα]]:—Med., fut. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> παιδεύσομαι <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>1068</span>: aor. ἐπαιδευσάμην <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>546b</span>:—Pass., fut. [[παιδευθήσομαι]] ib.<span class="bibl">376c</span>; [[παιδεύσομαι]] (in pass. sense) <span class="bibl">Id.<span class="title">Cri.</span>54a</span>: aor. ἐπαιδεύθην <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>562</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Mx.</span>236a</span>, etc.: pf. πεπαίδευμαι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.2.17</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>920a</span>, etc.: (παῖς):—[[bring up]] or [[rear a child]], λευκὸν αὐτὴν… ἐπαίδευσεν γάλα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span> 648</span>:—Pass., ἐπαιδεύθην ξένος <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>562</span>; Ἅιδου δ' ἐν δόμοις παιδεύεται <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>953</span>: but mostly, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> opp.[[τρέφω]] or [[ἐκτρέφω]] (<span class="bibl">Pl.<span class="title">Cri.</span>54a</span>, al.), [[train and teach]], [[educate]], [[παῖδας]], etc., <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>451</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>917</span>; τοὺς νέους <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>24e</span>, etc.; κάκιστον ἡ εὐπετείη παιδεῦσαι τὴν νεότητα <span class="bibl">Democr. 178</span>; <b class="b3">οἱ πεπαιδευμένοι</b> [[educated]], [[cultured]] persons, opp. [[ἀυαθεῖς]], <span class="bibl">Id.185</span>; τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν… ὁ ποιητής <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>606e</span>; also, of animals, [[train]], <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>10.6</span> (Pass.), v. infr.:—Constr.: <b class="b3">π. τινά τινι</b> [[educate in]] or [[by]]... παιδείᾳ πεπαιδευμένους <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>741a</span>; μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ π. τινάς <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>430a</span>; <b class="b3">ἔθεσι τοὺς φύλακας</b> ib.<span class="bibl">522a</span>; π. τινὰ ἐν τοῖς ἔργοις <span class="bibl">Lys.2.3</span>, etc.; <b class="b3">ἐν ἤθεσι, ἐν ἀρετῇ</b>, <span class="bibl">Isoc.4.82</span>, <span class="bibl">12.138</span>; ἐν μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cri.</span>50e</span>; <b class="b3">π. τινὰ εἰς ἀρετήν, εἰς τέχνην τινά</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Grg.</span>519e</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span> 2.1.17</span> (Pass.); <b class="b3">πεπαιδευμένον πρὸς ἀρετήν, πρὸς τὸ μετρίων δεῖσθαι</b>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>492e</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.2.1</span> (Pass.); πρὸς τὴν πολιτείαν βλέποντας <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1260b15</span>; ἐπ' ἀρετήν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>13.3</span> (Pass.); περὶ βύρσας <span class="bibl">Id.<span class="title">Ap.</span>29</span>, etc.: c. dupl. acc., <b class="b3">π. τινά τι</b> [[teach]] one a thing, <span class="bibl">Antipho 3.2.3</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 414d</span>; ἀείμνηστον παιδείαν αὐτοὺς ἐπαίδευσε <span class="bibl">Aeschin.3.148</span>: c. acc. rei only, [[teach]] a thing, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1337b23</span>: c. acc. et inf., π. τινὰ κιθαρίζειν <span class="bibl">Hdt.1.155</span>: with predicative Adj. or Subst., π. τινὰ κακόν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>919</span>; γυναῖκας σώφρονας π. <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>601</span>:—in Pass., c. acc. rei, to [[be taught]] a thing, παιδεύεσθαι τέχνην <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>695a</span>, al.; ἀκούσματα <span class="bibl">Men.<span class="title">Kith.Fr.</span>5</span>: c. acc. cogn. (attracted), ἀπὸ παιδεύσιος τῆς ἐπεπαίδευτο <span class="bibl">Hdt.4.78</span>: c. inf., π. ἄρχειν <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.3</span>; ὄρνιθες ἐπεπαίδευντό σοι… ὥστε ὑπηρετεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.6.39</span> (in later Gr., of things, <b class="b3">ἡ ὕλη παιδεύεται φέρεσθαι</b>… <span class="bibl">Pall.<span class="title">in Hp.</span>2.106</span> D.); <b class="b3">ἐν τοῖς ἀναγκαιοτάτοις π</b>. to [[be educated]] only in what is indispensable, <span class="bibl">Th.1.84</span>: esp. in pf. part. Pass. [[πεπαιδευμένος]], [[educated]], [[trained]], [[expert]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.2.17</span>; opp. [[ἀπαίδευτος]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>654d</span>; <b class="b3">ἱκανῶς π</b>. ib.b; <b class="b3">φαυλοτέρως π. δικασταί</b> ib.<span class="bibl">876d</span>; opp. [[δημιουργός]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Amat.</span>135d</span>; ἰατρὸς ὅ τε δημιουργὸς καὶ ὁ ἀρχιτεκτονικός, καὶ τρίτος ὁ π. περὶ τὴν τέχνην <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1282a4</span>; [[π]]. also, [[well-bred]], <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1128a21</span>:—Med., [[to have]] any one [[taught]], [[cause]] him to [[be educated]], <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>1068</span>; <b class="b3">οὓς ἡγεμόνας πόλεως ἐπαιδεύσασθε</b> [[educated]] as leaders, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>546b</span>: c. acc. cogn., πολλὰ ἃ ἐκεῖνος αὐτὸν ἐπαιδεύσατο <span class="bibl">Id.<span class="title">Men.</span>93d</span>:—also in Act. in this sense, <b class="b3">ἐν Ἀρίφρονος ἐπαίδευε</b> [[had]] him [[educated]] in the house of Ariphron, Id.<span class="title">Prt.</span>320a, cf. <span class="title">Cri.</span>50e: c. acc. cogn., Id.<span class="title">Men.</span>93e; of animals, [[cause to be trained]], <span class="bibl">Nausicr.2.8</span> (whereas Med. is sts. used like Act., <b class="b3">τροφαὶ αἱ παιδευόμεναι</b> [[educating]] nurture, i.e. education, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>561</span>(lyr.)). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> abs., [[give instruction]], [[teach]], <span class="bibl">Isoc.15.226</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[correct]], [[discipline]], τοὐμὸν ἦθος π. νοεῖς <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>595</span>; διαίτῃ τὴν ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ σῶμα <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.3.5</span>; <b class="b3">ὕβρις πεπαιδευμένη</b> [[chastened]] (i.e. [[well-bred]]) insolence, Aristotle's definition of [[εὐτραπελία]], <span class="title">Rh.</span>1389b11. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[chastise]], [[punish]], <span class="bibl">LXX <span class="title">Ho.</span>7.12</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>23.16</span>, al.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0440.png Seite 440]] ein Kind erziehen und unterrichten; παῖδας εὖ παιδεύετε, Eur. Suppl. 917; κώμοις παιδεύσωμεν τὸν ἀπαίδευτον, Cycl. 490; ἵνα αὐτοὺς ἐκθρέψῃς καὶ παιδεύσῃς, Plat. Crit. 54 a, öfter; τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν [[οὗτος]] ὁ [[ποιητής]], Rep. X, 606 e; auch mit doppeltem acc. ἃ [[ἡμεῖς]] αὐτοὺς ἐτρέφομέν τε καὶ ἐπαιδεύομεν, III, 414 d; pass., μουσικὴν ὑπὸ Λάμπρου παιδευθείς, wie [[διδάσκω]], Menex. 236 a; auch [[καίτοι]] σε Θῆβαί γ' οὐκ ἐπαίδευσαν κακόν, Soph. O. C. 919; εἰ μὴ γυναῖκας σώφρονας παιδεύετε, zu besonnenen, mäßigen, so daß sie mäßig sind, Eur. Andr. 601; u. mit dem inf., [[παιδεύω]] σε στρατηγεῖν, ich erziehe oder unterrichte dich dazu, Feldherr, Heerführer zu sein, Xen. Cyr. 1, 6, 12; πεπαίδευται καρτερεῖν πρὸς τὸ [[ῥῖγος]], Mem. 2, 3, 13; – παιδεύειν ἐς τέχνην, zu einer Kunst anleiten, erziehen, ib. 2, 1, 17; Plat. Gorg. 519 e; [[ἦθος]] πρὸς ἀρετὴν πεπαιδευμένον, Rep. VI, 492 e, vgl. Prot. 342 d (πρὸς τὸ μετρίων δεῖσθαι Xen. Mem. 1, 2, 1); gew. μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ, Rep. IV, 430 a; ἐν ἤθεσι, Isocr. 4, 82; ἐπαιδεύθη ἐν Περσῶν νόμοις, Xen. Cyr. 1, 2, 2; ἐν ᾑ παιδείᾳ καὶ σὺ ἐπαιδεύθης, Plat. Crit. 50 d; ἐπ' ἀρετήν, Xen. Cyn. 13, 3; – ὁ πεπαιδευμένος, der Gelehrte, Gebildete, Xen. oft, übh. der mit einer Sache Vertraute, Kundige, im Ggstz des [[ἀπαίδευτος]] und [[ἰδιώτης]]. – Das med., für sich erziehen, Plat. Rep. VIII, 546 b Menex. 238 b, unterrichten lassen.
}}
{{ls
|lstext='''παιδεύω''': μέλλ. -σω: ἀόρ. ἐπαίδευσα: πρκμ. πεπαίδευκα. - Μέσ., μέλλ. παιδεύσομαι Εὐρ. ἐν Ἀδήλ. 38: ἀόρ. ἐπαιδευσάμην Πλάτ. Πολ. 546Β˙ - Παθ., μέλλ. παιδευθήσομαι [[αὐτόθι]] 376C, [[ὡσαύτως]] παιδεύσομαι (ἐπὶ παθητ. σημασίας) ὁ αὐτ. ἐν Κρίτωνι 54Α: ἀόρ. ἐπαιδεύθην Σοφ. Ο. Κ. 562, Πλάτ. κτλ.: πρκμ. πεπαίδευμαι Ξενοφ., κτλ.˙ ([[παῖς]]). Ἀνατρέφω, λευκὸν αὐτὴν .. ἐπαίδευσεν [[γάλα]] Σοφ. Ἀποσπ. 433, πρβλ. [[παιδεία]] ἐν ἀρχ.˙ - ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, ΙΙ. ἀντίθετον τοῦ [[τρέφω]] ἢ [[ἐκτρέφω]] (Πλάτ. Κρίτων 54Α, κ. ἀλλ.), [[ἀνατρέφω]] καὶ [[διδάσκω]], παῖδας, κτλ., Σοφ. Τρ. 451, Εὐρ., Πλάτ., κτλ., τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν ... ὁ ποιητὴς Πλάτ. Πολ. 606Ε˙ [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ζῴων, [[ἀνατρέφω]], ἀσκῶ, ὡς τὸ [[διδάσκω]], Ναυσικράτης ἐν «Ναυκλήροις» 3, Ξενοφ. Ἱππ. 10, 6, κτλ. - Σύνταξις: π. τινά τινι, παιδείᾳ παιδεύειν τινὰ Πλάτ. Νόμ. 741˙ μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ π. τινα ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 430Α˙ ἔθεσι [[αὐτόθι]] 522Α˙ - π. τινὰ ἐν τοῖς ἔργοις Λυσίας 190. 33, κλ.˙ ἔν ἤθεσι, ἐν ἀρετῇ Ἰσοκρ. 57Α, 261C· ἐν μουσικῇ Πλάτ. Κρίτων 50D· - [[ὡσαύτως]], π. τινὰ εἰς ἀρετήν, εἰς τέχνην τινὰ ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 519Ε, Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 17˙ πρὸς ἀρετήν, πρὸς τὸ μετρίων δεῖσθαι Πλάτ. Πολ. 492Ε, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 1˙ ἐπ’ ἀρετὴν ὁ αὐτ. ἐν Κυν. 13. 3˙ περὶ τέχνην τινὰ ὁ αὐτ. ἐν Ἀπολ. 29, κτλ.˙ - [[μετὰ]] διπλῆς αἰτ., π. τινά τι, [[διδάσκω]] τινά τι, Ἀντιφῶν 121. 23, Πλάτ. Πολ. 414D, Αἰσχίν. 74. 37· καὶ οὕτω μόνον μετ’ αἰτ. πράγμ., [[διδάσκω]] τι, Ἀριστ. Πολιτικλ 8. 3, 1. - μετ’ αἰτιατ. καὶ ἀπαρ., π. τινὰ καθαρίζειν Ἡρόδ. 1. 155· καὶ παραλειπομένης τῆς ἀπαρ., π. τινὰ κακὸν [[[εἶναι]]] Σοφοκλ. Ο. Κ. 919· π. γυναῖκας σώφρονας [[[εἶναι]]] Εὐρ. Ἀνδρ. 601· [[οὕτως]] ἐν τῷ παθ. μετ’ αἰτ. πράγμ., διδάσκομαι τι [[πρᾶγμα]], παιδεύεσθαι τέχνην Πλάτ. Νόμ. 695Α, κ. ἀλλ.· ἀκούσματα Μένανδρος ἐν «Κιθαριστῇ» 6· καὶ [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτ., παίδευσιν π. Ἡρόδ. 4. 78· μετ’ ἀπαρ., π. ἄρχειν Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 3· ὄρνιθες ἐπεπαίδευντό σοι.. [[ὥστε]] ὑπηρετεῖν ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 1. 6, 39· [[ὡσαύτως]], [[οἶδα]].. ὡς ἐπαιδεύθην κακὸς (ἐξυπ. [[εἶναι]]) Σοφ. Ο. Κ. 562· - ἐν τοῖς ἀναγκαιοτάτοις π., διδάσκομαι μόνον τὰ ἀπολύτως ἀναγκαῖα, Θουκ. 1. 84· - ἀπολ., ὁ πεπαιδευμένος, ὡς καὶ νῦν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἀπαίδευτος]], Πλάτ. Νόμ. 654Β, D, κτλ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ ἀνθρώπου ἐντριβοῦς εἰς τὰς ἐπιστήμας ἢ τέχνας ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἀπαίδευτος]] ἢ [[ἰδιώτης]], [[αὐτόθι]] 876D, Ξεν. Κύρ. 5. 2, 17· [[ὡσαύτως]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ δημιουργός, Πλάτ. Ἀντεραστ. 135D, πρβλ. Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 11. 11· - Μέσ., ἐνεργῶ [[ὥστε]] νὰ διδαχθῇ τις ἢ ἐκπαιδευθῇ (πρβλ. [[διδάσκω]] Ι), Εὐρ. Ἀποσπ. 1053, Πλάτ. Μένων 93D· οὓς ἡγεμόνας πόλεως [[[εἶναι]]] ἐπαιδεύσασθαι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 546Β· ἀλλὰ τὸ ἐνεργ. κεῖται ἐπὶ ταύτης τῆς σημασίας, ἐν Ἀρίφρονος ἐπαίδευε, τὸν εἶχε καὶ ἐξεπαιδεύετο ἐν τῇ οἰκίᾳ, Πλάτ. Πρωτ. 320Α, πρβλ. Κρίτωνα 50D, Μένωνα 93Ε (ἂν καὶ ὀλίγον ἀνωτέρω ὑπάρχει τὸ μέσ.)· καὶ τὸ μέσ. [[ἐνίοτε]] κεῖται παραπλησίως ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ ἐνεργ. ἐν Εὐρ. Ι. Α. 562, τροφαὶ αἱ παιδευόμεναι, ἐκπαιδεύουσα [[ἀνατροφή]], δηλ. ἐκπαίδευσις· καὶ τὸ ἐνεργ. ὡς τὸ ἐνεργ. ὡς τὸ μέσ., Πλάτ. Πρωτ. 319Ε, 320Α, πρβλ. Μένωνα 93D καὶ Ε, Ναυσικράτης ἐν «Ναυκλήροις» 2. 3. 2) ἀπολ., [[διδάσκω]], Ἰσοκρ. π. Ἀντιδ. § 226. ΙΙΙ. διορθώνω, [[σωφρονίζω]], τοὐμὸν [[ἦθος]] π. δοκεῖς Σοφ. Αἴ. 595· τὴν ψυχὴν καὶ τὸ [[σῶμα]] π. διαίτῃ τινὶ Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 5· - [[ὕβρις]] πεπαιδευμένη, [[αὐθάδεια]] κολαζομένη ὡς ὁ Ἀριστ. ὁρίζει τὴν εὐτραπελίαν, ἡ γὰρ [[εὐτραπελία]] πεπαιδευμένη [[ὕβρις]] ἐστὶ Ρητ. 2. 12, 16. 2) τιμωρῶ, [[κολάζω]], Ἑβδ. (Ωσηὲ ζ΄, 12, κ. ἀλλ.), Εὐαγγ. κ. Λουκ. κγ΄, 16, κ. ἀλλ. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 144.
}}
{{bailly
|btext=élever, instruire, former : τινά qqn (un enfant, <i>etc.</i>) ; π. τινὰ [[κακόν]] SOPH faire de qqn un méchant homme par l’éducation ; [[ἐν]] παιδείᾳ π. τινά PLAT donner à qqn une éducation en qch ; παιδεύειν τινὰ ἤθεσι <i>ou</i> ἔθεσι PLAT donner à qqn par l’éducation certaines mœurs, certaines habitudes, former le caractère de qqn ; π. τινὰ περὶ τέχνην XÉN, [[εἰς]] τέχνην XÉN élever qqn dans un art, le former à un art ; πρὸς τὸ μετρίων δεῖσθαι XÉN habituer qqn à une vie modeste ; π. τινά [[τι]] apprendre qch à qqn ; παιδεύειν τινά avec l’inf. : enseigner à qqn à ; <i>en gén.</i> παιδεύειν τινά instruire qqn, faire l’instruction de qqn ; τὴν ψυχὴν καὶ τὸ [[σῶμα]] π. διαίτῃ τινί XÉN former l’âme et le corps à une certain genre de vie ; <i>en parl. des animaux</i> élever, former, dresser;<br /><i><b>Moy.</b></i> παιδεύομαι élever pour soi : τινα qqn.<br />'''Étymologie:''' [[παῖς]].
}}
{{Slater
|sltr=[[παιδεύω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[teach]] [[οὔτοι]] με ξένον οὐδ' ἀδαήμονα Μοισᾶν ἐπαίδευσαν κλυταὶ [[Θῆβαι]] fr. 198a.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[παῖς]]; to [[train]] up a [[child]], i.e. [[educate]], or (by [[implication]]), [[discipline]] (by [[punishment]]): [[chasten]](-ise), [[instruct]], [[learn]], [[teach]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[imperfect]] ἐπαίδευον; 1st aorist participle παιδεύσας; [[passive]], [[present]] παιδεύομαι; I aorist ἐπαιδεύθην; [[perfect]] participle πεπαιδευμένος; ([[παῖς]]); Sept for יָסַר;<br /><b class="num">1.</b> as in classical Greek, [[properly]], to [[train]] children: τινα [[with]] a dative of the [[thing]] in [[which]] [[one]] is instructed, in [[passive]], [[σοφία]] (Winer's Grammar, 221 (213) n.), R G L WH (cf. Buttmann, § 134,6) (γράμμασιν, Josephus, contra Apion 1,4at the [[end]]); ἐν [[σοφία]], ibid. T Tr; τινα [[κατά]] ἀκρίβειαν, in [[passive]], to be instructed or taught, to [[learn]]: followed by an infinitive, to [[cause]] [[one]] to [[learn]]: followed by [[ἵνα]], to [[chastise]];<br /><b class="num">a.</b> to [[chastise]] or [[castigate]] [[with]] words, to [[correct]]: of those [[who]] are moulding the [[character]] of others by [[reproof]] and [[admonition]], τινα παιδεύειν καί ῥυθμίζειν λόγῳ, Aelian v. h. 1,34).<br /><b class="num">b.</b> in Biblical and ecclesiastical [[use]] employed of God, to [[chasten]] by the [[infliction]] of evils and calamities (cf. Winer's Grammar, § 2,1b.): to [[chastise]] [[with]] blows, to [[scourge]]: of a [[father]] punishing a Song of Solomon , Deuteronomy 22:18)).
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΜ [[παιδεύω]])<br /><b>1.</b> [[αναπτύσσω]] κάποιον πνευματικά και ηθικά, [[παιδαγωγώ]], [[εκπαιδεύω]]<br /><b>2.</b> [[διαμορφώνω]] τον πολιτισμό, την [[πνευματικότητα]] ενός έθνους, ενός λαού ή μιας κοινωνικής ομάδας («τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν ὁ [[ποιητής]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κολάζω]], [[τιμωρώ]] (α. περκαλώ σε, Παναγιά, να παιδέψεις την [[κλεψιά]]», Πολίτ.<br />β. «παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω», ΚΔ)<br /><b>4.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ.) [[πεπαιδευμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i>(<i>ν</i>)<br />αυτός που απέκτησε ανώτερη [[μόρφωση]], μορφωμένος<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υποβάλλω]] κάποιον σε κόπους και βάσανα, σε επίμονη όχληση και [[ταλαιπωρία]], [[ταλαιπωρώ]], [[τυραννώ]], [[βασανίζω]] («μέ παίδεψε ώσπου να το καταλάβει»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σχετικά με [[παιδί]]) [[ανατρέφω]], [[μεγαλώνω]] («λευκὸν αὐτὴν ἐπαίδευσε [[γάλα]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[διδάσκω]] κάποιον, [[μαθαίνω]] σε κάποιον [[κάτι]]<br /><b>3.</b> <b>(απολ.)</b> [[παρέχω]] γνώσεις<br /><b>4.</b> [[σωφρονίζω]] («διαίτη δὲ τὴν ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ [[σῶμα]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> (μέσ με ενεργ. σημ.) <i>παιδεύομαι</i><br />[[εκπαιδεύω]] κάποιον σε [[κάτι]]<br /><b>6.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[ενεργώ]] ώστε να διδαχθεί, να εκπαιδευθεί [[κάποιος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[παῖς]], <i>παιδός</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>εύω</i>. Η αρχική σημ. του ρ. [[παιδεύω]] «[[ανατρέφω]], [[μεγαλώνω]] [[παιδιά]]» εξελίχθηκε «ἐπί καλῶ» μεν στη σημ. «[[εκπαιδεύω]], [[διδάσκω]], [[παιδαγωγώ]]», «ἐπὶ κακῷ» δε στη σημ. «[[τιμωρώ]], [[τυραννώ]], [[ταλαιπωρώ]], [[βασανίζω]]», λόγω τών πειθαρχικών τιμωριών που υφίσταντο τα [[παιδιά]] στα πλαίσια του παλαιού σχολείου και σύμφωνα με τις αρχές της παραδοσιακής αγωγής].
}}
{{lsm
|lsmtext='''παιδεύω:''' μέλ. <i>-σω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπαίδευσα</i>, παρακ. <i>πεπαίδευκα</i> — Μέσ., μέλ. <i>παιδεύσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπαιδευσάμην</i>, Παθ. μέλ. <i>παιδευθήσομαι</i>, επίσης Μέσ. <i>παιδεύσομαι</i> (με Παθ. [[σημασία]]), αόρ. αʹ <i>ἐπαιδεύθην</i>, παρακ. <i>πεπαίδευμαι</i>· ([[παῖς]])·<br /><b class="num">I.</b> [[τρέφω]] ή [[ανατρέφω]] [[παιδί]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[κυρίως]], αντίθ. προς το [[τρέφω]], [[εκπαιδεύω]], [[διδάσκω]], [[μορφώνω]], στον ίδ., Ευρ. κ.λπ.· <i>παιδεύειν τινὰ μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ</i>, σε Πλάτ.· <i>ἐν μουσικῇ</i>, στον ίδ.· [[παιδεύω]] τινὰ εἰς πρὸς ἀρετήν, στον ίδ.· με [[διπλή]] αιτ., [[παιδεύω]] τινά τι, [[διδάσκω]] [[κάτι]] σε κάποιον, στον ίδ.· με αιτ. και απαρ., <i>τινὰ κιθαρίζειν</i>, σε Ηρόδ.· και [[χωρίς]] απαρ., [[παιδεύω]] γυναῖκας [[σώφρονας]] ([[εἶναι]]), σε Ευρ.· απ' όπου, στην Παθ. με αιτ. πράγμ., διδάσκομαι ένα [[πράγμα]], σε Πλάτ.· απόλ., ὁ [[πεπαιδευμένος]]</i>, [[άνθρωπος]] [[εγγράμματος]], αντίθ. προς [[ἀπαίδευτος]] ή [[ἰδιώτης]], σε Ξεν., Πλάτ. — Μέσ., [[διδάσκω]] κάποιον, τον [[προκαλώ]] να διδαχθεί, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> [[τιμωρώ]], [[επιβάλλω]] [[πειθαρχία]], σε Σοφ., Ξεν.· [[τιμωρώ]] με ξυλοδαρμό, [[κολάζω]], σε Καινή Διαθήκη
}}
{{elnl
|elnltext=παιδεύω [παῖς] grootbrengen, opvoeden, onderwijzen, trainen:; ἐπαιδεύθην ξένος ik werd grootgebracht in ballingschap Soph. OC 562; τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν … ὁ ποιητής de dichter (Homerus) is de opvoeder van Hellas Plat. Resp. 606e; σε Θῆβαί γ ’ οὐκ ἐπαίδευσαν κακόν niet Thebe heeft je een slechte opvoeding gegeven Soph. OC 919; ἔστι δὲ τέτταρα … ἃ παιδεύειν εἰώθασι er zijn vier disciplines die men gewoonlijk onderwijst Aristot. Pol. 1337b23; τοὺς στρατιώτας... ἐπαιδεύομεν μουσικῇ καὶ γυμναστικῇ we onderwezen de soldaten in/door muziek en gymnastiek Plat. Resp. 430a; παιδεύοντας ἐν τοῖς τῶν τεθνεώτων ἔργοις τοὺς ζῶντας de levenden opvoeden in de daden van de gestorvenen Lys. 2.3; γυναῖκας σώφρονας παιδεύετε jullie voeden vrouwen op tot kuisheid Eur. Andr. 601; παιδεύειν ἀνθρώπους εἰς ἀρετήν mensen tot deugd opvoeden Plat. Grg. 519e; καπηλεύειν παιδεύειν τοὺς παῖδας de kinderen leren handeldrijven Hdt. 1.155.4; causat. laten opvoeden:, ἐν Ἀρίφρονος ἐπαίδευε hij liet hem bij Ariphron opvoeden Plat. Prot. 320a, meestal med.; ptc. perf. πεπαιδευμένος ontwikkeld, geschoold. discipline bijbrengen; ook van dieren; ὄρνιθες δ ’ ἐπεπαίδευντό σοι vogels zijn door jou getraind Xen. Cyr. 1.6.39; overdr..; ἡ γὰρ εὐτραπελία πεπαιδευμένη ὕβρις ἐστίν geestigheid is gedisciplineerde brutaliteit Aristot. Rh. 1389b11; tuchtigen, slaan. NT Luc. 23.16.
}}
{{elru
|elrutext='''παιδεύω:'''<br /><b class="num">1)</b> воспитывать (τινὰ τρέφειν καὶ π., [[ἦθος]] πρὸς ἀρετὴν πεπαιδευμένον Plat.): τινὰ σώφρονα π. Eur. воспитывать из кого-л. разумного человека; πεπαιδεῦσθαι καρτερεῖν πρὸς τὸ [[ῥῖγος]] Xen. приучиться переносить холод;<br /><b class="num">2)</b> учить, обучать: π. τινά τινι и εἴς τι Plat., ἔν τινι, περί τι, реже ἐπί τι и ποιεῖν τι Xen. etc. обучать кого-л. чему-л.; ὁ πεπαιδευμένος Xen. образованный (ученый, сведущий) человек;<br /><b class="num">3)</b> наказывать (παιδεύσας αὐτὸν ἀπολύσω NT).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[παῖς]]<br /><b class="num">I.</b> to [[bring]] up or [[rear]] a [[child]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[mostly]], opp. to [[τρέφω]], to [[train]], [[teach]], [[educate]], Soph., Eur., etc.; παιδεύειν τινα μουσικῆι καὶ γυμναστικῆι Plat.; ἐν μουσικῆι Plat.; π. τινὰ εἰς πρὸς ἀρετήν Plat.; c. dupl. acc., π. τινά τι to [[teach]] one a [[thing]], Plat.; c. acc. et inf., π. τινὰ κιθαρίζειν Hdt.; and without inf., π. γυναῖκας σώφρονας [[εἶναι]] Eur.:—[[hence]] in Pass., c. acc. rei, to be taught a [[thing]], Plat.:—absol., ὁ πεπαιδευμένος a man of [[education]], opp. to [[ἀπαίδευτος]] or [[ἰδιώτης]], Xen., Plat.:—Mid. to [[have]] any one taught, [[cause]] him to be [[educated]], Plat.<br /><b class="num">III.</b> to [[correct]], [[discipline]], Soph., Xen.: to [[chastise]], [[punish]], NTest.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：paideÚw 派丟哦<br />'''詞類次數'''：動詞（13）<br />'''原文字根'''：打擊<br />'''字義溯源'''：訓練，教養，管教，責罰，懲冶，責打，學，勸戒，受教，教導；源自（[[παῖς]]）*=孩童）。參讀 （[[ἀνατρέφω]]）  （[[διδάσκω]]）  （[[εἰσάγω]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（13）；路（2）；徒（2）；林前（1）；林後（1）；提前（1）；提後（1）；多（1）；來（3）；啓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 管教（3） 來12:7； 來12:10； 啓3:19；<br />2） 勸戒（1） 提後2:25；<br />3） 教導（1） 多2:12；<br />4） 他必管教（1） 來12:6；<br />5） 他們受了管教（1） 提前1:20；<br />6） 受責罰的（1） 林後6:9；<br />7） 責打（1） 路23:22；<br />8） 學了（1） 徒7:22；<br />9） 受教（1） 徒22:3；<br />10） 懲治（1） 林前11:32；<br />11） 責打了（1） 路23:16
}}