View source for ἐξουσία

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξουσία
|Medium diacritics=ἐξουσία
|Low diacritics=εξουσία
|Capitals=ΕΞΟΥΣΙΑ
|Transliteration A=exousía
|Transliteration B=exousia
|Transliteration C=eksousia
|Beta Code=e)cousi/a
|Definition=ἡ, (ἔξεστι) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[power]], [[authority]] to do a thing, c. inf., χαίρειν καὶ νοσεῖν ἐ. πάρεστι <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>88.11</span> codd.; αὐτῷ ἐ. ἦν σαφῶς εἰδέναι <span class="bibl">Antipho 1.6</span>, cf. <span class="bibl">Th.7.12</span>; <b class="b3">ἐξουσίαν ὁ νόμος δέδωκε</b> [[permission]] to do... <span class="bibl">Pl. <span class="title">Smp.</span>182e</span>; ἐ. ποιεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cri.</span>51d</span>, etc.; ἐ. λαβεῖν <span class="bibl">And.2.28</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.6.24</span>, etc.; λαβὼν ἐ. ὥστε . . <span class="bibl">Isoc.3.45</span>; <b class="b3">ἐπὶ τῇ τῆς εἰρήνης ἐ</b>. with the <b class="b2">freedom permitted</b> by peace, <span class="bibl">D.18.44</span>: c. gen. objecti, <b class="b3">ἐ. ἔχειν θανάτου</b> <b class="b2">power</b> of life and death, <span class="bibl">Poll.8.86</span>; <b class="b3">πρᾶγμα οὗ τὴν ἐ. ἔχουσιν ἄλλοι</b> <b class="b2">control</b> over... <span class="bibl">Diog.Oen.57</span>; <b class="b3">ἐ. τινός</b> <b class="b2">power over, licence in</b> a thing, τοῦ λέγειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>461e</span>; <b class="b3">ἐν μεγάλῃ ἐ. τοῦ ἀδικεῖν</b> ib.<span class="bibl">526a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">R.</span>554c</span>; <b class="b3">κατὰ τὴν οὐκ ἐ. τῆς ἀγωνίσεως</b> from want of <b class="b2">qualification for .</b>., <span class="bibl">Th.5.50</span>: abs., <b class="b2">power, authority</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>784</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">abuse of</b> [[authority]], [[licence]], [[arrogance]], ὕβρις καὶ ἐ. <span class="bibl">Th.1.38</span>, cf. <span class="bibl">3.45</span>, <span class="bibl">D.19.200</span>; <b class="b3">ἡ ἄγαν ἐ</b>. ib.272; ἄμετρος ἐ. <span class="title">OGI</span>669.51 (i A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> Lit. Crit., <b class="b3">ἐξουσία ποιητική</b> poetic <b class="b2">licence</b>, <span class="bibl">Str.1.2.17</span>, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>1.10b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[office]], [[magistracy]], ἀρχαὶ καὶ ἐ. Pl.<span class="title">Alc.</span>1.135b; οἱ ἐν ταῖς ἐ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1095b21</span>; οἱ ἐν ἐ. ὄντες <span class="bibl">Id.<span class="title">Rh.</span> 1384a1</span>; οἱ ἐπ' ἐξουσιῶν <span class="bibl">LXX<span class="title">Da.</span>3.2</span>; <b class="b3">ἡ ὑπατικὴ ἐ</b>. the <b class="b2">consulate</b>, <span class="bibl">D.S. 14.113</span>, etc.; also ἡ ὕπατος ἐ. <span class="bibl">D.H.7.1</span>; <b class="b3">ἡ ταμιευτικὴ ἐ</b>. the <b class="b2">quaestorship</b>, <span class="bibl">Id.8.77</span>; <b class="b3">δημαρχικὴ ἐ</b>., v. [[δημαρχικός; ἡ τοῦ θαλάμου ἐ]]., in the Roman empire, <b class="b2">lordship</b> of the bedchamber, <span class="bibl">Hdn.1.12.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> concrete, <b class="b2">body of magistrates</b>, <span class="bibl">D.H.11.32</span>; <b class="b3">αἱ ἐ</b>. (as we say) the <b class="b2">authorities</b>, Ev.Luc.12.11,al., <span class="bibl">Plu.<span class="title">Phil.</span>17</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">ἡ ἐ</b>. as an honorary title, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1103</span> (iv A.D.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">abundance of means, resources</b>, ἐξουσίας ἐπίδειξις <span class="bibl">Th.6.31</span>; πλοῦτος καὶ ἐ. <span class="bibl">Id.1.123</span>, cf. <span class="bibl">D. 21.138</span>; ἐνδεεστέρως ἢ πρὸς τὴν ἐ. <span class="bibl">Th.4.39</span>; τῶν ἀναγκαίων ἐ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 828d</span>; <b class="b2">excessive wealth</b>, opp. <b class="b3">οὐσία</b>, <span class="title">Com.Adesp.</span>25a.5D. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">pomp</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Aem.</span>34</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0888.png Seite 888]] ἡ ([[ἔξεστι]]), die Erlaubniß, Freiheit, Etwas zu thun, das Recht; ἐπιτροπὴ νόμου Plat. defin. 415 b; τοῦ λέγειν Gorg. 461 e; ἐν μεγάλῃ ἐξουσίᾳ τοῦ ἀ[[δικεῖν]] γενόμενος, da er die Macht hatte, Unrecht zu thun, 526 a; ἐξουσίαν ὁ [[νόμος]] δέδωκε τῷ ἐραστῇ θαυμαστὰ ἔργα ἐργαζομένῳ ἐπαινεῖσθαι , sich durch bewundernswürdige Thaten Lob zu erwerben, Conv. 182 e; π οιεῖν τινι, ἐξεῖναι ἀπιέναι, daß es ihm freisteht, wegzugehen, Crit. 51 d. Oft [[ἐξουσία]] ἦν αὐτῷ, mit folgdm inf., Antiph. 1, 6 u. A.; auch περὶ τοῦ ποιεῖν, Plat. Legg. XI, 936 a; ἐπ' ἐξουσίας ἐστί, es steht frei, nach Luft u. Belieben, Dem. u. A.; ἐξουσίαν ἔχω κλέπτειν Xen. Mem. 2. 6, 24, u. öfter bei Sp. ἔχειν, λαμβάνειν u. ä. – Auch im schlimmen Sinne, Frechheit, Dem. u. bes. Sp. – Gewalt, Macht im Staate, οἱ ἐν ταῖς ἐξουσίαις, die Machthaber, Arist. Eth. 1, 5, 3 u. Sp.; ἡ ὑπατικὴ ἐξ., das Amt, die Macht des Consuls, D. Sic. 14, 113. Auch die Machthaber selbst, D. Hal. 11, 32; ὑπ' ἐξουσίαν τεταγμένος Matth. 8, 9. – Τῶν ἀναγκαίων, der Ueberfluß, wie [[περιουσία]], Plat. Legg. VIII, 828 d; vgl. Thuc. 1, 123; äußere Pracht, Plut. Aemil. 34.
}}
{{ls
|lstext='''ἐξουσία''': ἡ, ([[ἔξεστι]]) ὡς καὶ νῦν, τὸ ἔχειν τὴν δύναμιν ἢ τὸ [[δικαίωμα]] τοῦ πράττειν τι, μετ’ ἀπαρ., χαίρειν καὶ νοσεῖν ἐξ. πάρεστι Σοφ. Ἀποσπ. 109· ἐξ. ἐστί μοι Ἀντιφῶν 112. 13, Θουκ. 7. 12· ἐξουσίαν ὁ [[νόμος]] δέδωκε τῷ ἐραστῇ... ἐπαινεῖσθαι Πλάτ. Συμπ. 182Ε· ἐξουσίαν πεποιηκέναι Ἀθηναίων τῷ βουλομένῳ Κρίτων 51Δ, κτλ., ἐν ἀντιθ. πρὸς τὸ ἐξ. ἔχειν, ἐξ. λαμβάνειν, κτλ., Ἀνδοκ. 23. 14, Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 24, κτλ.· τῇ τῆς εἰρήνης ἐξουσίᾳ, [[μετὰ]] τῆς ἐλευθερίας ἣν ἐπιτρέπει ἡ [[εἰρήνη]], Δημ. 240. 23· ἐξ. ἔχειν θανάτου Ἀριστ. Ἀποσπ. 374· ἀλλὰ [[μετὰ]] γεν. ἀντικ., πλείστη [[ἐξουσία]] τοῦ λέγειν, πλείστη [[ἐλευθερία]], Πλάτ. Γοργ. 461Ε· ἐν μεγάλῃ ἔξ. τοῦ ἀδικεῖν [[αὐτόθι]] 526Α, πρβλ. Πολ. 554C· [[περί]] τινος, ὁ αὐτὸς ἐν Νὸμοις 936Α· κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως, δι’ ἔλλειψιν προσόντων ἢ [[διότι]] δὲν εἶχε τὸ [[δικαίωμα]], Θουκ. 5. 50. 2) [[ἔπαρσις]], [[ἀλαζονεία]], Δημ. 559. 24, πρβλ. 403. 26· ἡ [[ἄγαν]] ἐξ., ὁ αὐτὸς 428. 22. ΙΙ. ἀπολ., [[δύναμις]], [[ἐξουσία]], [[ἰσχύς]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς ὅ,τι [[εἶναι]] δίκαιον ἢ ὀρθὸν, Εὐρ. Ἀποσπ. 778, Θουκ. 1. 38, πρβλ. 3. 45. 2) [[ἀξίωμα]], [[ἀρχή]], Λατ. potestas, Πλάτ. Ἀλκ. 1. 135Β· οἱ ἐν ταῖς ἐξουσίαις Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 1. 5. 3· οἱ ἐν ἐξουσίᾳ ὄντες ὁ αὐτὸς ἐν Ρητ. 2. 6, 9· οἱ ἐπ’ ἐξουσιῶν Ἑβδ. (Δαν. Γ΄, 2)· ἡ ὑπατικὴ ἐξ., τὸ [[ἀξίωμα]] τοῦ ὑπάτου, Διόδ. 14. 113, κτλ.· ἡ ταμιευτικὴ ἐξ. Διον. Ἁλ. 8. 77· ἡ τοῦ θαλάμου ἐξ., κατὰ τοὺς Ρωμ. αὐτοκρατορ. χρόνους ἄρχων τοῦ θαλάμου, κοιτῶνος, ἀρχιθαλαμηπόλος, Ἡρῳδιαν. 1. 12. 3) ὡς ἀφηρημ. οὐσιαστ., τὸ σύνολον τῶν ἀρχόντων, ἡ [[ἀρχή]], Λατ. potestas, οἱ ραβδοῦχοι κελευσθέντες ὑπὸ τῆς ἐξουσίας Διον. Ἁλ. 11. 32· αἱ ἐξουσίαι, αἱ ἀρχαὶ (ὡς λέγομεν νῦν), Πλουτ. Φιλοποίμ. καὶ συχνὸν ἐν τῇ Καιν. Διαθ.: πρβλ. τὴν λέξιν [[τέλος]]. ΙΙ. ὡς τὸ [[περιουσία]], [[ἀφθονία]] ὑπαρχόντων ἢ μέσων, ἐξουσίας [[ἐπίδειξις]] Θουκ. 6. 31, πρβλ. 1. 123· ἐνδεεστέρως ἢ πρὸς τήν ἐξ., ὁ αὐτ. 4, 39· τῶν ἀναγκαίων ἐξ. Πλάτ. Νόμ. 828D. ΙV. [[πομπή]], ἀνὴρ καὶ [[δίχα]] τοσαύτης ἐξουσίας [[ἀξιοθέατος]] Πλουτ. Αἰμίλ. 34, πρβλ. τὸ ἐν τῇ συνηθείᾳ «[[παρουσία]]».
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> pouvoir de faire une chose :<br /><b>1</b> liberté, faculté : [[ἐξουσία]] ποιεῖν [[τι]] PLAT donner à qqn la liberté <i>ou</i> le moyen de faire qch;<br /><b>2</b> pouvoir, puissance, autorité  : [[οἱ]] [[ἐν]] ἐξουσίᾳ ὄντες ARSTT <i>au sens collect.</i> les magistrats ; juridiction;<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i><br /><b>1</b> abondance, ressources;<br /><b>2</b> éclat, splendeur.<br />'''Étymologie:''' [[ἔξειμι]]¹.
}}
{{eles
|esgtx=[[poder]], [[Potencias]]
}}
{{Abbott
|astxt=[[ἐξουσία]], -ας, ἡ (< [[ἔξεστι]]), [in LXX: IV Ki 20:13, Ps 113 (114):2 135 (136)8, 9, Is 39:2, Je 28 (51):28 (מֶמְשָׁלָה), freq. in Da for Aram. שָׁלְטָן, etc., Wi 10:14, Si 9:13, al.;] <br /><b class="num">1.</b>[[prop]]., [[liberty]] or [[power]] to [[act]], [[freedom]] to [[exercise]] the [[inward]] [[force]] or [[faculty]] expressed by [[δύναμις]] (q.v.): I Co 9:12; ἐ. ἔχειν, II Th 3:9; id. seq. inf., Jo 10:18, I Co 9:4, 5; c. gen. obj., Ro 9:21; seq. [[ἐπί]], c. acc., Re 22:14; [[περί]], I Co 7:37. <br /><b class="num">2.</b>Later(cf. Milligan, Th., 114; MM, Exp., xiv), of the [[power]] of [[right]], [[authority]]: Mt 21:33, Mk 11:28, Lk 20:2; of Messianic [[authority]], Mt 9:6, Mk 2:10, al.; of apostolic [[authority]], II Co 10:8 13:10; of the [[authority]] of [[government]]: Mt 8:9 28:18, Ju 25, Re 12:10, al.; esp. of [[judicial]] [[authority]], Lk 20:20, Jo 19:10, 11. <br /><b class="num">3.</b>[[Meton]].,<br /><b class="num">(a)</b>[[jurisdiction]]: Lk 23:7 (cf. I Mac 6:11, Is 39:2); <br /><b class="num">(b)</b>a [[ruler]] or [[magistrate]]: Ro 13:1-3; pl., Lk 12:11, Ro 13:1, Tit 3:1; <br /><b class="num">(c)</b>of supramundane powers (syn. [[with]] [[ἀρχή]], [[δύναμις]], [[θρόνος]], [[κυριότης]]): I Co 15:24, Eph 1:21 3:10, Col 2:10, I Pe 3:22, al. (Cremer. 236). SYN.: v.s. [[δύναμις]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ἔξεστι]] (in the [[sense]] of [[ability]]); [[privilege]], i.e. (subjectively) [[force]], [[capacity]], competency, [[freedom]], or (objectively) [[mastery]] (concretely, [[magistrate]], [[superhuman]], [[potentate]], token of [[control]]), delegated [[influence]]: [[authority]], [[jurisdiction]], [[liberty]], [[power]], [[right]], [[strength]].
}}
{{Thayer
|txtha=ἐξουσίας, ἡ (from [[ἔξεστι]], [[ἐξόν]], [[which]] [[see]]), from [[Euripides]], [[Xenophon]], [[Plato]] [[down]]; the Sept. for מֶמְשָׁלָה and Chaldean שָׁלְטָן; [[power]].<br /><b class="num">1.</b> [[power]] of [[choice]], [[liberty]] of doing as [[one]] pleases; [[leave]] or permission: ἔχειν ἐξουσίαν, WH brackets [[ἐξουσία]]); followed by an infinitive [[with]] [[τοῦ]], L T Tr WH [[omit]] [[τοῦ]]); [[with]] a genitive of the [[thing]] or the [[person]] [[with]] [[regard]] to [[which]] [[one]] has the [[power]] to [[decide]]: Buttmann, 260 (224))); [[ἐπί]] τό [[ξύλον]] τῆς ζωῆς, permission to [[use]] the [[tree]] of [[life]], [[ἐπί]], C. I:2e.); ἐξουσίαν ἔχειν [[περί]] [[τοῦ]] ἰδίου θελήματος (opposed to ἀνάγκην ἔχειν (cf. Winer's Grammar, § 30,3 N. 5)), ἐν τῇ [[ἰδίᾳ]] [[ἐξουσία]] (appointed, [[see]] [[τίθημι]], 1a. sub at the [[end]]) according to his [[own]] [[choice]], ἐν τῇ σῇ [[ἐξουσία]] ὑπῆρχεν, i. e. at [[thy]] [[free]] [[disposal]], [[τοῦ]] [[with]] the infinitive [[αὕτη]] ἐστιν ἡ [[ἐξουσία]] [[τοῦ]] σκότους, [[this]] is the [[power]] [[that]] [[darkness]] exerts, ποιεῖν ἐξουσίαν to [[exert]] [[power]], [[give]] exhibitions of [[power]], ἐν [[ἐξουσία]] [[εἶναι]], to be [[possessed]] of [[power]] and [[influence]], ἐξουσίαν ἔχειν ([[both]] expressions [[refer]] to the [[ability]] and [[weight]] [[which]] Jesus exhibited in his [[teaching]]) κατ' ἐξουσίαν [[powerfully]], ἐν [[ἐξουσία]], the [[power]] of [[authority]] ([[influence]]) and of [[right]]: ἐν ποίᾳ [[ἐξουσία]]; clothed in [[what]] [[authority]] (i. e. [[thine]] [[own]] or God's?), delegated [[authority]] (German Vollmacht, authorization): [[παρά]] τίνος, [[with]] the genitive of the [[person]] by whom the [[authority]] is given, or [[received]], R G).<br /><b class="num">4.</b> the [[power]] of [[rule]] or [[government]] (the [[power]] of him whose [[will]] and commands [[must]] be submitted to by others and obeyed ([[generally]] translated [[authority]]));<br /><b class="num">a.</b> [[universally]]: λαμβάνειν, ἐξουσίαν ὡς [[βασιλεύς]], [[εἰμί]] [[ὑπό]] ἐξουσίαν, I am [[under]] [[authority]], τασσόμενος added, (L WH brackets); [[ἐξουσία]] τίνος, the genitive of the [[object]], [[authority]] (to be exercised) [[over]], as [[τῶν]] πνευμάτων [[τῶν]] ἀκαθάρτων, [[ὥστε]] ἐκβάλλειν αὐτά added, ἐξουσίαν πάσης σαρκός, [[authority]] [[over]] [[all]] [[mankind]], πάσης σαρκός κυρειαν, [[Bel]] and the Dragon , [[verse]] 5); (the genitive of the [[subject]], [[τοῦ]] Σατανᾶ, [[ἐπί]] τινα, [[power]] [[over]] [[one]], so as to be [[able]] to [[subdue]], [[drive]] [[out]], [[destroy]], [[ἐπί]] τά δαιμόνια, [[ἐπί]] τάς [[πληγάς]], the [[power]] to [[inflict]] plagues and to [[put]] an [[end]] to [[them]], [[ἐπί]] [[τῶν]] ἐθνῶν, [[over]] the heathen nations, [[ἐπί]] τίνος, to [[destroy]] [[one]], ἔχειν ἐξουσίαν [[ἐπί]] [[τοῦ]] [[πυρός]], to [[preside]], [[have]] [[control]], [[over]] [[fire]], to [[hold]] it [[subject]] to his [[will]], [[ἐπί]] [[τῶν]] ὑδάτων, [[ἐπάνω]] τίνος ἐξουσίαν ἔχειν, to be [[ruler]] [[over]] a [[thing]], α. of the [[power]] of [[judicial]] [[decision]]; ἐξουσίαν ἔχειν [[with]] an infinitive of the [[thing]] [[decided]]: σταυρῶσαι and ἀπολῦσαι τινα, [[κατά]] τίνος, the [[power]] of deciding [[against]] [[one]], παραδοῦναι τινα ... τῇ [[ἐξουσία]] [[τοῦ]] ἡγεμόνος, β. of [[authority]] to [[manage]] [[domestic]] affairs: α. a [[thing]] [[subject]] to [[authority]] or [[rule]]: [[jurisdiction]]: ἐκ τῆς ἐξουσίας ἡδωρου ἐστιν, β. [[one]] [[who]] possesses [[authority]]; (cf. the Latin [[use]] of honestates, dignitates, auctoritates (so the English authorities, dignities, etc.) in [[reference]] to persons); αα. a [[ruler]], [[human]] [[magistrate]] ([[Dionysius]] [[Halicarnassus]] 8,44; 11,32): ββ. the [[leading]] and [[more]] [[powerful]] [[among]] created beings [[superior]] to Prayer of Manasseh , [[spiritual]] potentates; used in the plural of a [[certain]] class of angels ([[see]] [[ἀρχή]], [[δύναμις]], [[θρόνος]], [[κυριότης]]): Romans , vol. ii., p. 226f; (Lightfoot on Colossians , the [[passage]] cited)); [[with]] ἐν τοῖς ἐπουρανίοις added, [[πᾶσα]] [[ἐξουσία]], Lob. ad Phryn., p. 469), ἡ [[ἐξουσία]] [[τοῦ]] ἀέρος ([[see]] [[ἀήρ]]), [[τοῦ]] σκότους, α.) [[above]] (cf. [[σκότος]] as personified; [[see]] [[σκότος]], b.).<br /><b class="num">d.</b> a [[sign]] of the [[husband]]'s [[authority]] [[over]] his [[wife]], i. e. the [[veil]] [[with]] [[which]] [[propriety]] required a [[woman]] to [[cover]] herself, [[βασιλεία]] is used by Diodorus 1,47 for the [[sign]] of [[regal]] [[power]], i. e. a [[crown]]). (Synonym: [[see]] [[δύναμις]], at the [[end]]. On the infinitive [[after]] [[ἐξουσία]], and [[ἐξουσία]] ἔχειν cf. Buttmann, 260 (223 f).)
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἐξουσία]])<br /><b>1.</b> η [[κυβέρνηση]], η [[άσκηση]] της αρχής<br /><b>2.</b> το [[σύνολο]] τών αρχόντων<br /><b>3.</b> [[άδεια]], [[δικαιοδοσία]]<br /><b>4.</b> [[προνόμιο]]<br /><b>5.</b> [[τάξη]] τών επουράνιων δυνάμεων, τών αγγέλων («ἀρχαί, ἐξουσίαι, δυνάμεις καὶ τὰ πολυόμματα [[Σεραφείμ]]»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αξίωμα]], [[αρχή]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[επικράτεια]], διοικητική [[περιοχή]] («τοὺς χωριάτας ὁποὺ κατοικοῡσιν εἰς τὴν ἐξουσίαν μας»)<br /><b>2.</b> [[κυριαρχία]], [[κατοχή]]<br /><b>3.</b> (κυριαρχική) [[δύναμη]]<br /><b>4.</b> [[αφθονία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατάχρηση]] εξουσίας, [[αλαζονεία]]<br /><b>2.</b> (για ποιητές) ποιητική [[άδεια]]<br /><b>3.</b> [[αφθονία]] μέσων («ἐπίδειξιν μᾱλλον εἰκασθῆναι τῆς δυνάμεως καὶ ἐξουσίας», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[υπερβολικός]] [[πλούτος]]<br /><b>5.</b> επιδεικτική [[εμφάνιση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Παράγωγο του ρ. [[έξεστι]]<br />εμφανίζει ως β' συνθετ. το θ. <i>ουσ</i>- του θηλ. της μετοχής <i>ούσα</i> του ρ. [[ειμί]] με [[επίθημα]] -<i>ία</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[ουσία]] <span style="color: red;"><</span> <i>οντ</i>- (<i>ων</i>, <i>όντ</i>-<i>ος</i>) <span style="color: red;">+</span> -<i>ία</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐξουσία:''' ἡ ([[ἔξεστι]]),<br /><b class="num">I.</b> [[δυνατότητα]] ή [[δικαιοδοσία]] να γίνει [[κάτι]], με απαρ., σε Θουκ., Ξεν.· με γεν., [[εξουσία]] πάνω σε, [[δικαίωμα]], σε Θουκ., Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> απόλ., [[δύναμη]], [[εξουσία]], ισχύ, αντίθ. προς το [[δίκαιο]], σε Θουκ.· επίσης [[άδεια]], [[προνόμιο]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[αξίωμα]], [[αρχή]], Λατ. [[potestas]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> ως αφηρημένο ουσ. επίσης όπως το Λατ. [[potestas]], [[σώμα]] αρχόντων, στον πληθ., οι αρχές, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">III.</b> [[αφθονία]] μέσων, πόροι, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b> [[πομπή]], σε Πλούτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐξουσία:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> возможность (делать что-л.), право (на что-л., свобода чего-л.): ἐξουσίαν ἔχειν (τοῦ) ποιεῖν τι Xen., Plat. или περὶ τοῦ ποιεῖν τι Plat. иметь право или возможность делать что-л.; ἐν μεγάλῃ ἐξουσίᾳ τοῦ ποιεῖν τι γενόμενος Plat. получивший полную свободу делать что-л.; ἐξουσίαν [[διδόναι]] (ποιεῖν, παρέχειν) τινί Plat., Arst. кому-л. давать возможность, предоставлять право; κατὰ τὴν οὐκ ἐξουσίαν τῆς ἀγωνίσεως Thuc. за отсутствием права участвовать в состязании; ἐ. ([[ἐστί]]) … Arst. или ἐπ᾽ ἐξουσίας [[ἐστί]] … Dem. предоставляется право …, можно …;<br /><b class="num">2)</b> (тж. ἡ [[ἄγαν]] ἐ. Dem.) (личный) произвол, своеволие (ἐπ᾽ ἐξουσίας [[πονηρός]] Dem.): ἐ. [[ποιητική]] рит. ([[licentia]] [[poetica]]) поэтическая вольность;<br /><b class="num">3)</b> власть, могущество (πλοῦτός τε καὶ ἐ. Thuc.): οἱ ἐνἐξουσίᾳ ὄντες или οἱ ἐν ταῖς ἐξουσίαις Arst. власть имущие, стоящие у власти, власти; ἡ ὑπατικὴ ἐ. Diod. консульская власть; [[ἄνθρωπος]] ὑπὸ ἐξουσίαν τασσόμενος NT подвластный человек;<br /><b class="num">4)</b> изобилие, достаток (τῶν ἀναγκαίων Plat.);<br /><b class="num">5)</b> пышность, блеск (τοσαύτης ἐξουσίας [[ἀξιοθέατος]] Plut.);<br /><b class="num">6)</b> признак власти или подвластности (ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς NT).
}}