View source for ὀργή

{{LSJ1
|Full diacritics=ὀργή
|Medium diacritics=ὀργή
|Low diacritics=οργή
|Capitals=ΟΡΓΗ
|Transliteration A=orgḗ
|Transliteration B=orgē
|Transliteration C=orgi
|Beta Code=o)rgh/
|Definition=ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">natural impulse</b> or <b class="b2">propensity</b> (v. <b class="b3">ὀργάω</b> II): hence, <b class="b2">temperament, disposition, mood</b>, κηφήνεσσι κοθούροις εἴκελος ὀργήν <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span> 304</span>, cf. <span class="bibl">Thgn.98</span>,<span class="bibl">214</span>,<span class="bibl">964</span>, etc. ; ὀργὴν ἄλλοτ' ἀλλοίην ἔχει <span class="bibl">Semon.7.11</span> ; so <b class="b3">μείλιχος, γλυκεῖα ὀργά</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.43</span>,<span class="bibl"><span class="title">I.</span>2.35</span> ; εὐανθεῖ ἐν ὀργᾷ παρμένων <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>1.89</span> ; ὀργῆς τραχύτης <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>80</span> ; <b class="b3">ὠμή, ἀτέραμνος ὀργή</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>187</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>192</span>, etc. ; <b class="b3">ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι</b> <b class="b2">of 'a mind</b> diseased', ib.<span class="bibl">380</span>: so in pl., <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>205</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>5(4).34</span> ; ὀργαῖς ἀλωπέκων ἴκελοι <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>2.77</span> ; κνωδάλων ἔχοντες ὀργάς <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>763</span> ; <b class="b3">ἀστυνόμοι ὀργαί</b> social <b class="b2">dispositions</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>356</span> (lyr., cf. σύντροφος <span class="bibl">3</span>); ὀργαὶ ἤπιοι <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>53</span> : also in Prose, διεπειρᾶτο αὐτῶν τῆς τε ἀνδραγαθίης καὶ τῆς ὀργῆς <span class="bibl">Hdt.6.128</span> ; οὐ τῇ αὐτῇ ὀ. ἀναπειθομένους τε πολεμεῖν καὶ ἐν τῷ ἔργῳ πράσσοντας <span class="bibl">Th.1.140</span> ; <b class="b3">τῇ ὀ . . . χαλεπῇ ἐχρῆτο</b> ib.<span class="bibl">130</span> ; <b class="b3">ἐπιφέρειν ὀργάς τινι</b> suit <b class="b2">one's moods</b> to another, <span class="bibl">Id.8.83</span>, cf. <span class="bibl">Cratin.230</span> ; ὁ πόλεμος πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀ. τῶν πολλῶν ὁμοιοῖ <span class="bibl">Th.3.82</span> ; τὴν τῶν πολλῶν . . συνιόντων ὀ . . . σοφίαν ἡγούμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>493d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">anger, wrath</b>, <b class="b3">ὀργῇ χρῆσθαι</b> to be in a <b class="b2">passion</b>, <span class="bibl">Hdt.6.85</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1241</span>; ὀργὴν ποιήσασθαι <span class="bibl">Hdt.3.25</span> ; ὀργὴν ποιεῖσθαι εἰ . . <span class="bibl">Th.4.122</span> ; ὀργῇ χάριν δοῦναι <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>855</span> ; <b class="b3">ὀργῇ εἶξαι, χαρίζεσθαι</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>80</span>, <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>31</span> ; ὀργὴν ἔχειν τινί <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>659</span> (but <b class="b3">ὀ. ἔχει</b> <b class="b2">involves</b> anger, <span class="bibl">D.10.44</span>); δι' ὀργῆς ἔχειν τινά <span class="bibl">Th.5.46</span> ; <b class="b3">ἐν ὀργῇ ἔχειν, ποιεῖσθαί τινα</b>, <span class="bibl">Id.2.65</span>, <span class="bibl">D.1.16</span> ; οὐ τίθεται ταῦτα παρ' ὑμῖν εἰς . . ἣν προσῆκεν ὀ. <span class="bibl">Id.18.138</span> ; εἰς ὀργὴν πεσεῖν <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>696</span>, etc. ; ὀργῇ περιπεπτωκέναι <span class="bibl">D.<span class="title">Ep.</span>2.14</span>; <b class="b3">ἀνιέναι τῆς ὀργῆς, ὀργὴν χαλᾶν</b>, remit <b class="b2">one's anger</b>, be pacified, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>700</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>727</span>; ὀ. κατέχειν <span class="bibl">Philem.185</span> ; ὀργῆς κρατεῖν <span class="bibl">Men.574</span> ; <b class="b3">ὀ. ἐμποιεῖν τινι</b> make one angry, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>793e</span> ; <b class="b3">ὀργῆς τυγχάνειν</b> to be visited with <b class="b2">anger</b>, <span class="bibl">D. 21.175</span>, etc.; <b class="b3">ὀργὴν ἄκρος</b> quick <b class="b2">to anger</b>, passionate, <span class="bibl">Hdt.1.73</span>: in pl., ὀργὰς ἀφιέναι <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>317</span>; φαίνειν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>326</span> (lyr.), al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Adverbial usages, ὀργῇ <b class="b2">in anger. in a passion</b>, <span class="bibl">Hdt.1.61</span>,<span class="bibl">114</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>405</span>, etc. ; ὀργᾷ περιόργῳ <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>216</span>(lyr.); δι' ὀργῆς <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>807</span>, <span class="bibl">Th.2.11</span> ; δι' ὀργάν <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>981</span> (lyr.) ; ἐξ ὀργῆς <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>766</span> ; κατ' ὀργήν <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>933</span>, etc.; μετ' ὀργῆς <span class="bibl">Isoc.2.23</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>34d</span> ; μετὰ τῆς ὀ. <span class="bibl">D.21.76</span> ; πρὸς ὀργήν <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>369</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>844</span>, <span class="bibl">Th.2.65</span> ; <b class="b3">ὀργῆς χάριν, ὀ. ὕπο</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>688</span>, <span class="bibl"><span class="title">IA</span> 335</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. gen., <b class="b3">Πανὸς ὀργαί</b> <b class="b2">visitations of</b> Pan's <b class="b2">wrath</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span> 1172</span> ; but </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> c. gen. objecti, <b class="b3">ὀργή τινος</b> <b class="b2">anger at</b> or <b class="b2">because of</b> a thing, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1309</span> (cj.), <span class="bibl">Lys.12.20</span> ; ὀ. τῆς προδοσίας εἶχε τοὺς Ἀθηναίους <span class="bibl">Plu.<span class="title">Them.</span>9</span> ; ἀπύρων ἱερῶν ὀργάς <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>71</span> (anap.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> v. [[ὀργάς]] <span class="bibl">2</span>.—Not in Hom., who uses <b class="b3">θυμός</b> instead ; once in Hes.; freq. in Eleg. and Lyr. and in Ion. and Att. Prose.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0369.png Seite 369]] ἡ, die natürliche Anlage, das Naturell, auch der Thiere, Hes. O. 306; bes. Beschaffenheit der Seele, Gemüths-, Sinnesart, Charakter, H. h. Cer. 205; Theogn.; Her. vrbdt διεπειρᾶτο αὐτέων τῆς τε ἀνδραγαθίης καὶ τῆς ὀργῆς καὶ παιδεύσιός τε καὶ τρόπου, 6, 128; bes. heftige Gemüthsbewegung, Leidenschaft, vgl. Ausleger zu 1, 73; Suid. erklärt, bei Thuc. stehe ὀργῇ für διανοίᾳ, τρόπῳ, was auf Stellen wie 1, 130 geht, δυσπρόσοδόν τε αὑτὸν παρεῖχε καὶ τῇ ὀργῇ οὕτω χαλεπῇ ἐχρῆτο ἐς πάντας ὁμοίως, ὥςτε μηδένα δύνασθαι προσιέναι, vgl. ὁ [[πόλεμος]] πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀργὰς ὁμοιοῖ, 3, 82; – [[μείλιχος]] ὀργά, Pind. P. 9, 49; μεγαλήτορες ὀργαὶ Αἰακοῦ, I. 4, 38, öfter; auch ὀργαῖς ἀλωπέκων, P. 2, 77; ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι, Aesch. Prom. 378; ὀργῆς τραχύτητα, 80; σὲ δ' [[αὐτόγνωτος]] ὤλεσ' ὀργά, Soph. Ant. 367; εἰσιδών τις ἐμφερὴς ἐμοὶ ὀργήν θ' [[ὁμοῖος]], Ai. 1132, vgl. ὃς [[οὐκέτι]] συντρόφοις ὀργαῖς [[ἔμπεδος]], ἀλλ' ἐκτὸς ὁμιλεῖ, 626; κερτομίοις ὀργαῖς, Ant. 947; ὀργὰς πρέπει θεοὺς οὐχ ὁμοιοῦσθαι βροτοῖς, Eur. Bacch. 1301; ἐπιφέρειν [[ὀργάς]] τινι, Einem sein Gemüth, seine Neigung zuwenden, Thuc. 8, 83, Schol. erkl. χαρίζεσθαι u. führt aus Cratin. an τὴν μουσικὴν ἀκορέστους ἐπιφέρειν ὀργὰς βροτοῖς σώφροσι; – [[ἄνευ]] κακῆς ὀργῆς καὶ ἤθους, Plat. Legg. X, 908 e; δι' ὀργὴν ἰδίαν, Menex. 242 d. – Bes. der Z orn; ἃς ἔχεις ὀργὰς ἄφες, Aesch. Prom. 315; δι' ὀργάν, Eum. 936; ὠμῇ ξὺν ὀργῇ, Suppl. 184; βαρεῖα, Soph. Phil. 368; θυμοῦ δι' ὀργῆς, O. R. 344; [[παίω]] δι' ὀργῆς, 807, vgl. εἰ δι' ὀργῆς ἧκον, 909; ἀνὴρ βέβηκεν ἐξ ὀργῆς [[ταχύς]], Ant. 762; εἰς ὀργὴν πεσών, Eur. Or. 695, öfter; ὀργὴν χαλᾶν, ἔχειν τινί, Ar. Vesp. 727 Pax 642; καὶ μὴ πρὸς ὀργὴν σπλάγχνα θερμήνῃς κότῳ, Ran. 843; ὀργῇ [[χρεώμενος]] u. ὀργῇ allein, im Zorn, Her. 6, 85. 3, 35; οὐκ ἐποιήσατο ὀργὴν οὐδεμίην, 7, 105, wie ὀργὴν ποιεῖσθαι, Zorn fassen, zornig sein, 3, 25; Folgde, wie Plat. Phaedr. 233 c, ὑπ ' ὀργῆς βίαιόν τι πράξαντες Phaed. 113 e, μετ' ὀργῆς λέγειν Legg. XI, 922 c, mit Zorn (vgl. Isocr. 2, 23); ὀργαί τε σύντονοι καὶ θ υμοὶ βαρεῖς, Tim. Locr. 102 e; πρὸς τὰς ὀργὰς ὀξύῤῥοποί εἰσι, Theaet. 144 a; καὶ ἐπιθυμίαι, Rep. VI, 493 a; δι' ὀργῆς αἱ ἐπιχειρήσεις γίγνονται, in heftiger Aufwallung, Thuc. 2, 11, öfter; auch διὰ ὀργήν, aus Zorn, Arist. eth. 5, 11; ἐν ὀργῇ ποιεῖσθαί τινα, Zorn auf Einen werfen, Dem. 1, 16; auch τἡν ὀργὴν φέρειν ἐπί τινα, Pol. 22, 14, 8; ὀργὴ τῆς προδοσίας εἶχε τοὺς Ἀθηναίους, Plut. Them. 9; Arist. rhet. 2, 3 setzt die πρᾳότης entgegen. – Ion. soll [[ὀργή]] = [[πίσσα]] sein. Suid. – Die Verwandtschaft von [[ὀργή]] mit [[ὀργάω]] ist unverkennbar, es bedeutet eigentlich ein innerliches Schwellen, Regen, Trachten.
}}
{{ls
|lstext='''ὀργή''': ἡ, φυσικὴ [[τάσις]] ἢ [[διάθεσις]] καὶ ὁρμὴ (ἴδε ἐν λ. [[ὀργάω]])· ἡ [[κρᾶσις]] ἢ ἰδιοσυγκρασία τινός, [[διάθεσις]], [[ἦθος]], [[χαρακτήρ]], αἰσθήματα, καρδία, κηφήνεσσι κοθούροις [[εἴκελος]] ὀργὴν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 302, πρβλ. Θέογν. 98. 214, 958, κτλ.· οὕτω, [[μείλιχος]], γλυκεῖα ὀργὴ Πινδ. Π. 9. 76· εὐανθεῖ ἐν ὀργᾷ παρμένων [[αὐτόθι]] 1. 173· ὀργῆς [[τραχύτης]] Αἰσχύλ. Πρ. 80· ὠμή, [[ἀτέραμνος]] ὀργὴ ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 187, Πρ. 190, κτλ.· ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι, νοσούσης διαθέσεως, [[αὐτόθι]] 378 [ὁ Στοβ. σ. 171 ἀνεγίνωσκεν: ὀργῆς ματαίας, ὁ Πλούτ. καὶ ὁ Εὐστ. ψυχῆς νοσούσης]· [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 205, Πινδ. Ι. 5. 44 (4. 38)· ἀλωπέκων ὀργαῖς ἴκελοι Πινδ. Π. 2. 141· κνωδάλων ἔχοντες [[ὀργὰς]] Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 763· ὀργαὶ ἀστυνόμοι, κοινωνικαὶ διαθέσεις, Σοφ. Ἀντ. 354 (πρβλ. [[σύντροφος]] 3)· ὀργαὶ νήπιοι Εὐρ. Τρῳ. 53· - [[ὡσαύτως]] ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, διεπειρᾶτο αὐτῶν τῆς τε ἀνδραγαθίης καὶ τῆς ὀργῆς Ἡρόδ. 6. 128· οὐ τῇ αὐτῇ ὀργῇ ἀναπειθομένους τε πολεμεῖν καὶ ἐν τῷ ἔργῳ πράσσοντας Θουκ. 1. 140· τῇ ὀργῇ ... χαλεπῇ ἐχρῆτο [[αὐτόθι]] 130· [[ὀργὰς]] [[ἐπιφέρω]] τινί, [[προσαρμόζω]] τὴν διάθεσίν μου εἰς τὴν διάθεσιν ἑτέρου, Λατ. morigerari alicui, ὁ αὐτ. 8. 83· πρὸς τὰ παρόντα τὰς [[ὀργὰς]] ὁμοιοῦν ὁ αὐτ. 3. 82· τὴν τῶν πολλῶν ... ξυνιόντων ὀργὴν ... σοφίαν [[ἡγούμενος]] Πλάτ. Πολ. 493D. ΙΙ. [[πάθος]], [[ὀργή]], [[θυμός]], ὀργῇ χρέεσθαι (Ἀττ. χρῆσθαι), ὀργίζεσθαι, Ἡρόδ. 6. 85, Σοφ. Ο. Κ. 1241· ὀργὴν ποιεῖσθαι Ἡρόδ. 3. 25· εἰ ..., Θουκ. 4. 122· ὀργῇ [[χάριν]] δοῦναι Σοφ. Ο. Κ. 855· ὀργῇ εἴκειν, χαρίζεσθαι Εὐρ. Ἑλ. 80, Ἀποσπ. 31· ὀργὴν ἔχειν τινὶ ἢ [[πρός]] τινα Ἀριστοφ. Εἰρ. 659, Ἰσοκρ. 6C· δι’ ὀργῆς ἔχειν τινὰ Θουκ. 5. 46· ἐν ὀργῇ ἔχειν ἢ ποιεῖσθαί τινα ὁ αὐτ. 2. 65, Δημ. 14. 2· τίθεσθαί τι εἰς ὀργὴν ὁ αὐτ. 273. 18· εἰς ὀργὴν πεσεῖν Εὐρ. Ὀρ. 696, κτλ.· ὀργῇ περιπίπτειν Δημ. 1470. 25· [[ἀλλά]], ἀνιέναι τῆς ὀργῆς, ὀργὴν χαλᾶν, μετριάζειν τὴν ὀργήν, ἡσυχάζειν, Ἀριστοφ. Εἰρ. 700, Σφ. 727· ὀργὴν στορέσαι, καθησυχάσαι, Αἰσχύλ. Πρ. 190· ὀργὴν κατέχειν Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 59 ὀργῆς κρατεῖν Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 25· ὀργὴν ἐμποιεῖν τινι, ποιεῖν τινα ὀργίζεσθαι, Πλάτ. Νόμ. 793Ε· ὀργῆς [[τυγχάνω]], [[γίνομαι]] δεκτὸς μετ’ ὀργῆς, Δημ. 571. 11, κτλ.· ὀργὴν [[ἄκρος]], ἔχων προδιάθεσιν εἰς ὀργήν, ὡς τὸ [[ἀκράχολος]], Ἡρόδ. 1. 73· - ἐν τῷ πληθ., [[ὀργὰς]] ἀφιέναι Αἰσχύλ. Πρ. 315· φαίνειν ὁ αὐτ. ἐν Χο. 326 κ. ἀλλ. 2) Ἐπίρρ. χρήσεως: ὀργῇ, ἐν ὀργῇ, «μὲ θυμόν», Ἡρόδ. 1. 61, 114, Σοφ. Ο. Τ. 405, κτλ.· ὀργᾷ περιόργῳ Αἰσχύλ. Ἀγ. 216 (λυρ.)· οὕτω, δι’ ὀργῆς Σοφ. Ο. Τ. 807, Θουκ. 2. 11· δι’ ὀργὴν Αἰσχύλ. Εὐμ. 981· ἐξ ὀργῆς Σοφ. Ἀντ. 766· κατ’ ὀργὴν ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 933, κτλ.· μετ’ ὀργῆς Ἰσοκρ. 19C, Πλάτ. Ἀπολ. 34C· [[μετὰ]] τῆς ὀργῆς Δημ. 539. 11· πρὸς ὀργὴν Σοφ. Ἠλ. 369, Ἀριστοφ. Βάτρ. 844· ὀργῆς [[χάριν]], ὀργῆς ὕπο Εὐρ. Ἀνδρ. 688, Ι. Α. 353. 3) [[μετὰ]] γεν., Πανὸς ὀργαί, πανικὸς [[φόβος]] (δηλ. [[τρόμος]] ὃν ἐγείρει ἡ ὀργὴ τοῦ Πανός), Elmsl. εἰς Εὐρ. Μήδ. 1140· - [[ἀλλά]], β) [[μετὰ]] γεν. ἀντικειμένου, [[ὀργή]] τινος, ὀργὴ [[ἐναντίον]] προσώπου ἢ πράγμ., Σοφ. Φιλ. 1308, Λυσ. 107. 1., 122. 3· ἀπύρων ἱερῶν ὀργάς, ὀργὴν πρὸς ἢ [[ἕνεκα]] τῶν .., Αἰσχύλ. Ἀγ. 70. - Οὔτε ἡ [[λέξις]] ὀργὴ [[οὔτε]] τὸ [[ῥῆμα]] [[ὀργάω]] ἀπαντῶσι παρ’ Ὁμήρῳ, [[ὅστις]] μεταχειρίζεται τὸ θυμὸς ἀντὶ τοῦ [[ὀργή]]· παρ’ Ἡσιόδ. μόνον [[ἅπαξ]]· ἀλλὰ [[συχν]]. παρὰ τοῖς παλαιοῖς Ἐλεγ. καὶ Λυρικ. ποιηταῖς καὶ παρὰ τοῖς Ἴωσι καὶ Ἀττ. πεζογράφοις.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><i>litt.</i> agitation intérieure qui gonfle l’âme, <i>d’où</i><br /><b>I.</b> disposition naturelle;<br /><b>II.</b> <i>au sens mor.</i><br /><b>1</b> état de l’âme, manière de sentir <i>ou</i> de penser, sentiment, disposition morale ; [[αἱ]] ὀργαί sentiments énergiques;<br /><b>2</b> <i>en mauv. part</i> sentiments violents <i>ou</i> passionnés : ὀργὴν [[ἄκρος]] HDT violent <i>ou</i> passionné de caractère ; ὀργὴ χαλεπή THC caractère difficile ; ὀργὰς ἐπιφέρειν τινί THC augmenter les prétentions de qqn;<br /><b>3</b> <i>particul.</i> ressentiment, colère : ὀργῇ χάριν [[δοῦναι]] SOPH céder à la colère ; ὀργὴν ποιεῖσθαι HDT être en colère ; ὀργὴν ποιεῖσθαί τινι THC être irrité contre qqn ; ὀργὴν ποιεῖσθαι [[εἰ]] THC être irrité de ce que ; ὀργῇ <i>ou</i> ὀργαῖς [[χρῆσθαι]] HDT être irrité ; ὀργὴν <i>et</i> ὀργᾶς ἐμποιεῖν τινι XÉN exciter la colère chez qqn ; [[ἐν]] ὀργῇ ἔχειν τινά THC, δι’ ὀργῆς ἔχειν τινά THC, ὀργὴν ἔχειν [[πρός]] τινα ISOCR être irrité contre qqn ; ὀργὴν στορεννύναι ESCHL apaiser la colère ; ὀργὰς κατασχεθεῖν SOPH contenir sa colère ; <i>adv.</i> • ὀργῇ, en colère, dans un état d’irritation ; de même : δι’ ὀργῆς THC, κατ’ ὀργήν SOPH, ὑπ’ ὀργῆς SOPH, μετ’ ὀργῆς PLAT, [[ἐξ]] ὀργῆς SOPH, πρὸς ὀργήν SOPH;<br /><b>4</b> vengeance ; punition, châtiment.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>skr.</i> ûrgâ, suc, vigueur.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὀρέγομαι]]; [[properly]], [[desire]] (as a reaching [[forth]] or [[excitement]] of the [[mind]]), i.e. (by [[analogy]]), [[violent]] [[passion]] ([[ire]], or ([[justifiable]]) [[abhorrence]]); by [[implication]] [[punishment]]: [[anger]], [[indignation]], [[vengeance]], [[wrath]].
}}
{{Thayer
|txtha=ὀργῆς, ἡ (from [[ὀργάω]] to [[teem]], denoting an [[internal]] [[motion]], [[especially]] [[that]] of plants and fruits [[swelling]] [[with]] [[juice]] ([[Curtius]], § 152); cf. Latin turgere alicui for irasci alicui in Plautus Cas. 2,5, 17; Most. 3,2, 10; cf. German arg, Aerger), in Greek writings from [[Hesiod]] [[down]] "the [[natural]] [[disposition]], [[temper]], [[character]]; [[movement]] or [[agitation]] of [[soul]], [[impulse]], [[desire]], [[any]] [[violent]] [[emotion]]," [[but]] [[especially]] (and [[chiefly]] in Attic) [[anger]]. In Biblical Greek [[anger]], [[wrath]], [[indignation]] (on the [[distinction]] [[between]] it and [[θυμός]], [[see]] [[θυμός]], 1): μετ' ὀργῆς, [[indignant]] (A. V. [[with]] [[anger]]), [[χωρίς]] ὀργῆς, [[anger]] exhibited in punishing, [[hence]], used for the [[punishment]] itself ([[Demosthenes]] or. in [[middle]] § 43): of the punishments inflicted by magistrates, [[διά]] [[τήν]] ὀργήν, i. e. [[because]] [[disobedience]] is visited [[with]] [[punishment]], [[ὀργή]] attributed to God in the N. T. is [[that]] in God [[which]] stands opposed to [[man]]'s [[disobedience]], [[obduracy]] ([[especially]] in resisting the gospel) and [[sin]], and manifests itself in punishing the [[same]]: ἡ [[ὀργή]], Winer's Grammar, 594 (553)); [[σκεύη]] ὀργῆς, vessels [[into]] [[which]] [[wrath]] [[will]] be poured (at the [[last]] [[day]]), explained by the [[addition]] κατηρτισμένα [[εἰς]] ἀπώλειαν, ἡ μελλουσα [[ὀργή]], [[which]] at the [[last]] [[day]] [[will]] be exhibited in penalties, ἡ [[ὀργή]] ἡ ἐρχομένη, [[ἡμέρα]] ὀργῆς, the [[day]] on [[which]] the [[wrath]] of God [[will]] be made [[manifest]] in the [[punishment]] of the [[wicked]] (cf. Winer's Grammar, § 30,2a.), ἡ [[ἡμέρα]] ἡ [[μεγάλη]] τῆς ὀργῆς [[αὐτοῦ]] ([[ἡμέρα]], 3at the [[end]]); ἔρχεται ἡ [[ὀργή]] [[τοῦ]] Θεοῦ [[ἐπί]] τινα, the [[wrath]] of God cometh [[upon]] [[one]] in the [[infliction]] of [[penalty]] (cf. Winer's Grammar, § 40,2a.), T Tr WH [[omit]]; L brackets [[ἐπί]] etc.); ἔφθασε (ἔφθακεν L [[text]] WH marginal [[reading]]) ἐπ' αὐτούς ἡ [[ὀργή]], ἡ [[ὀργή]] passes [[over]] [[into]] the [[notion]] of [[retribution]] and [[punishment]], τέκνα ὀργῆς, men [[exposed]] to [[divine]] [[punishment]], [[εἰς]] ὀργήν, [[unto]] [[wrath]], i. e. to [[undergo]] [[punishment]] in [[misery]], [[ὀργή]] is attributed to Christ [[also]] [[when]] he comes as Messianic Judges , Sept. for עֶבְרָה, [[wrath]], [[outburst]] of [[anger]], זַעַם, חֵמָה, חָרון, קֶצֶף, etc.; [[but]] [[chiefly]] for אַף.) Cf. Ferd. Weber, Vom Zorne Gottes. Erlang. 1862; Ritschl, Die christl. Lehre v. d. Rechtfertigung u. Versöhnung, ii., p. 118ff.
}}
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ [[ὀργή]])<br />έντονη ψυχική [[διέγερση]] από [[κάτι]] δυσάρεστο ή προσβλητικό που εκδηλώνεται με βίαιη [[συμπεριφορά]], η [[αγανάκτηση]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[δίνω]] [[τόπο]] στην [[οργή]]» — [[συγκρατώ]] τον θυμό μου και τα [[νεύρα]] μου, [[υποχωρώ]]<br />β) «[[θεία]] [[οργή]]» ή «[[οργή]] θεού» — [[μεγάλη]] [[καταστροφή]], [[θεομηνία]]<br />γ) «[[φωνή]] λαού, [[οργή]] θεού» — όταν ο [[λαός]] εξεγείρεται η δύναμή του [[είναι]] ακατανίκητη<br />δ) «στην [[οργή]] του θεού» ή «[[άντε]] στην [[οργή]]» — λέγεται ως [[κατάρα]]<br />ε) «να πάρει η [[οργή]]» — λέγεται ως [[έκφραση]] αγανάκτησης<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φυσική]] [[τάση]] ή [[διάθεση]]<br /><b>2.</b> [[ήθος]], [[χαρακτήρας]], [[ιδιοσυγκρασία]] («ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> (η δοτ. ως επίρρ.) <i>ὀργῇ</i><br />με θυμό, οργισμένα<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἐπιφέρω]] [[ὀργάς]] τινι» — [[προσαρμόζω]] τη [[διάθεση]] μου στη [[διάθεση]] κάποιου<br />β) «[[ἀνίημι]] τῆς ὀργῆς» ή «ὀργὴν χαλῶ» — [[μετριάζω]] τον θυμό μου, [[ηρεμώ]]<br />γ) «ὀργὴν [[κατέχω]]» ή «ὀργῆς κρατῶ» — [[συγκρατώ]] τον θυμό μου<br />δ) «ὀργῆς [[τυγχάνω]]» — [[γίνομαι]] [[δεκτός]] με [[αγανάκτηση]]<br />ε) «Πανὸς ὀργαί» — [[αιφνίδιος]] [[φόβος]] τον οποίο διεγείρει η [[οργή]] του Πανός στα ζώα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η λ. έχει αναχθεί σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>werg</i>- / <i>worg</i>- «[[φουσκώνω]] από [[οργή]], [[δύναμη]]» και έχει συνδεθεί με αρχ. ινδ. <i>ū</i><i>rj</i><i>ā</i> «[[τροφή]], [[σθένος]], [[ανδρεία]]». Η [[εξέλιξη]] στη σημ. του [[ὀργή]] από «[[φυσική]] [[διάθεση]], [[ιδιοσυγκρασία]]» σε «βίαιη [[συμπεριφορά]], [[θυμός]]» παρατηρείται και στο αρχ. ιρλδ. <i>ferc</i> «[[θυμός]]». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], ελάχιστα πιθανή, η λ. [[ὀργή]] έχει προέλθει με [[συγκοπή]] από τ. <i>ὀρ</i>(<i>ο</i>)<i>γά</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ὀρέγω]] «[[εκτείνω]], [[απλώνω]]» και «[[επιθυμώ]] πολύ»). Η λ. [[ὀργή]] με αρχική σημ. «[[φυσική]] [[διάθεση]], [[χαρακτήρας]], [[ιδιοσυγκρασία]]» εξελίχθηκε στη σημ. «βίαιη [[συμπεριφορά]], [[αγανάκτηση]], [[θυμός]]» και μ' αυτή τη σημ. χρησιμοποιείται στη Νέα Ελληνική. Η [[χρησιμοποίηση]], εξάλλου, της λ. [[ὀργή]] στα παράγωγα <i>ὀργῶ</i> και [[ὀργάς]] με τις σημ. «αρδεύομαι καλά για [[παραγωγή]] καρπού» και «γη που καλλιεργείται και ποτίζεται τακτικά, [[εύφορος]] [[αγρός]]», αντίστοιχα, με τη σημ. τών [[εργασιών]] που εκτελεί ο [[γεωργός]] για να βελτιώσει και να αυξήσει την [[παραγωγικότητα]] του εδάφους, οδήγησε στην παρετυμολογική [[σύνδεση]] της οικογένειας τών [[ὀργή]], <i>ὀργῶ</i>, [[ὀργάς]] (<b>πρβλ.</b> και [[οργώνω]]) με την [[οικογένεια]] τών <i>ἔργο</i>, [[ἔρδω]]. Η λ. [[ὀργή]], [[τέλος]], διακρίνεται από τη λ. [[χόλος]] που έχει και τη σημ. της πικρίας, της λύπης, της μνησικακίας, η οποία δεν χαρακτηρίζει την [[ὀργή]]. Η [[ὀργή]] [[επίσης]] διαφέρει σημασιολογικά και από τη συνώνυμή της λ. [[θυμός]] στο ότι η τελευταία καλύπτει ένα ευρύτερο σημασιολογικό [[πεδίο]] από την πρώτη (<b>βλ. λ.</b> [[θυμός]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[οργίζω]], [[οργίλος]], [[οργώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[οργαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>όργητα</i>, [[οργώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>άνοργος</i>, [[δύσοργος]], [[εύοργος]], [[νέοργος]], [[περιοργής]], [[φιλοργής]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὀργή:''' ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[φυσική]] [[ροπή]] ή [[κλίση]], [[χαρακτήρας]] κάποιου, [[ιδιοσυγκρασία]], [[προδιάθεση]], [[φύση]], σε Ησίοδ., Θέογν. κ.λπ.· <i>ἀλωπέκων ὀργαῖς ἴκελοι</i>, σε Πίνδ.· <i>ὀργαὶ ἀστυνόμοι</i>, οι διαθέσεις της κοινωνίας, σε Σοφ.· πρὸς τὰ παρόντα [[τὰς]] [[ὀργὰς]] ὁμοιοῦν, σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[πάθος]], [[εμπάθεια]], [[θυμός]], [[οργή]], σε Ηρόδ., Σοφ. κ.λπ.· ὀργῇ [[χάριν]] [[δοῦναι]], σε Σοφ.· <i>ὀργῇ εἴκειν</i>, σε Ευρ.· <i>δι' ὀργῆς ἔχειν τινά</i>, σε Θουκ.· <i>ἐν ὀργῇ ἔχειν</i> ή <i>ποιεῖσθαί τινα</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> επιρρ. χρήσεις, <i>ὀργῇ</i>, με θυμό, σε [[κατάσταση]] θυμού, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, <i>δι' ὀργῆς</i>, <i>ἐξ ὀργῆς</i>, <i>κατ' ὀργήν</i>, σε Σοφ.· <i>μετ' ὀργῆς</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> <i>Πανὸς ὀργαί</i>, κρίσεις πανικού (δηλ. έντονες φοβίες σταλμένες από τον Πάνα), σε Ευρ.· [[αλλά]], [[ὀργή]] τινος, [[οργή]] [[εναντίον]] κάποιου ή προς [[κάτι]], σε Σοφ.· ἱερῶν [[ὀργάς]], [[οργή]] [[έναντι]] ή εξαιτίας των ιερών τελετουργιών, σε Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὀργή:''' дор. [[ὀργά]] (ᾱ) ἡ тж. pl.<br /><b class="num">1)</b> склонность, влечение, нрав, натура, характер ([[μείλιχος]] Pind.; [[ἀτέραμνος]] Aesch.; χαλεπή Thuc.): διαπειρᾶσθαι τῆς ὀργῆς τινος Her. подвергать испытанию чей-л. характер; ὀ. νοσοῦσα Aesch. мятущаяся душа; ἀστυνόμοι ὀργαί Soph. общественные склонности, гражданственность; ὀργὴν [[ἄκρος]] Her. пылкого нрава, вспыльчивый; σύντροφοι ὀργαί Soph. природные наклонности; [[ὀργὰς]] ἐπιφέρειν τινί Thuc. угождать кому-л.;<br /><b class="num">2)</b> раздражение, гнев, злоба ([[ἡμέρα]] τῆς ὀργῆς NT): ὀργὴν ποιεῖσθαί τινι Thuc., ἐν ὀργῇ ποιεῖσθαι (или ἔχειν) τινά Dem.; δι᾽ ὀργῆς ἔχειν τινά Thuc. или ὀργὴν ἔχειν πρός τινα Isocr. и εἴς τινα Soph. быть в гневе, сердиться, негодовать на кого-л.; ὀργὴν или [[ὀργὰς]] ἐμποιεῖν τινι Plat. возбуждать чей-л. гнев, раздражать кого-л.; ὀργῇ Soph., δι᾽ ὀργήν Aesch., δι᾽ ὀργῆς Thuc., ἐξ ὀργῆς или πρὸς и κατ᾽ ὀργήν Soph., μετ᾽ ὀργῆς Plat., [[μετὰ]] τῆς ὀργῆς Dem., ὀργῆς [[ὕπο]] и ὀργῆς [[χάριν]] Eur. в гневе, в злобе, в раздражении; δι᾽ ἑτέραν ὀργήν Lys. вследствие гнева на кого-нибудь; ἀδικημάτων ὀ. Lys. раздражение за (причиненные) обиды; οὐ [[μόνον]] διὰ τὴν ὀργήν, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν NT не только за страх (точнее из-за страха перед гневом), но и за совесть.
}}
{{etym
|etymtx=1.<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: <b class="b2">psychical drive, propensity, character, (strong) emotion, passion, wrath</b> (h. Cer. 205, Hes. Op.304; on the meaning Marg Charakter 13 f., cf. Diller Gnomon 15, 597).<br />Compounds: As 2. member in <b class="b3">ἄν-</b>, <b class="b3">δύσ-</b>, <b class="b3">εὔ-οργος</b> (Cratin., S.), analog. enlarged in <b class="b3">ἀν-</b>, <b class="b3">δυσ-</b>, <b class="b3">εὑ-όργ-ητος</b> (Hp., Gorg., Th.; cf. <b class="b3">ἄνο-ος</b> : <b class="b3">ἀνό-ητος</b> a.o.) with <b class="b3">-ησία</b> f. (Hp., E.), with transference to the <b class="b3">σ-</b>stems e.g. <b class="b3">περι-οργής</b> (Th.).<br />Derivatives: <b class="b3">ὀργ-ίλος</b> [[irascible]] (Hp., X., D., Arist.) with <b class="b3">-ιλότης</b> f. (Arist., Plu.). -- Besides, prob. as denomin., <b class="b3">ὀργάω</b>, rarely w. <b class="b3">ἐξ-</b> a.o., mostly pres. <b class="b2">to bristle, swell with nourishing liquids and juice</b> (of the earth and of fruits), <b class="b2">to bristle with, to be full of lust and desire</b> (of men), <b class="b2">to desire strongly</b> (IA.) with derivv.: 1.<b class="b3">νέ-οργος</b> [[freshened]] (<b class="b3">γῆ</b>, Thphr.; backformation); 2. <b class="b3">ἐξόργησις</b> f. <b class="b2">stong desire</b> (Herm. in Phdr.); 3. <b class="b3">ὀργητύς ὀργή</b> H.; 4. <b class="b3">ὀργασμός</b> f. [[orgasm]] (sch. Hp.), after <b class="b3">σπασμός</b> a.o. -- Further from <b class="b3">ὀργή</b> in the sense of [[wrath]] : 1. <b class="b3">ὀργίζομαι</b> <b class="b2">to be angry</b>, also <b class="b3">-ίζω</b> <b class="b2">to make angry</b>, not seldom w. prefix, e.g. <b class="b3">συν-</b>, <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">παρ-</b>, <b class="b3">περι-</b>, (Att.) with <b class="b3">παροργ-ισμός</b> m., <b class="b3">-ισμα</b> n. [[provocation]], [[wrath]] (LXX, Ep. Eph.); 2. <b class="b3">ὀργαίνω</b> <b class="b2">to make, to be wrathful</b> (S., E.). -- From <b class="b3">ὀργάω</b> (if not from <b class="b3">ὀργή</b> or an older root-noun, s.bel.) also <b class="b3">ὀργάς</b>, <b class="b3">-άδος</b> f. <b class="b2">luxuriously fertile (earth, marsh)</b> (Att.); on the formation Schwyzer 508, Chantraine Form. 351 a. 356.<br />Origin: IE [Indo-European] [1169] <b class="b2">*u̯e\/or(H)ǵ-</b> <b class="b2">swell of juice, strength, anger</b><br />Etymology: With <b class="b3">ὀργή</b> agrees formally exactly Skt. <b class="b2">ūrjā́</b> f. [[nourishment]], [[strength]] (on the phonetics Schwyzer 363), which however was enlarged from older <b class="b2">ū́rj-</b> <b class="b2">id.</b> (Wack.-Debrunner II: 2, 260f.); the formal identity of <b class="b3">ὀργή</b> and <b class="b2">ūrjā́</b> is therefore secondary. Semantically <b class="b2">ūrj(ā́</b>) fits much better to <b class="b3">ὀργάω</b>, which preserved the original concrete meaning. The same transference to the psychological area as <b class="b3">ὀργή</b> shows OIr. [[ferc]] f. [[rage]] (IE <b class="b2">*e</b>). WP. 1, 289 w. lit., Pok. 1169, Mayrhofer 1,116, Dehò Ist. Lomb. 91, 372f.; older lit. also in Bq. The Skt. form seems to require <b class="b2">*u̯rHg-</b>, but this has not been definitely solved. -- After Specht KZ 59, 80 "first to <b class="b3">ἔρδω</b>"; for semantic influence of <b class="b3">ἔργον</b> on <b class="b3">ὀργή</b> (S. Ant. 355) and <b class="b3">ὀργάς</b> etc. Tovar Emer. 10, 228ff.<br />2.<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: difficult word in Herond. IV 46; perh. adj. opposed to <b class="b3">βέβηλος</b>. Cf. V. Schmidt, Sprach. Unters. zu Herondas 109-114, who thinks that the subst. supposed is <b class="b3">γυνή</b> rather than <b class="b3">γῆ</b>; it could mean [[initiated]] and belong to <b class="b3">ὄργια</b>.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Uncertain.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=!ὀργη, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[natural]] [[impulse]] or propension: one's [[temper]], [[temperament]], [[disposition]], [[nature]], Hes., Theogn., etc.; ἀλωπέκων ὀργαῖς ἴκελοι Pind.; ὀργαὶ ἀστυνόμοι [[social]] dispositions, Soph.; πρὸς τὰ παρόντα τὰς [[ὀργὰς]] ὁμοιοῦν Thuc., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[passion]], [[anger]], [[wrath]], Hdt., Soph., etc.; ὀργῇ [[χάριν]] [[δοῦναι]] Soph.; ὀργῇ εἴκειν Eur.; δι' ὀργῆς ἔχειν τινά Thuc.; ἐν ὀργῇ ἔχειν or ποιεῖσθαί τινα Thuc., etc.<br /><b class="num">2.</b> Adverbial usages, ὀργῇ, in [[anger]], Hdt., etc.; so, δι' ὀργῆς, ἐξ ὀργῆς, κατ' ὀργήν Soph.; μετ' ὀργῆς Plat.<br /><b class="num">3.</b> Πανὸς ὀργαί [[panic]] fears (i. e. terrors sent by Pan), Eur.:—but, [[ὀργή]] τινος [[anger]] [[against]] a [[person]] or at a [[thing]], Soph.; ἱερῶν [[ὀργάς]] [[wrath]] at or [[because]] of the rites, Aesch.
}}