View source for κυριεύω

{{LSJ1
|Full diacritics=κῡριεύω
|Medium diacritics=κυριεύω
|Low diacritics=κυριεύω
|Capitals=ΚΥΡΙΕΥΩ
|Transliteration A=kyrieúō
|Transliteration B=kyrieuō
|Transliteration C=kyrieyo
|Beta Code=kurieu/w
|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">to be lord</b> or <b class="b2">master of</b>, πάντων <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.6.22</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1160b35</span>; τῆς Ἀσίας <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.5.11</span>; μυρίων γῆς πήχεων <span class="bibl">Men.1099</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PEleph.</span> 14.14</span> (iii B.C.), etc.; τῶν γενημάτων <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>105.47</span> (ii B.C.); τῆς θαλάττης <span class="bibl">Agatharch.5</span>; ὧν ἁ πόλις . . κυριεύει <span class="title">IG</span>5(2).510.4 (Arc., ii B.C.); κυριεύειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀνδρός <span class="bibl">D.S.1.27</span>; σανίδων <span class="bibl">Phld.<span class="title">Mort.</span>24</span>; νεκρῶν καὶ ζώντων <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>14.9</span>; κρατεῖν καὶ κ. <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>14.22</span> (iii A.D.); <b class="b2">gain possession of, seize</b>, ζωγρίᾳ τινῶν <span class="bibl">Plb.1.7.11</span>, al., cf. <span class="bibl">Ph.<span class="title">Bel.</span>80.41</span>: later c. acc., τὰ σώματα καὶ τὴν βοῦν κ. <span class="bibl"><span class="title">PGrenf.</span>1.21.13</span> (ii B.C.); τοῦ κυριεύοντος τὴν ὅλην οἰκουμένην <span class="title">PMag.Lond.</span>121.838: abs., <b class="b2">to be dominant</b>, <span class="bibl">Chrysipp.Stoic.2.244</span>:—Pass., <b class="b2">to be dominated, possessed</b>, ὑπό τινος <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mir.</span>838a10</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> Astrol., of planets, κ. τοῦ σχήματος <span class="bibl">Ptol.<span class="title">Tetr.</span>169</span>, cf. <span class="bibl">Vett.Val.63.23</span>:—Pass., οἱ -όμενοι τόποι <span class="bibl">Ptol. <span class="title">Tetr.</span>112</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">to have legal power</b> to do, c. inf., Lex ap.<span class="bibl">Aeschin. 1.35</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">ὁ κυριεύων</b> (sc. <b class="b3">λόγος</b>, wh. is expressed in <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>2.19.1</span>), a logical puzzle, Plu.2.615a, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span>22</span>, etc., cf. <span class="title">Stoic.</span> 2.93.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1536.png Seite 1536]] <b class="b2">Herr, Eigenthümer</b> von Etwas, [[κύριος]] sein, Etwas in seiner Gewalt haben, gebieten über Etwas, auch <b class="b2">sich bemächtigen</b>; κυριευέτωσαν οἱ πρόεδροι [[μέχρι]] [[πεντήκοντα]] δραχμῶν ἐπιγράφειν, sie sollen Macht haben, eine Geldstrafe bis zu 50 Drachmen zu verhängen, Aesch. 1, 36; πάντων Xen. Hem. 2, 6, 22; τῆς Ἀσίας 3, 5, 10; βουλόμενος τῆς εἰσόδου κυριεύειν τῆς εἰς Πελοπόννησον Pol. 4, 6, 6; ἐκυρίευσαν δὲ καὶ λέμβων, sie bemächtigten sich derselben, 2, 11, 14, vgl. ζωγρείᾳ δ' ἐκυρίευσαν πλειόνων ἢ τριακοσίων 1, 7, 11; so auch a. Sp. – Auch pass., τὸν τόπον κυριεύεσθαι ὑπὸ Λευκαδίων Arist. Hirab. 97. – Ο κυριεύων war ein besonderer sophistischer Schluß, Plut. Symp. 1, 1, 5 u. öfter; Luc. vit. auct. 22 u. a. Sp.
}}
{{ls
|lstext='''κῡριεύω''': ([[κύριος]]) εἶμαι [[κύριος]] ἢ [[δεσπότης]], πάντων Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 22· τῆς Ἀσίας [[αὐτόθι]] 3. 5, 11· μυρίων γῆς πήχεων Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 176· κ. ἡ γυνὴ τοῦ ἀνδρὸς Διόδ. 1. 27· ὡς καὶ νῦν, [[λαμβάνω]] εἰς κατοχήν τινα, [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]], τινὸς Πολύβ. 1. 7, 11, κτλ.· ― Παθ., κυριεύομαι, κατέχομαι, ὑπό τινος Ἀριστ. π. Θαυμασ. 95. 1. 2) ἔχω νομικὴν δύναμιν ἢ ἐξουσίαν νὰ πράξω τι, μετ’ ἀπαρ., Νόμ. παρ’ Αἰσχίν. 5. 36. ΙΙ. ὁ κυριεύων, λογικὸν [[σόφισμα]], Πλούτ. 2. 133Β., Ἀρρ. Ἐπίκτ. 2. 19, 1. Λουκ. Βίων Πρᾶσ. 22, κτλ.· πρβλ. Menag. εἰς Διογ. Λ. 2. 108.
}}
{{bailly
|btext=être maître de, gén. ; <i>abs.</i> avoir plein pouvoir ; ὁ κυριεύων, « le dominant », <i>sorte d’argument sophistique</i>.<br />'''Étymologie:''' [[κύριος]].
}}
{{eles
|esgtx=[[gobernar]], [[dominar]]
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[κύριος]]; to [[rule]]: [[have]] [[dominion]] [[over]], [[lord]], be [[lord]] of, [[exercise]] [[lordship]] [[over]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[future]] κυριεύσω; 1st aorist subjunctive 3rd [[person]] [[singular]] κυριεύσῃ; ([[κύριος]]); to be [[lord]] of, to [[rule]] [[over]], [[have]] [[dominion]] [[over]]: [[with]] the genitive of the [[object]] (cf. Buttmann, 169 (147)), οἱ κυριεύοντες, [[supreme]] rulers, kings, to [[exercise]] [[influence]] [[upon]], to [[have]] [[power]] [[over]]: [[with]] the genitive of the [[object]], ὁ [[θάνατος]], ἡ [[ἁμαρτία]], 14; ὁ [[νόμος]], [[Xenophon]], [[Aristotle]], [[Polybius]], and [[following]], the Sept. for מָשַׁל (etc.).) (Compare: [[κατακυριεύω]].) 
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[κυριεύω]]) [[κύριος]]<br />[[παίρνω]] [[κάτι]] στην [[κατοχή]] μου με αγώνα, [[γίνομαι]] [[κύριος]], [[κατακτώ]], [[καταλαμβάνω]], [[καθυποτάσσω]] κάποιον ή [[κάτι]] (α. «ο [[εχθρός]] κυρίευσε την [[πόλη]]» β. «τούτῳ τῷ τρόπῳ τεττάρων μὲν πλοίων ἐκυρίευσαν», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(για [[πάθος]]) [[καταλαμβάνω]] κάποιον και δεν τον [[αφήνω]], [[υποδουλώνω]], [[διακατέχω]] («τον έχει κυριεύσει το [[κρασί]]»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[γίνομαι]] [[ισχυρός]]<br /><b>2.</b> [[καταλύω]]<br /><b>3.</b> [[συλλαμβάνω]], [[αιχμαλωτίζω]]<br /><b>4.</b> [[επικρατώ]]<br /><b>5.</b> (το αρσ. μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>ὁ κυριεύων</i><br />ο [[κύριος]], ο [[δεσπότης]]<br />(μσν. -αρχ.)<br /><b>1.</b> [[είμαι]] [[κύριος]] κάποιου, [[κατέχω]], [[εξουσιάζω]] κάποιον («ἵνα νεκρῶν καὶ ζώντων κυριεύση», ΚΔ)<br /><b>2.</b> [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], [[διοικώ]] («τὸν τόπον κυριεύεσθαι ὑπὸ Λευκαδίων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> έχω νομικώς το [[δικαίωμα]] ή τη [[δύναμη]] να [[κάνω]] [[κάτι]] («κυριευέτωσαν οἱ πρόεδροι [[μέχρι]] [[πεντήκοντα]] δραχμῶν... ἐπιγράφειν», Αισχίν.)<br /><b>4.</b> (το αρσ. ενεστ. ως ουσ.) <i>ὁ κυριεύων</i><br />(ενν. [[λόγος]]) [[σόφισμα]] του Διοδώρου του Μεγαρικού, σύμφωνα με το οποίο μόνο το αληθινό [[είναι]] αληθινό, [[είτε]] υπάρχει [[τώρα]] [[είτε]] πρόκειται να υπάρξει, ενώ το μη αληθινό δεν [[είναι]] δυνατό.
}}
{{lsm
|lsmtext='''κῡριεύω:''' μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">1.</b> είμαι [[κύριος]] ή [[άρχοντας]] ανθρώπων ή χώρας, με γεν., σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> έχω έννομη [[εξουσία]] να πράξω, με απαρ., [[παρά]] Αισχίν.
}}
{{elru
|elrutext='''κῡριεύω:''' <b class="num">1)</b> иметь власть, господствовать (πάντων Xen.; νεκρῶν καὶ ζώντων NT): κυριεύεσθαι [[ὑπό]] τινος Arst. находиться в чьей-л. власти;<br /><b class="num">2)</b> получать власть, овладевать (τινός Polyb., Plut.).
}}
{{elnl
|elnltext=κυριεύω [κύριος] heer en meester zijn, heersen, met gen.:; κυριεύειν τῆς... Ἀσίας πάσης heersen over geheel Azië Xen. Mem. 3.5.11; subst. ὁ κυριεύων (λόγος) de heerser (soort puzzel). Luc. 27.22.
}}