aliquando

Latin > English

aliquando ADV :: sometime (or other), at any time, ever; finally; before too late; at length

Latin > English (Lewis & Short)

ălĭquandŏ:
I temp. adv. aliquis; Corssen, Ausspr. II. p. 856, regards the affix in this word and in quando as from an earlier -da = dies.
In opp. to a definite, fixed point of time, at some time or other, once; at any time, ever (i. e. at an indefinite, undetermined time, of the past, present, and future; mostly in affirmative clauses, while umquam is only used of past and future time, and in negative clauses or those implying doubt; cf. Beier ad Cic. Off. 2, 14, 51).—Of the past: neque ego umquam fuisse tale monstrum in terris ullum puto: quis clarioribus viris quodam tempore jucundior? quis turpioribus conjunctior: quis civis meliorum partium aliquando? Cic. Cael. 5, 12: Ad quem angelorum dixit aliquando, Sede etc., Vulg. Heb. 1, 13.—Of the future: erit illud profecto tempus et illucescet aliquando ille dies, etc., Cic. Mil. 26, 69: cave, ne aliquando peccato consentias, Vulg. Tob. 4, 6: huic utinam aliquando gratiam referre possimus! Habebimus quidem semper, Cic. Fam. 14, 4: ne posset aliquando ad bellum faciendum locus ipse adhortari, id. Off. 1, 11, 35.—Of the present: de rationibus et de controversiis societatis vult dijudicari. Sero: verum aliquando tamen, but yet once, in opp. to not at all, never, Cic. Quint. 13, 43.—
   B With non, nec (eccl. Lat.): non peccabitis aliquando, Vulg. 2 Pet. 1, 10: nec aliquando defuit quidquam iis, ib. 1 Reg. 25, 7; 25, 15; ib. Dan. 14, 6; ib 1 Thess. 2, 5.—
   C In connection with ullus, and oftener, esp. in Cic., with aliquis: quaerere ea num vel e Philone vel ex ullo Academico audivisset aliquando, Cic. Ac. 2, 4, 11: Forsitan aliquis aliquando ejusmodi quidpiam fecerit. id. Verr. 2, 32, 78; ego quia dico aliquid aliquando, et quia, ut fit, in multis exit aliquando aliquid, etc., id. Planc 14, 35; non despero fore aliquem aliquando, id. de Or. 1, 21, 95: docendo etiam aliquid aliquando, id. Or. 42, 144: Nam aut erit hic aliquid aliquando, etc., id. Fam. 7, 11, 2.—So with quisquis: nec quidquam aliquando periit, Vulg. 1 Reg. 25, 15; 25, 7.—
   D Si forte aliquando or si aliquando, if at any time, if ever; or of a distant, but undefined, point of time, if once, at one time, or one day: si quid hujus simile forte aliquando evenerit, Ter. Heaut. 3, 2, 40: quod si aliquando manus ista plus valuerit quam vestra ac rei publicae dignitas, etc., Cic. Cat. 4, 10, 20: ampla domus dedecori saepe domino fit, et maxime si aliquando alio domino solita est frequentari, once, i. e. at a former time, id. Off. 1, 39, 139.—
   E It is often used (opp.: in praesentiā, nunc, adhuc) of an indefinite, past, or future time = olim, quondam, once, formerly; in future time, hereafter: quod sit in praesentiā de honestate delibatum, virtute aliquando et industriā recuperetur, Cic. Inv. 2, 58, 174: aliquando nobis libertatis tempus fuisse, quod pacis vobiscum non fuerit: nunc certe, etc., Liv 25, 29: Iol ad mare, aliquando ignobilis, nunc illustris, Mel. 1, 6: Qui aliquando non populus, nunc autem populus Dei, Vulg. 1 Pet. 2, 10; ib. Philem. 11: quam concedis adhuc artem omnino non esse, sed aliquando, etc., Cic. de Or 1, 58, 246.—Sometimes the point of time in contrast can be determined only from the context: quaerere num e Philone audivisset aliquando, Cic. Ac. Pr. 2, 4, 11: veritus sum deesse Pompeii saluti, cum ille aliquando non defuisset meae, id. Fam. 6, 6, 10: aut quisquam nostri misereri potest, qui aliquando vobis hostis fuit? Sall. J. 14, 17: Zacynthus aliquando appellata Hyrie, Plin. 4, 12, 19, § 54; Plin. Ep. 6, 10: quae aliquando viderat, Vulg. Gen. 42, 9; ib. 1 Pet. 3, 20.—
II Of that which at times happens, in contrast with that which never or seldom occurs, sometimes, now and then = non numquam, interdum (opp.: numquam, raro; semper, saepe).
   A Te non numquam a me alienārunt, et me aliquando immutārunt tibi, Cic. Fam. 5, 8, 2: liceret ei dicere utilitatem aliquando cum honestate pugnare, id. Off. 3, 3, 12: sitne aliquando mentiri boni viri? id. de Or. 3, 29, 113; Quint. 5, 13, 31: multa proelia et aliquando non cruenta, Tac. Agr. 17; Suet. Aug. 43.—
   B With numquam, raro; semper, saepe, saepius, modo in another clause: convertit se aliquando ad timorem, numquam ad sanitatem, Cic. Sull. 5, 17: senatumque et populum numquam obscura nomina, etiam si aliquando obumbrentur, Tac. H. 2, 32: quod non saepe, atque haud scio an umquam, in aliquā parte eluceat aliquando, Cic. Or. 2, 7: raro, sed aliquando tamen, ex metu delirium nascitur, Cels. 3, 18; so id. 8, 4; 1 praef.: aliquando ... semper, Liv. 45, 23, 8: aliquando fortuna, semper animo maximus, Vell. 2, 18: Haud semper errat fama; aliquando et elegit, Tac. Agr. 9: aliquando ... saepe, Cels. 1 praef.: nec tamen ubique cerni, aliquando propter nubila, saepius globo terrae obstante, Plin. 2, 13, 10, § 56; so Tac. A. 3, 27; id. Agr. 38.—
   C In partitive clauses, twice, or even several times, like modo—modo, sometimes also alternating with non numquam or modo (so only in the post-Aug. per.), at one time ... at another, now.. now: confirmatio aliquando totius causae est, aliquando partium, Quint. 5, 13, 58; Plin. 17, 28, 47, § 262; Sen. Q. N. 2, 36, 2: aliquando emicat stella, aliquando ardores sunt, aliquando fixi et haerentes, non numquam volubiles, id. ib. 1, 14; cf. Suet. Calig. 52: Vespasianus modo in spem erectus, aliquando adversa reputabat, Tac. H. 2, 74; id. A. 16, 10.—
   D In colloquial lang., to indicate that there is occasion for a certain thing, once, for once, on this occasion, now: aliquando osculando melius est, uxor, pausam fieri, Plaut. Rud. 4, 6, 1: sed si placet, sermonem alio transferamus, et nostro more aliquando, non rhetorico loquamur, now in our own way, Cic. de Or. 1, 29, 133: sed ne plura: dicendum enim aliquando est, Pomponium Atticum sic amo, ut alterum fratrem, I must for once say it, id. Fam. 13, 1, 14.—
   E In commands, exhortations, or wishes, = tandem, at length, now at last: audite quaeso, judices, et aliquando miseremini sociorum, Cic. Verr. 1, 28, 72: mode scribe aliquando ad nos, quid agas, id. Fam. 7, 12, 2: stulti, aliquando sapite, Vulg. Psa. 93, 8: ipse agat, ut orbatura patres aliquando fulmina ponat, Ov. M. 2, 391: Aliquando isti principes sibi populi Romani auctoritati parendum esse fateantur, id. Imp. Pomp. 22, 64; id. Verr. 4, 37, 81; Sall. J. 14, 21; Ov. M. 2, 390: et velim aliquando, cum erit tuum commodum, Lentulum puerum visas, Cic. Att. 12, 28.—Hence,
   F Of that which happens after long expectation or delay, freq. in connection with tandem, finally, at length, now at last: quibus (quaestionibus) finem aliquando amicorum auctoritas fecit, Cic. Clu. 67, 191: (dii) placati jam vel satiati aliquando, id. Marcell. 6, 18: collegi me aliquando, id. Clu. 18, 51: aliquando idque sero usum loquendi populo concessi, finally. i. e. after I have for a long time spoken in another manner, id. Or. 48, 160: te aliquando collaudare possum, quod jam, etc., id. Fam. 7, 17; Suet. Aug. 70: diu exspectaverant, dum retia extraherentur: aliquando extractis piscis nullus infuit, id. Clar. Rhet. 1.—With tandem: aliquando tandem huc animum ut adducas tuum, Ter. Hec. 4, 4, 61: spes est et hunc aliquan do tandem posse consistere, Cic. Quint. 30, 94 tandem aliquando L. Catilinam ex urbe ejecimus, id. Cat. 2, 1: ut tandem aliquando timere desinam, id. ib. 1, 7, 18; id. Quint. 30, 94: servus tandem aliquando mihi a te exspectatissimas litteras reddidit, id. Fam. 16, 9: tandem aliquando refloruistis, Vulg. Phil. 4, 10.—With jam: utile esse te aliquando jam rem transigere, now at length Cic. Att. 1, 4.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ălĭquandō,⁷ (aliquis), adv.,
1 un jour, une fois, qq. jour : illucescet aliquando ille dies Cic. Mil. 69, [m. à m., il brillera un jour ce jour-là] elle viendra un jour cette heure-là ; si aliquando Cic. Cat. 4, 20, si jamais, si qq. jour, cf. Verr. 2, 4, 142 ; aliquando, idque sero..., concessi Cic. Or. 160, puis, un beau jour, mais tardivement, j’ai accordé... ; et hic aliquando fuit meus Cic. Phil. 11, 10, et cet homme est entré un jour dans ma famille
2 enfin, une bonne fois : ut ille aliquando impudentiæ suæ finem faciat Cic. Verr. 2, 3, 144, pour qu’il mette enfin, une bonne fois, un terme à son impudence ; ut tandem aliquando timere desinam Cic. Cat. 1, 18, pour qu’un jour enfin je cesse d’avoir peur ; expulsus regno tandem aliquando (Mithridates) Cic. Mur. 33, (Mithridate) un jour enfin chassé du royaume ; peroravit aliq. Cic. Amer. 60, à la fin il s’est décidé à conclure
3 quelquefois (= il arrive que), parfois : dolorem fortasse aliquando, dedecus vero certe numquam afferre Cic. Scauro 22, apporter parfois peut-être la douleur, le déshonneur à coup sûr jamais ; sitne aliquando mentiri boni viri ? Cic. de Or. 3, 113, [se demander] si l’homme de bien peut mentir quelquefois ; (constantia) si modo fuit aliquando in nobis Cic. Fam. 9, 11, 1, (la fermeté) si seulement il m’est arrivé d’en avoir [jamais] ; aliquando id opus est ; sed sæpe obest Cic. de Or. 2, 326, c’est quelquefois utile, mais souvent nuisible.

Latin > German (Georges)

aliquando, Adv. (aliquis), I) im Ggstz. zu einer bestimmten Zeit, a) irgend jemals, irgend einmal, von Vergangenheit Gegenwart u. Zukunft: von der Vergangenheit: quis civis meliorum partium al.? Cic.: von der Zukunft, illucescet al. ille dies, Cic.: von der Gegenwart, sero, verum al. tamen, aber doch einmal (im Ggstz. zu »gar nicht«), Cic. – si forte al., Ter., od. si al., Cic., wenn irgend jemals, od. von einem entfernten, aber unbestimmten Zeitpunkt = wenn einstmals, wenn einst. – Auch bezeichnet aliquando zuw., im wirklich gesetzten od. bl. gedachten Gegensatz zu in praesentia, adhuc, nunc, den wirklichen Fall in einer unbestimmten vergangenen od. zukünftigen Zeit, sonst, einst, einmal, Cic. u.a.: Zacynthus al. appellata Hyrie, Plin. – b) in der Umgangsspr., um anzuzeigen, daß zu etwas einmal Gelegenheit da sei, einmal, al. osculando melius est pausam fieri, Plaut.: dicendum al. est, Cic. – c) in Ermahnungen, Wünschen u. dgl., irgendwann, scribe al. ad nos, quid agas, Cic.: et al. aut apud vos aut apud deos immortales rerum humanarum cura oriatur, Sall. – dah. d) von dem, was nach langem Säumen od. Erwarten geschieht, zuw. verb. mit tandem u. iam, endlich, endlich einmal, Cic. u.a. (s. Kühner Cic. Tusc. 1, 1. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 1, 19, 11. Kritz Sall. Iug. 62, 1). – II) im Ggstz. zu dem, was niemals, selten, oft od. immer geschieht, manchmal, bisweilen (Ggstz. numquam, raro, semper, saepe, saepius), Cic. u.a. – dah. in Partitivsätzen: aliquando... aliquando, od. aliquando... nonnumquam, bisweilen... bisweilen, bald... bald, Sen., Quint. u.a. – / Im Vulgärlat. für aliquamdiu, wie Tert. apol. 7.

Latin > Chinese

aliquando. adv. :: 有時。終