View source for εὐθύνω

{{LSJ1
|Full diacritics=εὐθῡνω
|Medium diacritics=εὐθύνω
|Low diacritics=ευθύνω
|Capitals=ΕΥΘΥΝΩ
|Transliteration A=euthýnō
|Transliteration B=euthynō
|Transliteration C=efthyno
|Beta Code=eu)qu/nw
|Definition=([[εὐθύς]]) = the Homeric [[ἰθύνω]] (which is a frequently v.l., as in [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''773): —<br><span class="bld">A</span> [[guide straight]], [[direct]], οἰωνὸν γνώμῃ στομίων ἄτερ εὐθύνων Id.''Pr.''289; εὐ. ἡνίας [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1739 (lyr.); ([[ἅρμα]]τα) Isoc.1.32; <b class="b3">εὐθύνω δόρυ</b> [[steer]] the [[bark]] [[straight]], E.''Cyc.''15; εὐ. πλάτην Id.''Hec.''39; ὁ [[εὐθύνων]] = the [[helmsman]], Ep.Jac.3.4; <b class="b3">εὐθύνω ἀγέλας</b> [[lead]] or [[drive]] them, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.1.2; <b class="b3">εὐθύνω χερσί</b> [[manage]], [[guide]] him, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''542; εὐθύνω πόδα E.''Heracl.''728, etc.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[direct]], [[govern]], Κύρου δὲ παῖς… ηὔθυνε στρατόν [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''773; πᾶσαν εὐθύνων πόλιν [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''178, cf. 1164, [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''9, Pl.''Min.''320d.<br><span class="bld">3</span> [[make straight]], [[straighten]], opp. [[κάμπτειν]], πτέρυγας Arist.''IA''709b10:—Pass., Id.''Mete.''385b32.<br><span class="bld">II</span> [[make straight]] or [[put straight]], <b class="b3">εὐθύνω δίκας σκολιάς</b> = [[make]] [[crooked]] [[judgement]]s [[straight]], Sol.4.37; εὐ. λαοῖς δίκας Pi.''P.''4.153; <b class="b3">εὐθύνω οὖρον</b> [[send]] a [[straight]] [[fair]] [[wind]], Id.''O.''13.28; εὐθύνω ὄλβον Id.''P.'' 1.46; ὥσπερ ξύλον διαστρεφόμενον… εὐ. ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 325d, cf. 326e.<br><span class="bld">III</span> [[examine the conduct of]] an [[official]], Id.''Plt.'' 299a; εὐθύνω τὰς ἀρχάς [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1271a6, 1274a17, al.:—Pass., c. gen., εὐθυνόμενος τῆς [[ἐφορεία]]ς Id.''Rh.''1419a31.<br><span class="bld">2</span> c. gen. criminis, [[call to account for]]... τινα κλοπῆς Plu.''Cic.''9:—Pass., <b class="b3">τῶν ἀδικημάτων ηὐθύνθη</b> Th.1.95; <b class="b3">οἱ εὐθυνόμενοι</b> = the [[culprit]]s, Mitteis ''Chr.''31 iii 10 (ii B.C.), cf. ''Notiz.Arch.''4.21 (Cyrene, i B.C.): c. dat., εὐθύνω φόνῳ ''PTeb.''14.4 (ii B.C.); to [[be mulcted]], [[be punished]], ἐπί τινι D.C.''Fr.''90, al.: abs., ''IG''12.41.6; <b class="b3">ἑκατὸν δραχμῆσι</b> ib.4.15, al.<br><span class="bld">3</span> generally, [[refute]] or [[censure]], τοὺς λόγους τινός Phld.''Piet.''67; τὴν Φιλίστου διάλεκτον Plu.''Nic.''1:—Pass., to [[be refuted]], δι' αὐτῶν τῶν φαινομένων Phld.''Sign.''30, cf. Plot.3.6.13; but also, to [[be critically examined]], Id.4.6.13.<br><span class="bld">4</span> [[examine by torture]], Procop.''Goth.''3.32 (Pass).<br><span class="bld">IV</span> intr., [[serve as]] [[εὔθυνος]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''946d.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1071.png Seite 1071]] ([[εὐθύς]]), ion. ίθύνω, [[gerade machen]], [[richten]], ῶσπερ [[ξύλον]] διαστρεφόμενον εὐθύνουσιν ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς Plat. Prot.. 325, d; richten, lenken, τὸν δ' οἰωνὸν γνώμ στομίωιν [[ἄτερ]] Aesch. Prom,. 287, χερσὶν παῖδα Soph. Ai. 542. das Kind an der Hand führen, πόλιν. Ant. 178, λαὸν δορί Eur. Hec. 9; ἀμφῆρες [[δόρυ]], das Schiff, Cycl. 15, ἡ νίας Ar. Av. 1738. ἅρματα Isocr. 1, 32. Übertr., ἐπέων [[οὖρον]] ἐπί τινα Pind. N. 6, 29; ὄλβον καὶ κτεάνων δόσιν, Glück verleihen, P. 1, 46; λαοῖς δίκας, das Recht verwalten, 4, 153; δίκας σκολιάς Solon bei Dem. 19, 255 (V. 36), wieder gerade machen, verbessern. Dah., wie Plat. Prot. 326 e sagt, ὡς εὐθυνούσης τῆς δίκης, in Beziehung auf die Strafe, [[zurechtweisen]], [[bestrafen]], tadeln; Plut. u. a. Sp. – Zur Rechenschaft ziehen, εἰς τούτους εἰσάγειν τοὺς ἄρξαντας καὶ εὐθύνειν Plat. Polit. 299 a; ἡ τῶν ἐφόρων ἀρχὴ πάσας εὐθύνει τὰς ἀρχάς Arist. rhet. 2, 9; εὐθύνεσθαι τῆς ἐφορίας, darüber zur Rechenschaft gezogen werden, 3, 18; vgl. τῶν ἀδικημάτων εὐθύνθη Thuc. 1, 95, D. Hal. 11, 46; verurteilen, προβατείαις εὐθύνειν, Plut. Poplic. 11, zu einer Strafe, die in Schaafen entrichtet wird. – Das Amt des [[εὔθυνος]] verwalten, Plat. Legg. XII, 946 c.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ηὔθυνον, <i>f.</i> εὐθυνῶ, <i>ao.</i> ηὔθυνα, <i>pf. inus.</i><br /><b>1</b> [[diriger]] : ἅρματα ISOCR des chars ; ἀγέλας XÉN conduire des troupeaux ; <i>fig.</i> στρατόν ESCHL conduire une armée ; πόλιν SOPH gouverner une cité;<br /><b>2</b> [[redresser]], [[corriger]] ; censurer, blâmer;<br /><b>3</b> <i>à Athènes</i> vérifier les comptes <i>ou</i> la gestion des magistrats ; traduire en justice : τινα κλοπῆς PLUT qqn pour vol ; τινα [[παρά]] τινι qqn devant un magistrat ; <i>Pass.</i> τῶν ἀδικημάτων εὐθ. THC être traduit en justice pour ses méfaits.<br />'''Étymologie:''' [[εὔθυνος]].
}}
{{elru
|elrutext='''εὐθύνω:''' (ῡ)<br><b class="num">1</b> [[править]] (ἅρματα Isocr.; πλάταν Eur.; ἡνίας Arph.);<br /><b class="num">2</b> [[направлять]] ([[πόδα]], ἀμφῆρες [[δόρυ]] Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[вести]] (παῖδα χερσίν Soph.);<br /><b class="num">4</b> [[погонять]], [[гнать]] (τὰς ἀγέλας Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[вести]], [[предводительствовать]] (στρατόν Aesch.);<br /><b class="num">6</b> [[управлять]], [[руководить]] (λαὸν [[δορί]] Eur.; πόλιν Soph.; οὐχ ὑφ᾽ ἡνίας, ἀλλὰ λόγῳ Plut.): εὐ. δίκας τινί Pind. [[вершить суд над кем-л.]];<br /><b class="num">7</b> [[направлять]], [[посылать]] (ὄλβον Pind.);<br /><b class="num">8</b> [[выпрямлять]] ([[ξύλον]] διαστρεφόμενον Plat.);<br /><b class="num">9</b> [[выправлять]], [[исправлять]] (δίκας σκολιάς [[Solon]] ap. Dem.; ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς τινα Plat.);<br /><b class="num">10</b> [[критиковать]], [[порицать]] (τὴν διάλεκτόν τινος Plut.);<br /><b class="num">11</b> (ср. [[εὔθυνα]] 2) [[требовать отчета]], [[ревизовать]], [[обследовать]] (τινά Plat.);<br /><b class="num">12</b> med.-pass. [[давать отчет]], [[отчитываться]] (τῆς ἐφορίας Arst.);<br /><b class="num">13</b> [[привлекать к ответственности]], [[обвинять]] (τινὰ κλοπῆς Plut.): τῶν ἀδικημάτων εὐθύνεσθαι Thuc. [[быть преданным суду за злоупотребления]];<br /><b class="num">14</b> [[быть эвтином]] (см. [[εὔθυνος]]), [[служить финансовым ревизором]] Plat. - см. тж. [[ἰθύνω]].
}}
{{ls
|lstext='''εὐθύνω''': (ῠ): μέλλ. ῠνῶ. (εὐθὺς) = τῷ Ὅμ. [[ἰθύνω]] ([[ὅπερ]] ἀπαντᾷ [[συχνάκις]] ὡς διάφ. γραφ. παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 773): ὁδηγῶ κατ’ εὐθεῖαν, [[διευθύνω]], οἰωνὸν γνώμῃ στομίων ἄτερ εὐθύνων ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 287· εὐθ ἡνίας Ἀριστοφ. Ὄρν. 1738· ἅρματα Ἰσοκρ. 9Α· ηὔθυνον ἀμφῆρες [[δόρυ]], διηύθυνον τὸ [[ἀμφοτέρωθεν]] ἐρεσσόμενον [[πλοῖον]], Εὐρ. Κύκλ. 15· εὐθ. πλάταν ὁ αὐτ. ἐν Ἑκ. 39· εὐθ. ἀγέλας, ὁδηγεῖν, Ξεν. Κύρ. 1. 1. 2· εὐθ. χερσί, διευθύνειν ὁδηγεῖν αὐτόν, Σοφ. Αἴ. 542· εὐθ. [[πόδα]] Εὐρ. Ἡρακλ. 728, κτλ. 2) μεταφ., διοικῶ, κυβερνῶ, [[διευθύνω]], Κύρου δὲ [[παῖς]]… ηὔθυνε στρατὸν Αἰσχύλ. Πέρσ. 773· πᾶσαν εὐθύνων πόλιν Σοφ. Ἀντ. 178, πρβλ. 1164, Εὐρ. Ἑκ. 9, Πλάτ. [[Μίνως]] 320D. II. ποιῶ τι εὐθύ, εὐθ. δίκας σκολιάς, διεστραμμένας δίκας διευθετεῖν, ποιεῖν αὐτὰς δικαίας, Σόλων 5. 36· εὐθ. δίκας λαοῖς Πινδ. Π. 4. 273· εὐθ. [[οὖρον]], πέμπειν [[οὔριον]] ἄνεμον, ὁ αὐτ. Ο. 13. 38· εὐθ. ὄλβον ὁ αὐτ. Π. 1. 88· [[ὥσπερ]] [[ξύλον]] διαστρεφόμενον… εὐθ. ἀπειλαῖς καὶ πληγαῖς Πλάτ. Πρωταγ. 325D, πρβλ. 236Ε. ΙΙΙ. ἐν Ἀθήναις [[ἀκούω]] λογοδοσίαν (πρβλ. [[εὔθυνα]]), ἐπὶ ἄρχοντος, καλῶ αὐτὸν εἰς λογοδοσίαν, Πλάτ. Πολιτικ. εὐθ. τὰς ἀρχὰς Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9, 26., 12. 5, κ. ἀλλ. - Παθ., 299Α· ὁ αὐτ. ἐν Ρητ. 3. 18, 6. 2) μετὰ γεν. τοῦ ἐγκλήματος, προσκαλῶ τινα [[ὅπως]] δώσῃ εὐθύνας περὶ... τινὰ κλοπῆς Πλουτ. Κικ. 9. -Παθ., τῶν ἀδικημάτων εὐθύνθη Θουκ. 1. 95. 3) [[καθόλου]], [[κατακρίνω]], τὴν Φιλίστου διάλεκτον Πλουτ. Νικ. 1. IV. ἀμετάβ., ὑπηρετῶ ὡς [[εὔθυνος]]. Πλάτ. Νόμ. 946.
}}
{{Slater
|sltr=<b>εὐθῡνω</b> [[set]] on a [[straight]] [[path]] λτ;γτ;ενοφῶντος εὔθυνε δαίμονος [[οὖρον]] (O. 13.28) εἰ γὰρ ὁ [[πᾶς]] [[χρόνος]] ὄλβον μὲν [[οὕτω]] καὶ κτεάνων δόσιν εὐθύνοι (P. 1.46) “ἱππόταις εὔθυνε λαοῖς δίκας” (P. 4.153) εὔθυν' ἐπὶ τοῦτον, [[ἄγε]], [[Μοῖσα]], [[οὖρον]] ἐπέων εὐκλέα (N. 6.28)
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[εὐθύς]]; to [[straighten]] ([[level]]); technically, to [[steer]]: [[governor]], [[make]] [[straight]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist [[imperative]] 2nd [[person]] plural εὐθύνατε; ([[εὐθύς]]);<br /><b class="num">a.</b> to [[make]] [[straight]], [[level]], [[plain]]: [[τήν]] ὁδόν, to [[lead]] or [[guide]] [[straight]], to [[keep]] [[straight]], to [[direct]], ([[often]] so in Greek writings): ὁ ἐυθυνων, the [[steersman]], [[helmsman]] of a [[ship]], [[Euripides]], Cycl. 15; of a [[charioteer]], Isocrates, p. 9; others) (Compare: [[κατευθύνω]].)
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΜ [[εὐθύνω]]) [[ευθύς]]<br />[[κάνω]] [[κάτι]] [[ευθύ]], [[ευθειάζω]], [[ισιάζω]] («[[ευθύνω]] [[μέταλλο]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] κάποιον υπεύθυνο, [[βαρύνω]] κάποιον με ευθύνες<br /><b>2.</b> (συν. μέσ.) <i>ευθύνομαι</i><br />[[είμαι]] [[υπεύθυνος]], [[φέρω]] [[ευθύνη]] («θα τιμωρηθούν όσοι ευθύνονται για τις βομβιστικές ενέργειες»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]] («φίλιππον λαὸν εὐθύνων δορί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αναιρώ]], [[ανασκευάζω]] («τὴν Φιλίστου διάλεκτον εὐθύνειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>μσν.</b><br />[[καταδικάζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]] στην [[ευθεία]] ή κατ' ευθείαν («πρὸς οἶκον εὐθύνοντες ἐναλίαν πλάτην», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για δρόμο) [[στρώνω]], [[αφαιρώ]] τα εμπόδια («φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, εὐθύνατε τὴν ὁδὸν Κυρίου», ΚΔ)<br /><b>3.</b> [[δικάζω]] σύμφωνα με το [[δίκαιο]]<br /><b>4.</b> [[στέλνω]] («[[χρόνος]] ὄλβον... εὐθύνει», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> (στην Αθήνα για τους άρχοντες) [[καλώ]] κάποιον σε [[λογοδοσία]]<br /><b>6.</b> [[υποβάλλω]] σε βασανιστήρια<br /><b>7.</b> [[υπηρετώ]] ως [[εύθυνος]]<br /><b>8.</b> διοικούμαι, κυβερνώμαι<br /><b>9.</b> <b>παθ.</b> <i>εὐθύνομαι</i><br />α) [[ανασκευάζομαι]], εξελέγχομαι<br />β) υποβάλλομαι σε κριτική [[έρευνα]]<br /><b>10.</b> α) (αρσ. μτχ. ενεργ. ενεστ. ως ουσ.) <i>ὁ εὐθύνων</i><br />ο [[πηδαλιούχος]]<br />β) (η μτχ. παθ. ενεστ. στο αρσ. πληθ.) <i>οἱ εὐθυνόμενοι</i><br />οι κατηγορούμενοι.
}}
{{lsm
|lsmtext='''εὐθύνω:''' [ῡ], παρατ. <i>ηὔθυνον</i>, μέλ. <i>-ῠνῶ</i> ([[εὐθύς]])· όπως το Ομηρικό [[ἰθύνω]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[οδηγώ]] κατ' ευθείαν, [[διευθύνω]], [[διοικώ]], σε Αισχύλ., Αριστοφ.· εὐθ. [[δόρυ]], [[διευθύνω]] το [[πλοίο]] σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], σε Ευρ.· <i>εὐθ.πλάταν</i>, στον ίδ.· εὐθ. [[χερσί]], τον [[κουμαντάρω]], τον [[χειρίζομαι]] ή τον [[καθοδηγώ]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[διοικώ]], [[κυβερνώ]], σε Τραγ.<br /><b class="num">II.</b> κάνω [[κάτι]] [[ευθύ]] ή το [[βάζω]] σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], σε Πλάτ.· <i>εὐθ. δίκας σκολιάς</i>, [[παρουσιάζω]] στρεβλές αποφάσεις ως δίκαιες, σε Σόλωνα.<br /><b class="num">III. 1.</b> στην Αθήνα, [[ακούω]] την [[απόδοση]] λογαριασμών (πρβλ. εὐθύνα), λέγεται για έναν άρχοντα, τον [[καλώ]] να λογοδοτήσει, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., [[καλώ]] κάποιον να δώσει λογαριασμό για ένα [[παράπτωμα]], <i>εὐθ. τινὰ κλοπῆς</i>, σε Πλούτ. — Παθ., τῶν ἀδικημάτων εὐθύνθη, σε Θουκ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[εὐθύς]]<br /><b class="num">I.</b> to [[guide]] [[straight]], [[direct]], Aesch., Ar.; εὐθ. [[δόρυ]] to [[steer]] the [[bark]] [[straight]], Eur.; εὐθ. πλάταν Eur.; εὐθ. [[χερσί]] to [[manage]] or [[guide]] him, Soph.<br /><b class="num">2.</b> metaph. to [[direct]], [[govern]], Trag.<br /><b class="num">II.</b> to make or put [[straight]], Plat.; εὐθ. δίκας σκολιάς to make [[crooked]] judgments [[straight]], [[Solon]].<br /><b class="num">III.</b> at [[Athens]], to [[audit]] the accounts (cf. εὐθύνα) of a [[magistrate]], [[call]] him to [[account]], Plat.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. to [[call]] to [[account]] for an [[offence]], εὐθ. τινὰ κλοπῆς Plut.:—Pass., τῶν ἀδικημάτων εὐθύνθη Thuc.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：eÙqÚnw 由-替挪<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：好-安置<br />'''字義溯源'''：修直，使直，直駛，掌舵；源自（[[εὐθύσ1]] / [[εὐθύσ2]]）*=直的）<br />'''出現次數'''：總共（2）；約（1）；雅（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 掌舵（1） 雅3:4；<br />2） 修直（1） 約1:23
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=ὁδηγῶ εὐθεία, [[διευθύνω]]). Ἀπό τό ἐπίθετο [[εὐθύς]] (ἀπό τό ἰων. ἐπιρρ. [[ἰθύς]] = κατευθείαν ἀπό ρίζα ι- τοῦ [[εἶμι]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[εὔθυνα]] ἤ [[εὐθύνη]], [[εὔθυνσις]], διεύθυνσις, κατεύθυνσις, [[εὐθυντέον]], [[εὐθυντήρ]], [[εὐθυντήριος]], [[εὐθυντής]], διευθυντής, [[εὐθυντικός]], [[εὐθυντός]].
}}