View source for ἐρέβινθος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐρέβινθος
|Medium diacritics=ἐρέβινθος
|Low diacritics=ερέβινθος
|Capitals=ΕΡΕΒΙΝΘΟΣ
|Transliteration A=erébinthos
|Transliteration B=erebinthos
|Transliteration C=erevinthos
|Beta Code=e)re/binqos
|Definition=(proparox.), ὁ, <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[chick-pea]], [[chickpea]], [[chick pea]], [[Cicer arietinum]], κύαμοι ἢ ἐ. <span class="bibl">Il.13.589</span>, cf. <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>372c</span> ; eaten as dessert, <span class="bibl">Xenoph.22.3</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>1136</span>, <span class="bibl">Crobyl.9</span>, etc. ; χρύσειοι ἐ. Sapph.30 ; <b class="b3">κριὸς ἐρέβινθος</b>, of a special variety, <span class="bibl">Sophil.8</span>, cf.<span class="bibl">Thphr. <span class="title">HP</span>8.5.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> metaph., of the [[membrum virile]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>801</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ra.</span> 545</span>(lyr.) ; cf. [[κριθή]] IV. (Cf. [[ὄροβος]], Lat. [[ervum]].) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1022.png Seite 1022]] ὁ (vgl. [[ὄροβος]], ervum, Erbse), die Kichererbse, sowohl Frucht, Il. 13, 589, als Pflanze, Theophr.; καὶ κύαμοι Plat. Rep. II, 372 c, u. öfter Ar.; sie wurden auf Kohlen geröstet, Pax 1136; auch wie Mandeln u. Nüsse zum Wein gegessen, Xenophan. bei Ath. II, 54 d; Galen. – Übertr., τὸ [[αἰδοῖον]] τοῦ ἀνδρός, Ar. Ach. 801 Ran. 545.
}}
{{ls
|lstext='''ἐρέβινθος''': ὁ, ὡς καὶ νῦν, κοινῶς, «ῥεβίθι», Λατ. cicer, Ἰλ. Ν. 589· οἱ ἐρέβινθοι ἐτρώγοντο ὡμοὶ (ὡς τὰ ἀμύγδαλα) ἢ ἡψημένοι (ὡς τὰ [[κάστανα]]), [[μετὰ]] τὸ φαγητὸν ὡς [[τράγημα]], Ἀριστοφ. Εἰρ. 1136, κ. ἀλλ., Κρώβυλος κ. ἄλλοι παρ’ Ἀθην. 54Ε· ἐρ. καὶ κύαμοι Πλάτ. Πολ. 372C: - τὸ [[φυτόν]], ἡ «ῥεβιθιά», Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 3, 2, κτλ. ΙΙ μεταφ. ἐπὶ τοῦ ἀνδρικοῦ αἰδοίου, Ἀριστοφ. Ἀχ. 801, Βάτρ. 545, Ἡσύχ., πρβλ. κριθὴ IV. (Συγγενὲς τῷ ὄροβος, Λατ. erv-um, Παλαιο-Γερμ. araw-eiz (Γερμ. erbse).)
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> pois chiche (<i>fruit et plante</i>);<br /><b>2</b> <i>p. anal. c.</i> [[πόσθη]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[ὄροβος]], <i>lat.</i> ervum.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[chick]]-pea, Il. 13.589.
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[ἐρέβινθος]])<br /><b>1.</b> το [[φυτό]] [[ρεβιθιά]]<br /><b>2.</b> ο [[καρπός]] της ρεβιθιάς, το [[ρεβίθι]]<br /><b>μσν.</b><br />(με [[προσωποποίηση]] του ουσ.) <i>Ερέβινθος</i><br />Ρέβιθος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>μτφ.</b> το ανδρικό [[μόριο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>ινθος</i>, πιθ. [[δάνειο]] μιας μεσογειακής γλώσσας, και συνδέεται αφ’ ενός με τη λ. <i>όροβος</i> και αφ’ ετέρου με λατ. <i>ervum</i> «όροφος, [[φακή]]», αρχ. άνω γερμ. <i>araweiz</i> «[[μπιζέλι]]», αν και το <i>w</i> τών τύπων δεν αντιστοιχεί [[προς]] το <i>β</i> του ελλ. τύπου [[ερέβινθος]]. Είναι πιθανόν εξάλλου η λ. να προέρχεται από κάποιο [[ιδίωμα]] της Μικράς Ασίας ή της Α. Μεσογείου, όπου πρωτοεμφανίστηκε το [[φυτό]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐρέβινθος:''' ὁ, είδος ξηρού καρπού, [[ρεβίθι]], Λατ. [[cicer]], σε Ομήρ. Ιλ., Αριστοφ.· πρβλ. [[ὄροβος]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρέβινθος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> турецкий горох (Cicer arietinum) Plat., Arst., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> шутл. = [[membrum]] virile Arph.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[chick-pea]] (Il.).<br />Derivatives: Deminut. [[ἐρεβίνθιον]] (pap.) and <b class="b3">ἐρεβινθ-ώδης</b> (Thphr.), <b class="b3">-ειος</b> (Zen.), <b class="b3">-ιαῖος</b> (Dsk.), <b class="b3">-ινος</b> (H., Phot., Suid.).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Eastmediterr.?<br />Etymology: To [[ὄροβος]] <b class="b2">id.</b> (s. v.) with the Pre-Greek suffix <b class="b3">-ινθος</b> (Schwyzer 526, Chantraine Formation 370; s. also Kretschmer Glotta 30, 133). Further to Lat. [[ervum]] [[a kind of vetch]], with which some Celtic and Germanic words for <b class="b2">pea etc.</b> are compared: OHG [[araweiz]], [[arwiz]] [[pea]], MIr. [[orbaind]] [[grain]]. The word may come from the eastern Mediterranean area, s. W.-Hofmann [[ervum]]. Cf. also (<b class="b3">-ινθος</b> < <b class="b3">*-ιθος</b> to <b class="b2">-weiz</b> in [[ara-weiz]]?) Kuiper <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 217f., Deroy Glotta 35, 180ff. - Skt. <b class="b2">aravinda-</b> n. [[lotusflower]] does not belong here; cf. Mayrhofer Wb. s. v.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἐρέβινθος]], ὁ,<br />a [[kind]] of [[pulse]], [[chick]]-pea, Lat. [[cicer]], Il., Ar. Cf. [[ὄροβος]].
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἐρέβινθος''': {erébinthos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Kichererbse]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon das Deminutivum [[ἐρεβίνθιον]] (Pap.) und die ebenfalls vereinzelt belegten [[ἐρεβινθώδης]] (Thphr.), -ειος (Zen.), -ιαῖος (Dsk.), -ινος (H., Phot., Suid.).<br />'''Etymology''' : Ohne Zweifel zu [[ὄροβος]] [[Kichererbse]] (s. d.) mit dem fremden Suffix -ινθος (Schwyzer 526, Chantraine Formation 370; s. noch Kretschmer Glotta 30, 133). In Betracht kommt ferner lat. ''ervum'' [[eine Art Wicke]], womit einige keltische und germanische Wörter für [[Erbse]] zusammengestellt werden: ahd. ''araweiz'', ''arwiz'' [[Erbse]], mir. ''orbaind'' [[Körner]]. Das Wort stammt wahrscheinlich aus dem ostmediterranen Raum, s. W.-Hofmann ''ervum''. Nach v. Windekens Le Pélasgique 11 usw. pelasgisch. Weitere unsichere Hypothesen (-ινθος < *-ιθος zu -''weiz'' in ''ara''-''weiz''?) bei Kuiper Μνήμης [[χάριν]] 1, 217f., Deroy Glotta 35, 180ff. — Aind. ''aravinda''- n. [[Lotusblume]] gehört nicht hierher; vgl. Mayrhofer Wb. s. v.<br />'''Page''' 1,549-550
}}