φάρμακον

English (LSJ)

[v. sub fin.], τό,

   A drug, whether healing or noxious: in Hom. the sense is freq. determined by an epith., φάρμακα, πολλὰ μὲν ἐσθλὰ... πολλὰ δὲ λυγρά Od.4.230; τόδε φ. ἐσθλόν 10.287, cf. 292; φ. ἤπια, ὀδυνήφατα (v. infr. 2); κακὰ φ. ib.213; φ. λυγρά ib. 236; φ. οὐλόμενον ib.394; ἀνδροφόνον 1.261; θυμοφθόρα φ. 2.329; so, after Hom., προσανέα φ. Pi.P.3.52; παιώνια A.Ag.848; χρήσιμον Pl.R.382c; θανάσιμα Ph.Bel.103.31; ὀλέθριον Luc.Herm. 62.    2 healing remedy, medicine, in Hom. mostly of those applied outwardly, ἐπιθήσει φάρμαχ' ἅ κεν παύσῃσι μελαινάων ὀδυνάων Il.4.191; ἐπ' ἄρ' ἤπια φάρμακα πάσσε ib.218; ὀδυνήφατα φ. πάσσων 5.401,900, cf. 11.515,830, 15.394; προσάλειφεν ἑκάστῳ φ. Od.10.392; φ. περιαλείφειν Ar.Eq.906; also of potions, πιὼν φάρμακ' Od.10.326; φ. πεπωκώς Hdt.4.160, cf. Pi. l. c.; παρὰ τοῦ ἰατροῦ Pl.R.406d, cf. Grg.467c; φ. χριστόν E.Hipp.516; ἔγχριστον Theoc.11.1; ἐπίχριστον Str.17.1.10; ἐπίπαστον Theoc. l. c.; καταπλαστόν Ar.Pl.716; ποτόν E.Hipp. l.c.; freq. in Medic. writers, Sor. 1.4, Gal.6.265, etc.; of medicines for cattle, PFlor.222.11 (iii A. D.).    b c. gen. (v. infr. 11), φ. νόσου a medicine for it, remedy against it, A.Pr.251,606 (lyr.); βηχός Phryn.Com.60: κεφαλῆς for a head-ache, Pl.Chrm.155b; στραγγουρίας Arist.HA612b16, cf. 624a16; μέθης Amphis 37; δίψης AP 6.170 (Thyill.); but ὑγιείας φ. a medicine to restore or maintain health, Aristid.Or.37(2).11.    3 enchanted potion, philtre: hence, charm, spell, Od.4.220 sq., Ar.Pl.302, Theoc.2.15, PSI1.64.20 (i B. C.); φαρμάκοις τὸν ἄνδρ' ἔμηνεν Ar.Th.561; τοιαῦτα ἔχω φ. such charms have I, Hdt.3.85, cf. Apoc.9.21.    4 poison, S.Tr. 685, E.Med.385; πιεῖν τὸ φ. Antipho6.15, Pl.Phd.57a, 115a; φάρμακα ἐσβεβληκέναι ἐς τὰ φρέατα Th.2.48; φ. δηλητήρια SIG37 A 1 (Teos, v B. C.); τοξικὸν φ. BGU21 ii 14 (iv A. D.).    5 lye for laundering, Stud.Pal.22.56.12 (iii A. D.).    II generally, remedy, cure, Hes.Op.485, Alc.35, etc.; μεῖζον . . τῆς νόσου τὸ φ. the cure too strong for, i. e. worse than, the disease, S.Fr.589.4, cf. Com.Adesp. 455; φ. πραΰ, of a bridle, Pi.O.13.85; φ. τινι for a thing, Thgn. 1134 (pl.), Archil.9; πρός τι Arist.Pol.1321a16; ποττὸν ἔρωτα Theoc. 11.1; but most freq. φ. τινός remedy against . . χλαῖνα . . φ. ῥίγευς Hippon.19; Ζεὺς πάντων φ. μοῦνος ἔχει Simon.87; τὸ σιγᾶν φ. βλάβης ἔχω A.Ag.548; φ. πόνων, λύπης, E.Ba.283, Fr.1079; δόλοι . . χρείας ἀνάνδρου φ. ib.288; φόβου Pl.Lg.647e; λήθης φάρμακα (of γράμματα) E.Fr.578.1; v. εὐδιανός.    2 c. gen. also, a means of producing something, φ. σωτηρίας Id.Ph.893; μνήμης καὶ σοφίας φ. Pl.Phdr.274e; ὑπομνήσεως ib.275a, cf. 230d; ἀθανασίας Antiph.86.6; ἡσυχίας Arist.Pol.1273b23; φ. μανίας, of the oil applied to wrestlers, D.L.1.104.    3 ἐπὶ θανάτῳ φ. ἑᾶς ἀρετᾶς εὑρέσθαι a remedy or consolation in his own virtue, Pi.P.4.187.    III dye, paint, colour, Emp.23.3, Hdt.1.98, A.Fr.134, Ar.Ec.735, Pl.R.420c, Plt.277c, PCair.Zen.789.13 (iii B. C.), etc.    IV chemical reagent, PLeid.X.25, PHolm.13.46, 22.10, Ps.-Democr. ap. Zos.Alch.p.160 B.; used by tanners, Sch.Ar.Eq.44,368.—Cf. φαρμάσσω. [μᾰ; but μᾱ in φαρμακός.]

German (Pape)

[Seite 1256] τό, jedes künstliche Mittel, bes. zur Hervorbringung physischer Wirkungen; – 1) Heilmittel, Arzneimittel, sowohl gegen äußerliche Verletzungen als gegen innere Krankheiten, sowohl äußerlich, als innerlich zu brauchen; oft bei Hom.: ἐπιθήσει φάρμαχ', ἅ κεν παύσῃσι μελαινάων ὀδυνάων Il. 4, 191; ἐπ' ἄρ' ἤπια φάρμακα πάσσε ib. 218; ἐπιπάσσων ὀδυνήφατα φάρμακα 5, 401. 900; ἀκήματα ὀδυνάων 15, 394; – πραΰ Pind. Ol. 13, 85; ὁποίοις φαρμάκοις ἰάσιμος Aesch. Prom. 473; Soph. Ai. 1234 u. in Prosa. – Nach der Art des Gebrauches unterschieden die Alten χριστά, παστά oder ἐπίπαστα, πλαστά u. καταπλαστόν, Ar. Plut. 716 Theocr. 11, 1, βρώσιμα, πότιμα oder πιστά; φάρμακον πεπωκώς Her. 4, 160; vgl. Aesch. Prom. 479 ff.; φάρμακα προσανέα πίνοντας Pind. P. 3, 53; Plat. Gorg. 456 b; Xen. An. 6, 2,11. – 2) Gift, tödtliches, Verderben, Unheil bringendes Mittel; κακά, λυγρά, οὐλόμενα, ἀνδροφόνα, θ υμοφθόρα, Il 22, 94 Od. 1, 261. 2, 329. 10, 213. 236. 394; Soph. Trach. 682; φαρμάκοις μῆναί τινα Ar. Th. 561; φάρμακα εἰσβάλλειν εἰς τὰ φρέατα Thuc. 2, 48. – 3) Zaubermittel; denn dem einfachen Naturmenschen gilt Arznei, Gift und Zaubermittel für Eins; sowohl von Zaubertränken und Salben, als von Zauberformeln und Beschwörungen, Il. 11, 741 Od. 4, 220. 230; – jedes geheime Mittel, Etwas zu bewirken, Her. 3, 85. – 4) Uebh. Hülfsmittel, Gegenmittel; Hes. O. 481; αὐρᾶν ψυχρᾶν, gegen kalte Lüfte, Pind. Ol. 9, 97; νόσου Aesch. Prom. 249; πάλαι τὸ σιγᾶν φάρμακον βλάβης ἔχω Ag. 534; πόνων Eur. Bacch. 283; τὸ θανεῖν κακῶν μέγιστον φάρμακον νομίζεται Heracl. 596; φόβου Plat. Legg. I, 647 e; πενθέων Philet. 1; ἔρωτος Theocr. 14, 52, wie πρὸς τὸν ἔρωτα 11, 1; δίψης φάρμακα ἀλεξίκακα κύπελλα Thall. 3 (VI, 170); – aber auch Erregungsmittel; so heißt der Wein φάρμακον ἀφροσύνης, der Raserei erregt, u. Anacharsis nannte das Salböl der Ringer φάρμακον μανίας, wodurch sie gleichsam Wuth gegen einander hervorzaubern; – σωτηρίας φ. Eur. Phoen. 900; μνήμης καὶ σοφίας φ, Plat. Phaedr. 274 e, vgl. 275 a. – 5) Färbemittel; ἠνθισμένοι φαρμάκοισι Her. 1, 93; πολύχροα Empedocl. 84; – Schminke, Malerfarbe, Plat. Crat. 424 e Polit. 277 c; s. Piers. Moer. p. 399 Schäf. D. Hal. C. V. p. 289. – Auch Reizmittel, den Wohlgeschmack der Speisen zu erhöhen, Würze; dah. übertr., κάλλιστον φάρμακον ἀρετᾶς ἐπὶ θανάτῳ εὑρέσθαι, die Würze, welche die Tugend selbst dem Tode giebt, Pind. P. 4, 187. – [Die Penultima ist von einigen ion. Dichtern auch lang gebraucht, Gaisf. Hephaest. 254 u. Hipponax, s. φαρμακός.]