κέντρον
English (LSJ)
τό, (κεντέω)
A any sharp point: 1 horse-goad, [ἵπποι] ἄνευ κέντροιο θέοντες Il.23.387, cf. 430, Ar.Nu.1297, X.Cyr.7.1.29, etc.; διπλοῖς κέντροισι S.OT809; ὄνειδος ἔτυψεν δίκαν διφρηλάτου μεσολαβεῖ κ. A.Eu.157 (lyr.): post-Hom., ox-goad (Hom. βουπλήξ), used as an instrument of torture, Hdt.3.130; κέντροις καὶ μάστιξιν Pl.Lg.777a: prov., πρὸς κέντρα λακτίζειν (v. λακτίζω 2); δεῖ . . κέντρου πολλάκις, οὕτω δὲ καὶ χαλινοῦ Longin.2.2; as a symbol of sovereignty, λαβὼν . . χερσὶν κέντρα κηδεύει πόλιν S.Fr.683. b metaph., goad, spur, incentive, Pi.Fr.124.4, A.Pr.691 (lyr.); ποῦ γὰρ τοσοῦτο κ. ὡς μητροκτονεῖν; Id.Eu.427; κέντροις ἔρωτος E.Hipp.39, cf.1303; πόθου κ. Pl.R.573a; κέντρα καὶ ὠδῖνες Id.Phdr.251e; κ. ἐγερτικὸν θυμοῦ Plu.Lyc.21; κέντρα πτολέμοιο, of the Argives, Orac. ap. Sch.Theoc.14.48; κ. ἐμοῦ desire for me, S.Ph.1039. 2 metaph., in pl., tortures, pangs, Id.Tr.840 (lyr.): sg., τὸ κ. τοῦ θανάτου ἡ ἁμαρτία 1 Ep.Cor.15.56. 3 point of a spear, Plb.6.22.4: pl., of the περόναι with which Oedipus pierced his eyes, S.OT1318. 4 peg of a top, Pl.R. 436d. 5 of animals, a sting of bees and wasps, Ar.V.225, 407 (lyr.), al.; of scorpions, Arist.PA683a12 (so of the constellation Scorpio, Arat.505): hence, metaph., of malicious persons, ἐς τοὺς ἔχοντας κέντρ' ἀφιᾶσιν E.Supp.242; πορεύεται, ὥσπερ σκορπίος, ἠρκὼς τὸ κ. D.25.52; of Pericles as an orator, τὸ κ. ἐγκατέλειπε τοῖς ἀκροωμένοις Eup.94.7; of Socrates, ὥσπερ μέλιττα τὸ κ. ἐγκαταλιπών Pl.Phd.91c; οἷον ὀφθαλμῷ κ. ἐνθεῖσα Philostr.Im.2.1; βλέμματος κ. Onomarch. ap. Philostr.VS2.18. b spur of a cock, Gp.14.7.17. c quill of the porcupine, Ael.NA12.26. d = πόσθη, Sotad.1. 6 stationary point of a pair of compasses, Vitr.3.1.3: generally, centre of a circle, Pl. Ti.54e, Arist.APr.41b15, al.; ἡ ἐκ τοῦ κ. (sc. εὐθεῖα) radius, Euc.Opt. 34; ὥσπερ κύκλον κέντρῳ περιέγραψαν τὴν πόλιν Plu.Rom.11; τὸ κ. τᾶς σφαίρας Ti.Locr.100e; τὸ κ. τῆς γῆς Ptol.Tetr.52; κ. βάρεος centre of gravity, Archim.Aequil.1Def.4: metaph., κ. καὶ διαστήματι περιγράφειν circumscribe, Plu.2.513c, 524f. 7 pin, rivet, Paus.10.16.1; spur, tip, for fixing a machine in the ground, Apollod Poliorc. 144.1. 8 ῥακτηρίοις κέντροισιν, of oars, S.Fr.802. 9 Astron., cardinal point on the ecliptic, Ptol.Tetr.74, S.E.M.5.12, Vett.Val.50.18, etc. 10 hard knot in stone, Thphr.HP5.2.3; flaw in crystals, Plin.HN37.28.
German (Pape)
[Seite 1418] τό (κεντέω), 1) ales Stechende, bes. – a) der Stachel, mit welchem die Pferde u. andere Zug- oder Lastthiere angetrieben wurden; ἄνευ κέντροιο θέοντες ἵπποι Il. 23, 387, vgl. 430; ἡνιοχικά Plat. Phaedr. 254 e; κέντροις καὶ μάστιξιν Legg. VI, 777 a; οὐδὲν φειδόμενος τῶν ἵππων, ἀλλ' ἐξαιματῶν τῷ κέντρῳ, mit dem Sporn, Xen. Cyr. 7, 1, 15; κέντρα διωξικέλευθα Philodem. 27 (VI, 246);für Rinder, = βουπλήξ, Plut. Mar. 27; πρὸς κέντρα λακτίζειν, gegen den Stachel löken, Pind. P. 2, 94; Eur. Bacch. 294; vgl. οὔκουν πρὸς κέντρα κῶλον ἐκτενεῖς Aesch. Prom. 323. – b) eine Stachelknute, als Züchtigungs- oder Marterwerkzeug, Her. 3, 130; vgl. Schol. Ar. Nubb. 449. – c) der Sporn der Hähne, Geop. – d) der Stachel des Stachelschweins, Ael. N. A. 12, 26; der Skorpionen, der Wespen, Bienen u. dergl., Arist. part. anim. 4, 5; übertr., τὰ κέντρα ἐγκατέλιπε τοῖς ἀκροωμένοις Eupol. bei Schol. Ar. Ach. 529; ὥςπερ μέλιττα τὸ κέντρον ἐγκαταλιπών Plat. Phaed. 91 c. – e) die Spitze an der Lanze, Pol. 6, 22, 4. – f) oft übertr., Stachel, Sporn zu Etwas, Reiz, Antrieb, auch Stachel, Spitze der Rede; δείματ' ἀμφήκει κέντρῳ ψύχειν ψυχὰν ἐμάν Aesch. Prom. 694, vgl. Eum. 152. 405; εἰ μή τι κέντρον θεῖον ἦγ' ὑμᾶς ἐμοῦ, Verlangen nach mir, Soph. Phil. 1028; vom Schmerz, Tr. 836; ἐκπεπληγμένη κέντρονς ἔρωτος Eur. Hipp. 39, vgl. 1303; κέντρων καὶ ὠδίνων ἔληξεν Plat. Phaedr. 251 e; τὰ μέλη κέντρον ἔχειν ἐγερτικὸν θυμοῦ Plut. Lyc. 21. – 2) der Mittelpunkt, in den man mit dem einen Zirkelfuß hineinsticht, wenn man einen Kreis beschreiben will, das Centrum; Plat. Rep. IV, 436 d; Mathem.; κύκλον κέντρῳ περιγράφειν Plut. Rom. 11. – Daher auch im Holz oder Stein eine harte Stelle, ein harter Kern, Theophr.