View source for κέλλω

{{LSJ1
|Full diacritics=κέλλω
|Medium diacritics=κέλλω
|Low diacritics=κέλλω
|Capitals=ΚΕΛΛΩ
|Transliteration A=kéllō
|Transliteration B=kellō
|Transliteration C=kello
|Beta Code=ke/llw
|Definition=poet. (exc. <span class="bibl">D.H.14.1</span> as etym. of <b class="b3">Κελτική</b>), = Prose <b class="b3">ὀκέλλω</b>: fut. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> κέλσω <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>331</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1057</span> (lyr.), κελῶ Hsch.: aor. <b class="b3">ἔκελσα</b> (v. infr.):—<b class="b2">drive on</b>, Hom. only in Od., always in phrase <b class="b3">νῆα κέλσαι</b> [[run]] a ship [[to land]], [[put]] her <b class="b2">to shore</b>, νῆα μὲν αὐτοῦ κέλσαι <span class="bibl">Od.10.511</span>; νῆα… ἐκέλσαμεν ἐν ψαμάθοισιν <span class="bibl">9.546</span>; <b class="b2">cause to land</b>, ἀνδρῶν ἡρώων στόλον <span class="bibl">A.R.2.1090</span>: metaph., Ἄργει κ. πόδα <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>139</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> intr., of ships or seamen, <b class="b2">put to shore</b> or <b class="b2">into harbour</b>, κελσάσῃσι δὲ νηυσὶ καθείλομεν ἱστία <span class="bibl">Od.9.149</span>; κέλσαντες Σιμόεντος ἐπ' ἀκτάς <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>696</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Eu.</span>10</span>; ἐς Ἄργος <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>331</span>; πρὸς γῆν <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>804</span>: c.acc. loci, κέλσαι… Ἄργους γαῖαν <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>15</span> (anap.); Τροίας ἄστυ <span class="bibl">E. <span class="title">Rh.</span>934</span>: metaph., <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>186</span> (lyr.); κ. ποτὶ τέρμα <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>140</span> (lyr.); <b class="b3">πᾷ κέλσω</b>; where [[shall I find a haven]]? <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>1057</span> (lyr.). (Cf.<b class="b3">κέλομαι</b>.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1415.png Seite 1415]] (vgl. [[ὀκέλλω]], cello), fut. κέλσω, aor. ἔκελσα,<b class="b2"> treiben</b>, bewegen; Hom. νῆα [[κέλσαι]], navem appellere, das Schiff ans Land treiben, theils mit dem Zusatz ἐν ψαμάθοισιν, Od. 9, 546. 12, 5, theils ohne denselben, 10, 511. 11, 20; κατ' [[ἴχνος]] πλάταν ἄφαντον κελσάντων Σιμόεντος ἐπ' ἀκτάς Aesch. Ag. 680. – Auch intrans., sich bewegen, laufen, bes. vom Schiffe, anlanden, in den Hafen einlaufen, κελσάσῃσι νηυσί Od. 9, 149; so Tragg., auch von den Schiffenden, κέλσας ἐπ' ἀκτὰς ναυπόρους Aesch. Eum. 10; [[κέλσαι]] δ' Ἄργους γαῖαν Suppl. 15; ἐς [[Ἄργος]] κέλσειν 326; absol., übertr., πᾶ ποτε τῶνδε πόνων χρή σε [[τέρμα]] κέλσαντ' ἐςιδεῖν; Prom. 184, wie auch wir sagen »den Hafen erreichen«; vgl. Eur. Hec. 1048; πρὸς γῆν τήνδ' ἐκέλσαμεν [[μόλις]] Soph. Trach. 801; Εὐρίπου διὰ χευμάτων κέλσασα Eur. I. A. 167; οἵαν ἔκελσας ὁδόν Rhes. 898; sp. D., wie Ap. Rh. 2, 1091.
}}
{{ls
|lstext='''κέλλω''': (μόνον ὁ ἐνεστ. καὶ παρατατ. παρὰ πεζογράφοις, καὶ μόνον ἐν τῷ τύπῳ [[ὀκέλλω]]): μέλλ. κέλσω Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 330, Εὐρ. Ἑκ. 1052· ἀόρ. ἔκελσα Ὅμ., Ἀττ. ποιητ., ἐν ᾧ τὸ [[ὀκέλλω]] ἔχει ἀόρ. ὤκειλα. (Ἐκ √ΚΕΛ- παράγεται καὶ τὸ [[κέλης]], Σανσκρ. kal, kalavâmi (ago, urgeo)· Λατιν. cello (per-cello), celer, celox). Ἐλαύνω, ὠθῶ πρὸς τὰ ἐμπρός, Ὅμ., μόνον ἐν τῇ Ὀδ. καὶ ἀείποτε ἐν τῇ φράσει νῆα [[κέλσαι]], ὁδηγῶ [[πλοῖον]] εἰς τὴν ξηράν, «τὸ εἰς γῆν ἐκτιθέναι τὴν ναῦν» Ἡσύχ., Λατ. appellere, νῆα μὲν [[αὐτοῦ]] [[κέλσαι]] Ὀδ. Κ. 511· νῆα μὲν ἔνθ’ ἐλθόντες ἐκέλσαμεν Λ. 20· νῆα… ἐκέλσαμεν ἐν ψαμάθοισιν Ι. 546, Μ. 5, ἢ καὶ [[ἄνευ]] τοῦ προσδιορισμοῦ, Κ. 511, Λ. 20·-μεταφορ., Ἄργει κ. [[πόδα]] Εὐρ. Ἑλ. 139· οἵαν ἔκελσας ὁδὸν ὁ αὐτ. ἐν Ρήσ. 898 ΙΙ. ἀμεταβ., ἐπὶ πλοίων ἢ ναυτῶν, [[ἔρχομαι]] εἰς τὴν ἀκτὴν ἢ εἰς τὸν λιμένα, ἐλλιμενίζομαι, κελσάσῃσι δὲ νηυσὶ καθείλομεν ἱστία Ὀδ. Ι. 149· κέλσαντες Σιμόεντος… ἐπ’ ἀκτὰς Αἰσχύλ. Ἀγ. 696, πρβλ. Εὐμ. 10· ἐς Ἄργος ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 330· πρὸς γῆν Σοφ. Τρ. 804· Εὐρίπου διὰ χευμάτων κέλσασα Εὐρ. Ι. Α. 167· ἢ μετ’ αἰτιατ. τόπου, [[κέλσαι]]... Ἄργους γαῖαν Αἰσχύλ. Ἱκ. 16· ἄστυ Εὐρ. Ρῆσ. 934·- μεταφορ., πᾷ ποτε… κέλσαντ’, εἰς τίνα λιμένα καταχθέντες; Αἰσχύλ. Πρ. 184· κ. [[ποτὶ]] [[τέρμα]] Εὐρ. Ἱππ. 140· καὶ μεταφορ., πᾷ κέλσω; ποῦ νὰ προσορμισθῶ; ὁ αὐτ. ἐν Ἑκ. 1056, ἀνθ’ οὗ [[αὐτόθι]] 1070, πᾷ στῶ; πᾷ κάμψω; πᾷ βῶ;
}}
{{bailly
|btext=<i>seul. fut.</i> κέλσω <i>et ao.</i> ἔκελσα;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> pousser à terre, faire aborder : [[νῆα]] OD un vaisseau ; [[ἐν]] ψαμάθοισιν OD faire aborder un vaisseau sur des sables;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> <i>en parl. de l’équipage</i> aborder, arriver au port ; <i>fig.</i> aborder au port (après des épreuves) : [[πᾷ]] κέλσω ; EUR par où trouver un port de refuge ?;<br /><b>2</b> <i>en parl. de navires</i> aborder, arriver au port.<br />'''Étymologie:''' R. Κελ, pousser vivement ; cf. <i>lat.</i> celer.
}}
{{Autenrieth
|auten=aor. ἔκελσα: [[beach]] a [[ship]] ([[νῆα]]); [[also]] intr., κελσάσῃσι δὲ [[νηυσί]], the ships ‘having [[run]] on the [[beach]],’ we, etc., Od. 9.149.
}}
{{grml
|mltxt=[[κέλλω]] και [[ὀκέλλω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[προχωρώ]], [[ξεκινώ]], [[κινώ]] [[προς]] τα [[εμπρός]]<br /><b>2.</b> [[οδηγώ]] [[πλοίο]] στην [[ξηρά]]<br /><b>3.</b> [[κάνω]] να εξαχθεί [[κάτι]] στην [[ξηρά]], [[αποβιβάζω]]<br /><b>4.</b> <b>(αμτβ.)</b> (για [[πλοίο]] ή ναύτες) [[έρχομαι]] στην [[ακτή]] ή στο [[λιμάνι]], ελλιμενίζομαι, προσορμίζομαι, [[αράζω]]<br /><b>5.</b> [[κινώ]]<br /><b>6.</b> [[τρέχω]] [[γρήγορα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[κέλλω]] <span style="color: red;"><</span> <i>κέλ</i>-<i>j</i>-<i>ω</i>, όπως και το ρ. [[κέλομαι]], [[παρά]] τη [[διαφορά]] σημασίας, ανάγονται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>kel</i>- «[[κινώ]], [[θέτω]] σε γρήγορη [[κίνηση]]» (<b>[[πρβλ]].</b> αρχ. ινδ. <i>kălayati</i> «ωθώ», λατ. <i>celer</i> «γρήγορος» και [[κελεύω]]). Απαντά [[επίσης]] και [[ενεστωτικός]] τ. [[ὀκέλλω]], που εμφανίζει [[πρόθεμα]] -<i>ο</i>- (<b>[[πρβλ]].</b> <i>ο</i>-<i>τρύνω</i>). Ο ποιητ. τ. [[κέκλομαι]] σχηματίστηκε στους αλεξανδρινούς χρόνους υποχωρητικά από τον αόρ. <i>ἐκέκλετο</i> του ρ. [[κέλομαι]]. Η σημ. του ρ. [[κέλομαι]] «[[καλώ]], [[προσφωνώ]]» οφείλεται σε [[επίδραση]] του ρ. [[καλώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[εξοκέλλω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αποκέλλω</i>, [[εγκέλλω]], [[εισκέλλω]], [[επικέλλω]], [[εποκέλλω]], [[περιοκέλλω]], [[προσκέλλω]], [[προσοκέλλω]], [[συγκέλλω]], [[συνεξοκέλλω]], [[συνεποκέλλω]], [[υποκέλλω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κέλλω:''' μέλ. <i>κέλσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔκελσα</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[οδηγώ]] προς, [[νῆα]] [[κέλσαι]], [[τραβώ]] [[πλοίο]] στην [[ξηρά]], [[έρχομαι]] στην [[ακτή]], Λατ. appellere, σε Ομήρ. Οδ.· μεταφ., Ἄργει κ. [[πόδα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., λέγεται για πλοία και ναύτες, [[έρχομαι]] στην [[ακτή]], ελλιμενίζομαι, σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ. κ.λπ.· μεταφ., <i>πᾶ ποτε κέλσαντ'</i>, σε ποιο [[λιμάνι]] κατέφθασαν; σε Αισχύλ.· <i>πᾶκέλσω;</i> πού θα βρω ένα [[λιμάνι]]; σε Ευρ.
}}
{{elnl
|elnltext=κέλλω, alleen fut. κέλσω en aor. ἔκελσα, aan land zetten:; νῆα... ἐκέλσαμεν ἐν ψαμάτοισιν wij zetten het schip op het strand Od. 9.546; overdr.:; Ἄργει κ. πόδα voet zetten in Argos Eur. El. 139; abs. landen, aanleggen:; κ. ἐς Ἄργος in Argos aanleggen Aeschl. Suppl. 331; ἐπ ’ ἀκτάς bij de oevers Aeschl. Ag. 696; overdr. in veilige haven komen:. θανάτου... κέλσαι ποτὶ τέρμα de veilige haven van de dood bereiken Eur. Hipp. 140; πᾷ κέλσω waar vind ik een veilige haven? Eur. Hec. 1057.
}}
{{elru
|elrutext='''κέλλω:''' (только fut. [[κέλσω]] и aor. ἔκελσα)<br /><b class="num">1)</b> пригонять к берегу, причаливать ([[νῆα]] Hom.): [[νῆα]] κ. ἐν ψαμάθοισιν Hom. вытащить корабль на песок; Ἄργει κ. [[πόδα]] Eur. прибыть в Аргос;<br /><b class="num">2)</b> приставать к берегу, приплывать (Σιμόεντος ἐπ᾽ ἀκτὰς, ἐς [[Ἄργος]] Aesch.; πρὸς γῆν τήνδε Soph.): κελσάσῃσι νηυσὶ καθείλομεν [[ἱστία]] πάντα Hom. на причаливших кораблях мы спустили все паруса; πᾷ ποτε [[τῶνδε]] πόνων [[χρή]] σε [[τέρμα]] κέλσαντ᾽ [[ἐσιδεῖν]]; Aesch. когда можно будет увидеть конец этих твоих страданий?; πᾷ βῶ, πᾷ στῶ, πᾷ [[κέλσω]]; Eur. куда мне пойти, где остановиться, где найти убежище?
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">drive (on) (tr. a. intr.), move, put (a ship) to shore, land</b>,<br />Other forms: (gramm.), aor. <b class="b3">κέλσαι</b> (Od.; on the phonetics Schwyzer 285), fut. <b class="b3">κέλσω</b> (A., E.), <b class="b3">κελῶ</b> (H.)<br />Compounds: also with prefix, esp. <b class="b3">ὀ-κέλλω</b>, aor. <b class="b3">ὀκεῖλαι</b> (IA.), rarely <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ἐγ-</b>, <b class="b3">εἰσ-</b>, <b class="b3">συγ-κέλσαι</b> (ep., also Hp., Ar.), <b class="b3">ἐπ-έκειλα</b> Act. Ap. 27, 41.<br />Derivatives: Beside it <b class="b3">κέλομαι</b> (Il., Dor.), aor. (<b class="b3">ἐ)κέκλετο</b> (Il.) with new present <b class="b3">κέκλομαι</b> (A. R.), (<b class="b3">ἐ)κελήσατο</b> (Pi., Epich., Epid.), fut. <b class="b3">κελήσομαι</b> (κ 296), rarely with <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">παρα-</b>, <b class="b2">drive on, exhort, call</b>. Further athematic <b class="b3">κέντο</b> (Alcm. 141) < <b class="b3">*κέλτο</b> (on the phonetics Schwyzer 213, on the formation ibd. 678f.). - Derivv. [[κέλης]], [[κελεύω]], [[κλόνος]], s. vv.<br />Origin: (<b class="b3">ὀ)κέλλω</b> PGX. <b class="b3">κέλομαι</b> IEX [548] <b class="b2">*kel-</b> <b class="b2">drive on</b><br />Etymology: <b class="b3">κέλλω</b> (yot-present) and <b class="b3">κέλομαι</b>, which are semantically close, exist unmixed side by side. That they are cognate is mostly not doubted, though for <b class="b3">κέλομαι</b> the meaning <b class="b2">call to</b> reminds of <b class="b3">καλεῖν</b> (thus Fraenkel Mélanges Boisacq 1, 367f., Specht KZ 59, 86ff.); but this meaning could have developed from <b class="b2">drive on, invite, summon. request</b> secondarily. - The other languages have no forms that agree closely with the Greek ones. Semantically closest is the secondary present Skt. [[kalayati]] (<b class="b2">kāl-</b>) [[drives]]. Note also the root aorist Toch. A <b class="b2">śäl</b>, B <b class="b2">śala</b> <b class="b2">he brought</b>, pl. [[kalar]], <b class="b2">śälāre</b> (Pedersen Tocharisch 183ff.), with a <b class="b2">nā-</b> present <b class="b2">källāṣ</b>, <b class="b2">källāṣṣäṃ</b>; neither meaning nor form however is clear. The same holds for Alb. [[qil]] [[bring]], [[carry]] and for Germ., e. g. Goth [[haldan]] [[βόσκειν]], [[ποιμαίνειν]], NHG [[halten]]. A nominal formation one might compare is Lat. [[celer]] [[quick]]; (quite uncertain however is Lat. [[celeber]] [[populous]], [[abounding in]]. - Inspite of the differences in meaning one usually assumes that they have the same root (DELG). Connections with other languages are few and rather doubtful. Further there is the problem of <b class="b3">ὀ-</b>, which is assumed in <b class="b3">ὄζος</b> etc. The meaning of (<b class="b3">ὀ)κέλλω</b> [[run a ship aground]], the usual way of landing (except in a harbour) is so concrete that I would assume a separate verb, but I see no further indications that the verb is Pre-Greek; perh. the <b class="b3">ὀ-</b> is Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[drive]] on, νῆα [[κέλσαι]] to run a [[ship]] to [[land]], put her to [[shore]], Lat. appellere, Od.:—metaph., Ἄργει κ. [[πόδα]] Eur.<br /><b class="num">II.</b> intr., of ships or seamen, to put to [[shore]] or [[into]] [[harbour]], Od., Aesch., etc.:—metaph., πᾶ ποτε κέλσαντ' having reached [[what]] [[port]]? Aesch.; πᾶ κέλσω; [[where]] shall I [[find]] a [[haven]]? Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κέλλω''': (Gramm.),<br />{kéllō}<br />'''Forms''': Aor. [[κέλσαι]] (ep. poet. seit Od.; zum Lautlichen Schwyzer 285), Fut. κέλσω (A., E.), κελῶ (H.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘antreiben (tr. u. intr.), bewegen, anfahren, landen’,<br />'''Composita''' : auch mit Präfix, bes. [[ὀκέλλω]], Aor. ὀκεῖλαι (ion. att.), vereinzelt ἐπι-, ἐγ-, εἰσ-, συγκέλσαι (ep., auch Hp., Ar.), ἐπέκειλα ''Act''. ''Ap''. 27, 41.<br />'''Derivative''': Daneben [[κέλομαι]] (ep. poet. seit Il., dor.), Aor. (ἐ)κέκλετο (ep. poet. seit Il.) mit neuem Präsens [[κέκλομαι]] (A. R.), (ἐ)κελήσατο (Pi., Epich., Epid.), Fut. [[κελήσομαι]] (κ 296), vereinzelt mit ἐπι-, παρα-, [[antreiben]], [[auffordern]], [[zurufen]]. Dazu das athematische [[κέντο]] (Alkm. 141) aus *κέλτο (zum Lautlichen Schwyzer 213, zur Bildung ebd. 678f.). — Ableitungen [[κέλης]], [[κελεύω]], [[κλόνος]], s. dd.<br />'''Etymology''' : Die semantisch eng verwandten [[κέλλω]] (Jotpräsens) und [[κέλομαι]] laufen formal ohne Vermischung nebeneinander her. Die ursprüngliche Zusammengehörigkeit ist aber kaum anzuzweifeln, obwohl für [[κέλομαι]] die Bedeutung [[zurufen]] an καλεῖν denken lassen könnte (so zuletzt Fraenkel Mélanges Boisacq 1, 367f., Specht KZ 59, 86ff.); sie dürfte trotzdem aus [[antreiben]], [[auffordern]] sekundär entwickelt sein. — Die übrigen Sprachen bieten keine Formen, die zu den griechisehen genau stimmen. Semantisch am nächsten steht das sekundäre Präsens aind. ''kalayati'' (''kāl''-) [[treibt]]. Zu beachten ist auch der Wurzelaorist toch. A ''śäl'', B ''śala'' [[er brachte]], pl. ''kalar'', ''śälāre'' (Pedersen Tocharisch 183ff.), wozu ein ''nā''- Präsens ''källāṣ'', ''källāṣṣäṃ''; weder Bedeutung noch Form sind aber eindeutig. Dasselbe gilt für alb. ''qil'' [[bringe]], [[trage]] und für germ., z. B. got ''haldan'' [[βόσκειν]], [[ποιμαίνειν]], nhd. ''halten''. Eine Nominalbildung ist lat. ''celer'' [[schnell]]; ganz unsicher dagegen lat. ''celeber'' [[belebt]].<br />'''Page''' 1,817-818
}}