View source for ἀναβαίνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀναβαίνω
|Medium diacritics=ἀναβαίνω
|Low diacritics=αναβαίνω
|Capitals=ΑΝΑΒΑΙΝΩ
|Transliteration A=anabaínō
|Transliteration B=anabainō
|Transliteration C=anavaino
|Beta Code=a)nabai/nw
|Definition=impf. [[ἀνέβαινον]]: fut. <b class="b3">-βήσομαι</b>: (for aor. 1 v. infr. B): aor. 2 [[ἀνέβην]], imper. <b class="b3">ἀνάβηθι, -βῶ, -βῆναι, -βάς</b>: pf. <b class="b3">-βέβηκα</b>:— Med., aor. 1 <b class="b3">-εβησάμην</b>, Ep. 3sg. <b class="b3">-εβήσετο</b>, v. infr. B:—Pass., v. infr. 11.2:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[go up]], [[mount]], c. acc. loci, <b class="b3">οὐρανόν, ὑπερώϊα ἀ</b>. [[go up to]] heaven, [[to]] the upper rooms, <span class="bibl">Il.1.497</span>, <span class="bibl">Od.18.302</span>; <b class="b3">φάτις ἀνθρώπους</b> [[ἀναβαίνει]] [[goes up among]], ib.<span class="bibl">6.29</span>; more freq. with Prep., <b class="b3">ἀ. εἰς ἐλάτην, ἐς δίφρον</b>, <span class="bibl">Il.14.287</span>, <span class="bibl">16.657</span>; rarely with [[ἀνά]] repeated, ἀν' ὀρσοθύρην ἀ. <span class="bibl">Od.22.132</span>; after Hom., most. freq. with ἐπί, ἀ. ἐπὶ τὰ ὑψηλότατα τῶν ὀρέων <span class="bibl">Hdt.1.131</span>: c. dat., <b class="b3">νεκροῖς ἀ</b>. [[to trample on]] the dead, <span class="bibl">Il.10.493</span>: metaph., ἐπειδὴ ἐνταῦθα ἀναβεβήκαμεν τοῦ λόγου <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>445c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Special usages: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[mount]] a ship, [[go on board]], in Hom. mostly abs.; <b class="b3">ἐς Τροίην ἀ</b>. [[embark]] for Troy, <span class="bibl">Od.1.210</span>; ἀπὸ Κρήτης ἀ. <span class="bibl">14.252</span>; ἐπὶ τὰς ναῦς <span class="bibl">Th.4.44</span>, etc.: metaph., <b class="b3">ἀναβάσομαι στόλον</b> I [[will mount]] a prow, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.62</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[mount]] on horse-back (cf. [[ἀναβάτης]]), ἀ. ἐφ' ἵππον <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.1.7</span>, cf. <span class="bibl">7.1.3</span>: abs., [[ἀναβεβηκώς]] <b class="b2">mounted;</b> [[ἀναβάντες]] (abs.) ἐφ' ἵππων ἐλάσαι <span class="bibl">3.3.27</span>; <b class="b3">ἀ. ἐπὶ τροχόν</b> [[mount]] on the wheel of torture, <span class="bibl">Antipho 5.40</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> c. acc., <b class="b3">ἀ. ἵππον</b> [[mount]] a horse, <span class="bibl">Theopomp.Hist.2</span>:—Pass., [<b class="b3">ἵππος] ὁ μήπω ἀναβαινόμενος</b> that [[has]] not yet [[been mounted]], <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>1.1</span>; [[ἀναβαθείς]] [[when mounted]], ib.<span class="bibl">3.4</span>; ἐν ἵππῳ ἀναβεβαμένῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.Mag.</span> 3.4</span>, cf. <span class="bibl">1.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of land-journeys, [[go up]] from the coast into Central Asia, <span class="bibl">Hdt.5.100</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.1.2</span>; ἀ. παρὰ βασιλέα Pl.<span class="title">Alc.</span>1.123b. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[go up]] to a temple, <span class="bibl"><span class="title">PPar.</span>47.19</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>18.10</span>; to a town, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>20.18</span>, al., cf. <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.1170b</span>.<span class="bibl">46</span> (iii A. D.), etc.; in curses, ἀ. παρὰ Δάματρα πεπρημένος <span class="title">GDI</span>3536.19 (Cnidus), cf. <span class="title">SIG</span> 1180.9 (ibid.). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[ascend]] to heaven, <span class="title">Ascens.Is.</span>2.16. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> of rivers in flood, [[rise]], <span class="bibl">Hdt.2.13</span>; <b class="b3">ἀ. ἐς τὰς ἀρούρας</b> [[overflow]] the fields, <span class="bibl">Id.1.193</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> of plants, [[shoot up]], ἐπὶ δένδρα <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>19.18</span>; [[climb]] on sticks, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>8.3.2</span>; generally, [[shoot]], [[spring up]], Ev.Matt.13.7; of hair, <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>4.23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> in Att., <b class="b3">ἀ. ἐπὶ τὸ βῆμα</b>, or [[ἀ]]. alone, [[mount the tribune]], [[rise to speak]], <span class="bibl">D.18.66</span>, <span class="bibl">21.205</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prooem.</span>56</span>; <b class="b3">ἀ. εἰς τὸ πλῆθος, εἰς</b> or <b class="b3">ἐπὶ τὸ δικαστήριον</b> [[come before]] the people, [[before]] the court, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ap.</span>31c</span>, <span class="bibl">40b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Grg.</span>486b</span>; <b class="b3">ἀ. ἐπὶ τὸν ὀκρίβαντα</b> [[mount]] the stage, <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>194b</span>: abs., ἀνάβαινε <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>149</span>; ἀνάβηθι <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span>963</span>; of witnesses in court, <span class="bibl">Lys.1.29</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> of the male, [[mount]], [[cover]], ἀ. τὰς θηλέας <span class="bibl">Hdt.1.192</span>, cf.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>329</span>; ἀ. ἐπί <span class="bibl">Ph.1.651</span>, cf. <span class="bibl">Moer.3</span>:—Pass., <span class="title">Milet.</span>3.31 (a).6 (vi B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> of age, <b class="b3">δύο ἀναβεβηκὼς ἔτη τῆς ἡλικίας τῆς ἐμῆς</b> two years [[older]]... Ach. Tat.1.7. </span><span class="sense"><span class="bld">9</span> [[ascend to higher knowledge]], ἡ ἀναβεβηκυῖα ἐπιστήμη <span class="bibl">Simp.<span class="title">in Ph.</span>15.34</span>, cf. <span class="bibl">9.30</span>; τὰ ἀναβεβηκότα [[generalities]], <span class="bibl">Sor.2.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">10</span> c. acc., [[surpass]], κάλλει τὴν πᾶσαν διακόσμησιν <span class="bibl">Lyd.<span class="title">Ost.</span>22</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> of things and events, [[come to an end]], [[turn out]], <span class="bibl">Hdt.7.10</span>.θ; ἀπό τινος ἀ. [[result from]], <span class="bibl">X.<span class="title">Ath.</span> 2.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> <b class="b3">ἀ. ἐπὶ καρδίαν</b> [[enter]] into one's heart, of thoughts, <span class="bibl">LXX <span class="title">4 Ki.</span>12.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Je.</span>3.16</span>, <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Cor.</span>2.9</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>24.38</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[come to]], [[pass over to]], ἐς Αεωνίδην ἀνέβαινεν ἡ βασιληΐη <span class="bibl">Hdt.7.205</span>, cf. <span class="bibl">1.109</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[return to the beginning]], of discourse, <span class="bibl">Democr.144a</span>; [[go back]], ἀναβήσεται ἐπὶ τὰς κτίσεις τῶν προγόνων <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Inv.</span>2.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> aor. [[ἀνέβησα]] in causal sense, [[make to go up]], esp. [[put on shipboard]], <span class="bibl">Il.1.143</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.191</span>; so in aor. Med., <b class="b3">νὼ ἀναβησάμενοι</b> [[having taken]] us [[on board]] with them, <span class="bibl">Od.15.475</span>: rare in Prose, <b class="b3">ἄνδρας ἐπὶ καμήλους ἀνέβησε</b> [[he mounted]] men on camels, <span class="bibl">Hdt.1.80</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0179.png Seite 179]] (s. [[βαίνω]]), I. Trans., nur fut. u. aor. ἀναβήσω u. ἀνέβησα, [[hinaufgehen lassen]], bes. ein Schiff besteigen lassen, einschiffen, Il. 1, 144 in tmesi; Pind. P. 4, 191; auch ἄνδρας ἐπὶ καμήλους ἀνέβησε, Männer auf Kameele steigen lassen, Her. 1, 80; Od. 15, 475 νὼ ἀναβησάμενοι steht ächt Homerisch das medium statt des activ. ἀναβήσαντες. – II. Gew. intrans. mit aor. ἀνέβην, fut. ἀναβήσομαι, 1) hinaufgehen, <b class="b2">hinauf steigen,</b> οὐρανόν, ὑπερώια, zum Himmel, zum Söller hinaufsteigen, Il. 1, 497 Od. 18, 302; aber [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει 6, 29 ist so viel als βαίνει ἀνὰ ἀνθρώπους, verbreitet sich unter den Menschen. Daran schließt sich ὀχήματα ἀναβαινειν Plat. Phaed. 113 d, Fahrzeugebesteigen; [[δίφρον]], Eur. Phaeth. frg. 6; ἄνθρωπον Luc. Asin. 51; vgl. Mar. D. 15, 2. Aehnl. ἀναβήσομαι στόλον Pind. P. 2, 62, doch mehr an ἀνάβασιν ἀναβαίνειν, Plat. Rep. VII, 519 b, erinnernd. – Hom. hat auch νεκροῖς ἀναβαίνειν, Il. 10, 493, auf die Todten treten; häufiger εἰς, z. B. ἐλάτην, [[δίφρον]], Il. 14, 287. 16, 657; ἐς [[ἅρμα]], Pind. N. 9, 4; εἰς τὸν οὐρανόν, Plat. Alc. 1, 117 b; ἀν' ὀρσοθύρην Od. 22, 132.Nach Hom. gewöhnlicher ἐπί, z. B. ἐπὶ [[δένδρον]], Her. 4, 22; ἐπὶ τὸ [[ἅρμα]], ἐπὶ τὸν πύργον, ἐπὶ τὰ [[τέγη]], ἡ [[ἄμπελος]] ἀναβαίνει ἐπὶ τὰ δένδρα, Xen. Cyr. 6, 4, 4. 7, 1, 39 Hell. 4, 4, 12 Oec. 19, 18; ἐπὶ τὰς ἁρμαμάξας, Cyr. 3, 1. 33. Am häufigsten a) ἐπὶ τὸν ἵππον, auf's Pferd steigen, sehr oft bei Xen., auch allein ἀναβεβηκότες, die auf's Pferd gestiegen sind, zu Pferde, und so sind auch Vrbdgn, wie ἀναβάντες ἐφ' ἵππων ἤλασαν, Cyr. 3, 3, 27 An. 3, 4, 30, zu nehmen, wo ἐφ' ἵππων zu ἤλασαν gehört. Doch wurde auch passiv. [[ἵππος]] ἀναβεβαμένος ein Pferd genannt, welchesgeritten wird, Xen. Hipp. 1, 4. – b) ἐπὶ τὴν τριήρη, das Schiff besteigen, Xen. Hell. 3, 3, 4; daher allein ἀναβαίνειν, sich einschiffen, An. 5, 9, 14; u. so Hom. Od. 13, 285 ἐς Σιδονίην ἀναβάντες ᾤχοντο; 14, 252 ἀναβάντες ἀπὸ Κρήτης ἐπλέομεν; vgl. unter 2. – c) von Rednern, die Rednerbühne besteigen u. reden, ἐς τὸ [[πλῆθος]], zum Volke, Plat. Apol. 31 c; ἐπὶ τὸ [[βῆμα]], Rep. X, 617 d; am häufigsten vor Gericht auftreten, ἐς τὸ [[δικαστήριον]], Antiph. 6, 21; Plat. Gorg. 486 b; ἐπὶ τὸ δικ., Andoc. 1, 23; Plat. Apol. 40 b Euthyd. 305 c; auch ohne Zusatz, bes. in der an die Zeugen gerichteten Aufforderung, ἀνάβητε, Lys. 1, 29; Is. 2, 34, u. Dem. oft, wo man an das [[βῆμα]] zu denken hat. Auch vom Volke wird gesagt ἀναβαίνει εἰς ἐκκλησίαν, Dem. 25, 20 (die Puyr liegt hoch), u. Polyb. 10, 4, 6, nach Röm. Gebrauche, ἐκ τῆς ἀγορᾶς εἰς τὴν οἰκίανἀναβαίνειν (denn lat. in forum descenditur), wo man es zurückkehren übersetzt. – 2) Bei Landreisen, <b class="b2">hinaufgehen,</b> von der Meeresküste aufwärts in's Innere des Landes, bes. nach Hochasien, Xen. oft, z. B. An. 1, 1, 2; so παρὰ τὸν [[βασιλέα]], Plat. Alc. I, 123 b; Xen. Hell. 1, 4, 2, vgl. 6, 4, 4. Hiermit ist zu vgl. der Gebrauch Homers, die Fahrt der Griechen nach Troja durch ἀνάπλους, ἀνάγειν, ἀναβαίνειν zu bezeichnen, s. Lehrs Aristarch. p. 119; so ἀναβαίνειν z. B. Od. 1, 210. – 3) <b class="b2">anwachsen,</b> zunehmen, vom Flusse, ἐπ' [[ἑκκαίδεκα]] πήχεας, Her. 2, 13, wohin man auch Plat. Rep. IV, 445 c [[ἐνταῦθα]] τοῦ λόγου ἀναβ., soweit in der Rede gekommen sein, ziehen kann; δύο ἀναβεβηκὼς ἔτη τῆς ἐμῆς ἡλικίας, Ach. Tat., zwei Jahre älter als ich. – Ebenso von Krankheiten, zunehmen, Galen.; von Gebäuden, emporsteigen, Plut. Pericl. 13. – 4) übergehen, ἡ τυραννὶς ἀνέβη εἰς τὴν θυγατέρα, auf die Tochter, Her. 1, 109. 7, 205. – 5) sich ereignen, wie sonst [[ἀποβαίνω]]: τὰ πράγματα αὐτῷ ἀνέβη, Her. 7, 10, 8; κακὸν ἀνέβη, Xen. Ath. 2, 17. – 6) Von Pferden und Eseln, bespringen, τὰς θηλέας ἵππους ἀναβαίνοντες, Her. 1, 192, dah. pass. αἱ ἀναβαινόμεναι, die besprungenen. Vgl. ἀναβῆναι τὴν γυναῖκα [[βούλομαι]], Men. bei Zon. u. Moeris.
}}
{{ls
|lstext='''ἀναβαίνω''': παρατ. ἀνέβαινον Ἡρόδ., Λυσ. (πρβλ. βαίνω): μέλλ. -βήσομαι: (περὶ τοῦ ἀορ. α΄ ἴδε κατωτέρω Β): ἀόρ. β΄ ἀνέβην, προστ. ἀνάβηθι, ὑπ. -βῶ, ἀπ. -βῆναι, μετ. -βὰς Ξεν., κτλ.: πρκμ. -βέβηκα: Μέσ., ἀόρ. α΄ -εβησάμην, Ἐπ. γ΄ ἐν. -εβήσετο, ἴδε κατωτέρω Β: - Παθ., ἴδε κατωτέρω ΙΙ. 2. Βαίνω πρὸς τὰ [[ἐπάνω]], [[ἀναβαίνω]] μ. αἰτ. τόπου: οὐρανόν, ὑπερώϊα ἀν., [[ὑπάγω]] [[ἐπάνω]] εἰς τὸν οὐρανόν, εἰς τὰ ὑπερῷα, Ἰλ. Α. 497, Ὀδ. .Σ 301· [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀν., ἀναβαίνει, διαδίδεται μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων Ὀδ. Ζ. 29· συχνότερον δὲ μετὰ ἐμπροθέτου αἰτ., ἀν. ἐς δίφρον Ἰλ. Π. 657· σπαν. ἀν’ ὀρσοθύρην ἀναβ. Ὀδ. Χ. 132· καὶ μεθ’ Ὅμ. συχνότερον μετὰ τῆς προθέσεως ἐπί, ὡς, ἀναβ. ἐπὶ [[οὔρεα]] Ἡρόδ. 1. 131: - σπανίως μετὰ δοτ., νεκροῖς ἀναβ., πατῶ ἐπὶ τῶν νεκρῶν, Λατ. mortuis insultare, Ἰλ. Κ. 493: - μ. αἰτ. συστοίχ., ἀναβ. στόλον, [[ἐξέρχομαι]] εἰς ἐκστρατείαν, Πινδ. Π. 2. 114· ἴδε [[ἀνάβασις]] ΙΙ. ΙΙ. ἰδιαίτεραι χρήσεις τοῦ ῥήματος τούτου: 1) [[ἀναβαίνω]] εἰς [[πλοῖον]], [[ἐπιβαίνω]], [[εἰσέρχομαι]] εἰς [[πλοῖον]], Λατ. conscendere, παρ’ Ὁμ. ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἀπολύτως· ἐς Τροίην ἀναβ., εἰσέρχεσθαι εἰς [[πλοῖον]] διὰ τὴν Τροίαν, Ὀδ. Α. 210· ἀπὸ Κρήτης ἀναβ. Ξ. 252· εἰς ἐλάτην ἀναβ. Ἰλ. Ξ. 287· οὕτω παρ’ Ἡροδ. καὶ Ἀττ.· πρβλ. ἀνὰ Α, [[ἀναβιβάζω]]: 2) [[ἀναβαίνω]] ἐπὶ ἵππου (πρβλ. [[ἀναβάτης]]), ἀν. ἐφ’ ἵππον Ξεν. Κύρ. 4. 1, 7. πρβλ. 7. 1, 3· ἀπολ., ἀναβεβηκώς, ἱππεύσας, ὁ αὐτ.· [[οὕτως]] ἐν τῇ φράσει, ἀναβάντας δ’ ἐφ’ ἵππων ἐλάσαι, τὸ ἀναβάντες πρέπει να ληφθῇ ἀπολύτως, ὁ αὐτὸς Κύρ. 3. 3, 27· ἀν. ἐπὶ τροχόν, [[ἀναβαίνω]] τὸν τροχὸν τοῦ βασανιστηρίου, Ἀντιφῶν 134. 11. β) μετ’ αἰτ. ἀν. ἵππον, [[ἐπιβαίνω]] ἵππου, Θεοπόμπ. Ἱστ. 2: - Παθ., ([[ἵππος]]) ὁ [[μήπω]] ἀναβαινόμενος, ἐφ’ ὃν ἀκόμη δὲν ἔχει ἀναβῇ τις, Ξεν. Ἱππ. 1. 1· ἀναβαθείς, [[ὅταν]] τις ἀναβῇ ἐπ’ αὐτόν, [[αὐτόθι]] 3. 4· ἐν ἵππῳ ἀναβεβαμένῳ, ἔχοντι τὸν ἱππέα ἐπὶ τῶν νώτων, ὁ αὐτ. Ἱππαρχ. 3. 4, πρβλ. 1. 4. 3) ἐπὶ πορειῶν κατὰ ξηράν, [[ἀναβαίνω]] ἐκ τῆς παραλίας εἰς τὴν κεντρικὴν Ἀσίαν, Ἡρόδ. 5. 100, Ξεν.· ἀναβ. παρὰ βασιλέα Πλάτ. Ἀλκ. Ι. 123Β. 4) ἐπὶ ποταμῶν πλημμυρούντων, Ἡρόδ. 2. 13· ἀν. ἐς τὰς ἀρούρας, καταπλημμυρίζω τοὺς ἀγρούς, 1. 193. 5) ἐπὶ ἀναρριχωμένων φυτῶν, [[ἄμπελος]] ἀναβαίνουσα ἐπὶ τὰ δένδρα Ξεν. Οἰκ. 19, 18· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τριχῶν [[κόμης]], ὁ αὐτ. Συμπ. 4. 23. 6) παρ’ Ἀττ., ἀν. ἐπὶ τὸ βῆμα ἢ μόνον ἀναβ., [[ἀνέρχομαι]] εἰς τὸ βῆμα, ἐγείρομαι ἵνα ὁμιλήσω, Λατ. in concionnem ascendere, Δημ. 247. 5., 580, 21., 1461. 22: - [[ἐντεῦθεν]] καὶ ἀν. ἐπὶ ἢ εἰς τὸ [[πλῆθος]], τὸ [[δικαστήριον]], [[ἔρχομαι]] ἐνώπιον τοῦ λαοῦ, [[παρουσιάζομαι]] εἰς τὸ [[δικαστήριον]], Πλάτ. Ἀπολ. 31C, 40Β, Γοργ. 486Β, πρβλ. Ἀριστοφ. Σφ. 963· ἀν. ἐπὶ τὸν ὀκρίβαντα, [[ἀνέρχομαι]] ἐπὶ τῆς σκηνῆς, Πλάτ. Συμπ. 194Β· ἀπολ., ἀνάβαινε Ἀριστοφ. Ἱππ. 149· ἐπὶ μαρτύρων ἐν δικαστηρίῳ, Λυσίας 94. 28. 7) ἐπὶ τοῦ ἄρρενος, [[ἐπιβαίνω]], [[ὀχεύω]], ἵπποι οἱ ἀναβαίνοντες τὰς θηλέας Ἡρόδ. 1. 192, πρβλ. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 317: ἴδε [[ἀναβαδόν]], [[ἀναβάτης]] ΙΙ. ΙΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων καὶ γεγονότων, καταντῶ, τελευτῶ εἴς τι, ὡς τὸ [[ἀποβαίνω]], [[ἐκβαίνω]], Λατ. evenio, Βαλκ. Ἡρόδ. 7. 10, 8· καὶ ἄν τι κακὸν ἀναβαίνῃ ἀφ’ ὧν... πηγάζῃ· ἀλλ’ αἱ νεώτεραι ἐκδ. ἔχουσιν ἀποβαίνῃ, [[ὅπερ]] φαίνεται ὀρθότερον· Ξεν. Ἀθ. Πολ. 2. 17. 2) [[ἔρχομαι]] εἴς τινα ἢ εἴς τι, καταντῶ, ὡς τὸ [[περιέρχομαι]], οὕτω δὴ ἐς Λεωνίδην ἀνέβαινε ἡ [[βασιληΐη]], οὕτω τῷ ὄντι περιήρχετο ἡ βασιλεία εἰς τὸν Λεωνίδαν, Ἡρόδ. 7. 205, πρβλ. 1. 109. IV. [[ὑπάγω]] πρὸς τὰ ἄνω ἢ πρὸς τὰ ἐμπρός· [[ἑπομένως]] προχωρῶ, [[προβαίνω]], ἰδίως ἵνα κάμω λόγον [[περί]] τινος· [[πρός]] τι Ξεν. Ἱππαρχ. 1, 4, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 445C. B. ὁ ἀόρ. ἀνέβησα κεῖται παρὰ ποιηταῖς, ὡς ἀόρ. τοῦ [[ἀναβιβάζω]] μετὰ σημασ. μεταβατικῆς, [[κάμνω]] τινὰ νὰ ἀναβῇ, ἰδίως δὲ σημαίνει, [[ἐπιβιβάζω]] εἰς [[πλοῖον]], Ἰλ. Α. 144, 308. Πινδ. Π. 4, 340· [[ὡσαύτως]] κατὰ μέσ. ἀόρ. ἀναβησάμενοι Ὀδ. Ο. 475· σπάν. ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, ἄνδρας ἐπὶ καμήλους ἀνέβησε, ἀνεβίβασεν ἄνδρας [[ἐπάνω]] εἰς καμήλους, Ἡρόδ. 1. 80.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἀναβήσομαι, <i>ao.2</i> [[ἀνέβην]], <i>pf.</i> ἀναβέβηκα;<br /><b>A.</b> <i>intr.</i><br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i> monter : οὐρανόν IL vers le ciel ; ὑπερώϊα OD aux appartements d’en haut ; [[ἅρμα]] XÉN, [[ἐς]] δίφρον IL sur un char ; [[ἐς]] θαλάμους OD dans la chambre ; <i>abs.</i> monter au lit ; <i>rar. avec le dat.</i> ἀ. νεκροῖς IL fouler les morts sous ses pieds ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> monter à cheval;<br /><b>2</b> monter sur un navire, monter à bord, s’embarquer;<br /><b>3</b> partir pour une expédition à l’intérieur, <i>particul.</i> à l’intérieur de l’Asie ; <i>en gén.</i> remonter dans l’intérieur d’un pays;<br /><b>4</b> (<i>avec ou sans</i> ἐπὶ τὸ [[βῆμα]]) monter à la tribune;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de choses</i> :<br /><b>1</b> monter, s’élever;<br /><b>2</b> <i>en parl. d’événements</i> se produire, arriver ; <i>avec idée de succession</i> parvenir à;<br /><b>B.</b> <i>tr. (à l’ao.</i> ἀνέβησα) faire monter : ἄνδρας ἐπὶ καμήλους HDT des hommes sur des chameaux;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἀναβαίνομαι (<i>ao. 3ᵉ sg.</i> ἀνεβήσατο) <i>m. sign. tr.</i><br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[βαίνω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=aor. [[ἀνέβην]], [[mid]]. aor. ἀνεβήσετο, aor. 1 [[part]]. ἀναβησάμενοι: go up, [[ascend]] (to), οὐρανόν, [[ὑπερώιον]], etc.; [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀνα βαίνει, ‘goes [[abroad]] [[among]]’ men, Od. 6.29; esp. go on [[board]] [[ship]], [[embark]], Il. 1.312 and [[often]], ἐς Τροίην ἀναβημέναι, ‘[[embark]] [[for]] [[Troy]],’ Od. 1.210; trans., aor. 1 [[mid]]., νὼ ἀναβησάμενοι, ‘[[taking]] us on [[board]] [[their]] [[ship]],’ Od. 15.475.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἀναβαίνω]] (ἀναβαίνει; -βαίνων; -βαίνειν: fut. -[[βάσομαι]]: aor. 1. [[ἄμβασε]]; aor. 2. ἀνέβαν; ἀναβαίς coni.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> intrans.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[climb]], go up καὶ τοὶ γὰρ ἀνέβαν sc. to the [[acropolis]] (O. 7.48) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[mount]] (up) ἀναβαὶς δ' εὐθὺς ἐνόπλια χαλκωθεὶς ἔπαιζεν (Turyn: ἀναβὰς codd.) (O. 13.86) τὸ κρατήσιππον γὰρ ἐς ἅρμ' ἀναβαίνων ματέρι καὶ διδύμοις παίδεσσιν αὐδὰν μανύει (N. 9.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> met. εὐανθέα δ' ἀναβάσομαι στόλον ἀμφ ἀρετᾷ κελαδέων (ἡ δὲ μεταφορὰ ἀπὸ [[τῶν]] πλεόντων [[ἡδέως]]. Σ.) (P. 2.62) τέτειχισται δὲ [[πάλαι]] [[πύργος]] ὑψηλαῖς ἀρεταῖς ἀναβαίνειν (sc. τοῖς Αἰακίδαις) (I. 5.45) πότερον δίκᾳ [[τεῖχος]] ὕψιον ἢ σκολιαῖς ἀπάταις ἀναβαίνει ἐπιχθόνιον [[γένος]] [[ἀνδρῶν]], [[δίχα]] μοι [[νόος]] ἀτρέκειαν [[εἰπεῖν]] fr. 213. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> trans., causal, [[make]] to [[embark]] καί ῥά οἱ [[μάντις]] [[Μόψος]] [[ἄμβασε]] στρατὸν [[πρόφρων]] (P. 4.191)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> dór. ἀμβ- Pi.<i>P</i>.4.191<br /><b class="num">• Morfología:</b> [fut. ἀναβάσομαι Pi.<i>P</i>.2.62; aor. sigmático ind. ἄμβᾱσε Pi.<i>P</i>.4.191, ἀνέβησε Hdt.1.80, ἀνέβησαν Th.4.115, subj. ἂν ... βήσομεν <i>Il</i>.1.142-3, ind. med. ἀνεβήσετο <i>Od</i>.23.1, aor. atem. imperat. ἀνάβα <i>SB</i> 9120.12 (I a.C.), ἀνάβηθι Lys.12.24, inf. act. ἀναβῆναι Lys.14.10, subj. ἀναβῶσι X.<i>Cyr</i>.7.5.22, opt. 3<sup>a</sup> sg. analóg. ἀναβαῖ <i>SIG</i> 1180.9 (Cnido), aor. pas. part. ἀναβαθείς X.<i>Eq</i>.3.4; perf. inf. graf. ἀναιβηκέναι <i>PPrincet</i>.16.16 (II a.C.), perf. part. pas. ἀναβεβαμένος X.<i>Eq.Mag</i>.3.4; plusperf. ἀνεβεβήκεε Hdt.1.84, ἀνεβεβήκεσαν Hdt.7.6]<br /><b class="num">A</b> de pers. y seres vivos<br /><b class="num">I</b> c. ac. de dirección o prep. y ac. o abs.<br /><b class="num">1</b> en gener. [[subir]], [[ascender]] οὐρανὸν Οὔλυμπόν τε <i>Il</i>.1.497, φερέοικος ... ἂμ φυτὰ βαίνῃ Hes.<i>Op</i>.571, cf. <i>Ascens.Is</i>.2.9, εἰς χορὸν ἄστρων Nonn.<i>D</i>.35.337, εἰς ἐλάτην <i>Il</i>.14.287, ἐς δίφρον <i>Il</i>.16.657, ἀν' ὀρσοθύρην <i>Od</i>.22.132, ἐπὶ τὰ ὑψηλότατα τῶν ὀρέων Hdt.1.131, τέττιγες ... ἐπὶ τὸν [[δάκτυλον]] Arist.<i>HA</i> 556<sup>b</sup>19, εἰς τὸ ὄρος <i>Eu.Marc</i>.3.13, εἰς τὴν οἰκίαν <i>BGU</i> 22.29, ἐς ἀργυρόκυκλον ἀπήνην Nonn.<i>D</i>.20.124<br /><b class="num">•</b>c. παρά y ac. en maldiciones ἀναβαῖ ... πὰ [[Δάματρα]] πεπρημένα que suba al lado de Deméter, abrasada</i>, <i>GDI</i> 3536.19 (Cnido), cf. <i>SIG</i> 1180.9 (Cnido)<br /><b class="num">•</b>[[subir]] a [[ciudad]] o construcciones en terrenos elevados, [[ir]] Πέργαμονδ' ἀνέβα ταλαπείριον ἄ τα Ibyc.1(a).8, εἰς Ἱεροσόλυμα <i>Eu.Matt</i>.20.18, cf. I.<i>BI</i> 2.40, εἰς τὸ ἱερόν <i>Eu.Luc</i>.18.10, εἰς τὴν πόλιν <i>PLond</i>.3.1170.ue.46 (III a.C.), εἰς τὸ Σαραπιῆν <i>PPar</i>.47.19, εἰς θεάτρον Hermog.<i>Prog</i>.1<br /><b class="num">•</b>a la tribuna ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] D.18.66<br /><b class="num">•</b>de ahí [[subir a hablar]] ante el pueblo, los jurados, Ar.<i>V</i>.963, D.21.205, <i>Proem</i>.56, cf. Ar.<i>Eq</i>.149, ἀ. εἰς τὸ πλῆθος hablar ante el pueblo</i> Pl.<i>Ap</i>.31c, ἀ. ἐπὶ τὸ [[δικαστήριον]] hablar ante el tribunal</i> Pl.<i>Ap</i>.40b, cf. <i>Grg</i>.486b, <i>Euthd</i>.305c, ἐπὶ τὸν τροχόν subir a la rueda del tormento</i> Antipho 5.40<br /><b class="num">•</b>abs. [[subir]] ἀνάβαινε [[δεῦρο]] Ar.<i>V</i>.1341 ref. a los peldaños de la casa, ἄμβατε ποττὰν μάδδαν subid, venid por la comida</i> Ar.<i>Ach</i>.732, ἐτοῖμον καταβάντι μὴ ἀναβῆναι es inexorable para quien baja no subir</i> (del Hades), Anacr.36.12<br /><b class="num">•</b>gener. [[subir]], [[ir hacia arriba]], [[ascender]] ἀναβαίνοντες μὲν τὰ γόνατα πονοῦμεν Arist.<i>Pr</i>.882<sup>b</sup>25, a un lugar cualquiera καὶ σπούδασον ἀναβῆναι ἵνα τὰ ἐπιδόσιμα δοθῇ <i>PPetaus</i> 26.15, cf. 27.20, 39.15, <i>POxy</i>.2719.7, ὥστε ... τὸ πνεῦμα σου ... ἀναβαίνειν de suerte que ... (por la visión mística) ascienda tu espíritu</i>, <i>PMag</i>.4.629.<br /><b class="num">2</b> en rel. c. barcos [[subir a bordo]], [[embarcarse]] ἐπὶ τὰς ναῦς Th.4.44, esp. abs. ἐς Τροίην ἀναβήμεναι embarcarse para Troya</i>, <i>Od</i>.1.210, ἀναβάντες ἀπὸ Κρήτης <i>Od</i>.14.252<br /><b class="num">•</b>fig. ἀναβάσομαι στόλον iniciaré una navegación</i> Pi.<i>P</i>.2.62.<br /><b class="num">3</b> en rel. c. caballos [[montar]] ἀναβὰς ἐπὶ τὸν ἵππον montando a caballo</i> X.<i>Cyr</i>.4.1.7, ἀναβάντας δ' ἐφ' ἵππων X.<i>Cyr</i>.3.3.27, ἀναβῆναι τὸν ἵππον Theopomp.Hist.1<br /><b class="num">•</b>pas. ἐν ἵππῳ ἀναβεβαμένῳ en un caballo montado</i> X.<i>Eq.Mag</i>.3.4, (ἵππος) ὁ μήπω ἀναβαινόμενος (caballo) nunca montado</i> X.<i>Eq</i>.1.1<br /><b class="num">•</b>abs. X.<i>Cyr</i>.7.1.3.<br /><b class="num">4</b> [[marchar tierra adentro]], [[adentrarse]] en el continente, esp. desde la costa al Asia Central, Persia ἀνέβαινον χειρὶ πολλῇ Hdt.5.100, cf. X.<i>An</i>.1.1.2, τῶν ἀναβεβηκότων παρὰ βασιλέα Pl.<i>Alc</i>.1.123b<br /><b class="num">•</b>fig. [[remontarse]] ἐπειδὴ [[ἐνταῦθα]] ἀναβεβήκαμεν τοῦ λόγου una vez que hemos llegado a este punto de la discusión</i> Pl.<i>R</i>.445c.<br /><b class="num">5</b> del macho [[montar]], [[cubrir]] οἱ μὲν ἀναβαίνοντες τὰς θηλέας los sementales</i> Hdt.1.192, ἀναβῆναι τὴν γυναῖκα [[βούλομαι]] Ar.<i>Fr</i>.329, cf. Moer.3, Luc.<i>Asin</i>.51, ἐπὶ τὴν γυναῖκα Luc.<i>Asin</i>.52, [[Ἁβρότονον]] ... δύνασαί τ' ἀναβαίνειν Men.<i>Pc</i>.484, del ganado ἀναβαίνουσιν οὐκ ἄλογον ἡδονὴν διώκοντες Ph.1.651.<br /><b class="num">6</b> de peces [[salir]], [[emerger]] τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον el primer pez que salga, cógelo</i>, <i>Eu.Matt</i>.17.21.<br /><b class="num">II</b> c. ac. y dat. [[superar]], [[sobrepasar]] ἥλιον κάλλει καὶ δυνάμει τὴν πᾶσαν διακόσμησιν ἀναβεβηκότα Lyd.<i>Ost</i>.22<br /><b class="num">•</b>c. gen. δύο ἀναβεβηκὼς ἔτη τῆς ἡλικίας τῆς ἐμῆς Ach.Tat.1.7.1.<br /><b class="num">III</b> c. dat. fig. [[flotar sobre]], [[proteger]] ισιην φιλῖ σε καὶ ἀναβαίνι ... τῷ φιλοπολίτῃ Isis (?) te ama y protege, a ti que amas a tu ciudad</i>, <i>POxy</i>.41.5 (III/IV a.C.).<br /><b class="num">IV</b> adv. sobre el part. de perf. [[ἀναβεβηκότως]] q.u.<br /><b class="num">B</b> de inanimados y plantas, tb. de abstr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[subir]], [[crecer]] de ríos, esp. del Nilo, Hdt.2.13, <i>PPetr</i>.2.13.11.1 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>de otras cosas, del θυμός de una persona, Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.242.20<br /><b class="num">•</b>del humo [[subir]], [[elevarse]] LXX <i>Ex</i>.19.18<br /><b class="num">•</b>de una construcción, Plu.<i>Per</i>.13.<br /><b class="num">2</b> [[subir a]], [[inundar]] ποταμοῦ ἀναβαίνοντος ἐς τὰς ἀρούρας Hdt.1.193.<br /><b class="num">3</b> astrol. [[ascender]] Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.23, Palch. en <i>Cat.Cod.Astr</i>.6.63.8.<br /><b class="num">II</b> de ciertas plantas [[trepar]] Thphr.<i>HP</i> 8.3.2, [[ἄμπελος]] ἀναβαίνουσα μὲν ἐπὶ τὰ δένδρα X.<i>Oec</i>.19.18<br /><b class="num">•</b>[[crecer]], [[brotar]] ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι <i>Eu.Matt</i>.13.7<br /><b class="num">•</b>de las patillas, X.<i>Smp</i>.4.23.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>de abstr. [[correr hacia arriba]], [[crecer]], [[extenderse]] φάτις ἀνθρώπους ἀναβαίνει ἐσθλή <i>Od</i>.6.29, ζητούντων τε αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἀνέβη φάσις <i>Act.Ap</i>.21.31<br /><b class="num">•</b>[[pasar a]] ἐς Λεωνίδην ἀνέβαινε ἡ βασιληίη Hdt.7.205<br /><b class="num">•</b>ref. a los pensamientos πᾶν [[ἀργύριον]], ὃ ἐὰν ἀναβῇ ἐπὶ καρδίαν LXX 4<i>Re</i>.12.5, διὰ τί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ...; <i>Eu.Luc</i>.24.38, cf. <i>Act.Ap</i>.7.23<br /><b class="num">•</b>de plegarias [[subir]], [[llegar a]] αἱ προσευχαί σου ... ἀνέβησαν ... [[ἔμπροσθεν]] τοῦ Θεοῦ <i>Act.Ap</i>.10.4.<br /><b class="num">2</b> [[suceder]], [[resultar]] ἢν ... ἀναβαίνῃ βασιλέϊ τὰ πρήγματα Hdt.7.10θ, κακόν X.<i>Ath</i>.2.17, ἐξ οὖ μοι [ἀ] νέβαινεν ἔχειν ... χρηστὰς τὰς ἐλπίδας <i>PLeit</i>.7.13 (III a.C.).<br /><b class="num">3</b> fig. [[avanzar]], [[progresar]], [[perfeccionarse]] ἀναβεβηκυίας ... ἐπιστήμης Simp.<i>in Ph</i>.15.34.<br /><b class="num">4</b> fig. τὰ ἀναβεβηκότα generalidades</i> op. exposiciones κατὰ μέρος Sor.96.26.<br /><b class="num">C</b> med. [[volver]], [[regresar]] Democr.B 144a, ἀναβήσεται ἐπὶ τὰς κτίσεις τῶν προγόνων Hermog.<i>Inu</i>.2.2 (p.110).<br /><b class="num">D</b> factitivo en aor. sigmático [[hacer embarcar]], [[embarcar]] Μόψος ἄμβασε στρατόν Pi.<i>P</i>.4.191, en v. med. νὼ ἀναβησάμενοι habiéndonos hecho subir a bordo</i>, <i>Od</i>.15.475<br /><b class="num">•</b>[[hacer montar]] ἄνδρας ἐπ' αὐτὰς (καμήλους) ἀνέβησε Hdt.1.80.<br /><b class="num">E</b> part. subst. como n. propio Ἀναβαίνων antiguo n. del río Meandro, Plu.<i>Fluu</i>.9.1.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ἀνά]] and the [[base]] of [[βάσις]]; to go up ([[literally]] or [[figuratively]]): [[arise]], [[ascend]] (up), [[climb]] (go, [[grow]], [[rise]], [[spring]]) up, [[come]] (up).
}}
{{Thayer
|txtha=([[imperfect]] ἀνέβαινον ἀναβήσομαι ἀναβέβηκα; 2nd aorist [[ἀνέβην]], participle ἀναβάς, [[imperative]] ἀνάβα ἀνάβηθι Lachmann), plural ἀνάβατε (for R G ἀνάβητε) L T Tr (WH; cf. WH s Appendix, p. 168{b}); Winer's Grammar, § 14,1h.; (Buttmann, 54 (47); from Homer down); the Sept. for עָלָה;<br /><b class="num">a.</b> to go up, [[move]] to a [[higher]] [[place]], [[ascend]]: a [[tree]] ([[ἐπί]]), [[ἐπί]]), [[εἰς]]), G Tr [[text]]; Tdf.); [[εἰς]] τό [[ὄρος]], [[εἰς]] τό [[ὑπερῷον]], [[εἰς]] [[τόν]] οὐρανόν, [[εἰς]] [[τόν]] οὐρανόν is omitted, [[but]] to be supplied, in ἀναβέβηκα [[πρός]] [[τόν]] πατέρα, ἀναβεβηκέναι [[εἰς]] [[τόν]] οὐρανόν, [[who]] [[have]] penetrated the [[heavenly]] mysteries: [[οὐδείς]] ἦν ἐν οὐρανῷ; [[but]] the [[expression]] ἀναβέβηκεν is used [[because]] [[none]] [[but]] Christ could [[get]] [[there]] [[except]] by ascending. Accordingly [[εἰ μή]] refers [[merely]] to the [[idea]], [[involved]] in ἀναβέβηκεν of a [[past]] [[residence]] in [[heaven]]. Cf. Meyer (or Westcott) at the [[passage]]) Used of travelling to a [[higher]] [[place]]: [[εἰς]] [[Ἱεροσόλυμα]], [[εἰς]] τό [[ἱερόν]], ἀναβάς restored by L T Tr [[text]] WH for R G ἀναβοήσας), etc.; or the [[place]] [[alone]] is mentioned from [[which]] ([[ἀπό]], ἐκ) the [[ascent]] is made: to [[rise]], [[mount]], be borne up, [[spring]] up: of a [[fish]] [[swimming]] up, Theophrastus, hist. [[plant]]. 8,3, and [[Hebrew]] עָלָה); of things [[which]] [[come]] up in [[one]]'s [[mind]] (Latin suboriri): ἀναβαίνειν ... [[ἐπί]] [[τήν]] καρδίαν or ἐν τῇ [[καρδία]], ἀνέβη [[ἐπί]] [[τήν]] καρδίαν it came [[into]] his [[mind]] i. e. he resolved, followed by an infinitive), [[after]] the [[Hebrew]] אֶל־לֵב עָלָה, Buttmann, 135 (118)). Of messages, prayers, deeds, brought up or reported to [[one]] in a [[higher]] [[place]]: [[προσαναβαίνω]], [[συναναβαίνω]]).
}}
{{grml
|mltxt=(Α [[ἀναβαίνω]])<br /><b>βλ.</b> [[ανεβαίνω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀναβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]]· (αντί αορ. αʹ βλ. παρακ. Β), αόρ. βʹ [[ἀνέβην]], παρακ. -[[βέβηκα]] — Μέσ. αόρ. αʹ <i>-εβησάμην</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>-εβήσετο</i>, βλ. παρακ. Β·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[ανεβαίνω]], [[ανηφορίζω]], [[πηγαίνω]] προς τα πάνω, με αιτ. τόπου, σε Όμηρ.· [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει, η [[φήμη]] ακολουθεί τους ανθρώπους, σε Ομήρ. Οδ.· με πρόθ., ἀν. ἐς [[δίφρον]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἀν. ἐπὶ [[οὔρεα]], σε Ηρόδ.· με δοτ., [[ποδοπατώ]], [[ποδοβολώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· με σύστ. αντ., <i>ἀν. στόλον</i>, [[εξέρχομαι]] σε [[εκστρατεία]], σε Πίνδ.<br /><b class="num">II.</b> Ειδικές χρήσεις:<br /><b class="num">1.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλοίο]], [[εισέρχομαι]], [[επιβαίνω]], σε Όμηρ.· <i>ἐς Τροίην ἀν</i>., [[εισέρχομαι]] σε [[πλοίο]] για τη [[Τροία]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ανεβαίνω]] σε [[πλάτη]] αλόγου, <i>ἀν. ἐφ' ἵππον</i>, <i>ἐφ' ἵππου</i>, σε Ξεν.· απόλ., <i>ἀναβεβηκώς</i>, επιβιβασμένος, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[πορεία]] στην [[ξηρά]], [[ανεβαίνω]] από τα παράλια στην Κεντρική Ασία, σε Ηρόδ., Ξεν.· πρβλ. [[ἀνάβασις]] I. 2.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για ποτάμια, [[φουσκώνω]], [[αυξάνω]], σηκώνομαι, σε Ηρόδ.· ἂν ἐς [[τὰς]] ἀρούρας, [[υπερχειλίζω]] την [[ξηρά]], στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> στην Αττ., ἀν. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] ή <i>ἀναβαίνειν</i> μόνο του, [[ανέρχομαι]] στο [[βήμα]], σε Δημ.· <i>ἀν. ἐπὶ</i> ή εἰς τὸ [[πλῆθος]], τὸ [[δικαστήριον]], [[έρχομαι]] ενώπιον του λαού, [[παρουσιάζομαι]] στο δικαστήριο, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> λέγεται για πράγματα και γεγονότα, [[καταλήγω]], αποδεικνύομαι, [[τελειώνω]], όπως το [[ἀποβαίνω]], [[ἐκβαίνω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]] σε, [[καταντώ]], <i>εἴς τινα</i>, στον ίδ. <b>Β.</b> Ο αόρ. αʹ <i>ἀνέβησα</i> χρησιμοποιείται ως αόρ. του [[ἀναβιβάζω]] με μεταβατική [[σημασία]], κάνω κάποιον να ανέβει, [[ιδίως]] [[επιβιβάζω]] σε [[πλοίο]], σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ.· ομοίως Μέσ., <i>ἀνεβήσετο</i>, σε Ομήρ. Οδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναβαίνω:''' поэт. тж. [[ἀμβαίνω]]<br /><b class="num">1)</b> всходить, подниматься или влезать (τι Hom., Xen., εἴς или ἔς τι Hom., Plat., Plut., Arst., и ἐπί τι Xen., Arst., Dem.): ἀ. ἐπὶ τὸν ἵππον или ἐφ᾽ ἵππον Xen. садиться на коня; [[ἵππος]] ἀναβαινόμενος или ἀναβεβαμένος Xen. лошадь под всадником, т. е. верховая;<br /><b class="num">2)</b> подниматься, вздыматься: ἢν ἐπ᾽ [[ἑκκαίδεκα]] πήχεας ἀναβῇ ὁ [[ποταμός]] Her. если уровень реки поднимается на 16 пехиев; ἀναβαινόντων τῶν ἔργων Plut. когда воздвигались строения;<br /><b class="num">3)</b> всходить на ложе, ложиться в постель: καθεῦδ᾽ ἀναβάς Hom. улегшись, он уснул;<br /><b class="num">4)</b> садиться на корабль: ἀναβάντες ἐπέπλεον Hom. или ἔπλεον Xen. погрузившись на судно (или суда), они поплыли; ἐς Τροίην ἀ. Hom. отправляться на кораблях в Трою; ἀ. ἀπὸ Κρήτης Hom. отплывать от (берегов) Крита;<br /><b class="num">5)</b> (sc. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]]) выступать с речью: ἀ. εἰς τὸ [[πλῆθος]] Plat. говорить публично;<br /><b class="num">6)</b> являться, приходить (ἐπὶ или εἰς τὸ [[δικαστήριον]] Plat.; εἰς ἐκκλησἰαν Dem.; εἰς τὴν οἰκίαν Polyb.): ἀνάβητε τούτων μάρτυρες Lys. пусть придут свидетели этого;<br /><b class="num">7)</b> отправляться (преимущ. от побережья вглубь страны) (ἐς τοὺς Βακτρίους Her.; ἐς τὴν Λυκίαν Thuc.): ἀναβεβηκότες [[παρά]] τινα Plat. отправившиеся к кому-л.;<br /><b class="num">8)</b> ступать (по чему-л.), топтать, попирать (νεκροῖς Hom.);<br /><b class="num">9)</b> доходить, достигать: ὁ ποταμὸς ἀναβαίνει ἐς τὰς ἀρούρας Her. река залила пашни; [[ἐπειδὴ]] [[ἐνταῦθα]] ἀναβεβήκαμεν τοῦ λόγου Plat. поскольку мы в своей беседе дошли до этого;<br /><b class="num">10)</b> переходить: ἀναβῆναι ἔς τινα Her. (о царской власти) перейти к кому-л.;<br /><b class="num">11)</b> происходить, совершаться: ἀ. [[ἀπό]] τινος Xen. быть последствием чего-л.; ἢν μὲν τῇ σὺ λέγεις ἀναβαίνῃ τὰ πρήγματα Her. если дела закончатся так, как ты говоришь; [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει ἐσθλή Hom. среди людей идет добрая слава (о ком-л.);<br /><b class="num">12)</b> (о животных) покрывать (τὰς θηλέας Her.);<br /><b class="num">13)</b> сажать: ἀ. ἄνδρας ἐπὶ καμήλους Her. (приказывать) посадить людей на верблюдов; νὼ ἀναβησάμενοι Hom. посадив нас обоих (на корабль).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to go up, [[mount]], to go up to, c. acc. loci, Hom.; [[φάτις]] ἀνθρώπους ἀναβαίνει a [[report]] goes up [[among]] men, Od.; with a prep., ἀν. ἐς [[δίφρον]] Il.; ἀν. ἐπὶ [[οὔρεα]] Hdt.:—c. dat. to [[trample]] on, Il.:— c. acc. cogn., ἀν. στόλον to go up on an [[expedition]], Pind.<br /><b class="num">II.</b> Special usages:<br /><b class="num">1.</b> to [[mount]] a [[ship]], go on [[board]], [[embark]], Hom.; ἐς Τροίην ἀν. to [[embark]] for [[Troy]], Od., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[mount]] on [[horseback]], ἀν. ἐφ' ἵππον, ἐφ' ἵππου Xen.; absol., ἀναβεβηκώς [[mounted]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> of [[land]]-journeys, to go up from the [[coast]] [[into]] Central [[Asia]], Hdt., Xen.; cf. [[ἀνάβασις]] 1. 2.<br /><b class="num">4.</b> of rivers, to [[rise]], Hdt.; ἀν. ἐς τὰς ἀρούρας to [[overflow]] the fields, Hdt.<br /><b class="num">5.</b> in [[attic]], ἀν. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]], ἀν. ἐπὶ τὸ [[βῆμα]], [[alone]], to [[mount]] the [[tribune]], Dem.; ἀν. ἐπὶ ἀν. ἐπὶ [[πλῆθος]], τὸ [[δικαστήριον]] to [[come]] [[before]] the [[people]], [[before]] the [[court]], Plat.<br /><b class="num">III.</b> of things and events, to [[come]] to an end, [[turn]] out, like [[ἀποβαίνω]], [[ἐκβαίνω]], Hdt., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[come]] to, [[pass]] [[over]] to, εἴς τινα Hdt.<br />B. aor1 ἀνέβησα is used as aor. to [[ἀναβιβάζω]] in causal [[sense]], to make to go up, esp. to put on shipboard, Il., Pind.; so mid. ἀνεβήσετο Od.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：¢naba⋯nw 安那-白挪<br />'''詞類次數'''：動詞（81）<br />'''原文字根'''：向上-步 相當於： （[[סָלַק]]&#x200E; / [[עָלָה]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：上去，上升，生養，往上冒，上，上來，長起來，升到，升，爬進去，爬，起意；由（[[ἀνά]]）*=上）與（[[βάσις]]）=腳步）組成；而 （[[βάσις]]）出自（[[βαθύς]]）X*=行走）。這字描寫往上去，如：上山（ 太5:1）；上耶路撒冷去（因為耶路撒冷建造在山上； 太20:17）；禱告上達於神（和合本譯為：達到； 太10:4）；沒有人升過天（ 約3:13）。<br />'''同義字'''：1） （[[ἀναβαίνω]]）上去 2） （[[ἀνέρχομαι]]）上升 3） （[[ἐμβαίνω]]）步入 4） （[[ἐπιβαίνω]]）走上去 5） （[[προσαναβαίνω]]）更往上升<br />'''出現次數'''：總共（80）；太（9）；可（9）；路（9）；約（15）；徒（18）；羅（1）；林前（1）；加（2）；弗（3）；啓（13）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 上（19） 太14:32； 太20:17； 可10:32； 路9:28； 路18:10； 路19:28； 約2:13； 約5:1； 約7:14； 約11:55； 徒3:1； 徒8:31； 徒10:9； 徒11:2； 徒15:2； 徒21:12； 徒21:15； 徒25:1； 徒25:9；<br />2） 上來（8） 太3:16； 約12:20； 啓7:2； 啓11:7； 啓11:12； 啓13:1； 啓13:11； 啓17:8；<br />3） 上去（7） 可15:8； 約1:51； 約7:8； 約7:10； 約7:10； 約21:11； 徒18:22；<br />4） 我們上（3） 太20:18； 可10:33； 路18:31；<br />5） 往上冒（3） 啓9:2； 啓14:11； 啓19:3；<br />6） 長起來（2） 太13:7； 可4:7；<br />7） 升（2） 約3:13； 徒2:34；<br />8） 升到（2） 約6:62； 啓8:4；<br />9） 上了（2） 太5:1； 路5:19；<br />10） 他們上來（1） 啓20:9；<br />11） 升上的（1） 弗4:10；<br />12） 他們⋯去（1） 路2:42；<br />13） 上⋯去（1） 路2:4；<br />14） 他⋯上來（1） 可1:10；<br />15） 他⋯上（1） 太14:23；<br />16） 上去⋯罷（1） 約7:8；<br />17） 我是⋯上去的（1） 加2:2；<br />18） 你上到⋯來（1） 啓4:1；<br />19） 他們⋯升（1） 啓11:12；<br />20） 我⋯上（1） 加2:1；<br />21） 他⋯上去（1） 徒20:11；<br />22） 他升上（1） 弗4:9；<br />23） 他們⋯上來（1） 徒8:39；<br />24） 我⋯升上（1） 約20:17；<br />25） 有人上去（1） 徒21:31；<br />26） 就長起來（1） 可4:32；<br />27） 到（1） 可6:51；<br />28） 爬（1） 路19:4；<br />29） 長（1） 可4:8；<br />30） 他上（1） 可3:13；<br />31） 走（1） 太15:29；<br />32） 釣上來的（1） 太17:27；<br />33） 起（1） 路24:38；<br />34） 爬進去（1） 約10:1；<br />35） 要升到（1） 羅10:6；<br />36） 曾想（1） 林前2:9；<br />37） 我上（1） 徒24:11；<br />38） 已升到（1） 徒10:4；<br />39） 就上（1） 徒1:13；<br />40） 起意（1） 徒7:23；<br />41） 既升上（1） 弗4:8
}}