View source for ὕω

{{LSJ1
|Full diacritics=ῡ̔́ω
|Medium diacritics=ὕω
|Low diacritics=υω
|Capitals=ΥΩ
|Transliteration A=hýō
|Transliteration B=hyō
|Transliteration C=yo
|Beta Code=u(/w
|Definition=[ῡ in pres. exc. in Herod.7.46]: fut. ὕσω [ῡ] Cratin.121, Ar.''Nu.'' 1118, 1129 (both troch.): aor.<br><span class="bld">A</span> ὗσα Pi.''O.''7.50, Hdt.2.22, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 4.14.3, etc. (v. infr.):—Med., fut. (as Pass.) ὕσομαι Hdt.2.14:—Pass., aor. ὕσθην Id.3.10: pf. part. ἐφυσμένος X.''Cyn.''9.5:—[[rain]], ὗε [[Ζεύς]] Il. 12.25, Od.14.457, cf. Hes.''Op.''488, Thgn.26; <b class="b3">κἢν ὕῃ [ῠ] *zeu/s</b> Herod.7.46; <b class="b3">ὗσον, ὗσον, ὦ φίλε Ζεῦ, κατὰ τῆς ἀρούρας</b> Votum ap.M.Ant.5.7; [ὕει] ὁ θεὸς Hdt.2.13; τίς ὕει; Ar.''Nu.''368 (anap.), cf. 370 sq.; <b class="b3">ἵσομεν πρώτοισιν ὑμῖν</b>, of the clouds, ib.1118 (troch.):—but,<br><span class="bld">2</span> after Hom. [[ὕει]] was used impers. (cf. [[νείφω]], etc.), [[it rains]], Hes.''Op.''552, Hdt.2.22, 4.28; ὗσαι ὕδατι λαβροτάτῳ Id.1.87; [[εἰ ὗε]] = [[if it rained]], Id.4.185; [[ὕοντος]] = [[when it is raining]], Ar.''V.''774; [[ὕοντος πολλῷ]] = [[as it was raining heavily]], X.''HG''1.1.16 (where Eust. read [[πολλοῦ]], 1769.39); [[πολὺ ὕσαντος]] = [[after it had rained heavily]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 4.14.3; [[ὕε]], [[κύε]], prayer addressed by hierophants to sky and earth, ''BCH''20.79 (Athens, i A. D.), Procl. ''in Ti.''3.176 D.<br><span class="bld">3</span> sometimes c. acc. loci, [[ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην]] = [[for seven years it did not rain on Thera]], Hdt.4.151; τὴν χώραν ὗεν ὁ θεός Paus.2.29.7; [[ὄμβρος]] ὗε πόντον καὶ νῆσον A.R.2.1115 (hence the pass. usage, v. infr. 11.1.).<br><span class="bld">4</span> freq. c. acc. cogn., [[ὗσε χρυσόν]] = [[it rained gold]], Pi.''O.''7.50; καινὸν ἀεὶ τὸν Δία ὕειν ὕδωρ Ar.''Nu.''1280; <b class="b3">ὗσεν ὁ θεὸς ἰχθύας, βατράχους</b>, Phan. Hist. ''1'', Heraclid. Lemb.3; ὕεις εὐσεβέσιν χύδην χρυσεόρρυτον ὄλβον ''Supp.Epigr.''7.14.23 (Susa, Hymn to Apollo, i A. D.); <b class="b3">νεφέλαι ὕουσι [μύρον]</b> Luc.''VH''2.14: also c. dat. modi, ψακαζέτω δ' ἄρτοισιν, ὑέτω δ' ἔτνει Nicopho 13; ὕσαντα τὸν θεὸν ἰχθύσι Ath.8.333a.<br><span class="bld">II</span> Pass., with fut. Med., to [[be drenched with rain]], λέων ὑόμενος Od.6.131; [[ὕσθησαν αἱ Θῆβαι]] = [[Thebes was rained upon]], i.e. it [[rain]]ed there, Hdt.3.10; ὕεται ἡ χώρη Id.2.13, cf. 14,22,25; <b class="b3">ἡ γῆ ὕεται ὀλίγῳ</b> [[it rains]] little or seldom there, Id.1.193; σῖτος ὑσθείς [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 8.11.4; ὑόμενος μύρῳ Alex.62.8; [[ὄνος ὕεται]] = [[he is like an ass in rain]], [[proverb|prov.]] of an [[obstinate]] person, Cratin.52 (troch.); ἐγὼ δὲ τοῖς λόγοις ὄνος ὕομαι Cephisod.1.<br><span class="bld">2</span> sts., [[fall down in rain]], [[fall down in a shower]], ὑσθῆναί φασιν χρυσόν Str.14.2.10; ὕδωρ ὑόμενον Plu.2.912a. (Cf. Skt. sunóti '[[press]] out [[juice]]'.)
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ὕσω, <i>ao.</i> ὗσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ὕσθην;<br /><b>1</b> [[faire pleuvoir]] : Ζεὺς ὗε IL, OD Zeus faisait pleuvoir ; ὁ θεὸς ὕει HDT le dieu fait pleuvoir ; <i>avec l'acc.</i> : δρόσον LUC faire pleuvoir de la rosée ; • <i>impers.</i> ὕει il pleut ; ὕοντος πολλῷ XÉN comme il pleuvait beaucoup ; πολὺ ὕσαντος TH quand il a plu beaucoup ; <i>Pass.</i> [[ὕδωρ]] ὑόμενον PLUT pluie qui tombe;<br /><b>2</b> [[mouiller de pluie]], acc. ; <i>Pass.</i> être mouillé de pluie : ὕεσθαι ὀλίγῳ HDT être peu arrosé par la pluie ; <i>p. ext.</i> être mouillé par des gouttes ; σταγόσιν αἵματος PLUT par des gouttes de sang.<br />'''Étymologie:''' R. Συ &gt; Ὑ, pleuvoir, mouiller ; cf. [[ὑετός]].
}}
{{pape
|ptext=fut. ὕσω, aor. pass. [[ὕσθην]], <i>naß [[machen]], [[befeuchten]]</i>, bes. vom [[Regen]], <i>[[regnen]] [[lassen]]</i>, [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὗε, <i>Zeus ließ [[regnen]], Il</i>. 12.25, <i>Od</i>. 14.457; Hes. <i>O</i>. 490; Theogn. 26; ὁ θεὸς ὕει Her. 2.13, 3.119; gew. aber ohne das subj., impersonell, ὕει, <i>es regnet</i>, Hes. <i>O</i>. 554; Her. 4.28, vgl. 2.22; εἰ ὗε, <i>wenn es [[regnen]] [[sollte]]</i>, 4.185; ὕδατι ὗσαι 1.87; vgl. ὕσαντα θεὸν ἰχθύσι Ath. VIII.333a, wo aber im Folgdn auch ὗσαι ἰχθύας, βατράχους [[gesagt]] ist, wie ὗσε χρυσόν, <i>es regnete [[Gold]]</i>, Pind. <i>Ol</i>. 7.50; ὕοντος πολλῷ, <i>da es sehr regnete</i>, Xen. <i>Hell</i>. 1.1.16. An die [[ursprüngliche]] [[Auffassung]] [[erinnert]] noch die Vrbdg mit dem acc., ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην, Her. 4.151, d.i. <i>[[sieben]] [[Jahre]] lang beregnete der Gott die [[Insel]] nicht</i>; vgl. Pausan. 2.29.6. – Auch pass., ὕσθησαν αἱ [[Θῆβαι]], <i>[[Theben]] wurde [[beregnet]]</i>, oder <i>es regnete in [[Theben]]</i>, Her. 3.10; eben so ὕεται ἡ γῆ, ἡ [[χώρα]], τὰ χωρία, <i>es regnet im [[Lande]]</i>, 2.13, 14, 22, 4.50, 198; ἡ γῆ ὕεται ὀλίγῳ, <i>es regnet [[wenig]] od. [[selten]]</i>, 1.193; ὕσθη ἡ [[πόλις]], <i>die [[Stadt]] wurde [[beregnet]]</i>, Plut. <i>Lyc</i>. 24; [[λέων]] ὑόμενος, <i>der [[beregnet]] wird, im [[Regen]], Od</i>. 6.181; und der [[oben]] angeführten [[Struktur]] [[entsprechend]], ὕεται [[χρυσός]], <i>es regnet [[Gold]]</i>, nur Sp.
}}
{{elru
|elrutext='''ὕω:''' (ῡ)<br><b class="num">1</b> [[ниспосылать дождь]]: ὕε [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[συνεχές]] Hom. Зевс не переставал посылать дождь; νεφέλαι ὕουσι [[λεπτὸν]] [[ὥσπερ]] δρόσον Luc. облака испускают мелкий, словно росу, дождь; πολὺν ὕ. χρυσόν Pind. посылать золотой дождь; [[ὕδωρ]] τὸ ὑόμενον Plut. дождевая вода, дождь;<br /><b class="num">2</b> impers. (преимущ. о дожде) идти, лить: ὕει Hes., Her. идет дождь; οὐκ ὕει [[οὐδέν]] Her. совершенно нет дождя; ὕοντος πολλῷ Xen. под проливным дождем; λέγεται ὗσαι ὕδατι λαβροτάτῳ Her. рассказывают, что полил сильнейший дождь;<br /><b class="num">3</b> [[орошать дождем]] (ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην Her.): ὕεται [[πᾶσα]] ἡ [[χώρη]] Her. вся страна орошается дождями; ὕσθη σταγόσιν αἵματος ἡ [[πόλις]] Plut. на город пролился кровавый дождь; [[λέων]], [[ὅστε]] εἶσιν ὑόμενος καὶ [[ἀήμενος]] Hom. лев, выходящий (на охоту) в дождь и в ветер.
}}
{{ls
|lstext='''ὕω''': [ῡ], Ὅμ., κλπ.· μέλλ. ὕσω Κρατῖν. ἐν «Νόμοις» 11, Ἀριστοφ. Νεφ. 1118, 1129· ἀόρ. ὗσα Πινδ. Ο. 7. 91, Ἡρόδ. 2. 22, καὶ παρὰ τοῖς νεωτέροις Ἀττ. ― Μέσ., μέλ. (ὡς παθ.) ὕσομαι [[αὐτόθι]] 14. ― Παθ. ἀόρ. [[ὕσθην]] ὁ αὐτ. 3. 10· πρκμ. ὗσμαι (ἐφυσμένος) Ξεν. Κυνηγ. 9. 5. (Ἐκ τῆς √Υ παράγεται καὶ τὸ ὑετὸς = Ὀμβρ. sav-itu· πρβλ. Σανσκρ. su, sunômi ([[ὅπερ]] [[ὅμως]], ὡς τὸ Ζενδ. hu, ἀπαντᾷ μόνον ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ ἐκθλίβειν τὸν ὀπὸν τῶν φυτῶν· πρβλ. [[ὡσαύτως]] sû-mas, sû-mam (lac, aqua), sû-nas (diluvium)· ― ἀλλὰ τὸ [[ὕδωρ]], ὕδατος, ἀναφέρεται εἰς διάφορον ῥίζαν, Σανσκρ. ud, und-âmi (= βρέχω), ἴδε ἐν λ. [[ὕδωρ]]). ― Πέμπω βροχήν, βρέχω, [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὗε Ἰλ. Μ. 25, Ὀδ. Ξ. 457, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 487, Θέογν. 26· ὗσον, ὗσον, ὦ φίλε Ζεῦ, κατὰ τὰς ἀρούρας παρὰ Μάρκ. Ἀντων. 5. 7· ὁ θεὸς ὕει Ἡρόδ. 2. 13· τίς ὕει; Ἀριστοφ. Νεφ. 368, πρβλ. 370 κἑξ.· ὕσομεν πρώτοισιν ὑμῖν, ἐπὶ τῶν νεφῶν, [[αὐτόθι]] 1118· ― [[ἀλλά]], 2) ἡ ὀνομαστικὴ ἤρξατο παραλειπομένη ἤδη ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων συγγραφέων καὶ τὸ γ΄ [[πρόσωπον]] ὕει κεῖται ἀπροσώπως ὡς τὸ Λατ. pluit, βρέχει, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 550, Ἡρόδ. 2. 22., 4. 28· ὕδατι ὗσαι ὁ αὐτ. 1. 87· εἰ ὗε, ἂν ἔβρεχεν, ὁ αὐτ. 185· ὕοντος, [[ὅταν]] βρέχῃ, Ἀριστοφ. Σφ. 774· ὕοντος πολλῷ, ἐν ᾧ ἔβρεχε πολύ, Ξεν. Ἑλλ. 1. 1, 16· πολὺ ὕσαντος, ἀφ’ οὗ ἔβρεξε πολύ, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 4. 14, 3· (ἐν ταύταις ταῖς φράσεσιν ὁ Εὐστ. ἀναγινώσκει πολλοῦ, 1769. 39)· ― [[οὕτως]] [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρὰ τοῖς παλαιοῖς καὶ τὰ νίφει, σείει, συσκοτάζει, μετὰ τοῦ ὑποκειμένου [[Ζεύς|Ζεὺς]] ἢ θεὸς ἢ [[ἄνευ]] [[αὐτοῦ]]. 3) [[ἐνίοτε]] μετ’ αἰτ. τόπου, ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην, ἐπὶ ἑπτὰ ἔτη δὲν ἔβρεξεν εἰς τὴν Θ., Ἡρόδ. 4. 151· τὴν χώραν ὗεν ὁ θεὸς Παυσ. 2. 29, 6· [[ὄμβρος]] ὗε νῆσον Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 1116 ([[ἐντεῦθεν]] ἡ παθ. [[χρῆσις]], ἴδε κατωτ.). 4) συχν. μετὰ συστοίχ. αἰτ., ὗσε χρυσόν, ἔβρεξε χρυσόν, Πινδ. Ο. 7. 91· καινὸν ἀεὶ [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὕει [[ὕδωρ]] Ἀριστοφ. Νεφ. 1280· ὕει ὁ θεὸς ἰχθύας, βατράχους παρὰ τῷ Ἀθην. 333Α· νεφέλαι ὕουσι δρόσον Λουκ. π. Ἀληθ. Ἱστ. 2. 14· ― οὕτω καὶ μετὰ δοτ. τρόπου, βρέχω μέ…, (ὡς ἐν τῇ Λατ. εὑρίσκομεν [[ἄλλοτε]] μὲν pluit carnem, sanguinem, [[ἄλλοτε]] δὲ pluit lapidibus, Valck. εἰς Ἡρόδ. 4. 151), ψακαζέτω δ’ ἄρτοισιν, ὑέτω δ’ ἔτνει, πρβλ. τὸ τοῦ Falstaff ‘let it rain potatoes', Νικοφῶν ἐν «Σειρῆσιν» 2, πρβλ. Φύλαρχ. παρ’ Ἀθην. 333. ΙΙΙ. Παθ., μετὰ μέσ. μέλλ. βρέχομαι, [[λέων]] ὑόμενος Ὀδ. Ζ. 131· ὕσθησαν αἱ [[Θῆβαι]], ἐβράχησαν, δηλ. ἔβρεξεν εἰς τὰς Θήβας, Ἡρόδ. 3. 10· ἡ χώρη ὕεται, δηλ. βρέχει ἐν τῇ χώρᾳ, ὁ αὐτ. 2. 13, 14, 22, 25· ἡ γῆ ὕεται ὀλίγῳ, ὀλίγον ἢ σπανίως βρέχει [[ἐκεῖ]], ὁ αὐτ. 1. 193· [[σῖτος]] ὑσθεὶς Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 8. 11, 4· ἠλειφόμην ὑόμενος ἰρίνῳ μύρῳ Ἄλεξις ἐν «Εἰσοικιζομένῳ» 1. 8· ― [[ὄνος]] ὕομαι, [[παροιμία]] ἐπὶ ἰσχυρογνώμονος ἀνθρώπου, Κρατῖνος ἐν «Δραπέτισιν» 7· ἐγὼ δὲ τοῖς λόγοις [[ὄνος]] ὕομαι Κηφισόδωρος ἐν «Ἀμαζόσι» 1, ἴδε Φωτ. Λεξ. σ. 337, 19. 2) [[ἐνίοτε]] [[πίπτω]] ὡς [[βροχή]], ὕεται [[χρυσός]], βρέχει χρυσόν, Στράβ. 655· [[ὕδωρ]] ὑόμενον Πλούτ. 2. 912Α· ἄρτος ὕεται ἐν ἐρήμῳ Γρηγ. Ναζ.
}}
{{Autenrieth
|auten=ipf. ὗε, [[pass]]. [[part]]. ὗόμενος: [[rain]]; subj. [[Ζεύς]], ‘sent [[rain]];’ [[pass]]., ‘[[beaten]] by [[rain]],’ ‘[[drenched]] [[with]] [[rain]],’ Od. 6.131.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ὕω</b> trans., [[rain]] κείνοισι μὲν ξανθὰν ἀγαγὼν νεφέλαν πολὺν ὗσε χρυσόν (''[[sc.]]'' [[Ζεύς]]) (O. 7.50)
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὕω:''' [ῡ], μέλ. -ὕσω [ῡ], αόρ. αʹ <i>ὗσα</i> — Παθ., αόρ. αʹ [[ὕσθην]], παρακ. <i>ὗσμαι</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[στέλνω]] [[βροχή]], [[βρέχω]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὗε, σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ὁ θεὸς ὕει</i>, σε Ηρόδ.· [[έπειτα]], η ονομ. παραλείπεται, το <i>ὕει</i>χρησιμ. ως απρόσ., όπως το Λατ. [[pluit]], βρέχει, σε Ησίοδ., Ηρόδ.· <i>ὕοντος</i>, όταν βρέχει, σε Αριστοφ.· <i>ὕοντος πολλῷ</i>, [[καθώς]] έβρεχε [[πολύ]], καταρρακτωδώς, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. τόπου, <i>ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην</i>, για [[εφτά]] χρόνια δεν έβρεξε στην [[Θήρα]], σε Ηρόδ.· απ' όπου, σε Παθ., με Μέσ. μέλ., βρέχομαι, σε Ομήρ. Οδ.· ὕσθησαν αἱ [[Θῆβαι]], βράχηκαν οι Θήβες, δηλ. ἔβρεξε [[εκεί]], σε Ηρόδ.· <i>ἡχώρη ὕεται</i>, δηλ. βρέχει στη [[χώρα]], στον ιδ.<br /><b class="num">3.</b> με σύστ. αντ., <i>ὗσε χρυσόν</i>, έβρεξε [[χρυσάφι]], σε Πίνδ.· καινὸν ἀεὶ [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὕει [[ὕδωρ]], σε Αριστοφ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">1.</b> to [[send]] [[rain]], to [[rain]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὗε Hom., etc.; ὁ θεὸς ὕει Hdt.:—then, the nom. [[being]] omitted, ὕει used impers., Lat. [[pluit]], it rains, Hes., Hdt.; ὕοντος [[when]] it is raining, Ar.; ὕοντος πολλῷ as it was raining [[heavily]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. loci, ἑπτὰ ἐτέων οὐκ ὗε τὴν Θήρην for [[seven]] years it did not [[rain]] on [[Thera]], Hdt.:—[[hence]] in Pass., with fut. mid. to be rained on, Od.; ὕσθησαν αἱ [[Θῆβαι]] [[Thebes]] was rained [[upon]], i. e. it rained [[there]], Hdt.; ἡ [[χώρη]] ὕεται, i. e. it rains in the [[country]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. acc. cogn., ὗσε χρυσόν it rained [[gold]], Pind.; καινὸν ἀεὶ [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὕει [[ὕδωρ]] Ar.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ὕω''': {húō}<br />'''Forms''': nur 3. sg. Präs. u. Ipf. ὕει, ὗε (seit Il.), 3. pl. ὕουσι (νεφέλαι, Luk.), Aor. ὗσαι (Pi., Hdt. usw.), Ipv. ὗσον (ὦ Ζεῦ, Gebet bei M. Ant.), Fut. ὕσει (Kratin.), 1. pl. ὕσομεν (von den Wolken, Ar.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[regnen]], meist unpers. [[es regnet]], auch [[regnen lassen]], [[Regen senden]]; dazu pass. Formen: ὑόμενος (ζ 131), ὕεται, [[ὑσθῆναι]] (Hdt. u.a.), [[ἐφυσμένος]] (X.) [[vom Regen betroffen werden]], [[Regen bekommen]]. Zum unpersönlichen und (okkasionellen) persönlichen ([[Ζεύς|Ζεὺς]] ὕει u.a.) Gebrauch v. Wilamowitz Glaube 1, 21, Chantraine Fondation Hardt, Entretiens I (1952) 56f., Schw.-Debrunner 621.<br />'''Derivative''': Davon [[ὑετός]] m. [[Regen]] (seit Μ 133; wie [[νιφετός]], [[παγετός]] u.a.) mit [[ὑέτιος]] [[regnerisch]], [[Regen bringend]] (ion., Arist., hell. u. sp.; Hdt. 2, 25 codd. ὑετώτατοι), -ώδης ib. (J.), -ία f. [[Regenwetter]] (hell. u. sp.; Scheller Oxytonierung 54 f.), -ίζω [[ Regen senden]], [[beregnen]] (LXX, Pap.).<br />'''Etymology''' : Zum primären ὕω (aus *ὕι̯ω?) stimmt das toch. Verb für [[regnen]], z.B. A 3. pl. ''swiñc'' (athem. *''suu̯''-''énti'', von Blumen), B 3. sg. u. pl. ''suwam'' (*''suu̯ā''-''nt''); dazu mit suffixalem ''s'' (wie z.B. im Konj. B ''swāsaṃ'') A ''swase'', B ''swese'' [[Regen]] (*''su̯os''-; zum Anlaut v. Windekens Orbis 17, 97 f.). Aus anderen Sprachen gehören hierher noch alb. ''shi'' [[Regen]] (*''sū''-) und apreuß. ''suge'' (= ''suje'') ib.. Weitere Anknüpfung an idg. ''seu''-, ''sū̆''-’Saft, pressen’ in aind. ''sunóti'' [[auspressen]], [[keltern]] usw. (WP. 2, 468f., Pok. 912f.) ist hypothetisch und jedenfalls fürs Griech. ohne Belang. Über andere idg. Ausdrücke für [[regnen]] s. [[οὐρανός]], [[ἕρση]] und [[πλέω]]; dazu die Ausführungen bei Porzig Gliederung 185.<br />'''Page''' 2,978-979
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[βρέχω]], [[μουσκεύω]]) καί ὕει (=[[βρέχει]]). Θέμα συ+j+ω = σύω καί μέ [[τροπή]] τοῦ σ σέ δασεῖα [[ὕω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[Ὑάδες]], [[ὑετός]], [[ὗσμα]] (=[[βροχή]]). Φ 
}}
{{
|=Φῖ 
}}