View source for κανηφόρος

{{LSJ1
|Full diacritics=κᾰνηφόρος
|Medium diacritics=κανηφόρος
|Low diacritics=κανηφόρος
|Capitals=ΚΑΝΗΦΟΡΟΣ
|Transliteration A=kanēphóros
|Transliteration B=kanēphoros
|Transliteration C=kaniforos
|Beta Code=kanhfo/ros
|Definition=(parox.), ον, [[carrying a basket]]: [[Κανηφόροι]], αἱ, at Athens, title of maidens who carried baskets in procession at festivals, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>242</span> (sg.), al. (cf. Sch. ad loc.), <span class="bibl">Hermipp.26</span>, <span class="title">IG</span>22.896.9 (sg.); represented in works of art, Cic.<span class="title">Verr.</span>4.3.5, <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>36.25</span>; elsewhere, as title of priestess, κ. θεᾶς Ἀρτέμιδος <span class="title">CIG</span>4362 (Pisid.); κ. Ἀρσινόης Φιλαδέλφου <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>3</span> (iii B.C.), <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>176</span> (iii/ii B.C.), cf. <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>83.10</span> (ii B.C.), etc.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1320.png Seite 1320]] korbtragend, gew. ἡ καν., die Jungfrau, welche in Athen an den Festen der Demeter u. Athene, wie an den Dionysien einen Korb mit heiligen Geräthen auf dem Kopfe in Procession trug, Ar. Av. 1551; Inscr. u. VLL. Hierzu erwählt zu werden galt als eine hohe Ehre. Die Künstler stellten oft solche weibliche Gestalten dar, die mit beiden Händen einen Korb auf dem Kopfe hielten; am berühmtesten waren die Kanephoren des Polyklet und des Skopas.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />qui porte une corbeille ; <i>particul. à Athènes</i> αἱ κανηφόροι les canéphores, <i>jeunes filles qui portaient sur leur tête les corbeilles contenant les objets pour le sacrifice</i>.<br />'''Étymologie:''' [[κάνεον]], [[φέρω]].
}}
{{elnl
|elnltext=κανηφόρος Dor. καναφόρος &#91;[[κάνεον]], [[φέρω]]] relig. een mand dragend; subst. αἱ Κανηφόροι de Kanephoren (manddraagsters bij processie in Athene en op het eiland Kos).
}}
{{elru
|elrutext='''κᾰνηφόρος:''' ἡ культ. канефора (девушка, несущая на голове корзину со священной утварью для жертвоприношения) Arph.
}}
{{ls
|lstext='''κᾰνηφόρος''': -ον, ὁ φέρων τὸ ἱερὸν [[κάνιστρον]].-Κανηφόροι, αἱ, παρθένοι ἐν Ἀθήναις φέρουσαι ἐπὶ τῶν κεφαλῶν αὑτῶν κατὰ τὰς πομπὰς κανᾶ ἐν οἷς ὑπῆρχον τὰ ἱερὰ σκεύη ὧν [[χρῆσις]] ἐγίνετο κατὰ τὴν ἑορτὴν τῆς Δήμητρος, τοῦ Διονύσου καὶ τῆς Ἀθηνᾶς, Ἀριστοφ. Ἀχ. 242, 260, Ὄρν. 1551, Ἐπιγραφ. Ἀττ. παρὰ τῷ Ussing σ. 46. - Καθ’ Ἡσύχ.: «κανηφόροι· ἐν ταῖς πομπαῖς αἱ ἐν ἀξιώματι παρθένοι ἐκανηφόρουν, [[ὥσπερ]] καὶ ἐν τοῖς Παναθηναίοις. οὐ πάσαις δὲ ἐφεῖτο κανηφορεῖν»· -[[ὡσαύτως]], καν. θεᾶς Ἀρτέμιδος Ἐπιγραφ. Πισιλ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 4362. Αἱ Ἀθηναῖαι κανηφόροι ὤφειλον νὰ ἔχωσιν ἡλικίαν ἀνωτέραν τῶν [[δέκα]] ἐτῶν, εἶχον τὴν κόμην πεπασμένην, ἔφερον δὲ ὁρμαθὸν ξηρῶν σύκων καὶ ἕτεραι ἐπεσκίαζον αὐτὰς [[ἄνωθεν]] διὰ σκιαδίου ἢ θολίας. Τὸ [[ὑπούργημα]] αὐτῶν, [[ὅπερ]] ἐθεωρεῖτο ὡς ἡ μεγίστη [[τιμή]], ἐκαλεῖτο [[κανηφορία]], καὶ τὸ [[ῥῆμα]] [[κανηφορέω]]. Τοιαῦτα ἀγάλματα παρθένων, αἵτινες δι’ ἑκατέρων τῶν χεινῶν κρατοῦσιν ἐπὶ κεφαλῆς κανοῦν, [[πολλάκις]] κατεσκεύαζον οἱ ἀρχαῖοι τεχνῖται, τὰ περιφημότερα δὲ τούτων ἦσαν αἱ Κανηφόροι τοῦ Πολυκλείτου καὶ τοῦ Σκόπα, πρβλ. Mūller Archāol. d. Kunst § 422. 7.
}}
{{grml
|mltxt=[[κανηφόρος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που φέρει [[κάνιστρο]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[κανηφόρος]]<br />α) [[τίτλος]] ιέρειας<br />β) <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ κανηφόροι</i><br />i) [[ονομασία]] τών παρθένων που κρατούσαν [[πάνω]] στο [[κεφάλι]] κάνιστρα με τα ιερά σκεύη [[κατά]] την [[τέλεση]] εορταστικών πομπών<br />ii) τα έργα τέχνης που αναπαριστούσαν τις κανηφόρους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> [[κανηφόρος]] <span style="color: red;"><</span> <i>κανε</i>-<i>η</i>-[[φόρος]] ([[αντί]] του αναμενόμενου <i>κανεο</i>-[[φόρος]]) <span style="color: red;"><</span> [[κάνεον]] «[[πανέρι]]» <span style="color: red;">+</span> -[[φόρος]] (<span style="color: red;"><</span> [[φέρω]]), [[πρβλ]]. [[αχθοφόρος]], [[κερδοφόρος]]. Το -<i>η</i>-[[είναι]] συνδετικό [[φωνήεν]] που εμφανίζεται σε πολλές περιπτώσεις [[αντί]] του -<i>ο</i>- ([[πρβλ]]. <i>δρεπαν</i>-<i>η</i>-[[φόρος]], <i>ομφαλ</i>-<i>η</i>-[[τόμος]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κᾰνηφόρος:''' -ον ([[φέρω]]), αυτός που κρατά [[ιερό]] [[κάνιστρο]]· <i>Κανηφόροι</i>, <i>αἱ</i>, αυτές που κρατούν τα Ιερά Κάνιστρα· στην Αθήνα, παρθένες που έφεραν πάνω στα κεφάλια τους καλάθια που περιείχαν ιερά [[σκεύη]] που χρησιμοποιούνταν στις γιορτές προς [[τιμή]] της Δήμητρας, του Διονύσου και της Αθηνάς, σε Αριστοφ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=κᾰνη-[[φόρος]], ον [[φέρω]]<br />[[carrying]] a [[basket]]:— Κανηφόροι, αἱ, Basket-bearers, at [[Athens]], maidens who carried on [[their]] heads baskets containing the [[sacred]] things used at the feasts of [[Demeter]], [[Bacchus]] and [[Athena]], Ar.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[κάνεον]], [[κανοῦν]], τό (=[[πανέρι]]) + [[φέρω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. Ἀπό τό [[κανηφόρος]]: [[κανηφορία]], κανηφορῶ.
}}