View source for ὑποδέω

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑποδέω
|Medium diacritics=ὑποδέω
|Low diacritics=υποδέω
|Capitals=ΥΠΟΔΕΩ
|Transliteration A=hypodéō
|Transliteration B=hypodeō
|Transliteration C=ypodeo
|Beta Code=u(pode/w
|Definition=late Gr. ὑποδέννω <span class="title">Gloss.</span>, Dosith.<span class="bibl">p.435</span> K.:—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">bind</b> or <b class="b2">fasten under</b>, <b class="b3">ἁμαξίδας ὑ. τῇσι οὐρῇσι</b>, of long-tailed sheep, <span class="bibl">Hdt.3.113</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> esp. <b class="b2">underbind</b> the feet, i. e. <b class="b2">shoe</b>, because the ancient sandals or shoes were bound on with straps, [καμήλους] ὑ. καρβατίναις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>499a29</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span>24</span>, <span class="bibl">Paus.10.25.4</span>; so Cobet restores <b class="b3">ὑποδῶν τὰ μὲν ὁπλαῖς</b>, for <b class="b3">ὑπὸ ποδῶν</b>, in <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>321b</span>:—mostly in Med., <b class="b2">bind under one's feet, put on shoes</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>492</span> (anap.), <span class="bibl">Pl. <span class="title">Smp.</span>220b</span>; ὑποδουμένη <b class="b2">as I was putting on my shoes</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>36</span>, cf. <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span>10.14</span>; <b class="b3">ὑποδεῖται</b>, for the purpose of going away, <span class="bibl">Pherecr.153.4</span> (hex.); <b class="b3">οἱ ἔμπαλιν ὑποδούμενοι</b> (v. ἔμπαλιν <span class="bibl">11.1</span>) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span> 193c</span>; ὑποδούμενος τὸν ἱμάντα . . τῆς ἐμβάδος ἀπέρρηξα <span class="bibl">Men.109</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> in Med. and Pass., also, c. acc., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> of that which one puts on, κοθόρνους ὑποδέεσθαι <span class="bibl">Hdt.1.155</span>, cf. <span class="bibl">6.125</span>; <b class="b3">ὑπόδημα</b> ib.<span class="bibl">1</span>; τὰς Λακωνικάς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>269</span>; <b class="b3">Σκυθίκαις</b> (Aeol. accus.) <span class="bibl">Alc.103</span>; τὰς ἐμβάδας <span class="bibl">Eub. 30</span>, cf. <span class="bibl">Theopomp.Com.52</span>; τὰ σανδάλια <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>12.8</span>; cf. ὑποδύω <span class="bibl">11.1</span> b:—so in pf. Pass., <b class="b3">ὑποδήματα, βλαύτας ὑποδεδεμένος</b>, <b class="b2">with</b> shoes, slippers <b class="b2">on one's feet</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>490e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>174a</span>; ἁπλᾶς ὑποδέδενται <span class="bibl">D. 54.34</span>: abs., ὑποδεδεμένοι ἐκοιμῶντο <b class="b2">with their shoes on</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.5.14</span>; ὥσπερ ὑποδεδ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>687a28</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of the foot, <b class="b3">ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν πόδα</b> <b class="b2">with</b> the left foot <b class="b2">shod</b>, <span class="bibl">Th.3.22</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>74</span>; θάτερον [πόδα] σανδάλῳ ὑποδεδ. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Hist.Conscr.</span>22</span>, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>1.18</span>; ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου <span class="bibl"><span class="title">Ep.Eph.</span>6.15</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b3">ὑποδῆσαι· ἐνεχυρασθῆναι, Ἰταλιῶται</b>, Hsch.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1215.png Seite 1215]] (s. δέω), unterbinden, bes. im med. sich die Sohlen, Sandalen unter die Füße binden, κοθόρνους ὑποδέεσθαι Her. 1, 155. 6, 1. Bei Hom. immer nur ποσσὶ δ' ὑπὸ λιπαροῖσιν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα u. ä., was Einige als Tmesis hierherziehen wollen; ὑποδεῖσθαι τὰς Λακωνικάς Ar. Eccl. 269, vgl. 36; u. ὑποδεδέσθαι, Plat. Charm. 174 c; μέγιστα ὑποδήματα καὶ πλεῖστα ὑποδεδεμένον περιπατεῖν Gorg. 490 e; ἁπλαῖς ὑποδέδενται Dem. 54, 34; ὑποδεδεμένοι Xen. An. 4, 5, 14; Thuc. 3, 22; Sp., wie Luc. Gymnas. 32.
}}
{{ls
|lstext='''ὑποδέω''': μέλλ. -δήσω, δένω [[ὑποκάτω]], τὰς ἁμαξίδας ὑπ. τῇσι οὐρῇσι, ἐπί τινων προβάτων ἐχόντων μακρὰν οὐράν, Ἡρόδ. 3. 113. ΙΙ. ὑποδένω τοὺς πόδας, προσδένω ὑπ’ αὐτοὺς σανδάλια ἢ ὑποδήματα, [[διότι]] τῶν ἀρχαίων τὰ πέδιλα ἢ σανδάλια ἐδένοντο ἐπὶ τοῦ ποδὸς διὰ λωρίων, «δι’ ὃ τὰς εἰς πόλεμον ἰούσας (δηλ. καμήλους) ὑποδοῦσι καρβατίναις, [[ὅταν]] ἀλγήσωσιν» Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 1, 27, πρβλ. Πλουτ. Πομπ. 24, Παυσ. 10. 25, 2· [[οὕτως]] ὁ Badham ἀποκαθιστᾷ: ὑποδῶν τὰ μὲν ὁπλαῖς, ἀντὶ ὑπὸ ποδῶν, Πλάτ. Πρωτ. 321Α· ― κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ μέσ., δένω ὑπὸ τοὺς πόδας μου, βάλλω τὰ ὑποδήματά μου, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπολύομαι ([[ἐκβάλλω]] αὐτά), οἱ δὲ βαδίζουσ’ ὑποδησάμενοι [[νύκτωρ]] Ἀριστοφ. Ὄρν. 492· ὑποδεδεμένων καὶ ἐνειλιγμένων τοὺς πόδας εἰς πίλους καὶ ἀρνακίδας Πλάτ. Συμπ. 220Β, Ξεν., κλπ.: ὑποδουμένη, ἐν ᾧ ἐφόρουν τὰ ὑποδήματά μου, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 36 ὑποδεῖται, ἵνα ἐξέλθῃ ἢ φύγῃ, Φερεκράτης ἐν «Χείρωνι» 3· οἱ [[ἔμπαλιν]] ὑποδούμενοι (ἴδε [[ἔμπαλιν]] ΙΙ) Πλάτ. Θεαίτ. 193C· ὑποδούμενος τὸν ἱμάντα... τῆς ἐμβάδος ἀπέρρηξα Μένανδρ. ἐν «Δεισιδαίμονι» 2. ΙΙΙ. ἐν τῷ μέσ. καὶ παθ. μετ’ αἰτ., 1) ἐπὶ τοῦ πράγματος τὸ ὁποῖον τις φορεῖ εἰς τοὺς πόδας, ὑποδησάμενος καθόρνους Ἡρόδ. 1. 155., 6. 125· [[ὑπόδημα]] 6. 1· τὰς Λακωνικὰς Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 269· Σκυθικὰς Ἀλκαῖος 101 ὑπεδησάμην... τὰς [[ἐμβάδας]] Εὔβουλος ἐν «Δόλωνι» 1· πρβλ. [[ὑποδύω]] ΙΙ. 1. β· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ παθ. πρκμ., ὑποδήματα, βλαύτας ὑποδεδεμένος, φορῶν βλαύτας, «παντούφλας», Πλάτ. Γοργ. 490Ε, Συμπ. 174Α· ἁπλᾶς ὑποδεδέσθαι Δημ. 1267. 22· καὶ ἀπολ., ὑποδεδεμένοι, ἔχοντες τὰ ὑποδήματά των, φοροῦντες αὐτά, Ξεν. Ἀν. 4. 5, 14· [[ὥσπερ]] ὑποδεδ. Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 10, 23· ἤ, 2) ἐπὶ τοῦ ποδός, ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]], ἔχοντες [[ὑπόδημα]] εἰς τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]], Θουκ. 3. 22, πρβλ. Ἀριστ. Ἀποσπ. 64· [[θάτερον]] δὲ ([[πόδα]]) σανδάλῳ ὑποδεδ. Λουκ. Πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 22. ― Πρβλ. [[ὑπόδημα]].
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br />attacher sous : ἁμαξίδας ὑπ. [[τῇσι]] οὐρῇσι HDT attacher des chariots sous la queue (de petits moutons à longue queue);<br /><i><b>Moy.</b></i> ὑποδέομαι-οῦμαι attacher sous soi : ὑπ. κοθόρνους HDT ses cothurnes ; se chausser : ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν πόδα THC ayant le pied gauche chaussé ; <i>abs.</i> ὑποδεδεμένοι XÉN étant chaussés.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[δέω]]¹.
}}
{{eles
|esgtx=[[ir calzado]]
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὑπό]] and [[δέω]]; to [[bind]] [[under]] [[one]]'s feet, i.e. [[put]] on shoes or sandals: [[bind]] on, (be) [[shod]].
}}