ἐξελαύνω

English (LSJ)

fut.

   A -ελῶ Hdt.4.148, 5.63, IG12.39.4: pf. -ελήλᾰκα:—Ep. pres. part. ἐξελάων Od.10.83; inf. ἐξελάαν Il.8.527, Od.11.292, Hes.Th.491 (v.l. -άειν): Arc. 1sg. pres. opt. ἐξελαύνοια IG5(2).343.65 (iv B.C.):—drive out, ἄντρου ἐξήλασε μῆλα Od.9.312, cf. 227, 11.292: abs., drive afield, of a shepherd, 10.83.    2 esp. drive out, expel from a place, μήτι . . ἡμέας ἐξελάσωσιν γαίης ἡμετέρης 16.381; ἐξήλασέν με κἀπέκλῃσε δωμάτων A. Pr.670; πάτρας, χθονός, S.OC376, 823; γῆς ἐκ πατρῴας ἐξελήλαμαι ib.1292; ἐκ τῆς πατρίδος Hdt.5.91; ἐκ τῆς οἰκίας Ar.Nu.123; ἐκ τῶν πόλεων Pl.Grg.466d; Τιτῆνας ἀπ' οὐρανοῦ Hes.Th.820; τὸ βάρβαρον ἐκ τῆς θαλάττης Pl.Mx.241d; ἐξεληλαμένος τῆς βουλῆς Plu.Cic.17; ἐ. τινά banish, Hdt.1.60, Ar.Ach.717, Pl.Ap.30d:—Med., Th.4.35,7.5.    3 drive out horses, etc., ἵππους ἐξέλασε Τρώων out of the ranks of the Trojans, Il.5.324, cf. 10.499; ἁρμάτων ὄχους E.Ph.1190:—Med., drive out one's horses, ἵππους ἐξελάσασθαι ὑφ' ἅρματι Theoc.24.119 (but, drive off captured cattle, Plb.4.75.7); ἐ. στρατόν, στρατιήν, lead out an army, Hdt.1.76, 7.38; ἐ. νῆα ὅρμου A.R.1.987; lead out a procession, ἐ. τὸν Ἴακχον Plu.Alc.34; θρίαμβον Id.Marc.22: hence,    b freq. with the acc. omitted, as if intr., ἐς δίφρον ὀρούσας ἐξέλασ' ἐς πληθύν he drove out, Il.11.360, etc.; ride out, Th.7.27, X.Cyr.1.3.3, etc.; ἐ. ἐκ τῶν ἄλλων ἱππέων Lys.20.28; march out, Hdt.4.80, 8.113, etc.; go out, X.Cyr.8.3.1.    4 expel, banish, get rid of a thing, τῶν ὀμμάτων τὸ αἰδούμενον Plu.2.654d; by washing, κόνιν λαγόνων Call. Lav.Pall.6.    5 metaph., reject, Jul.Caes.306c.    II knock out, χαμαὶ δέ κε πάντας ὀδόντας γναθμῶν ἐξελάσαιμι Od.18.29.    III beat out metals, ἐ. ἡμιπλίνθια ἐκ χρυσοῦ Hdt.1.50; ἐθηεῖτο σίδηρον ἐξελαυνόμενον ib.68, cf. 7.84; κέντρον ἐπὶ λεπτὸν ἐξεληλασμένον Plb. 6.22.4.

German (Pape)

[Seite 876] (s. ἐλαύνω, fut. ἐξελάσω, Nic. Ther. 30, gew. att. ἐξελῶ, inf. ἐξελάαν, Il. 8, 527, wie Od. 11, 292, aber von der Grundform des praes. ἐξελάω hat Hom. ἐξελάων Od. 10, 83), heraustreiben, -jagen; ἵππους ἐξέλασε Τρώων μετ' Ἀχαιούς, er trieb die Rosse aus der Reihe der Troer heraus, Il. 5, 324, wie ὄχους Eur. Phoen. 1109; νῆα λιμένος Ap. Rh. 1, 987; οὐδ' ἐδύναντο οὔθ' ὁ τὸν ἐξελάσαι οὔθ' ὁ τὸν ἂψ ὤσασθαι Il. 15, 417; ἐρίφους τε καὶ ἄρνας σήκων ἐξελάσαντες Od. 9, 227, wie ἄντρου ἐξήλασε μῆλα ib. 312; πάντας ὀδόντας γναθμῶν ἐξελάσαιμι, ich möchte ihm alle Zähne aus den Kinnbacken schlagen, 18, 29; ἐξήλασέν με κἀπέκλεισε δωμάτων Aesch. Prom. 673; Πολυνείκη ἐξελήλακε πάτρας Soph. O. C. 357, verbannen, wie γῆς ἐκ πατρῴας ἐξελήλαμαι φυγάς 1294; ἐξελῶ σ' ἐς κόρακας ἐκ τῆς οἰκίας, ich werde dich aus dem Hause jagen, Ar. Nubb. 123; u. so, bes. vertreiben aus Stadt u. Land, Her. u. Folgde; gew. mit ἐκ, wie ἐκ τῶν πόλεων Plat. Gorg. 466 d; πᾶν τὸ βάρβαρον ἐκ τῆς θαλάττης Menex. 241 d; Τιτῆνας ἀπ' οὐρανοῦ Hes. Th. 820. – Im Pomp heraustragen, τὸν Ἴακχον Plut. Alc. 34. – Mit ausgelassenem acc., scheinbar intr., herausfahren, -reiten, ausrücken, ἂψ ἐς δίφρον ὀρούσας ἐξέλασ' ἐς πληθύν Il. 11, 359; Her. 4, 80; bes. vom Heere, 8, 113, vgl. ἐξήλαυνε τὴν στρατιήν 7, 38; Xen. An. 1, 2, 5 u. oft, wie Thuc. 7, 27 u. A.; einen Aufzug halten, Xen. Cyr. 8, 3, 1; vgl. θρίαμβον Plut. Marc. 22. – Von Metallarbeiten, durch Hämmern heraustreiben, treiben, Her. 1, 50; vgl. Ath. VI, 230 e; κέντρον ἐπὶ λεπτὸν ἐξεληλαμένον καὶ συνωξυσμένον Pol. 6, 22, 4. – Das med. im aor. hat Thuc. 4, 35; eigtl. aus seinem Lande vertreiben, 7, 5; für sich wegtreiben, Pol. 4, 75, 2; ἵππους ἐξελάσασθαι, seine Rosse forttreiben, Theocr. 24, 117.