View source for πόνος

{{LSJ1
|Full diacritics=πόνος
|Medium diacritics=πόνος
|Low diacritics=πόνος
|Capitals=ΠΟΝΟΣ
|Transliteration A=pónos
|Transliteration B=ponos
|Transliteration C=ponos
|Beta Code=po/nos
|Definition=ὁ, ([[πένομαι]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[work]], esp. [[hard work]], [[toil]], in Hom. mostly of the [[toil]] of [[war]], [[μάχη]]ς πόνος = the [[toil]] of [[battle]], <span class="bibl">Il.16.568</span>; [[πόνος]] alone = [[μάχη]], <span class="bibl">6.77</span>, <span class="bibl">Od.12.117</span>, al.; [[πόνον ἔχειν]] = [[μάχεσθαι]], <span class="bibl">Il.6.525</span>, cf. <span class="bibl">13.2</span>, al.; ἀνδράσι δυσμενέεσσι π. καὶ δῆριν ἔθεντο <span class="bibl">17.158</span>; π. ἀνδρῶν <span class="bibl">Thgn.987</span>; πόνοι Ἐνυαλίου <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>6(5).54</span>; <b class="b3">ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ ὁ πολέμαρχος διαφθείρεται</b> in this [[struggle]] (at [[Marathon]]), <span class="bibl">Hdt.6.114</span>; ἐν τοῖσι Τρωϊκοῖσι π. <span class="bibl">Id.9.27</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> generally, [[toil]], [[labour]], ἐπεὶ παύσαντο πόνου <span class="bibl">Il.1.467</span>, al.; <b class="b3">πόνον ὀρνίθεσσι τιθείη</b> [[cause]] [[toil]] to them, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>470</span>; <b class="b3">πόνον λαβόντας</b> [[incur]]ring [[toil]], <span class="bibl">Hdt.7.24</span>; π. παρέχειν μανθάνοντι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 526c</span>; [[μάταιος]] πόνος = [[labour]] [[in vain]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ti.</span>40d</span>; οἱ κατὰ τὰ σώματα π. <span class="bibl">Id.<span class="title">Plt.</span>294e</span>; π. συνεχής <span class="bibl">Democr.241</span>; πολλῷ π. <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>509</span>; μετὰ πολλοῦ π. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>230a</span>; σὺν π. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>9.6</span>; οὐ μακρῷ π. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>75</span>; ἄνευ π. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.6.22</span>; <b class="b3">ἔχει πόνον πολύν</b> [[involve]]s much [[trouble]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span> 1216</span> (also εἰνάλιον πόνον ἐχοίσας βαθύν σκευᾶς = when the [[tackle]] [[labour]]s in the depths of the sea, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.79</span>): pl., π. ἑκούσιοι <span class="bibl">Democr.240</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of special kinds of labour, [[bodily]] [[exertion]], [[exercise]], στρατιωτικοὶ π. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.3.9</span>; of [[exertion]]s in the games, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>305</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.1</span>, [[l]].<span class="bibl">4(3).47</span>, etc.; <b class="b3">γυμνάσια... νεανιᾶν</b> (prob.) πόνον the [[scene]] of [[youthful]] [[labour]]s, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>211</span> (lyr.); εἰναλίοισι πόνοισι <span class="bibl">Theoc.21.39</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[work]], [[task]], [[business]], ἐπεὶ π. ἄλλος ἔπειγεν <span class="bibl">Od.11.54</span>; [[enterprise]], [[undertaking]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>864</span> (lyr.), etc. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[implement]]s for [[labour]], [[stock-in-trade]], οὗτος τοῖς ἁλιεῦσιν ὁ πᾶς πόνος <span class="bibl">Theoc.21.14</span>; <b class="b3">καὶ πόνος ἐντὶ θάλασσα</b> the sea is their [[workshop]], <span class="bibl">Mosch.<span class="title">Fr.</span>1.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[stress]], [[trouble]], [[distress]], [[suffering]], <span class="bibl">Il.19.227</span>; Τρώεσσι πόνον καὶ κήδε' ἔθηκεν <span class="bibl">21.525</span>; ἦ μὴν καὶ π. ἐστὶν . . <span class="bibl">2.291</span>; <b class="b3">ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ</b>, of a [[storm]], <span class="bibl">Hdt.7.190</span>; ὁ Μηδικὸς [πόνος] the [[trouble]] from the [[Medes]], <span class="bibl">Id.4.1</span>; παῦροι ἐν πόνῳ πιστοί <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.78</span>: freq. in Trag., πόνος πόνῳ πόνον φέρει <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>866</span> (lyr.); πόνον ἔχειν <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>232</span> (lyr.), etc.: in plural, [[suffering]]s, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>66</span>, <span class="bibl">328</span>, etc.; [[πόνους πονεῖν]] (cf. [[πονέω]] <span class="bibl">B.1.2</span>); διά τινα πόνους ἔχειν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span> 975</span> (lyr.); also of [[disease]], κατέβαινεν ἐς τὰ στήθη ὁ π. <span class="bibl">Th.2.49</span>; πλευρᾶς πόνοι καὶ θώρακος καὶ ἥπατος Dsc.1.2; <b class="b3">ἰσχίων πόνοις καὶ πλευρᾶς</b> ib. 73. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[pain]], esp. [[physical pain]], δύο π. ἅμα γενομένων, μὴ κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον, ὁ σφοδρότερος ἀμαυροῖ τὸν ἕτερον <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>2.46</span>, cf. Erot. [[sub verbo|s.v.]] [[πόνοι]], Gal.17(2).699; π. ἐν κεφαλῇ Hp.Acut.(Sp.) 40; ἐς τὰ ἄρθρα πόνοι <span class="bibl">Id.<span class="title">Aph.</span>4.44</span>,<span class="bibl">45</span>, cf. <span class="bibl">Sor.1.27</span>, al.; π. ἐς ἀμφοτέρας κνήμας <span class="bibl">Hp. <span class="title">Epid.</span>1.26</span>.γ, cf. δ, al., <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ge.</span>34.25</span>; distinguished from [[λύπη]] (pain in general), <span class="bibl">Alex.Aphr.<span class="title">Quaest.</span>125.33</span>; but sometimes = [[λύπη]], <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Ep.</span>3p.65U.</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sent.Vat.</span>4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>442</span>, Phld.<span class="title">Mus.</span>p.72K. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> anything produced by [[work]], a [[work]], <b class="b3">μελισσᾶν τρητὸς πόνος</b>, of [[honey]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.54</span>; ὑψηλὸς τεκτόνων π. <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>357</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1570</span>; <b class="b3">ὁ ἐμὸς ὠδίνων πόνος</b>, the [[fruit]] of my [[birth]]-[[pain]]s, of a [[child]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>30</span>; so, <b class="b3">πόνον ὀρταλίχων ὀλέσαντες</b>, i.e. the [[nestling]]s, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>54</span> (anap.); τοὺς ἡμετέρους πόνους = the [[fruit]]s of our [[labour]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.6.9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[Πόνος]] = [[Ponos]], personified as son of [[Eris]], <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>226</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0680.png Seite 680]] ὁ, [[Arbeit]]; bes. mühsame, ermattende Anstrengung, auch Drangsal, Noth, bes. des Kampfes; Aristarch. erkl. überall bei Hom. [[ἔργον]], bes. [[ἔργον]] πολεμικόν, vgl. Schol. zu Il. 5, 667. 6, 72. 13, 2; μάχης, Il. 16, 568; auch allein [[πόνος]] = [[μάχη]], 6, 77. 12, 348. 356. 13, 344. 17, 158 Od. 12, 117 u. sonst; πόνον ἔχειν = μάχεσθαι, Il. 6, 525; καὶ ὀϊζύν, 13, 2. 15, 416; Hes. Sc. 305. 310; u. so ist auch zu nehmen ὥς κε ἀναπνεύσωσι πόνοιο, Il. 15, 235, [[πότε]] κέν τις ἀναπνεύσειε πόνοιο, 19, 227, u. πᾶσι δ' ἔθηκε πόνον, 21, 525, obwohl es hier u. in andern Stellen mehr »Kummer und Noth« bedeutet; [[ἄνευθε]] πόνου καὶ ἀνίης, Od. 7, 192; πόνον τιθέναι τινί, Einem Noth, Drangsal bereiten, Hes. O. 472; Pind. παῦροι ἐν πόνῳ πιστοί, N. 10, 78, u. oft in der Bdtg Unglück, Mühsal; er nennt den Fischfang [[εἰνάλιος]] [[πόνος]], P. 2, 79; πέπρακται [[τοὔργον]] οὐ μακρῷ πόνῳ, Aesch. Prom. 75; πόνον παρέχειν τινί, Einem Noth machen, Pers. 319; u. oft für [[Noth]], [[Leiden]], σῶν [[ὑπερστένω]] πόνων Prom. 66, τῶνδέ σ' ἐκλῦσαι πόνων 326, u. oft in diesem Stücke; [[πόνος]] [[περισσός]] ἐστι τἀν Ἅιδου σέβειν, Soph. Ant. 776; [[πόνος]] πόνῳ πόνον φέρει, Ai. 853; ὃς τόνδε κἄμ' ἔσωσας ἐκ πολλῶν πόνων, aus vielem Mühsal, Leid, El. 1348; Herakles sagt ὅσους πονήσας καὶ διεξελθὼν πόνους, Phil. 1405; τὸ ζῆν μὴ [[καλῶς]], [[μέγας]] [[πόνος]], Eur. Hec. 378, u. oft; πόνον πολὺν ἔχει τοῦτο, Ar. Pax 1182; πόνους ἔχειν διά τινα, Eccl. 975. – Kampfmühe, Her. 6, 114. 8, 89; [[ἔνθα]] δὴ [[πόνος]] τε καὶ ἀγὼν [[ἔσχατος]] ψυχῇ πρόκειται, Plat. Phaedr. 247 b; καὶ κίνδυνοι, Alc. II, 142 b; πολὺν ἔχουσαι πόνον, viel Noth habend, Phaedr. 248 b; μετὰ πολλοῦ πόνου, Soph. 230 a; ἀναλίσκων καὶ χρήματα καὶ πόνους καὶ διατριβάς, Rep. VIII, 561 a; πάντων τῶν κατὰ τὰ σώματα πόνων, körperliche Anstrengungen, Polit. 294 e; auch von gymnastischen Uebungen, Arist. Nic. eth. 1, 6, 4; vgl. τοὺς ἐπὶ τὰ γυμνάσια καὶ πόνους ἰόντας, Plat. Legg. I, 646 c. – Bei Thuc. 2, 49 Krankheit; – Xen. An. 7, 6, 9 τοὺς ἡμετέρους πόνους ἔχει, er hat den Ertrag, Gewinn unserer Anstrengung; so nennt Pind. P. 6, 54 den Honig μελισσᾶν τρητὸς [[πόνος]]; u. Aesch. Ag. 54 die Jungen δεμνιοτήρη πόνον ὀρταλίχων, wie ὠδίνων π. Eur. Phoen. 30, τεκτόνων Or. 1570.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I. 1</b> peine, fatigue, travail fatigant : πόνον τιθέναι τινί <i>ou</i> πόνον τίθεσθαι IL occasionner du travail à qqn, lui donner de la peine ; <i>poét.</i> effort <i>ou</i> fatigue du combat, combat : πόνον ἔχειν IL <i>c.</i> μάχεσθαι, combattre ; <i>p. ext.</i> toute œuvre difficile;<br /><b>2</b> ce qui est produit par le travail ; οἱ πόνοι les fruits des travaux;<br /><b>II.</b> peine, souffrance :<br /><b>1</b> [[souffrance physique]];<br /><b>2</b> souffrance morale.<br />'''Étymologie:''' [[πένομαι]].
}}
{{elnl
|elnltext=πόνος -ου, ὁ [~ πένομαι] moeite, inspanning:. πόνον τιθέναι moeite bezorgen Hes. Op. 470; πολλῷ πόνῳ met veel inspanning Aeschl. Pers. 509; πόνος ἄλλος ἔπειγε een andere taak drong Od. 11.54; τὸ σφήκωμ’ ἔχει πόνον πολύν de bevestiging heeft veel werk moeite gekost Aristoph. Pax 1216; ἄνευ πόνου zonder moeite Xen. Mem. 2.6.22; περὶ πάτρης ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο voor hun vaderland gaan zij de inspannende strijd met vijanden aan Il. 17.158; στρατιωτικοὺς πόνους φέρειν krijgsinspanningen verdragen Xen. Cyr. 3.3.9; ἐπ’ εἰναλίοισι πόνοισιν na onze inspanningen op zee Theocr. Id. 21.39. werk (als product of vrucht van inspanning):. τεκτόνων πόνος werk van timmerlieden Eur. Or. 1570; τὸν ἐμὸν ὠδίνων πόνον de vrucht van mijn barenspijnen Eur. Phoen. 30; ὁ δὲ τοὺς ἡμετέρους πόνους ἔχει hij plukt de vruchten van onze inspanningen Xen. An. 7.6.9. ellende:. Τρώεσσι πόνον καὶ κήδε’ ἔθηκεν hij bezorgde de Trojanen ellende en verdriet Il. 21.525; τίνα πόλις πονεῖ πόνον; welke ellende maakt de staat door? Aeschl. Pers. 682; διά τοι σὲ πόνους ἔχω om jou lijd ik smarten Aristoph. Eccl. 971. geneesk. fysieke pijn:. πόνοι ἐς ἀμφοτέρας κνήμας pijnen in beide onderbenen Hp. Epid. 1.26.3; κατέβαινεν ἐς τὰ στήθη ὁ πόνος de pijn zakte af naar de borststreek Thuc. 2.49.3. personif. ὁ Πόνος, zoon van Eris. Hes. Th. 226.
}}
{{elru
|elrutext='''πόνος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[труд]], [[работа]], [[усилие]], [[напряжение]]: μετὰ [[πολλοῦ]] πόνου Plat. и μαχρῷ πόνῳ Aesch. с большим трудом; πόνον τίθεσθαι Hom. или παρέχειν τινί Plat. заставлять кого-л. трудиться, доставить кому-л. хлопоты; τετραπλάσιον πόνον ἀναλίσκειν ἐπί τινι Plat. затрачивать вчетверо больше труда на что-л.; μηδένα πόνον [[λαβών]] Her. не затрачивая никакого труда; οἱ κατὰ τὰ σώματα πόνοι Plat. телесные напряжения, физический труд;<br /><b class="num">2</b> [[дело]], [[занятие]]: π. [[ἄλλος]] ἔπειγεν Hom. другое дело звало (меня); [[ἐνάλιος]] π. Pind. рыболовство; π. ὁ μὴ φοβῶν Soph. дело, не сопряженное с опасностями;<br /><b class="num">3</b> [[тягота]], [[забота]] (στρατιωτικοὶ πόνοι Xen.): π. πόνῳ πόνον φέρει погов. Soph. одна забота порождает другую;<br /><b class="num">4</b> [[страдание]], [[мучение]], [[мука]], [[боль]], [[скорбь]] (π. καὶ κήδεα Hom.): πόνους πονεῖν Soph. испытывать страдания;<br /><b class="num">5</b> [[заболевание]], [[болезнь]]: ἐν οὐ πολλῷ χρόνῳ κατέβαινεν ἐς τὰ στήθη ὁ π. Thuc. за короткое время болезнь спускалась в грудную полость;<br /><b class="num">6</b> [[плод трудов]], [[произведение]]: μελισσᾶν π. Pind. = τὸ [[μέλι]]; τεκτόνων π. Soph. = ἡ [[οἰκία]]; τοὺς πόνους τινὸς ἔχειν Xen. пользоваться плодами чужих трудов;<br /><b class="num">7</b> [[битва]], [[бой]] (π. καὶ [[νεῖκος]] Hom.): ἔχειν πολὺν πόνον Hom. вести большое сражение; ἐν [[τούτῳ]] τῷ πόνῳ ὁ [[πολέμαρχος]] διαφθείρεται Her. в этом-то сражении убит (был) полемарх.
}}
{{Autenrieth
|auten=labor, [[toil]], especially of the [[toil]] of [[battle]], Il. 6.77; [[frequently]] implying [[suffering]], [[grievousness]], ‘a [[grievous]] [[thing]],’ Il. 2.291; [[hence]] joined [[with]] [[ὀιζύς]], κήδεα, [[ἀνίη]], Il. 13.2, Φ, Od. 7.192.
}}
{{Slater
|sltr=[[πόνος]] (-ος, -ῳ, -ον; -οι, -ων, -οις, -ους.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[labour]], [[trial]] [[ἔχει]] δ' ἀπάλαμον βίον τοῦτον ἐμπεδόμοχθον μετὰ τριῶν τέταρτον πόνον (O. 1.60) εὐθυμιᾶν τε [[μέτα]] καὶ πόνων (O. 2.34) τοὶ δ' ἀπροσόρατον ὀκχέοντι πόνον (O. 2.67) [πόνων (coni. Er. Schmid: βωμῶν, βωμῷ codd.) (O. 10.25) ] εἰ δὲ σὺν πόνῳ [[τις]] εὖ πράσσοι (O. 11.4) τελεύτασέν τε πόνους Δαναοῖς (P. 1.54) πέμψε δ' [[Ἑρμᾶς]] [[χρυσόραπις]] διδύμους υἱοὺς ἐπ ἄτρυτον πόνον i. e. the [[voyage]] of the [[Argo]] (P. 4.178) ἔλπετο δ' [[οὐκέτι]] οἱ κεῖνόν γε πράξασθαι πόνον i. e. of [[ploughing]] [[with]] the bulls of Aietes (P. 4.243) πόνων δ' οὔ [[τις]] ἀπόκλαρός ἐστιν (P. 5.54) εἰ [[γάρ]] [[τις]] ἐσλὰ πέπαται μὴ σὺν [[μακρῷ]] πόνῳ (P. 8.73) πόνων δὲ καὶ μαχᾶν [[ἄτερ]] οἰκέοισι (P. 10.42) ἀλλ' [[ἐπεὶ]] ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο (P. 12.18) [[ἄριστος]] εὐφροσύνα πόνων κεκριμένων [[ἰατρός]] (N. 4.1) εἰ [[πόνος]] ἦν, τὸ τερπνὸν [[πλέον]] πεδέρχεται (N. 7.74) χρεῖαι δὲ παντοῖαι [[φίλων]] [[ἀνδρῶν]]. τὰ μὲν ἀμφὶ πόνοις ὑπερώτατα (N. 8.42) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται [[σύν]] τε δίκᾳ, τελέθει πρὸς [[γῆρας]] αἰὼν [[ἡμέρα]] (N. 9.44) “παῦροι δ' ἐν πόνῳ πιστοὶ βροτῶν καμάτου μεταλαμβάνειν” (N. 10.78) “Αἴαντα, λαῶν ἐν πόνοις ἔκπαγλον Ἐνυαλίου” (I. 6.54) πρὸ πόνων δέ κε μεγάλων Δαρδανίαν ἔπραθεν (Pae. 6.89) ἐμοὶ δὲ τοῦτ[ον δ]ιέδω[κ.ν] ἀθάνατον πόνον (Π&#774;{S}: πορον Π: sc. of creating [[poetry]]) Πα. 7B. 22. ]γὰρ [[ἐπῆν]] [[πόνος]] (Pae. 8.88) κεῖνοι [[γάρ]] τ' ἄνοσοι καὶ ἀγήραοι πόνων τ ἄπειροι fr. 143 [[νέων]] δὲ μέριμναι σὺν πόνοις ἑλισσόμεναι [[δόξαν]] εὑρίσκοντι fr. 227. esp., of [[athletic]] [[effort]], ἀμφ' ἀρεταῖσι [[πόνος]] δαπάνα τε μάρναται (O. 5.) 15. [[ἐπεί]] οἱ [[τρεῖς]] ἀεθλοφόροι πρὸς [[ἄκρον]] ἀρετᾶς [[ἦλθον]], οἵ τε πόνων ἐγεύσαντο (N. 6.24) Οὐλία [[παῖς]] [[ἔνθα]] νικάσαις δὶς ἔσχεν Θεαῖος εὐφόρων λάθαν πόνων (N. 10.24) ἀμφότερον δαπάναις τε καὶ πόνοις (I. 1.42) καὶ ματρόθε Λαβδακίδαισιν σύννομοι πλούτου διέστειχον τετραοριᾶν πόνοις (I. 3.17) τόλμᾳ γὰρ εἰκὼς θυμὸν ἐριβρεμετᾶν θηρῶν λεόντων ἐν πόνῳ (I. 4.47) μὴ φθόνει κόμπον τὸν ἐοικότ' ἀοιδᾷ κιρνάμεν ἀντὶ πόνων (I. 5.25) εἰ [[γάρ]] [[τις]] ἀνθρώπων δαπάνᾳ τε χαρεὶς καὶ πόνῳ πράσσει θεοδμάτους ἀρετὰς (I. 6.11) γλυκύ τι δαμωσόμεθα καὶ μετὰ πόνον (I. 8.8) [[fig]]., [[ἅτε]] γὰρ ἐννάλιον πόνον ἐχοίσας βαθὺ σκευᾶς ἑτέρας i. e. of [[catching]] [[fish]] (P. 2.79) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[work]], [[that]] [[upon]] [[which]] [[one]] labo<abbr title="Illegible text in print source">†</abbr>rs μελισσᾶν ἀμείβεται τρητὸν πόνον i. e. [[honeycomb]] (P. 6.54) πόνοι χορῶν[ ]εες τ' ἀοιδαί Δ. 3. 16, cf. [[χαρίεντα]] δ' [[ἕξει]] πόνον χώρας [[ἄγαλμα]] (N. 3.12)
}}
{{StrongGR
|strgr=from the [[base]] of [[πένης]]; [[toil]], i.e. (by [[implication]]) [[anguish]]: [[pain]].
}}
{{Thayer
|txtha=πόνου, ὁ ([[πένομαι]] ([[see]] [[πένης]])), from Homer down, the Sept. for עָמָל, יְגִיעַ, etc., labor, [[toil]];<br /><b class="num">1.</b> equivalent to [[great]] [[trouble]], [[intense]] [[desire]]: [[ὑπέρ]] τίνος (genitive of [[person]]), has ζῆλον (cf. Lightfoot at the [[passage]])).<br /><b class="num">2.</b> [[pain]]: [[κόπος]], at the [[end]].)
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> οδυνηρό [[αίσθημα]] που οφείλεται σε έντονο ερεθισμό τών αισθητικών ή κεντρομόλων νευρικών απολήξεων, σωματικό [[άλγος]] από [[νόσημα]] και γενικά από ανώμαλη [[κατάσταση]] ενός μέρους του ζωικού οργανισμού (α. «[[πόνος]] στην [[καρδιά]]» β. «δύο πόνων ἅμα γενομένων, μὴ κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον, ὁ σφοδρότερος ἀμαυροῑ τὸν ἕτερον», Ιπποκρ.)<br /><b>2.</b> [[θλίψη]], [[στενοχώρια]] (α. «από τον πόνο που το λογισμό μου θολώνει», Παλαμ.<br />β. «[[πόνος]] πόνῳ πόνον φέρει», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[διακαής]] ερωτική [[επιθυμία]], [[καημός]] (α. «μέ συνεπήρε ο [[πόνος]]... κι αρπαχτικά τήν [[πιάνω]] και τήν φίλησα», Κρυστ.<br />β. «ἄνοιξον, ἀσπάζου με<br />διά τοί σε πόνους ἔχω», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οι πόνοι</i><br />τα βάσανα, οι ψυχικές ταλαιπωρίες<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ιατρ.</b> [[εμπειρία]] σχετιζόμενη με [[κάκωση]] ή άλλον τύπο βλάβης του σώματος, [[εμπειρία]] που εξασφαλίζει την [[αποφυγή]] βλαπτικών παραγόντων και [[έτσι]] συντελεί στην [[προστασία]] του οργανισμού<br /><b>2.</b> [[αίσθημα]] συμπάθειας, [[οίκτος]], συμπόνοια<br /><b>3.</b> (συν. με ειρωνική [[έννοια]]) ιδιαίτερο [[ενδιαφέρον]] («[[τώρα]] σέ πήρε ο [[πόνος]] για τον [[πατέρα]] σου»)<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οι πόνοι</i><br />οι [[ωδίνες]] του τοκετού<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[καθένας]] με τον πόνο του» — [[καθένας]] σκέφτεται τα δικά του βάσανα<br /><b>6.</b> <b>παροιμ.</b> α) «[[ξένος]] [[πόνος]] όνειρο» — τα [[ξένα]] δυστυχήματα [[είναι]] σαν να μην υπάρχουν<br />β) «όποιος κρύβει τον πόνο του [[πάει]] με δαύτον<br />όσοι που δεν εξωτερικεύουν τη [[λύπη]] τους φθείρονται από αυτήν<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κοπιώδης]] [[εργασία]], [[κόπος]], [[μόχθος]] («Θρῄκην περάσαντες... πολλῷ πόνῳ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> ο [[κόπος]] της μάχης<br /><b>3.</b> η [[μάχη]] («ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ ὁ [[πολέμαρχος]] [Καλλίμαχος] διαφθείρεται», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> [[γυμναστικός]] [[αγώνας]]<br /><b>5.</b> [[καταβολή]] πνευματικής προσπάθειας, [[διανοητικός]] [[κόπος]]<br /><b>6.</b> [[ασχολία]], δουλειά («[[σῶμα]] γάρ... κατελείπομεν [[ἡμεῖς]] ἄκλαυτον καὶ ἄθαπτον, [[ἐπεὶ]] [[πόνος]] [[ἄλλος]] ἔπειγεν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>7.</b> [[εγχείρημα]], [[επιχείρηση]]<br /><b>8.</b> τα χρήσιμα για [[εργασία]] εφόδια<br /><b>9.</b> ο [[τόπος]] όπου ασκεί [[κάποιος]] το [[επάγγελμα]]<br /><b>10.</b> [[οτιδήποτε]] παράγεται με [[εργασία]], [[έργο]]<br /><b>11.</b> (με ειδ. σημ.) [[τέκνο]] («ἣ δὲ τὸν ἑμὸν ὠδίνων πόνον μαστοῖς ὑφεῖτο», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>12.</b> (σε [[προσωποποίηση]]) <i>ὁ Πόνος</i><br />μυθικό [[πρόσωπο]], [[γιος]] της Έριδος<br /><b>13.</b> <b>στον πληθ.</b> τα οφέλη από την [[εργασία]], τα κέρδη<br /><b>14.</b> <b>φρ.</b> α) «πόνον τίθημί τινι»<br />i) [[βάζω]] κάποιον σε κόπο<br />ii) [[παρακινώ]] κάποιον σε [[μάχη]]<br />β) «πόνον [[λαμβάνω]]» — καταπονούμαι<br />γ) «πόνον ἔχω»<br />i) (για [[έργο]]) [[απαιτώ]] την [[καταβολή]] κόπου<br />ii) [[μάχομαι]]<br />δ) «[[εἰνάλιος]] [[πόνος]]» — ο [[μόχθος]] της αλιείας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. έχει σχηματιστεί από την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>πον</i>-της ρίζας του ρ. [[πένομαι]] (<b>βλ.</b> και λ. [[πένομαι]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πόνος:''' ὁ ([[πένομαι]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> [[εργασία]], [[ιδίως]], κοπιαστική [[εργασία]], Λατ. [[labor]], σε Όμηρ.· [[συνήθως]] λέγεται για πόλεμο, μάχης [[πόνος]], ο [[κόπος]] της μάχης, και [[πόνος]] ([[μόνος]] του), = [[μάχη]], <i>πόνον ἔχειν = μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ὁ Μηδικὸς [[πόλεμος]], ο [[πόλεμος]] με τους Μήδους, σε Ηρόδ.· <i>οἱ Τρωικοὶ πόνοι</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[κόπος]], [[μόχθος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για σωματικές ασκήσεις, [[εξάσκηση]], σε Ευρ., Ξεν.· [[ἐνάλιος]] [[πόνος]], δηλ. [[αλιεία]], σε Πίνδ.<br /><b class="num">4.</b> [[έργο]], [[εργασία]], [[ασχολία]], [[ἐπεὶ]] [[πόνος]] [[ἄλλος]] ἔπειγεν, σε Ομήρ. Οδ., Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[εργαλείο]] για χειρωνακτική [[εργασία]], [[απόθεμα]] για [[εμπόριο]], σε Θεόκρ.· [[πόνος]] ἐστὶ [[θάλασσα]], η [[θάλασσα]] είναι το εργαστήριό τους, σε Μόσχ.<br /><b class="num">II.</b> οι συνέπειες του κόπου, [[δυστυχία]], στενοχώρια, [[πόνος]], [[άλγος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> οτιδήποτε παράγεται με [[εργασία]], [[έργο]], τρητὸς μελισσᾶν [[πόνος]], λέγεται για [[μέλι]], σε Πίνδ.· <i>τοὺς ἡμετέρους πόνους</i>, καρποί των κόπων μας, σε Ξεν.<br /><b class="num">IV.</b><i>Πόνος</i>, μυθολογικό [[πρόσωπο]], [[γιος]] της Έριδας, σε Ησίοδ.
}}
{{ls
|lstext='''πόνος''': ὁ, (ἴδε [[πένομαι]])· ― [[ἐργασία]], [[μάλιστα]] βαρεῖα, [[κόπος]], Λατ. labor, παρ’ Ὁμ. τὰ πλεῖστα ἐπὶ τοῦ κόπου τῆς μάχης, μάχης π., ὁ [[ἀγών]], ὁ [[κόπος]] τῆς μάχης, Ἰλ. Π. 568· καὶ μόνον [[πόνος]] = [[μάχη]], Ἰλ. Ζ. 77, Ὀδ. Μ. 117, κτλ.· πόνον ἔχειν = μάχεσθαι, Ἰλ. Ζ. 525, Ν. 2, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 305, κτλ.· οὕτω, π. ἀνδρῶν Θέογν. 987· π. Ἐνυαλίου Πινδ. 6. (5), 80· ἐν τούτῳ τῷ π. ὁ [[πολέμαρχος]] διαφθείρεται, ἐν [[ταύτῃ]] τῇ μάχῃ (τοῦ Μαραθῶνος), Ἡρόδ. 6. 114· ([[ἀλλά]], ἐν τούτῳ τῷ π., ἐπὶ τρικυμίας, ὁ αὐτ. 7. 190)· ὁ Μηδικὸς π., [[μάχη]] πρὸς τοὺς Μήδους, ὁ αὐτ. 4. 1· ἐν τοῖσι Τρωικοῖσι π. ὁ αὐτ. 9. 27. 2) [[καθόλου]], [[κόπος]], [[μόχθος]], [[ἐπεὶ]] παύσαντο πόνου Ἰλ. Α. 468, κ. ἀλλ.· πόνον τίθημί τινι, [[ἀναγκάζω]] τινὰ νὰ κοπιάσῃ, τὸν βάλλω εἰς κόπον, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 468, πρβλ. Ἰλ. Φ. 525· π. θέσθαι τινὶ Ρ. 158· π. λαμβάνειν = πονέεσθαι Ἡρόδ. 7. 24 παρέχειν Πλάτ. Πολ. 526C· π. [[μάταιος]], [[κόπος]] [[μάτην]] γινόμενος, ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 40D· οἱ κατὰ τὰ σώματα π. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 294Ε· πολλῷ π. Αἰσχύλ. Πέρσ. 509· μετὰ πολλοῦ π. Πλάτ. Σοφ. 230Α· σὺν π. Ξεν. Κυν. 9. 6· οὐ μακρῷ π. Αἰσχύλ. Πρ. 75· [[ἄνευ]] π. Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 22· πόνον πολὺν ἔχει, ἀπαιτεῖ πολὺν κόπον, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1216. 3) ἐπὶ ἰδιαιτέρων εἰδῶν σωματικῶν μόχθων, στρατιωτικοὶ π. Ξέν. Κύρ. 3. 3, 9· [[ἐνάλιος]] π., δηλ. [[ἁλιεία]], Πινδ. Π. 2. 144· παρὰ Πινδ. [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τῶν ἐν τοῖς ἀγῶσι κόπων, Ν. 4. 1, Ι. 4. 79 (3. 65), κτλ.· γυμνάσια... νεανίαν πόνον, γυμνάσια... νεανικῶν κόπων, Εὐρ. Ἑλ. 209 ([[ἔνθα]] ὁ Nauck ἀναγινώσκει νεανιᾶν). 4) [[ἔργον]], [[ἀσχολία]], [[ἐπεὶ]] [[πόνος]] [[ἄλλος]] ἔπειγε Ὀδ. Λ. 54, πρβλ. Σοφ. Φιλ. 864, κτλ. 5) τὰ εἰς ἐργασίαν χρήσιμα κεφάλαια κτλ., [[οὗτος]] ὁ τοῖς ἁλιεῦσιν ὁ πᾶς [[πόνος]] Θεόκρ. 21. 14· καὶ [[πόνος]] ἐντὶ [[θάλασσα]], ἡ [[θάλασσα]] [[εἶναι]] τὸ [[ἐργαστήριον]] αὐτῶν, Μόσχ. 5. 10· πρβλ. [[ἄθλημα]]. ΙΙ. τὰ ἐπακόλουθα τοῦ κόπου, [[δυστυχία]], [[στενοχωρία]], [[πόνος]], [[ἄλγος]], Ἰλ. Τ. 227, Φ. 725· ἦ μὴν καὶ π. ἐστίν..., Β. 291· παῦροι ἐν πόνῳ πιστοὶ Πινδ. Ν. 10. 147· ἀκολούθως [[συχνάκις]] παρ’ Ἀττ., [[πόνος]] πόνῳ πόνον φέρει Σοφ. Αἴ. 866· πόνον ἔχειν Σοφ. Ο. Κ. 233, κτλ.· ἐν τῷ πληθ., πόνοι, παθήματα, Αἰσχύλ. Πρ. 66, 326. κτλ.· πόνους πονεῖν (πρβλ. [[πονέω]] Β. Ι. 2)· πόνους ἔχειν διά τινα Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 976· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ σωματικοῦ πόνου προερχομένου ἐκ νόσου, κατέβαινεν ἐς τὰ στήθη ὁ π. Θουκ. 2. 49· ἐς τὰ ἄρθρα πόνοι Ἱππ. Ἀφ. 4. 44 καὶ 45· πλευρᾶς, θώρακος πονοι, κτλ., ἴδε Foës. Oec. Hipp. ΙΙΙ. πᾶν ὅ,τι δι’ ἐργασίας γίνεται, [[ἔργον]] τρητὸς μελισσᾶν π., ἡ κηρύθρα τοῦ μέλιτος, Πινδ. Π. 6, τέλ.· [[μέγας]] πλούτου π. (ἕτεροι: [[πόρος]]) Αἰσχύλ. Πέρσ. 751· ὑψηλὸς τεκτόνων π. ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 372, πρβλ. Εὐρ. Ὀρ. 1570· ὁ ἐμὸς ὠδίνων π., ἐπὶ τέκνου, ὁ αὐτ. ἐν Φοιν. 30· οὕτω, πόνον ὀρταλίχων ὀλέσαντες, δηλ. τοὺς νεοσσοὺς, Αἰσχύλ. Ἀγ. 54· τοὺς ἡμετέρους π., τοὺς καρποὺς τῶν ἡμετέρων κόπων, Ξεν. Ἀν. 7. 6, 9. IV. Πόνος, μυθικὸν [[πρόσωπον]], υἱὸς τῆς Ἔριδος, Ἡσ. Θεογ. 226.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πόνος]], ὁ, [[πένομαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[work]], esp. [[hard]] [[work]], [[toil]], Lat. [[labor]], in Hom. [[mostly]] of war, μάχης π. the [[toil]] of [[battle]], and π. [[alone]] = [[μάχη]], πόνον ἔχειν, = μάχεσθαι, Il.; ὁ Μηδικὸς π. [[battle]] with the Medes, Hdt.; οἱ Τρωικοὶ πόνοι Hdt.<br /><b class="num">2.</b> [[generally]], [[toil]], [[labour]], Il., etc.<br /><b class="num">3.</b> [[bodily]] [[exertion]], [[exercise]], Eur., Xen.; [[ἐνάλιος]] π., i. e. [[fishing]], Pind.<br /><b class="num">4.</b> a [[work]], [[task]], [[business]], [[ἐπεὶ]] π. [[ἄλλος]] ἔπειγεν Od., Soph.<br /><b class="num">5.</b> implements for [[labour]], [[stock]] in [[trade]], Theocr.; [[πόνος]] ἐντὶ [[θάλασσα]] the sea is [[their]] [[workshop]], Mosch.<br /><b class="num">II.</b> the [[consequence]] of [[toil]], [[distress]], [[trouble]], [[suffering]], [[pain]], Il., etc.<br /><b class="num">III.</b> [[anything]] produced by [[work]], a [[work]], τρητὸς μελισσᾶν π., of [[honey]], Pind.; τοὺς ἡμετέρους π. the fruits of our [[labour]], Xen.<br /><b class="num">IV.</b> Πόνος a mythol. [[person]], son of [[Eris]], Hes.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：pÒnoj 坡挪士<br />'''詞類次數'''：名詞（4）<br />'''原文字根'''：痛苦 相當於： （[[מוּסָד]]&#x200E;）  （[[עָמַל]]&#x200E;）  （[[עָמָל]]&#x200E;）  （[[עֶצֶב]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：勞苦，痛苦，疼痛，憂愁，苦難；源自（[[πένης]]）=貧窮），而 （[[πένης]]）出自（[[πεντηκοστή]]）X*=辛勞）。參讀 （[[ἔργον]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（4）；西（1）；啓（3）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 疼痛（3） 啓16:10； 啓16:11； 啓21:4；<br />2） 勞苦（1） 西4:13
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[affliction]], [[disease]], [[distress]], [[effort]], [[exertion]], [[labor]], [[labour]], [[sorrow]], [[toil]], [[trouble]], [[labor effort]], [[labour effort]], [[sufferings]], [[thing made]], [[work of labour]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[κόπος]]). Ἀπό τό [[πένομαι]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[πονέω]] -ῶ, [[πόνημα]] (=ἔργο), [[διαπόνημα]], [[πονηρός]], [[πονηρία]], [[πονηρεύομαι]], [[πονήρευμα]], ἀπονήρευτος, [[πόνησις]], [[διαπόνησις]], [[καταπόνησις]], [[πονητέον]], [[πονητικός]], [[πονικός]] (=[[ἐργατικός]]), [[πεπονημένως]].
}}