Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

θύρα: Difference between revisions

From LSJ

θύρα (view source)

Revision as of 13:37, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> porte, <i>particul.</i><br /><b>1</b> porte de chambre <i>ou</i> de maison ; [[αἱ]] θύραι battants d'une porte, porte ; τὴν θύραν ἐπιτιθέναι <i>ou</i> προστιθέναι HDT mettre une porte ; ἐπισπᾶν XÉN tirer la porte ; ἐγκλείειν PLAT fermer la porte ; μικρὸν ἐνδοῦναι PLUT entrouvrir la porte ; [[ἐν]] θύρῃσι [[στῆναι]] OD se tenir à la porte ; [[ἔντοσθε]] θυράων OD en dedans de la porte (sur le seuil) ; θυρῶν [[ἔνδον]] SOPH à l'intérieur de la maison ; ἐπὶ ταῖς θύραις τινὸς βαδίζειν, [[ἰέναι]], φοιτᾶν venir sans cesse à la porte de qqn, fréquenter sa maison ; ἐπὶ ταῖς θύραις τῆς Ἑλλάδος [[εἶναι]] XÉN être aux portes, <i>càd</i> dans le voisinage de la Grèce ; περὶ θύρας [[εἶναι]] PLUT rôder aux portes;<br /><b>2</b> <i>rar.</i> porte de ville (<i>d'ord. πύλαι</i>);<br /><b>3</b> <i>au plur.</i> [[αἱ]] [[τοῦ]] βασιλέως θύραι porte du palais des rois de Perse, <i>d'où</i> ce palais même (<i>cf. la Sublime Porte</i>) ; <i>abs.</i> ἐπὶ [[τὰς]] θύρας (φοιτᾶν) XÉN fréquenter la cour;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> portière de voiture;<br /><b>2</b> entrée d'une grotte;<br /><b>3</b> [[θύρη]] καταπακτή trappe;<br /><b>4</b> planche ; assemblage de planches, <i>particul.</i> radeau ; [[αἱ]] θύραι palissade.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> fores.
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> porte, <i>particul.</i><br /><b>1</b> porte de chambre <i>ou</i> de maison ; [[αἱ]] θύραι battants d'une porte, porte ; τὴν θύραν ἐπιτιθέναι <i>ou</i> προστιθέναι HDT mettre une porte ; ἐπισπᾶν XÉN tirer la porte ; ἐγκλείειν PLAT fermer la porte ; μικρὸν ἐνδοῦναι PLUT entrouvrir la porte ; [[ἐν]] θύρῃσι [[στῆναι]] OD se tenir à la porte ; [[ἔντοσθε]] θυράων OD en dedans de la porte (sur le seuil) ; θυρῶν [[ἔνδον]] SOPH à l'intérieur de la maison ; ἐπὶ ταῖς θύραις τινὸς βαδίζειν, [[ἰέναι]], φοιτᾶν venir sans cesse à la porte de qqn, fréquenter sa maison ; ἐπὶ ταῖς θύραις τῆς Ἑλλάδος [[εἶναι]] XÉN être aux portes, <i>càd</i> dans le voisinage de la Grèce ; περὶ θύρας [[εἶναι]] PLUT rôder aux portes;<br /><b>2</b> <i>rar.</i> porte de ville (<i>d'ord. πύλαι</i>);<br /><b>3</b> <i>au plur.</i> [[αἱ]] [[τοῦ]] βασιλέως θύραι porte du palais des rois de Perse, <i>d'où</i> ce palais même (<i>cf. la Sublime Porte</i>) ; <i>abs.</i> ἐπὶ [[τὰς]] θύρας (φοιτᾶν) XÉN fréquenter la cour;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> portière de voiture;<br /><b>2</b> entrée d'une grotte;<br /><b>3</b> [[θύρη]] καταπακτή trappe;<br /><b>4</b> planche ; assemblage de planches, <i>particul.</i> radeau ; [[αἱ]] θύραι palissade.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> fores.
}}
{{elru
|elrutext='''θύρα:''' ион. [[θύρη]] (ῠ) ἡ (дор. acc. pl. θύρᾰς, эол. acc. pl. θύραις)<br /><b class="num">1)</b> [[дверь]], [[калитка]], pl. двустворчатая дверь или ворота (εἰσέρχεσθαι διὰ τῆς θύρας NT): αὔλειαι θύραι Hom., [[αὔλειος]] θ. Plat., [[αὐλεία]] θ. Arph., θΰραι αὐλῆς и θ. ἑρκεία Aesch. ведущие во двор дверь, калитка или ворота; θ. ἡ εἰς τὸν κῆπον φέρουσα Dem. дверь или калитка, ведущая в сад; θ. καταπακτή Her. опускная дверь; [[ἔντοσθε]] θυράων Hom. в дверях, на пороге; ἐν δόμου πρώτῃσι θύρῃσι [[στῆναι]] Hom. стоять в преддверии, у дверей, на самом пороге дома; ἐπὶ или παρὰ θύρῃσι Hom. перед дверью, у ворот, перед домом; πρὸ πατρῴων θυρῶν Soph. у ворот отчего дома; ἐπὶ ταῖς βασιλέως θύραις Xen. у ворот царского дворца (см. тж. 2); ἐπὶ θύραιι; τῆς Ἑλλάδος Xen. у ворот (т. е. на границе) Эллады; τὴν θύραν ἐπιτιθέναι Her., προστιθέναι и ἐγκλείειν Plat., Lys. запирать дверь; τὴν θύραν ἐπισπᾶν Xen. держать дверь притворенной; τὴν θύραν βαλανοῦν или μοχλοῦν Arph. запирать дверь на засов; τὴν θύραν ἀράττειν, πατάσσειν или κόπτειν Arph. и κρούειν Plat. стучать(ся) в дверь; τὴν θύραν μικρὸν ἐνδοῦναι Plut. немного приоткрыть дверь; ἐπὶ ταῖς θύραις τινὸς [[ἰέναι]] Plat., φοιτέειν Her., φοιτᾶν, βαδίζειν Arph. ходить (преимущ. как проситель) к чьим-л. дверям, постоянно посещать кого-л., часто бывать у кого-л.; ἐπὶ θύραις τινὸς [[καθῆσθαι]] Arph. не отходить от чьих-л. дверей, обивать чьи-л. пороги; Μουσῶν ἐπὶ θύρας ἀφικνεῖσθαι Plat. приближаться к вратам Муз, т. е. посвящать себя поэзии; παρὰ θύραν εἰοβιάζεσθαι погов. Luc. врываться мимо двери, т. е. действовать противоестественным образом; παρὰ θύραν πλανᾶσθαι погов. Sext. блуждать у дверей, т. е. бродить вокруг да около, быть в нерешительности; περὶ θύρας εἶναι Plat. быть за дверью, стоять у порога, угрожать (об опасности); ἐπὶ θύραις τὴν ὑδρίαν погов. Arst. (разбить) кувшин у (самых) дверей, т. е. споткнуться у самой цели; τίς ἂν θύρας ἁμάρτοι; погов. Arst. кто же не попадет в ворота (из лука)? (об общедоступных вещах);<br /><b class="num">2)</b> (в восточных странах) царский дворец, двор: ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας Xen. при царском дворе;<br /><b class="num">3)</b> [[редко]] (= αἱ πύλαι) городские ворота Plut.;<br /><b class="num">4)</b> pl. [[дверца]] (τοῦ ἁρματείου δίφρου Xen.);<br /><b class="num">5)</b> pl. [[вход]] (в пещеру): πέτρην ἐπέθηκε θύρῃσιν Hom. (Полифем) поставил камень у входа (в пещеру);<br /><b class="num">6)</b> [[плот]], [[палуба]], [[досчатый щит]]: ἐκ μυρίκης πεποιημένη θ. Her. плот, сколоченный из тамарисковых досок; θύρας ἐπιθέντες καὶ ἐπ᾽ αὐτῶν διαβαδίσαντες Thuc. проложив (через болото) деревянные щиты и перейдя по ним;<br /><b class="num">7)</b> pl. досчатый забор: θύρῃσιν ἀμύνειν τοὺς ἐπιόντας Her. заграждениями отражать нападающих.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 36: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''θύρα:''' [ῠ], Ιων. [[θύρη]], ἡ, Ιων. γεν. πληθ. <i>θυρέων</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> πόρτα, σε Όμηρ., [[κυρίως]] στον πληθ. διπλές ή αναδιπλούμενες (δίφυλλες) πόρτες, ολοκληρωμένη [[έκφραση]], <i>δικλίδες θύραι</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>θύρην ἐπιτιθέναι</i>, [[βάζω]] στην πόρτα, αντίθ. προς το <i>ἀνακλίνειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>τὴν θύραν προστιθέναι</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἐπισπάσαι</i>, σε Ξεν.· <i>θύραν κόπτειν</i>, <i>πατάσσειν</i>, <i>κρούειν</i>, Λατ. januam pulsare, [[χτυπώ]], [[κρούω]] την πόρτα, σε Αριστοφ., Πλάτ.· μεταφ., <i>ἐπὶ ταῖς θύραις</i>, στην πόρτα, δηλ. κοντά, εδώ δίπλα, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> από το Ανατολικό [[έθιμο]] της παραλαβής αιτήσεων στην [[πύλη]], το <i>αἱτοῦ βασιλέως θύραι</i> έγινε [[έκφραση]], <i>βασιλέως θύραις παιδεύονται</i>, εκπαιδεύονται στα ανάκτορα, στον ίδ. αἱ ἐπὶ [[τὰς]] θύρας φοιτήσεις, σύχναζαν στα ανάκτορα, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> παροιμ., <i>γλώσσῃ θύραι οὐκ ἐπίκεινται</i> (πρβλ. [[ἀθυρόστομος]]), σε Θεόγν.· <i>ἐπὶ θύραις τὴν ὑδρίαν</i>, [[σπάζω]] το [[λαγήνι]] στην πόρτα = τον [[κουβαλώ]] ως την πόρτα [[αλλά]] δεν [[κατορθώνω]] να τον [[φέρω]] σώο μέσα στο [[σπίτι]], «έφτασε στην [[πηγή]] [[αλλά]] δεν ήπιε [[νερό]]», σε Αριστ.<br /><b class="num">4.</b> [[θύρα]] άμαξας, σε Ξεν. <b>5. α)</b> [[θύρη]] [[καταπακτή]], πόρτα καταπακτής, σε Ηρόδ. <b>β)</b> [[κατασκεύασμα]] από σανίδες, <i>φραξάμενοι τὴν ἀκρόπολιν θύρῃσί τε καὶ ξύλοις</i>, με σανίδες και ξύλα, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, [[είσοδος]], όπως σε [[σπήλαιο]], σε Ομήρ. Οδ.
|lsmtext='''θύρα:''' [ῠ], Ιων. [[θύρη]], ἡ, Ιων. γεν. πληθ. <i>θυρέων</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> πόρτα, σε Όμηρ., [[κυρίως]] στον πληθ. διπλές ή αναδιπλούμενες (δίφυλλες) πόρτες, ολοκληρωμένη [[έκφραση]], <i>δικλίδες θύραι</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>θύρην ἐπιτιθέναι</i>, [[βάζω]] στην πόρτα, αντίθ. προς το <i>ἀνακλίνειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>τὴν θύραν προστιθέναι</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἐπισπάσαι</i>, σε Ξεν.· <i>θύραν κόπτειν</i>, <i>πατάσσειν</i>, <i>κρούειν</i>, Λατ. januam pulsare, [[χτυπώ]], [[κρούω]] την πόρτα, σε Αριστοφ., Πλάτ.· μεταφ., <i>ἐπὶ ταῖς θύραις</i>, στην πόρτα, δηλ. κοντά, εδώ δίπλα, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> από το Ανατολικό [[έθιμο]] της παραλαβής αιτήσεων στην [[πύλη]], το <i>αἱτοῦ βασιλέως θύραι</i> έγινε [[έκφραση]], <i>βασιλέως θύραις παιδεύονται</i>, εκπαιδεύονται στα ανάκτορα, στον ίδ. αἱ ἐπὶ [[τὰς]] θύρας φοιτήσεις, σύχναζαν στα ανάκτορα, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> παροιμ., <i>γλώσσῃ θύραι οὐκ ἐπίκεινται</i> (πρβλ. [[ἀθυρόστομος]]), σε Θεόγν.· <i>ἐπὶ θύραις τὴν ὑδρίαν</i>, [[σπάζω]] το [[λαγήνι]] στην πόρτα = τον [[κουβαλώ]] ως την πόρτα [[αλλά]] δεν [[κατορθώνω]] να τον [[φέρω]] σώο μέσα στο [[σπίτι]], «έφτασε στην [[πηγή]] [[αλλά]] δεν ήπιε [[νερό]]», σε Αριστ.<br /><b class="num">4.</b> [[θύρα]] άμαξας, σε Ξεν. <b>5. α)</b> [[θύρη]] [[καταπακτή]], πόρτα καταπακτής, σε Ηρόδ. <b>β)</b> [[κατασκεύασμα]] από σανίδες, <i>φραξάμενοι τὴν ἀκρόπολιν θύρῃσί τε καὶ ξύλοις</i>, με σανίδες και ξύλα, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, [[είσοδος]], όπως σε [[σπήλαιο]], σε Ομήρ. Οδ.
}}
{{elru
|elrutext='''θύρα:''' ион. [[θύρη]] (ῠ) ἡ (дор. acc. pl. θύρᾰς, эол. acc. pl. θύραις)<br /><b class="num">1)</b> [[дверь]], [[калитка]], pl. двустворчатая дверь или ворота (εἰσέρχεσθαι διὰ τῆς θύρας NT): αὔλειαι θύραι Hom., [[αὔλειος]] θ. Plat., [[αὐλεία]] θ. Arph., θΰραι αὐλῆς и θ. ἑρκεία Aesch. ведущие во двор дверь, калитка или ворота; θ. ἡ εἰς τὸν κῆπον φέρουσα Dem. дверь или калитка, ведущая в сад; θ. καταπακτή Her. опускная дверь; [[ἔντοσθε]] θυράων Hom. в дверях, на пороге; ἐν δόμου πρώτῃσι θύρῃσι [[στῆναι]] Hom. стоять в преддверии, у дверей, на самом пороге дома; ἐπὶ или παρὰ θύρῃσι Hom. перед дверью, у ворот, перед домом; πρὸ πατρῴων θυρῶν Soph. у ворот отчего дома; ἐπὶ ταῖς βασιλέως θύραις Xen. у ворот царского дворца (см. тж. 2); ἐπὶ θύραιι; τῆς Ἑλλάδος Xen. у ворот (т. е. на границе) Эллады; τὴν θύραν ἐπιτιθέναι Her., προστιθέναι и ἐγκλείειν Plat., Lys. запирать дверь; τὴν θύραν ἐπισπᾶν Xen. держать дверь притворенной; τὴν θύραν βαλανοῦν или μοχλοῦν Arph. запирать дверь на засов; τὴν θύραν ἀράττειν, πατάσσειν или κόπτειν Arph. и κρούειν Plat. стучать(ся) в дверь; τὴν θύραν μικρὸν ἐνδοῦναι Plut. немного приоткрыть дверь; ἐπὶ ταῖς θύραις τινὸς [[ἰέναι]] Plat., φοιτέειν Her., φοιτᾶν, βαδίζειν Arph. ходить (преимущ. как проситель) к чьим-л. дверям, постоянно посещать кого-л., часто бывать у кого-л.; ἐπὶ θύραις τινὸς [[καθῆσθαι]] Arph. не отходить от чьих-л. дверей, обивать чьи-л. пороги; Μουσῶν ἐπὶ θύρας ἀφικνεῖσθαι Plat. приближаться к вратам Муз, т. е. посвящать себя поэзии; παρὰ θύραν εἰοβιάζεσθαι погов. Luc. врываться мимо двери, т. е. действовать противоестественным образом; παρὰ θύραν πλανᾶσθαι погов. Sext. блуждать у дверей, т. е. бродить вокруг да около, быть в нерешительности; περὶ θύρας εἶναι Plat. быть за дверью, стоять у порога, угрожать (об опасности); ἐπὶ θύραις τὴν ὑδρίαν погов. Arst. (разбить) кувшин у (самых) дверей, т. е. споткнуться у самой цели; τίς ἂν θύρας ἁμάρτοι; погов. Arst. кто же не попадет в ворота (из лука)? (об общедоступных вещах);<br /><b class="num">2)</b> (в восточных странах) царский дворец, двор: ἐπὶ τὰς βασιλέως θύρας Xen. при царском дворе;<br /><b class="num">3)</b> [[редко]] (= αἱ πύλαι) городские ворота Plut.;<br /><b class="num">4)</b> pl. [[дверца]] (τοῦ ἁρματείου δίφρου Xen.);<br /><b class="num">5)</b> pl. [[вход]] (в пещеру): πέτρην ἐπέθηκε θύρῃσιν Hom. (Полифем) поставил камень у входа (в пещеру);<br /><b class="num">6)</b> [[плот]], [[палуба]], [[досчатый щит]]: ἐκ μυρίκης πεποιημένη θ. Her. плот, сколоченный из тамарисковых досок; θύρας ἐπιθέντες καὶ ἐπ᾽ αὐτῶν διαβαδίσαντες Thuc. проложив (через болото) деревянные щиты и перейдя по ним;<br /><b class="num">7)</b> pl. досчатый забор: θύρῃσιν ἀμύνειν τοὺς ἐπιόντας Her. заграждениями отражать нападающих.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2679983"