View source for βαθύς

{{LSJ1
|Full diacritics=βᾰθύς
|Medium diacritics=βαθύς
|Low diacritics=βαθύς
|Capitals=ΒΑΘΥΣ
|Transliteration A=bathýs
|Transliteration B=bathys
|Transliteration C=vathys
|Beta Code=baqu/s
|Definition=<b class="b3">βαθεῖα</b> Ion. <b class="b3">βαθέᾰ, βαθύ</b>; fem. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> βαθύς <span class="bibl">Call.<span class="title">Del.</span>37</span>, <span class="bibl">Eratosth. 8</span>; gen. <b class="b3">βαθέος, βαθείας</b> Ion. <b class="b3">βαθέης</b>: dat. <b class="b3">βαθέϊ, βαθείῃ</b> Ion. <b class="b3">βαθέῃ</b>: Comp. <b class="b3">βαθύτερος</b>, poet. <b class="b3">βαθίων [ῑ</b> Att., ῐ <span class="bibl">Theoc.5.43</span>], Dor. <b class="b3">βάσσων</b> (q. v.): Sup. <b class="b3">βαθύτατος</b>, poet. <b class="b3">βάθιστος</b>:—<b class="b2">deep</b> or <b class="b2">high</b>, acc. to one's position, Hom., etc.; <b class="b3">βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς</b> a court <b class="b2">within a high fence</b>, <span class="bibl">Il.5.142</span>, cf. <span class="bibl">Od.9.239</span>; <b class="b3">ἠϊόνος προπάροιθε βαθείης</b> <b class="b2">the deep</b>, i.e. <b class="b2">wide</b>, shore, <span class="bibl">Il.2.92</span>; τάφρος <span class="bibl">7.341</span>, al.; κρατήρ <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>563</span>; <b class="b3">κύλικες</b> Id. <span class="bibl"><span class="title">Aj.</span>1200</span> (lyr.); <b class="b3">βαθὺ πτῶμα</b> a fall <b class="b2">from a high rock</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>796</span>; <b class="b3">πλευρὰ βαθυτάτη</b> (vulg. <b class="b3">βαρυτάτη</b>), of an athlete, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>1193</span>; of a line of battle, βαθύτεραι φάλαγγες <span class="bibl">X.<span class="title">Lac.</span>11.6</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">HG</span>2.4.34</span>; <b class="b3">β. τομή, πληγή</b>, a <b class="b2">deep</b> cut, Plu.2.131a, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>35</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">deep</b> or <b class="b2">thick</b> in substance, of a mist, ἠέρα βαθεῖαν <span class="bibl">Il.21.7</span>, cf. <span class="bibl">Od.9.144</span>; of sand, ἀμάθοιο βαθείης <span class="bibl">Il.5.587</span>; ἐπὶ θῖνα βαθύν <span class="bibl">Theoc.22.32</span>; of ploughed land, νειοῖο βαθείης <span class="bibl">Il.10.353</span>; <b class="b3">β. γῆ</b>, opp. to stony ground, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>637</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>1.18.1</span>; of luxuriant growth, <b class="b2">deep, thick</b>, of woods, etc., βαθείης τάρφεσιν ὕλης <span class="bibl">Il.5.555</span>; βαθείης ἐκ ξυλόχοιο <span class="bibl">11.415</span>; βαθὺ λήϊον <span class="bibl">2.147</span>, <span class="bibl">Thgn.107</span>; τοῦ ληΐου τὸ . . βαθύτατον <span class="bibl">Hdt.5.92</span>.ζ; λειμών <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>652</span>; σῖτος <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.2.17</span>; χλόα <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1139</span> (lyr.); <b class="b3">χαίτη, τρίχες, πώγων</b>, <span class="bibl">Semon.7.66</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>4.8</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Pisc.</span>41</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">deep</b>, of colour, <span class="bibl"><span class="title">PHolm.</span>21.9</span>: Comp., <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>6.6</span>, Lyd.<span class="title">Mag.</span>2.13, πορφύριον -ύτερον <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.899.4</span> (ii A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of quality, <b class="b2">strong, violent</b>, βαθείῃ λαίλαπι <span class="bibl">Il.11.306</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> generally, <b class="b2">copious, abundant</b>, β. κλᾶρος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.62</span>; <b class="b3">β. ἀνήρ</b> <b class="b2">a rich</b> man, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>11.10</span>; β. οἶκος <span class="bibl">Call. <span class="title">Cer.</span>113</span>; β. πλοῦτος <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>3.18</span>, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.82b</span>; <b class="b3">β. χρέος</b> <b class="b2">deep</b> debt, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).8</span>; στεφάνων β. τέρψις <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1200</span> (lyr.); β. κλέος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span> 7.53</span>; κίνδυνος <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>4.207</span>; <b class="b3">β. ὕπνος</b> <b class="b2">deep</b> sleep, <span class="bibl">Theoc.8.65</span>, <span class="title">AP</span>7.170, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMar.</span>2.3</span>; εἰρήνη <span class="bibl">Id.<span class="title">Tox.</span>36</span>; σιωπή <span class="bibl">App.<span class="title">Mith.</span>99</span>, <span class="bibl"><span class="title">BC</span>4.109</span> (Sup.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> of the mind, <b class="b3">ἄχος ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε β</b>. in the <b class="b2">depths</b> of his soul, <span class="bibl">Il.19.125</span>; but also, <b class="b2">profound</b>, φρήν <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.8</span>; φροντίς <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>407</span>; μέριμνα <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.60</span>; βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>593</span>; μουσικὴ πρᾶγμ' ἐστὶ β. <span class="bibl">Eup.336</span>; <b class="b3">βαθύτερα ἤθη</b> <b class="b2">more sedate</b> natures, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>930a</span> (but, <b class="b2">more recondite</b>, i.e. <b class="b2">civilized</b>, manners, <span class="bibl">Hdt.4.95</span>): of persons, <b class="b2">deep, wise</b>, β. τῇ φύσει στρατηγός <span class="bibl">Posidipp. 27.4</span>; ταῖς ψυχαῖς <span class="bibl">Plb.6.24.9</span>; also, <b class="b2">deep, crafty</b>, <span class="bibl">Men.1001</span>; ἦθος <span class="bibl">Ph. 2.468</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> of time, <b class="b3">β. ὄρθρος</b> <b class="b2">dim</b> twilight, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>216</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cri.</span> 43a</span>, etc.; <b class="b3">β. νύξ</b> <b class="b2">a late hour</b> in the night, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Asin.</span>34</span>; περὶ ἑσπέραν β. Plu.2.179e, cf. <span class="bibl">Paus.4.18.3</span>; βαθὺ τῆς ἡλικίας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>514</span>; <b class="b3">β. γῆρας</b> cj. in <span class="title">AP</span>7.163 (Leon.), cf. <span class="bibl">Eun.<span class="title">VS</span>p.457</span> B., al.; β. ὥρα ἔτους <span class="bibl">Charito 1.7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Adv. -έως <span class="bibl">Theoc.8.66</span>; <b class="b2">profoundly</b>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">in Prm.</span>p.475</span> S.: Sup. βαθύτατα, γηρῶν <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>2.36</span>. (<b class="b3">bṇqu/s</b>, cf. [[βένθος]].) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0425.png Seite 425]] εῖα, ύ, tief, hoch, zunächst von der räumlichen Ausdehnung, von Hom. an überall; auch wie bei uns von der der Front entgegenstehenden Ausdehnung, [[φάλαγξ]], eine tiefe Schlachtordnung, Xen. Hell. 2, 4, 24. 4, 2, 7; Pol. 1, 33 u. Folgde; ähnlich werden erkl. βαθέα ἄγκεα, Il. 20, 490, tief sich hinein erstreckende Thäler, auch [[αὐλή]] 5, 142; ἠιών 2, 92. Von tiefen Wnnden, [[πληγή]] Luc. Nigr. 35; [[τομή]] Plut. san. tu. p. 393. Uebertr., a) anknüpfend an [[ἄμαθος]] βαθεῖα, tiefer Sand, Il. 5, 587, drückt es alles Roichliche aus, dicht, dick; νειὸς βαθεῖα 10, 353, mit einer dicken Schicht Fruchterde, also fruchtbar; vgl. β. γῆ Eur. Andr. 637; [[χώρα]] Plut. Caes. 39; λήιον Il. 11, 560 u. öfter, wie Hes. Th. 107, was erklärt wird ὑψηλοὺς καὶ εὐτραφεῖς ἔχον στάχυας; ὕλη Il. 5, 555; [[λειμών]] Aesch. Prom. 665; [[χλόα]] Eur. Hipp. 1138; [[σῖτος]] ἐν τῷ πεδίῳ, hohes Getreide, Xen. Hell. 3, 2, 17; [[ποία]] Add. ep. 3 (VI, 228); [[τρίχες]] Xen. Cyn. 7, 8; [[πώγων]] Luc. Pisc. 41; [[κλῆρος]], reich, Pind. Ol. 13, 60; ἄνδρες, reiche Leute, Xen. Oec. 11, 10; [[οἶκος]] Callim. Cer. 114; πλοῦτος Ael. V. H. 3, 18; Μίδεω βάθιον πλουτεῖν, reicher als Midas sein, Tyrt. 3, 6; βαθὺ [[χρέος]], tiefe Schuld, Pind. Ol. 6, 3; [[κλέος]], reicher, großer Ruhm, Pind. Ol. 7, 53; βαθὺ ἐσθλόν, tiefgegründetes Glück, 12, 12. – b) von Zeitbestimmungen, [[ὄρθρος]], hoher Morgen, Plat. Crit. 43 a; Ar. Vesp. 216 u. Sp.; νύξ, tiefe Nacht, Luc. Asin. 34; [[ἑσπέρα]] Paus. 4, 18, 3; [[γῆρας]], spätes Alter, Leon. Tar. 71 (VII, 163); vgl. Ar. Nub. 512 προήκων ἐς βαθὺ τῆς ἡλικίας. – c) auf den Geist übertr., klug, weise, ernst, wie unser Geistestiefe, [[φρήν]] Il. 19, 125; Pind. N. 4, 8; [[μέριμνα]] Ol. 2, 60; [[φροντίς]], [[μηχανή]]. Aesch. Suppl. 402. 934; ἤθεα βαθύτερα Her. 4. 95, wie Plat. Legg. XI, 930 a, ernstere Sitten; βαθὺς τῇ φύσει [[στρατηγός]] Posidipp. Ath. IX, 377 (v. 59); so Sp., βαθεῖς ταῖς ψυχαῖς Pol. 6, 24; τὴν παιδείαν [[βαθύς]] Luc. Salt. 81; Suid. erkl. [[βαθύς]] durch [[πονηρός]] aus Men. – d) folgende Uebertragungen schließen sich auch mehr od. weniger ans Deutsche an: [[λαῖλαψ]], heftiger Sturm, Il. 11, 306; ἀήρ, dicke Luft, Od. 9, 144; [[κίνδυνος]] Pind. P. 4, 207; [[τέρψις]] Soph. Ai. 1179; [[ἀνάπνευσις]] Plat. Tim. 92 a; [[ὕπνος]] Luc. D. mar. 2, 3; [[σιγή]] Tox. 36; [[εἰρήνη]] Posid. 18 (VII 170); [[χρόα]], tiefdunkel, Ael. N. A. 3. 17. – Compar. βαθύτερος, p. auch [[βαθίων]]; bei Theocr. 5, 43 ist in βάθιον ι kurz; dor. [[βάσσων]], Epicharm.; Superl. βαθ ύτατος u. p. [[βάθιστος]]. – Adv. βαθέως, z. B. κοιμᾶσθαι Theocr. 8, 66.
}}
{{ls
|lstext='''βᾰθύς''': εῖα (Ἰων. βαθέᾰ), ύ· θηλ. βαθὺς Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 384, Καλλ. εἰς Δῆλ. 37· γεν. βαθέος, είας (Ἰων. –έης): δοτ. βαθέϊ, -είῃ (Ἰων. –έῃ): -συγκρ. βαθύτερος, ποιητ. [[βαθίων]] (ῑ Ἀττ., ῐ Θεόκρ. 5. 43), Δωρ. [[βάσσων]] (ἃ ἴδε): -ὑπερθ. βαθύτατος, ποιητ. βάθιστος. (Ἐκ τῆς √ ΒΑΘ παράγονται καὶ τὰ [[βάθος]], [[βένθος]] (πρβλ. [[πάθος]], [[πένθος]]), [[βυθός]], [[βυσσός]], [[βῆσσα]]· πρβλ. Σανσκρ. gâh (λούομαι), gahanas ([[βαθύς]]), κτλ.· περὶ τῆς ἀντιστοιχίας ταύτης μεταξὺ τοῦ β καὶ γ ἴδε ἐν ἄρθρ. Β, β ΙΙ.). Βαθὺς ἢ ὑψηλὸς κατὰ τὴν θέσιν τοῦ θεωροῦντος, ὡς τὸ Λατ. altus, Ὅμ., κ.λ.· βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς, αὐλῆς εὑρισκομένης ἐν τῷ μέσῳ ὑψηλοῦ περιτειχίσματος, Ἰλ. Ε. 142, πρβλ. Ὀδ. Ι. 239· ἠιόνος [[προπάροιθε]] βαθείης, ἐκτεταμένης ἀκτῆς, Ἰλ. Β. 92· [[τάφρος]] Ἰλ. Η. 341 κ. ἀλλ.· κρατὴρ Σοφ. Ἀποσπ. 149· βαθὺ [[πτῶμα]], [[πτῶσις]] ἐξ ὑψηλοῦ, Αἰσχύλ. Ἱκ. 796· πλευρὰ βαθυτάτη (κοινῶς βαρυτάτη) ἐπὶ ἀθλητοῦ, Ἀριστοφ. Σφηκ. 1193· παρὰ πεζοῖς ἐπὶ γραμμῆς στρατοῦ, β. [[φάλαγξ]] Ξεν. Λακ. 11, 6· β. [[τομή]], [[πληγή]], βαθεῖα, εἰς βάθους γινομένη, Πλούτ. 2. 231A, Λουκ. Νιγρ. 35· τὰ βαθέα τοῦ πόντου Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 13, 1· ἐν τοῖς βαθέσι ὁ αὐτ. Ἱ. Ζ. 6. 14, 11 (ἀλλαχοῦ γράφεται βάθεσι ἐκ τοῦ [[βάθος]]). 2) τὴν σύστασιν, [[πυκνός]], ἐπὶ ὀμίχλης, [[ἠέρα]] βαθεῖαν Ἰλ. Φ. 7, πρβλ. Ὀδ. Ι. 144· ἐπὶ ἄμμου, ἀμάθοιο βαθείης Ἰλ. Ε. 587· ἐπὶ ἠροτριωμένης γῆς, νειοῖο βαθείης Κ. 353· β. γῆ, [[ἐναντίον]] πρὸς τὸ πετρῶδες [[ἔδαφος]], Εὐρ. Ἀνδρ. 657, Θεοφρ. Αἰτ. Φ. 1. 18, 1· πρβλ.
}}
{{bailly
|btext=εῖα, ύ;<br /><b>1</b> profond, creux : βαθὺ [[πτῶμα]] ESCHL chute profonde, <i>càd</i> d’un rocher élevé;<br /><b>2</b> qui s’étend en profondeur, <i>càd</i> sur un espace allongé : βαθεῖα [[φάλαγξ]] XÉN ligne de bataille profonde;<br /><b>3</b> qui s’étend en épaisseur, épais, profond : ἀὴρ [[βαθύς]] vapeur <i>ou</i> nuée épaisse ; βαθεῖα [[λαῖλαψ]] IL épais tourbillon d’orage ; [[ἄμαθος]] βαθεῖα IL sable épais <i>ou</i> profond ; [[γῆ]] βαθεῖα EUR terre épaisse, sol riche ; βαθὺ [[λήϊον]] IL moisson abondante ; λειμὼν [[βαθύς]] ESCHL prairie luxuriante ; <i>fig.</i> [[βαθύς]] [[πλοῦτος]] ÉL fortune opulente ; φρὴν βαθεῖα IL, ESCHL esprit profond, <i>càd</i> grave, réfléchi (<i>p. opp. à superficiel, léger, etc.</i>) ; βαθέα ἤθεα HDT caractère profond, <i>càd</i> grave, réfléchi;<br /><b>4</b> <i>en parl. de couleur</i> sombre;<br /><b>5</b> <i>en parl. de la durée</i> qui est au fond, <i>càd</i> à l’extrémité <i>ou</i> dans son plein : βαθὺς [[ὄρθρος]] PLAT point du jour extrême, <i>càd</i> tout à fait le point du jour;<br /><i>Cp.</i> βαθύτερος, <i>poét.</i> [[βαθίων]] ; <i>Sp.</i> βαθύτατος, <i>poét.</i> [[βάθιστος]].<br />'''Étymologie:''' R. Βαθ, être profond ; cf. [[βάθος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=εῖα, ύ, gen. βαθείης and βαθέης, acc. βαθεῖαν and βαθέην, [[sup]]. [[βάθιστος]]: [[deep]]; [[αὐλή]], [[deep]] as regards its [[high]] environments, Il. 5.142, Od. 9.239; [[similarly]] [[ἠιών]], or, as others [[interpret]], ‘[[deep]]-bayed,’ Il. 2.92; [[naturally]] w. [[Τάρταρος]], [[λήιον]], [[ὕλη]], [[ἆήρ]], [[λαῖλαψ]], etc.; met., τὸν δ' [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν, ‘in the depths’ of his [[heart]], altamente, Il. 19.125.
}}
{{Slater
|sltr=<b>βᾰθῠς</b> (-ύν: -εῖα, -είας, -εῖαν: -ύ nom., acc.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> lit., [[deep]] ἐς βαθεῖαν πόντου πλάκα (P. 1.24) βαθὺν πόντον περάσαις (P. 3.76) ἁλὸς βαθεῖαν κέλευθον ἀνοίγων (βαθείας Bergk e Σ.) (P. 5.88) [[ἔμπα]], καἴπερ [[ἔχει]] βαθεῖα ποντιὰς [[ἅλμα]] μέσσον, ἀντίτειν' ἐπιβουλίᾳ (N. 4.36) “ἐς τὸν βαθὺν Τάρταρον (Pae. 4.44) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> met.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[profound]] βαθεῖαν ὑπέχων μέριμναν ἀγροτέραν (O. 2.54) ἦν δὲ [[κλέος]] βαθύ pr. (O. 7.52) ὁ μέλλων [[χρόνος]] ἐμὸν καταίσχυνε βαθὺ [[χρέος]] (O. 10.8) βαθὺν [[εἰς]] ὀχετὸν ἄτας (O. 10.37) ἐσλὸν βαθὺ πήματος ἐν μικρῷ πεδάμειψαν χρόνῳ (O. 12.12) ἐς δὲ κίνδυνον βαθὺν (P. 4.207) [[ὅ τι]] κε σὺν Χαρίτων τύχᾳ [[γλῶσσα]] φρενὸς ἐξέλοι βαθείας i. e. [[from]] the depths of his [[soul]] (N. 4.8) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[rich]] τοῖσι μὲν ἐξεύχετ' ἐν ἄστει Πειράνας σφετέρου πατρὸς ἀρχάν καὶ βαθὺν κλᾶρον [[ἔμμεν]] (O. 13.62) [[ὅστις]] ἄνευθ' Ἑλικωνιάδων βαθεῖαν ἐρευνᾷ σοφίας ὁδόν Πα. 7B. 20.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> n. [[sing]]., pro adv. [[ἅτε]] γὰρ ἐννάλιον πόνον ἐχοίσας βαθὺ σκευᾶς ἑτέρας (codd.: βαθὺν Bergk: βυθοῖ Wil.: in the depths ) (P. 2.79) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>4</b> frag. β]αθὺν δὲ δινῃ[ (supp. Lobel) fr. 51f.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b>
}}
{{DGE
|dgtxt=(βᾰθύς) -εῖα, -ύ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> fem. -είη <i>Il</i>.10.353; -έα <i>Il</i>.5.142, Hdt.7.23<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [tal vez -θύς, -θύ c. dos terminaciones <i>h.Cer</i>.383, Call.<i>Del</i>.37, Eratosth.8; dat. plu. fem. -είῃσιν <i>Il</i>.21.239; compar. dór. [[βάσσων]] Epich.203, neutr. βάθιον Theoc.5.43, cf. <i>EM</i> 191.8; sup. βάθιστος <i>Il</i>.8.14, βαθύτατος Hdt.5.92.]<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b>[[hondo]], [[profundo]]<br /><b class="num">a)</b> del agua εἰς ἅλα ἆλτο βαθεῖαν <i>Il</i>.1.532, cf. 13.44, Stesich.8.1<i>S</i>., B.17.62, πόντος Hes.<i>Op</i>.635 (var.), Archil.163.1, Thgn.10, 511, ἐς βαθεῖαν ... πόντου πλάκα Pi.<i>P</i>.1.24, ἐν δίνῃσι βαθείῃσιν <i>Il</i>.21.239, cf. <i>Od</i>.6.116, ἁλὸς ῥηγμῖνα βαθεῖαν τύπτετε <i>Od</i>.12.214, ἄχναν ... βαθεῖαν παριόντος κύματος Simon.38.14, ὕδωρ Democr.B 172, ποταμός Plb.16.17.7, φρέαρ Pythag.<i>Ep</i>.2.3, <i>Eu.Io</i>.4.11, [[Διρκαῖος]] ... πόρος E.<i>Ph</i>.730, cf. Tim.15.112, Lyc.983;<br /><b class="num">b)</b> de excavaciones, abismos τάφρος <i>Il</i>.7.341, 440, 8.336, κάπετος <i>Il</i>.15.356, X.<i>Cyr</i>.7.5.9, Call.l.c., Plb.1.42.7, Aen.Tact.37.1, [[διῶρυξ]] Hdt.1.75, Τάρταρος <i>Il</i>.8.481, Pi.<i>Fr</i>.52d.44, [[βέρεθρον]] <i>Il</i>.8.14, βαθέ' ἄγκεα profundos barrancos</i>, <i>Il</i>.20.490, χάραδρα X.<i>An</i>.5.2.3, Plb.10.30.2, κρημνοί Plb.5.8.1, τόποι Pl.<i>Phd</i>.111c, [[ἄντρον]] Ar.<i>Pax</i> 223, βαθύ πτῶμα caída al abismo</i> A.<i>Supp</i>.796;<br /><b class="num">c)</b> de cortes, hendiduras ἄλοκα τραύματος E.<i>Rh</i>.796, τμῆμα Pl.<i>Grg</i>.476c, τομή Plu.2.131a, πληγή Luc.<i>Nigr</i>.35<br /><b class="num">•</b>fig. βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος A.<i>Th</i>.593<br /><b class="num">•</b>en la frente de los perros διακρίσεις X.<i>Cyn</i>.4.1;<br /><b class="num">d)</b> de recipientes [[hondo]], [[ahondado]] κύλικες S.<i>Ai</i>.1199, cf. <i>BGU</i> 781.2.10 (I d.C.);<br /><b class="num">e)</b> neutr. como adv. μὴ βάθιον ... ταφείης (sent. obsc.) Theoc.5.43<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ βαθέα [[las profundidades]] del mar, Arist.<i>Mete</i>.351<sup>a</sup>12, <i>HA</i> 592<sup>a</sup>27, τὰ βαθέα τοῦ Σατανᾶ los abismos de Satanás</i>, <i>Apoc</i>.2.24.<br /><b class="num">2</b> fisiológico y psicológico o intelectual [[profundo]], [[hondo]] τὸν δ' [[ἄχος]] ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν dolor agudo le golpeó en lo mas hondo</i>, <i>Il</i>.19.125, βαθείῃ σῇ φρενὶ βουλεύσας reflexionas en lo mas profundo de tu mente</i> Thgn.1051, cf. Pi.<i>N</i>.4.8, Hp.<i>Ep</i>.17, μέριμνα Pi.<i>O</i>.2.54, φροντίς A.<i>Supp</i>.407<br /><b class="num">•</b>del sueño, el silencio ὕπνος Theoc.8.65, Arist.<i>Pr</i>.876<sup>a</sup>24, LXX <i>Si</i>.22.9, <i>AP</i> 7.177 (Phaenn.), Luc.<i>DMar</i>.2.3, I.<i>AI</i> 5.148, Gal.17(2).176, ἐν τῷ βαθυτάτῳ τῆς ἡσυχίας Epicur. en Plu.2.778c, σιωπή App.<i>Mith</i>.99, <i>BC</i> 4.109, de la muerte <i>AP</i> 7.170<br /><b class="num">•</b>del intelecto y el aprendizaje λόγος Heraclit.B 45, Aristeas 143, θεωρία D.H.<i>Comp</i>.20 (p.88), βαθεῖαν ... σοφίας ὁδόν Pi.<i>Fr</i>.52h.20, μουσικὴ πρᾶγμ' ἐστὶ βαθύ Eup.366, παιδεία Luc.<i>Salt</i>.81<br /><b class="num">•</b>del lenguaje [[profundo]], [[original]] Epiph.Const.<i>Haer</i>.26.1.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[ahincado]], [[afincado]] βαθέης ἐξάλλεται αὐλῆς salta fuera (el león) desde el afincado redil</i>, <i>Il</i>.4.142, cf. <i>Od</i>.9.239.<br /><b class="num">2</b> [[que llega hondo]], [[que forma una capa gruesa]], [[abundoso]] βαθεῖα δὲ κάππεσε τέφρη debajo habían caído abundantes cenizas</i>, <i>Il</i>.23.251, τύχε [[γάρ]] ῥ' ἀμάθοιο βαθείης <i>Il</i>.5.587, de la tierra de labor νειοῖο βαθείης <i>Il</i>.10.353, 18.547, gener. γῆ E.<i>Andr</i>.637, Thphr.<i>CP</i> 1.18.1, σάρξ en ciertas zonas de la cabeza, Hp.<i>VC</i> 2, ὁ κηρός του ἐν τῇ ψυχῇ Pl.<i>Tht</i>.194c, cf. Plot.4.4.13.<br /><b class="num">3</b> fig. [[firme]], [[asentado]], [[sólido]] κλέος Pi.<i>O</i>.7.52, por su riqueza κλᾶρος Pi.<i>O</i>.13.62, οἶκος Call.<i>Cer</i>.113, cf. Philostr.<i>VS</i> 496, 610, πλοῦτος Ael.<i>VH</i> 3.18, Philostr.<i>VS</i> 540, Amph.<i>Seleuc</i>.222, Iul.<i>Or</i>.3.82b, εἰρήνη LXX 4<i>Ma</i>.3.20, 1<i>Ep.Clem</i>.2.2, Luc.<i>Tox</i>.36, Origenes <i>Io</i>.6.1<br /><b class="num">•</b>en sent. peyor. [[profundo]], [[hasta el fondo]], [[hasta el final]] φθόρος B.15.61, cf. Pi.<i>O</i>.10.37, κίνδυνος Pi.<i>P</i>.4.207, χρέος Pi.<i>O</i>.10.8, βριμώσεις Phld.<i>Ir</i>.fr.8.9, λιμός Luc.<i>Phal</i>.28, φενάκη Luc.<i>DMeretr</i>.11.3, cf. Men.<i>Fr</i>.830<br /><b class="num">•</b>de pers. y su carácter [[arraigado]], [[firme]], [[inconmovible]] ἤθεα Hdt.4.95, Pl.<i>Lg</i>.930a, Ph.2.468, βαθεῖς τε καὶ ἐρρωμένους ἄνδρας X.<i>Oec</i>.11.10, c. dat. de rel. βαθεῖς ταῖς ψυχαῖς Plb.6.24.9, 21.7.5, βαθὺς τῇ φύσει στρατηγός Posidipp.29.4, cf. Eus.<i>DE</i> 3.5.77.<br /><b class="num">B</b> c. ref. horizontal<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[de mucho fondo]], [[que se adentra]], [[pronunciado]], [[sinuoso]] βαθὺν κατὰ κόλπον <i>Il</i>.2.560, A.R.4.290, ἠϊόνος προπάροιθε βαθείης ἐστιχόωντο <i>Il</i>.2.92, ἐκβάντε δ' ἐπὶ θῖνα βαθύν Theoc.22.32, cf. Lyc.192.<br /><b class="num">2</b> [[de mucho fondo]], [[alargado]], [[amplio]] πλευρά Ar.<i>V</i>.1193, X.<i>Eq</i>.1.12, φύλλον μικρὸν βαθύτερον una hoja un poco más alargada</i> Plb.12.2.2<br /><b class="num">•</b>geog. αὐτῆς (Εὐρώπης) τὸ μὲν ... βαθύτερον μέρος Plb.3.37.8.<br /><b class="num">3</b> milit. [[dispuesto o construido en profundidad]] (πόλις) πύργων βαθείᾳ μηχανῇ κεκλῃμένη (ciudad) encerrada en la gruesa fábrica de sus muros</i> A.<i>Supp</i>.956, φάλαγγες X.<i>Lac</i>.11.6, <i>HG</i> 2.4.34, cf. Plb.1.33.10.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[profundo]], [[espeso]], [[denso]]<br /><b class="num">a)</b> del bosque y maleza βαθείης ἐκ ξυλόχοιο (sale la fiera) de lo más profundo de la maleza</i>, <i>Il</i>.11.415, 21.573, ὕλη <i>Il</i>.16.766, 20.491, βαθείης τάρφεσιν ὕλης en la maleza del bosque denso</i>, <i>Il</i>.5.555, βαθείης βένθεσιν ὕλης <i>Od</i>.17.316;<br /><b class="num">b)</b> de la niebla y accidentes atmosféricos [[denso]], [[cerrado]] ἠέρα τύψε βαθεῖαν <i>Il</i>.20.446, cf. 21.7, <i>h.Cer</i>.383, ἀὴρ γὰρ περὶ νηυσὶ βαθεῖ' ἦν <i>Od</i>.9.144, βαθ[ὺν ἀ] έρα τάμνων Ibyc.223(a).7<i>S</i>., cf. Q.S.6.645<br /><b class="num">•</b>del huracán λαῖψαν <i>Il</i>.11.306, del éter, B.3.85, 5.16, E.<i>Fr</i>.978.3;<br /><b class="num">c)</b> de la mies, hierba, etc. [[apretado]], [[espeso]] λήϊον <i>Il</i>.2.147, 11.560, <i>Od</i>.9.134, Hes.<i>Sc</i>.288, Thgn.107, λειμών A.<i>Pr</i>.652, ποίη Hdt.4.53, χλοή E.<i>Hipp</i>.1139;<br /><b class="num">d)</b> del pelo [[denso]], [[crecido]] χαίτη Semon.8.66, πώγων Luc.<i>Pisc</i>.41, (τρίχες) ὀρθαί, βαθεῖαι de perros y anim., X.<i>Cyn</i>.4.8, Arist.<i>HA</i> 518<sup>b</sup>32.<br /><b class="num">2</b> del color [[intenso]] πορφύριον <i>PLond</i>.899.4 (II d.C.), cf. <i>PHolm</i>.117, Ael.<i>VH</i> 6.6, Lyd.<i>Mag</i>.2.13.<br /><b class="num">3</b> de la respiración de los seres acuáticos [[pesada]], [[densa]] θολερὰ καὶ βαθεῖα ... [[ἀνάπνευσις]] op. λεπτὴ καὶ καθαρά la de los que viven del aire, Pl.<i>Ti</i>.92b.<br /><b class="num">C</b> c. ref. temporal [[avanzado]] ὄρθρος Ar.<i>V</i>.216, Pl.<i>Cri</i>.43a, ἑσπέρα Luc.<i>Gall</i>.8, <i>PLips</i>.40.2.10 (IV d.C.), cf. Charito 1.7.6, Plu.2.179e, <i>Eu.Luc</i>.24.1, Paus.4.18.3, [[γῆρας]] <i>AP</i> 7.163 (Leon.), Philostr.<i>VS</i> 515, 578, Eun.<i>VS</i> 457, Synes.<i>Ep</i>.9 (p.29), subst. εἰς βαθὺ τῆς ἡλικίας Ar.<i>Nu</i>.514, neutr. plu. como adv. βαθύτατα γηρῶν Ael.<i>VH</i> 2.36.<br /><b class="num">D</b> adv. -έως<br /><b class="num">1</b> [[profundamente]] κατορύξας β. Hp.<i>Fract</i>.13<br /><b class="num">•</b>fig. κοιμᾶσθαι Theoc.8.66, cf. Plu.<i>Cat.Mi</i>.27, 2.800f, Gal.17(2).176, Procl.<i>in Prm</i>.622<br /><b class="num">•</b>del significado de la Sagrada Escritura, Epiph.Const.<i>Haer</i>.77.36.<br /><b class="num">2</b> [[asentadamente]], [[tranquilamente]] ἤνεγκας Iul.<i>Ep</i>.30 (cód.).<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. dud. Las formas [[βαθύς]] y [[βένθος]] tendrían el vocalismo antiguo (*-<i>m̥</i>-/*-<i>em</i>-), mientras que βάθος sería secundario. Algunos lo rel. c. [[βάπτω]] de *<i>g<sup>u̯</sup>m̥bh</i>-/*<i>g<sup>u̯</sup>embh</i>- ‘profundo’ c. disim. de oclusiva. Cf. c. otro vocalismo anord. <i>kvefja</i> ‘hundirse en el agua’.
}}
{{Abbott
|astxt=[[βαθύς]] (gen. -έως, vernac., Lk, l.c.; Bl., §8, 5), -εῖα, -ύ, [in LXX [[chiefly]] for עמק;] <br />[[deep]]; Jo 4:11; metaph., ὄρθρου [[βαθέως]] (v. supr.), [[early]] [[dawn]], Lk 24:1; [[ὕπνος]], Ac 20:9; τὰ β. [[τοῦ]] Σατανᾶ, Re 2:24.†
}}