View source for ἀναπτύσσω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀναπτύσσω
|Medium diacritics=ἀναπτύσσω
|Low diacritics=αναπτύσσω
|Capitals=ΑΝΑΠΤΥΣΣΩ
|Transliteration A=anaptýssō
|Transliteration B=anaptyssō
|Transliteration C=anaptysso
|Beta Code=a)naptu/ssw
|Definition=pf. inf. Pass. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἀνεπτύχθαι <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>357</span>: aor. Pass. ἀνεπτύχθην <span class="bibl">Hp.<span class="title">Judic.</span>3</span>, but -επτύγην <span class="bibl"><span class="title">Int.</span>48</span>:—[[unfold]] the rollson which books were written, [[open for reading]], ἀ. τὸ βιβλίον <span class="bibl">Hdt.1.125</span>, cf. <span class="bibl">48</span>; δέλτων ἀναπτύσσοιμι γῆρυν <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>370</span>: also <b class="b3">ἀ. πύλας, κύτος</b>, [[undo]], [[open]], <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1286</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ion</span>39</span>; χλαμύδα <span class="bibl">Plu.<span class="title">Demetr.</span>42</span>; even χεῖλος <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>3.247</span>; <b class="b3">ἀναπτύξασ χέρας</b> with arms [[outspread]], <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1190</span>; σεισμοὶ -ξαντες τὴν ἁρμονίαν τῶν ὀρῶν <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Im.</span>2.17</span>:—Med., [[fold up]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>664b27</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[cut open]], of freshly killed animals, Pherecyd <span class="bibl">97</span> J., <span class="bibl">Philum.<span class="title">Ven.</span>17.3</span>, <span class="title">PMag.Leid.V.</span>10.1, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[ruminate]], [[chew]], <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>1.137</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[unfold]], [[disclose]], πᾶν ἀ. πάθος <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span> 254</span>, <span class="bibl">294</span>; πάντ' ἀναπτύσσει χρόνος <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>301</span>; ἀ. πρὸς φῶς <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>639</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1256</span>; φρένα πρός τινα <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>662</span>: in later Prose, <span class="bibl">Porph. <span class="title">Antr.</span>4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> as military term, <b class="b3">τὴν φάλαγγα ἀ</b>. [[fold back]] the phalanx, i.e. [[deepen]] it by countermarching from front to rear, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.3</span>; conversely, <b class="b3">τὸ κέρας ἀ</b>. [[open out]] the wing, i.e. [[extend]] the line by countermarching from rear to front, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.10.9</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pel.</span>23</span>, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Tact.</span>9.5</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[abrir alzando]], [[abrir]] φαρέτρας πῶμα B.5.75, κύτος E.<i>Io</i> 39, χεῖλος Opp.<i>H</i>.3.247<br /><b class="num">•</b>en v. med., de la laringe ἐπιβάλλει τε καὶ ἀναπτύσσεται se cierra y se abre</i> Arist.<i>PA</i> 664<sup>b</sup>27, 28.<br /><b class="num">2</b> [[abrir en dos]], [[desdoblar]] de hojas o tablillas, escritos, etc. πίνακα A.<i>Fr</i>.530.22, δέλτων τ' ἀναπτύσσοιμι γῆρυν E.<i>Fr</i>.369, τὸ [[βυβλίον]] Hdt.1.125, ἕκαστα ... τῶν συγγραμμάτων Hdt.1.48<br /><b class="num">•</b>de prendas de vestir τὸ ἱμάτιον [[LXX]] <i>De</i>.22.17, χλαμύδα Plu.<i>Demetr</i>.42<br /><b class="num">•</b>de cosas dobles [[abrir]] πύλας E.<i>El</i>.357, <i>IT</i> 1286, cf. en v. pas. θυρίδες ἀναπτυσσόμεναι [[LXX]] <i>Ez</i>.41.16, χέρας abrir los brazos</i> E.<i>Hipp</i>.1190.<br /><b class="num">3</b> [[rajar]], [[romper]] τὸν δὲ δίκην θηρὸς ἀναπτύξαντα (τὴν κεφαλήν) ῥοφᾶν τὸν ἐγκέφαλον ὑπὸ θυμοῦ Pherecyd.97<br /><b class="num">•</b>de animales [[abrir en canal]], [[rajar]] en v. pas. Philum.<i>Ven</i>.17.3, ζῶντα τὸν ἀλέκτορα <i>PMag</i>.12.313<br /><b class="num">•</b>fig. [[romper]] τὴν ἁρμονίαν τῶν ὀρῶν Philostr.<i>Im</i>.2.17.<br /><b class="num">II</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[descubrir]], [[poner de manifiesto]] πᾶν ... πάθος A.<i>Pers</i>.254, 294, πάντ' ἀναπτύσσει χρόνος S.<i>Fr</i>.301, πᾶν ... πρὸς φῶς S.<i>El</i>.639, πρὸς τὸν παρόντα πόσιν ἀναπτύξω φρένα E.<i>Tr</i>.662, τὸ κακόηθες ... ὥσπερ τινὰς διπλόας ἀναπτύσσει τῆς ψυχῆς Plu.2.715f.<br /><b class="num">2</b> [[explicar]] ἠθείοισιν ... μῦθον Antim.52, ἀναπτύξω δέ σοι ἀβίωτον ἡμῖν νῦν τε καὶ πάροιθεν ὄν te voy a demostrar que mi vida ya no es vida ni tampoco antes lo fue</i> E.<i>HF</i> 1256, ἔργον Porph.<i>Antr</i>.4, ἀναπτύσσειν διαιροῦντα εἰς τὸ αἴτιον tratar de desarrollar (la imagen) analizándola en su causa</i> M.Ant.12.18, τὸ [[εἶδος]] ἕκαστον Plot.6.7.2.<br /><b class="num">III</b> [[milit]].<br /><b class="num">1</b> [[desplegar]] τὸ κέρας X.<i>An</i>.1.10.9, cf. Plu.<i>Pel</i>.23, Arr.<i>Tact</i>.9.5.<br /><b class="num">2</b> [[replegar]] τὴν φάλαγγα X.<i>Cyr</i>.7.5.3.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0204.png Seite 204]] entfalten, entwickeln, alles Aufgerollte oder Gefaltete, z. B. Bücherrollen, Her. 1, 48. 125; χιτῶνος πτέρυγας Plut. Lyc. et Num. 3; χλαμύδα Demetr. 42; öffnen, Xen. Hier. 2, 4, ἀνεπτυγμένα = φανερά, u. bei Arist. [[ὄμμα]], dem συμμεμυκός entgegengesetzt; [[χεῖλος]] Opp. H. 3, 247; πύλας Eur. I. T. 1286; φρένα Tr. 657; κῆρ [[πρός]] τινα Mosch. 4, 161; φάλαγγα Xen. Cyr. 7, 5, 3, die Phalaur abwickeln, so daß die Soldaten rechts u. links abfallen u. sich hinter einander aufstellen, wodurch die Schlachtordnung tiefer wird. τὸ [[κέρας]] ἀναπτύσσειν An. 1, 10, 9, die Flügel aufmarschiren lassen; vgl. Plut. Pelop. 23. – Übertr., auseinandersetzen, erklären, Aesch. [[πάθος]], Pers. 250. 286; πρὸς τὸ φῶς Soph. El. 629; – φορβήν, die Speise wiederkäuen, Opp. H. 1, 137.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἀναπτύξω, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> ([[ἀνά]], en haut);<br /><b>1</b> [[déplier]], [[déployer]] ; [[βιβλίον]] HDT les colonnes <i>ou</i> les feuillets d'un livre, dérouler un papyrus ; [[χέρας]] EUR étendre les bras ; πύλας EUR ouvrir une porte ; [[ἀν]]. πρὸς τὸ [[φῶς]] SOPH produire à la lumière du jour ; πὰν δ' ἀναπτύξας [[πάθος]] ESCHL après avoir dévoilé toute l'étendue de notre malheur;<br /><b>2</b> <i>t. milit.</i> [[κέρας]] [[ἀν]]. XÉN déployer l'aile d'une armée, <i>càd</i> étendre la ligne en amenant des troupes de l'arrière sur le front;<br /><b>II.</b> ([[ἀνά]], en arrière) <i>t. milit.</i> [[ἀν]]. τὴν φάλαγγα XÉN replier la phalange, <i>càd</i> la rendre plus profonde en reportant des troupes du front sur les derrières.<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[πτύσσω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναπτύσσω:'''<br /><b class="num">1</b> [[разворачивать]], [[раскрывать]] ([[βιβλίον]] Her.; χιτῶνος πτέρυγας Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[открывать]], [[растворять]] (πύλας Eur.; [[ὄμμα]] ἀνεπτυγμένον Arst.): ἀναπτύξας [[χέρας]] Eur. протягивая руки;<br /><b class="num">3</b> [[раскрывать]], [[обнаруживать]] (φρένα πρός τινα Eur.): [[πᾶν]] ἀναπτύξαι πρὸς [[φῶς]] Soph. высказать все;<br /><b class="num">4</b> воен. [[свертывать]], [[загибать назад]] (τὴν φάλαγγα Xen.);<br /><b class="num">5</b> воен. [[развертывать]] (τὸ [[κέρας]] Xen.; τὸ [[δεξιόν]] Plut.).
}}
{{ls
|lstext='''ἀναπτύσσω''': μέλλ. -πτύξω: ἀόρ. παθ. ἀνεπτύχθην Ἱππ. 57. 16, ἀλλὰ καὶ -επτύγην 558. 27: (ἴδε [[πτύσσω]]). ἀνελίττω, ἐξελίττω, ἀνοίγω, [[ἐκτυλίσσω]] τοὺς κυλίνδρους, ἐφ’ ὧν ἐργάφοντο τὰ βιβλία, ἑπομ. ὡς τὸ Λατ. evolvere, [[ἐκτυλίσσω]], ἀνοίγω πρὸς ἀνάγνωσιν, ἀν. τὸ [[βιβλίον]] Ἡρόδ. 1. 125, πρβλ. 48· δέλτων ἀναπτύσσοιμι γῆρυν Εὐρ. Ἀποσπ. 370: ― [[ὡσαύτως]], ἀν. πύλας, [[κύτος]], «ξεκλειδώνω», ἀνοίγω, Εὐρ. Ι. Τ. 1286, Ἴων 39· χλαμύδα Πλουτ. Δημήτρ. 42· ἔτι δὲ καὶ [[χεῖλος]] Ὀππ. Ἁλ. 3. 247· ἀναπτύξας χέρας, μὲ ἀνοικτὰς ἀγκάλας, Εὐρ. Ἱππ. 1190: ― Παθ., ξεδιπλώνομαι, ἀνοίγομαι, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 3, 11, καὶ ἀλλ. 2) [[ἐκτυλίσσω]], [[ἀποκαλύπτω]], φανερώνω, Λατ. explicare, πᾶν ἀν. [[πάθος]] Αἰσχύλ. Πέρσ. 254, 294· πάντ’ ἀναπτύσσει [[χρόνος]] Σοφ. Ἀποσπ. 284· ἀν. πρὸς φῶς ὁ αὐτ. Ἠλ. 639, πρβλ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1256· φρένα [[πρός]] τινα ὁ αὐτ. Τρῳ. 657· κῆρ Μόσχ. 4. 51· ΙΙ. ὡς στρατιωτ. ὅρος [[ἀναπτύσσω]] τὴν φάλαγγα, [[κάμπτω]] τὴν φάλαγγα [[ἑκατέρωθεν]] πρὸς τὰ [[ὀπίσω]] καὶ καθιστῶ αὐτὴν διπλῆν, [[ἤτοι]] δίδω εἰς αὐτὴν διπλοῦν [[βάθος]], Γαλλ. replier, Ξεν. Κύρ. 7. 8, 3· ἀλλὰ τἀνάπαλιν, ἀναπτύσσειν τὸ [[κέρας]], ἀνελίσσειν, ἐπεκτείνειν αὐτὸ [[ὅπως]] τὸ [[μέτωπον]] τῆς φάλαγγος καταστῇ ἐκτενέστερον, Γαλλ. déployer, Λατ. explicare (Οὐεργιλ. Γ. 2. 280), Ξεν. Ἀν. 1. 10, 9 ([[ἔνθα]] ἴδε Krüger), Πλουτ. Πελοπ. 23.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ἀνά]] (in the [[sense]] of [[reversal]]) and [[πτύσσω]]; to [[unroll]] (a [[scroll]] or [[volume]]): [[open]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist ἀνεπτυξα; ([[ἀνά]] — cf. the German auf equivalent to auseinander, [[see]] [[ἀναλύω]] — and [[πτύσσω]] to [[fold]] up, [[roll]] [[together]]); to [[unroll]] (i. e. [[open]] for [[reading]]): τό [[βιβλίον]] (as in [[Herodotus]] 1,48,125), R G T) (מְגִלּות) fastened to ([[one]] or) [[two]] [[smooth]] rods and furnished [[with]] handles, so [[that]] [[they]] could be rolled up and unrolled; (cf. B. D. [[under]] the [[word]] Smith's Bible Dictionary, Writing).
}}
{{grml
|mltxt=(Α [[ἀναπτύσσω]])<br />αναφέρομαι [[λεπτομερώς]] σε [[κάτι]], [[διασαφηνίζω]], [[διευκρινίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[εκτυλίσσω]], [[απλώνω]], [[ξεδιπλώνω]]<br /><b>2.</b> [[αυξάνω]], [[μεγεθύνω]], [[δίνω]] [[έκταση]] σε [[κάτι]]<br /><b>3.</b> [[προάγω]] στα γράμματα, στις τέχνες και γενικά στον πολιτισμό, [[δίνω]] την πρέπουσα [[μόρφωση]]<br /><b>4.</b> <b>Γλωσσ.</b> [[δημιουργώ]], [[αρθρώνω]]<br />«στη [[λέξη]] [[γαμβρός]] [[μεταξύ]] <i>μ</i> και <i>ρ</i> αναπτύσσεται το [[σύμφωνο]] <i>β</i>»<br /><b>5.</b> <b>Στρ.</b> [[εκτείνω]] [[κατά]] [[μέτωπο]] [[στράτευμα]] ελαττώνοντας το [[βάθος]] της παράταξης<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ξετυλίγω]], [[ανοίγω]]<br /><b>2.</b> [[αποκαλύπτω]], [[φανερώνω]]<br /><b>3.</b> [[μεταθέτω]] τα δύο κέρατα της [[φάλαγγας]] [[πίσω]] από την [[παράταξη]] του στρατεύματος, ώστε να διπλασιαστεί σε [[βάθος]] και το αντίθετο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ανα</i>- <span style="color: red;">+</span> [[πτύσσω]] «[[διπλώνω]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ανάπτυξη]] (-<i>ις</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[ανάπτυκτος]], [[αναπτυχή]], [[ανάπτυχος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ανάπτυγμα]], [[αναπτυκτός]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀναπτύσσω:''' μέλ. <i>-πτύξω</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ξεδιπλώνω]] τους κυλίνδρους στους οποίους ήταν γραμμένα τα βιβλία· και ομοίως, [[ξετυλίγω]], [[ανοίγω]] προς [[ανάγνωση]], ἀν. [[βιβλίον]], σε Ηρόδ.· [[ανοίγω]], <i>πύλας</i>, σε Ευρ.· ἀναπτύξας [[χέρας]], με ορθάνοιχτα χέρια, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποκαλύπτω]], [[φανερώνω]], [[εκτυλίσσω]], Λατ. explicare, σε Τραγ.<br /><b class="num">II.</b> ως [[στρατιωτικός]] όρος, <i>τὴν [[φάλαγγα]] ἀναπτ</i>., [[κάμπτω]] τη [[φάλαγγα]] και από τις δυο μεριές προς τα [[πίσω]] κάνοντας την [[διπλή]], δηλ. δίνοντάς της διπλό [[βάθος]], Γαλ. reptier, σε Ξεν.· [[αλλά]] αντιθέτως, τὸ [[κέρας]] ἀναπτ., [[ανοίγω]] την [[πτέρυγα]], δηλ. [[επεκτείνω]] το [[μέτωπο]], ώστε να καταστεί η [[φάλαγγα]] εκτενέστερη, Γαλ. deployer, στον ίδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[unfold]] the rolls on [[which]] books were written; and so, to unrol, [[open]] for [[reading]], ἀν. [[βιβλίον]] Hdt.:— to [[undo]], [[open]], πύλας Eur.; ἀναπτύξας [[χέρας]] with [[arms]] [[outspread]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> to [[unfold]], [[disclose]], [[reveal]], Lat. explicare, Trag.<br /><b class="num">II.</b> as [[military]] [[term]], τὴν φάλαγγα ἀναπτ. to [[fold]] [[back]] the [[phalanx]], i. e. [[deepen]] it by wheeling men from [[both]] flanks to [[rear]], French replier, Xen.; but [[conversely]], τὸ [[κέρας]] ἀναπτ. to [[open]] out the [[wing]], i. e. [[extend]] the [[line]] by wheeling men from [[rear]] to [[front]], French deployer, Xen.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：¢naptÚssw 安那-普替所<br />'''詞類次數'''：動詞（1）<br />'''原文字根'''：向上-旋轉<br />'''字義溯源'''：展開，打開；由（[[ἀνά]]）*=上，回復）與（[[πτύσσω]]）*=捲起）組成。註：和合本用 （[[ἀνοίγω]] / [[ἐξανοίγω]]）取替 （[[ἀναπτύσσω]]）<br />'''出現次數'''：總共（1）；路（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 他⋯打開（1） 路4:17
}}
{{elmes
|esmgtx=tb. -ύζω [[abrir en canal]] μετὰ τὴν τελετὴν ζῶντα τὸν ἀλέκτορα ἀνάπτυζε <b class="b3">después de la consagración abre en canal al gallo vivo</b> P XII 313 ἀναπτύξας βάθρακον φροῦνον βάλε (τὴν λάμναν) εἰς τὴν γαστέραν αὐτοῦ <b class="b3">abre en canal un sapo y mete la lámina en su vientre</b> P XXXVI 235 
}}