View source for πέλμα

{{LSJ1
|Full diacritics=πέλμα
|Medium diacritics=πέλμα
|Low diacritics=πέλμα
|Capitals=ΠΕΛΜΑ
|Transliteration A=pélma
|Transliteration B=pelma
|Transliteration C=pelma
|Beta Code=pe/lma
|Definition=ατος, τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[sole of the foot]], Hippon ap.Menon.<span class="title">Iatr.</span> 11.30, <span class="bibl">LXX <span class="title">Es.</span>4.17</span> (<span class="bibl">13.13</span>), <span class="title">PMag.Par.</span> 1.320, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span> 14.3</span>, <span class="bibl">Artem.5.81</span>; of camels, <span class="bibl">Hdn.4.15.3</span>; but τὰ [[πέλματα τῶν δακτύλων]] = [[fingertips]], <span class="bibl">Alex.Aphr. <span class="title">Pr.</span>1.46</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[sole of the shoe]], Hp.<span class="title">Mochl.</span>32, <span class="bibl">Aen.Tact.31.4</span>, <span class="bibl">Herod. 7.116</span>, Nic.<span class="title">Fr.</span>85.6, <span class="bibl">Plb. 12.6.4</span>; συάγρεα πέλματα <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>692.18</span> (iii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[stalk]] of apples and pears, <span class="title">Gp.</span> 10.25.1.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0551.png Seite 551]] τό, die Sohle am Fuße, Sp.; von Kameelen sagt Hdn. 4, 15, 8 [[μάλιστα]] ἔχουσαι ἁπαλὰ τὰ πέλματα; Medic.; auch am Schuh, τῶν ὑποδημάτων, Pol. 12, 6, 4; Eratosth. bei Pol. 7, 90 u. a. Sp. – In Geopon. auch der Stiel an der Birne u. dem Apfel. – Uebb. das Aeußerste von einer Sache, Sp.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br />plante des pieds.<br />'''Étymologie:''' [[πέλω]].
}}
{{elnl
|elnltext=πέλμα -ατος, τό zool (van een voet of een schoen).
}}
{{elru
|elrutext='''πέλμα:''' ατος τό подошва (τῶν ὑποδημάτων Polyb.).
}}
{{grml
|mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[κάτω]] στηρικτική [[επιφάνεια]] [[κάθε]] ποδιού που εκτείνεται από την [[πτέρνα]] ώς τα δάκτυλα, η [[πατούσα]] («ηὐδόκουν φελεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ πρὸς σωτηρίαν Ἰσραήλ», ΠΔ)<br /><b>2.</b> το [[κάτω]] [[μέρος]] του υποδήματος, η [[σόλα]] («τοὺς Λοκροὺς εἰς τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβάλλοντας γῆν», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(οικοδ.)</b> η [[βάση]] μιας κολόνας κατασκευασμένης από οπλισμένο [[σκυρόδεμα]], αλλ. πέδιλο<br /><b>2.</b> [[πλάκα]] με την οποία εδράζεται στο [[δάπεδο]] μια [[μηχανή]]<br /><b>3.</b> [[εσωτερικός]] [[πάτος]] που μπαίνει σε [[υπόδημα]]<br /><b>4.</b> η [[κάτω]] [[επιφάνεια]] του ποδιού ή της οπλής τών ζώων<br /><b>5.</b> μεταλλικό [[στέλεχος]] που μοιάζει με το [[πέλμα]] του ποδιού ανθρώπου και χρησιμεύει για χειρισμό ενός μοχλού με το [[πόδι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[κονίστρα]] ή η [[πλατεία]] του ιπποδρόμου ή του αμφιθεάτρου<br /><b>2.</b> [[έδαφος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>πέλ</i>-<i>μα</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δέρ</i>-<i>μα</i>, [[έρμα]]) ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>pel</i>- «[[περιτυλίγω]], [[περικαλύπτω]]» και συνδέεται με: αγγλοσαξ. <i>filmen</i>, λατ. <i>pellis</i> «[[δέρμα]]» (με [[επίθημα]] -<i>η</i>-), αρχ. ισλδ. <i>fjall</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>fel</i>, -<i>lles</i>. Ο τ. συνδέεται πιθ. με τη λ. [[πέλτη]]].
}}
{{ls
|lstext='''πέλμα''': τό, τὸ [[ὑποκάτω]] τοῦ ποδὸς [[μέρος]], ἡ «πατοῦνα», Αἰλ. π. Ζ. 14. 3, Ἀρτεμίδ. 4. 24., 5. 81· τὰ π. τῶν δακτύλων Ἀλεξ. Ἀφρ. Προβλ. 1. 46· ἐπὶ καμήλων, Ἡρῳδιαν. 4. 15. 2) τὸ [[κάτω]] δέρμα τοῦ ὑποδήματος, «πατοῦνα», Ἱππ. Μοχλ. 858, Πολύβ. 12. 6, 4, πρβλ. Νίκ. παρ’ Ἀθην. 370Α. ΙΙ. ὁ [[μίσχος]] τῶν μήλων καὶ [[ἀπίων]], Γεωπ. 10. 25, 1. ΙΙΙ. ἡ [[κονίστρα]] ἢ ἡ [[πλατεῖα]] τοῦ ἱπποδρομίου ἢ τοῦ ἀμφιθεάτρου, Λεόντ. Κύπρ. 1716Β, Χρον. Πασχ. 208, Μαλαλ. 175, 10. (Ἡ [[ἐτυμολογία]] [[ἀμφίβολος]]).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[sole of the foot or shoe]] (Hippon., Hp., LXX, hell.).<br />Compounds: As 2. member in <b class="b3">βαθύ-</b>, <b class="b3">δί-</b>, <b class="b3">μονό-πελμος</b> (AP, Edict. Diocl.).<br />Derivatives: From it <b class="b3">κατα-πελματόομαι</b> to [[be soled]] (LXX), [[πελματίζω]] [[to sole]] (pap. VIp), [[to sleek the soles]] (Anon. on EM 659, 43).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [804] <b class="b2">*pel-</b> [[hide]]<br />Etymology: Formation like [[δέρμα]] and other full-grade verbal nouns with <b class="b3">μα-</b>suffix, with a westgerm. word for [[skin]], [[pellicle]] mainly formally identical: OS [[filmen]], OFris. [[filmene]], OS. [[æger-felma]] [[pellicle of an egg]]. Beside it, in suffix quite deviating, other words for [[skin etc]] like Lat. [[pellis]] (s. <b class="b3">πελλο-φόρος</b> [[pellarius]] Gloss.), Germ., e.g. OHG [[fel]], [[-lles]], all prob. with [[n-]]suffix as several ablauting Slav. and Balt. words, e.g. Russ. [[plená]], Lith. <b class="b2">plėnė̃</b>. Different again e.g. Lith. <b class="b2">plėvė̃</b> [[fine thin skin]]. From Greek one might also consider <b class="b3">ἐρυσί-πελας</b> n. [[name of a skin-disease]] (s. v.); so [[πέλμα]]: [[πέλας]] like [[δέρμα]]: [[δέρας]]? A corresponding primary verb is however inknown. -- Further, partly unselected and uncertain material w. lit. in WP. 2, 58f., Pok. 803f., W.-Hofmann s. [[pellis]]; morpholog. speculations in Specht Ursprung 141 a. 182. Cf. [[πέλτη]], also [[ἐπίπλοον]] and [[σπολάς]].
}}
{{FriskDe
|ftr='''πέλμα''': {pélma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Sohle am Fuß oder Schuh]] (Hippon., Hp., LXX, hell. u. sp.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied in βαθύ-, δί-, [[μονόπελμος]] (''AP'', ''Edict''. ''Diocl''.).<br />'''Derivative''': Davon [[καταπελματόομαι]] [[besohlt werden]] (LXX), [[πελματίζω]] [[besohlen]] (Pap. VI<sup>p</sup>), [[die Sohle glätten]] (Anon. zu ''EM'' 659, 43).<br />'''Etymology''': Bildung wie [[δέρμα]] und andere hochstufige Verbalnomina mit μα-Suffix, mit einem westgerm. Wort für [[Haut]], [[Häutchen]] in der Hauptsache formal identisch: ags. ''filmen'', afries. ''filmene'', ags. ''æger''-''felma'' [[Eihäutchen]]. Daneben, im Suffix ganz abweichend, andere Wörter für [[Haut]], [[Häutchen]], [[Fell]] wie lat. ''pellis'' (wozu πελλοφόρος [[pellarius]] Gloss.), germ., z.B. ahd. ''fel'', -''lles'', alle wohl mit ''n''-Suffix wie mehrere damit ablautende slav. und balt. Wörter, z.B. russ. ''plená'', lit. ''plėnė̃''. Noch anders z. B. lit. ''plėvė̃'' [[feine dünne Haut]]. Aus dem Griech. kommt noch in Betracht [[ἐρυσίπελας]] n. ‘N. einer Hautkrankheit’ (s. d.); somit [[πέλμα]]: [[πέλας]] wie [[δέρμα]]: [[δέρας]]? Ein entsprechendes primäres Verb ist indessen nicht bekannt. — Weiteres, z. T. ungesichtetes und unsicheres Material m. Lit. bei WP. 2, 58f., Pok. 803f., W.-Hofmann s. ''pellis''; morphologische Spekulationen bei Specht Ursprung 141 u. 182. Vgl. [[πέλτη]], auch [[ἐπίπλοον]] und [[σπολάς]].<br />'''Page''' 2,499-500
}}