διορύσσω: Difference between revisions
Φίλους ἔχων νόμιζε θησαυροὺς ἔχειν → Tibi si est amicus, esse thesaurum puta → Mit Freunden, glaub es nur, besitzt du einen Schatz
(Bailly1_2) |
(big3_12) |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> διορύξω;<br /><b>1</b> percer (un mur, une montagne, <i>etc.</i>) ; <i>fig.</i> se faire un chemin en creusant à travers;<br /><b>2</b> miner ; <i>fig.</i> avarier, endommager.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], όρύσσω. | |btext=<i>f.</i> διορύξω;<br /><b>1</b> percer (un mur, une montagne, <i>etc.</i>) ; <i>fig.</i> se faire un chemin en creusant à travers;<br /><b>2</b> miner ; <i>fig.</i> avarier, endommager.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], όρύσσω. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> át. -ττω<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [v. pas. perf. διορωρύγμεθα D.9.28; plusperf. διωρώρυκτο X.<i>An</i>.7.8.14]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[excavar]] una zanja διὰ τάφρον ὀρύξας (tm.) <i>Od</i>.21.120, c. ac. int. τὴν (διώρυχα) Hdt.2.158, c. ac. de obj. externo Χερρόνησον D.6.30, cf. Lys.2.29, Paus.2.1.5, en v. pas. Ἄθω διορυττόμενον Pl.<i>Lg</i>.699a, cf. D.S.11.5, τὸ διορυγὲν τοῦ Νείλου στόμιον Hld.9.7.3<br /><b class="num">•</b>abs. App.<i>Pun</i>.121<br /><b class="num">•</b>fig. οὕτω δὲ κακῶς διακείμεθα καὶ διορωρύγμεθα κατὰ πόλεις tan mal dispuestos estamos y separados por fosos entre ciudades</i> D.9.28<br /><b class="num">•</b>de tumbas [[excavar]] c. intención de saqueo o profanación τυμβωρύχοι διορύξαντες τὸν τάφον ἔκληψαν αὐτήν (a Calírroe), Charito 3.2.7, cf. <i>AP</i> 8.196 (Gr.Naz.), <i>SEG</i> 27.207.4 (Larisa), <i>IKyzikos</i> 500.12 (Misia)<br /><b class="num">•</b>fig. [[escarbar]], [[fisgar]] ἐπιστόλια διορύττουσιν ἀλλότρια fisgan la correspondencia ajena</i> Plu.2.519f, τὰ βουλευόμενα διορύττων καὶ διερευνόμενος Plu.2.87c.<br /><b class="num">2</b> [[minar]] τὸ τεῖχος δι' αὐτῶν (χελωνῶν) Anon.<i>Strat</i>.13.18, part. ὁ Διορύττων El Minero</i> tít. de una comedia de Antífanes tb. llamada οἱ Θορίκιοι Ath.689e<br /><b class="num">•</b>fig. [[socavar]], [[minar]] τῷ δὲ κακουργῆσαι καὶ διορύξαι πράγματ' οὐδενὸς λείπεται D.45.30.<br /><b class="num">3</b> fig. [[arruinar]] πάντα ἐπόρθουν τε καὶ διώρυττον Lib.<i>Or</i>.18.141, τὴν φιλίαν Lib.<i>Or</i>.1.123.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[horadar]], [[abrir un boquete en]] un muro o pared τὸν τοῖχον Hdt.9.37, cf. Th.2.3, Ar.<i>Pl</i>.565, [[δεσμωτήριον]] D.25.56, cf. en v. pas., X.l.c., Chrys.M.62.63<br /><b class="num">•</b>c. intención de robar [[hacer un butrón en]] μου τὴν οἰκίαν X.<i>Smp</i>.4.30, cf. <i>PPetr</i>.3.28(e)ue.(b)2 (III a.C.), <i>SEG</i> 13.521.130 (Pérgamo II a.C.), <i>Eu.Matt</i>.24.43<br /><b class="num">•</b>abs. κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν <i>Eu.Matt</i>.6.19<br /><b class="num">•</b>gener. [[agujerear]], [[perforar]] στρουθὸς διορώρυχεν (σῦκα) Philostr.<i>Im</i>.1.31<br /><b class="num">•</b>c. sent. obs. πρωκτὸν διορύττουσιν Ar.<i>Nu</i>.714.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[abrir una herida]] en v. pas. νεανίσκοις ἐπὶ τιμωρίᾳ διωρυγμένοις καὶ ... πληγὰς ... λαμβάνουσι D.S.4.43. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:25, 21 August 2017
English (LSJ)
Att. διορύττω,
A dig through, διὰ τάφρον ὀρύξας having dug a trench across or along, Od.21.120; τοῖχον δ., = τοιχωρυχέω, Hdt.9.37, cf. Ar.Pl. 565, Th.2.3, D.54.37; δεσμωτήριον Id.25.56; οἰκίαν X.Smp.4.30, PPetr.3p.60: c. acc. loci, τὸν Ἄθω Lys.2.29, cf. Pl.Lg.699a, D.6.30: —Pass., Ev.Matt.24.43. 2 metaph., undermine, ruin, D.45.30; φιλίαν Lib.Or.1.123; δημοκρατίαν Id.Decl.1.41:—Pass., διορωρυγμένα δωροδοκίαις Plu.Phoc.12, cf. Him.Ecl.5.6 (but to be entrenched in our several cities, D.9.28). II worm out, ἀπόρρητα Bato 6; τὰ βουλευόμενα Plu.2.87c. III Pass., to be shut up in a funeral vault, D.S.4.43.
Greek (Liddell-Scott)
διορύσσω: Ἀττ. -ττω· μέλλ. -ξω· ‒ διασκάπτω, διὰ τάφρον ὀρύξας, σκάψας τάφρον διὰ μέσου ἢ κατὰ μῆκος, Ὀδ. Φ. 120· τοῖχον δ. = τοιχωρυχέω Ἡρόδ. 9. 37, Ἀριστοφ. Πλ. 565· ὡσαύτως μετ᾿ αἰτ. τόπου, τὸν Ἄθω Λυσ. 193. 24, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 699Α· ‒ μεταφ., ὡς τὸ τοιχωρυχεῖν, ὑποσκάπτω, καταρρίπτω, καταστρέφω, Δημ. 1111. 2· καὶ ἐν τῷ παθ., διορωρύγμεθα ὁ αὐτ. 118. 11. ΙΙ. θάπτω, χώνω, Διόδ. 4. 43. ΙΙΙ. διερευνῶ, Βάτων ἐν Ἀδήλ. 3, Πλούτ. 2. 87C.
French (Bailly abrégé)
f. διορύξω;
1 percer (un mur, une montagne, etc.) ; fig. se faire un chemin en creusant à travers;
2 miner ; fig. avarier, endommager.
Étymologie: διά, όρύσσω.
Spanish (DGE)
• Alolema(s): át. -ττω
• Morfología: [v. pas. perf. διορωρύγμεθα D.9.28; plusperf. διωρώρυκτο X.An.7.8.14]
I 1excavar una zanja διὰ τάφρον ὀρύξας (tm.) Od.21.120, c. ac. int. τὴν (διώρυχα) Hdt.2.158, c. ac. de obj. externo Χερρόνησον D.6.30, cf. Lys.2.29, Paus.2.1.5, en v. pas. Ἄθω διορυττόμενον Pl.Lg.699a, cf. D.S.11.5, τὸ διορυγὲν τοῦ Νείλου στόμιον Hld.9.7.3
•abs. App.Pun.121
•fig. οὕτω δὲ κακῶς διακείμεθα καὶ διορωρύγμεθα κατὰ πόλεις tan mal dispuestos estamos y separados por fosos entre ciudades D.9.28
•de tumbas excavar c. intención de saqueo o profanación τυμβωρύχοι διορύξαντες τὸν τάφον ἔκληψαν αὐτήν (a Calírroe), Charito 3.2.7, cf. AP 8.196 (Gr.Naz.), SEG 27.207.4 (Larisa), IKyzikos 500.12 (Misia)
•fig. escarbar, fisgar ἐπιστόλια διορύττουσιν ἀλλότρια fisgan la correspondencia ajena Plu.2.519f, τὰ βουλευόμενα διορύττων καὶ διερευνόμενος Plu.2.87c.
2 minar τὸ τεῖχος δι' αὐτῶν (χελωνῶν) Anon.Strat.13.18, part. ὁ Διορύττων El Minero tít. de una comedia de Antífanes tb. llamada οἱ Θορίκιοι Ath.689e
•fig. socavar, minar τῷ δὲ κακουργῆσαι καὶ διορύξαι πράγματ' οὐδενὸς λείπεται D.45.30.
3 fig. arruinar πάντα ἐπόρθουν τε καὶ διώρυττον Lib.Or.18.141, τὴν φιλίαν Lib.Or.1.123.
II 1horadar, abrir un boquete en un muro o pared τὸν τοῖχον Hdt.9.37, cf. Th.2.3, Ar.Pl.565, δεσμωτήριον D.25.56, cf. en v. pas., X.l.c., Chrys.M.62.63
•c. intención de robar hacer un butrón en μου τὴν οἰκίαν X.Smp.4.30, cf. PPetr.3.28(e)ue.(b)2 (III a.C.), SEG 13.521.130 (Pérgamo II a.C.), Eu.Matt.24.43
•abs. κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν Eu.Matt.6.19
•gener. agujerear, perforar στρουθὸς διορώρυχεν (σῦκα) Philostr.Im.1.31
•c. sent. obs. πρωκτὸν διορύττουσιν Ar.Nu.714.
2 de pers. abrir una herida en v. pas. νεανίσκοις ἐπὶ τιμωρίᾳ διωρυγμένοις καὶ ... πληγὰς ... λαμβάνουσι D.S.4.43.