View source for ἄρχω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄρχω
|Medium diacritics=ἄρχω
|Low diacritics=άρχω
|Capitals=ΑΡΧΩ
|Transliteration A=árchō
|Transliteration B=archō
|Transliteration C=archo
|Beta Code=a)/rxw
|Definition=Ep. inf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἀρχέμεναι <span class="bibl">Il.20.154</span>: impf. [[ἦρχον]] ib.<span class="bibl">2.378</span>, etc.; Dor. ἆρχον <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).51</span>: fut. ἄρξω <span class="bibl">Od.4.667</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>940</span>, <span class="bibl">Th.1.144</span>: aor. [[ἦρξα]], Ep. ἄρξα <span class="bibl">Od.14.230</span>, etc.: pf. ἦρχα <span class="title">CIG</span>3487.14 (Thyatira), Decr. ap. Plu.2.851f:—Med., <span class="bibl">Od.8.90</span>, etc.; non-thematic part. [[ἄρχμενος]] <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.56</span>, al.: impf., <span class="bibl">Il.9.93</span>, <span class="bibl">Hdt.5.28</span>: fut. [[ἄρξομαι]] (in med. sense, v. infr.) <span class="bibl">Il.9.97</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>442</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.8.2</span>; Dor. ἀρξεῦμαι <span class="bibl">Theoc.7.95</span>: aor. ἠρξάμην <span class="bibl">Od.23.310</span>, etc.:—Pass., pf. [[ἦργμαι]] only in med. sense, v. infr. <span class="bibl">1.2</span>: aor. ἤρχθην, ἀρχθῆναι <span class="bibl">Th.6.18</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1277b13</span>, v. infr.<span class="bibl">11.4</span>:—to [[be first]], </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> in Time, [[begin]], [[make a beginning]], Act. and Med. (in Hom. the Act. is more freq., in Att. Prose the Med., esp. where personal action is emphasized), πολέμου [[ἄρχειν]] to [[be the aggressor]], <span class="bibl">Th.1.53</span>; <b class="b3">πολέμου ἄρχεσθαι</b> to [[begin one's operations]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.3.6</span>; <b class="b3">ἄρχειν τοῦ λόγου</b> to [[open a conversation]], <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>1.6.6</span>; <b class="b3">ἄρχεσθαι τοῦ λόγου</b> to [[begin one's speech]], ib.<span class="bibl">3.2.7</span>. Constr.: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> mostly c. gen., [[make a beginning of]], ἄρχειν πολέμοιο <span class="bibl">Il.4.335</span>; μύθων <span class="bibl">Od.3.68</span>; τῶν ἀδικημάτων πρῶτον τοῦτο ἄρξαι <span class="bibl">Hdt. 1.2</span>; ἦρξεν ἐμβολῆς <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>409</span>; <b class="b3">τοῦ κακοῦ</b> ib.<span class="bibl">353</span>; <b class="b3">ἄρχειν χειρῶν ἀδίκων, ἄρχειν τῆς πληγῆς</b>, [[strike the first blow]], <span class="bibl">Antipho 4.2.1</span> and 2:— in Med. in religious sense, = [[ἀπάρχεσθαι]], [[ἀρχόμενος μελέων]] = [[beginning with the limbs]], <span class="bibl">Od.14.428</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>651</span>; but Act., σπονδαῖσιν ἄρξαι <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>6(5).37</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. gen., [[begin from]] or [[begin with]]... ἐν σοὶ μὲν λήξω σέο δ' ἄρξομαι <span class="bibl">Il.9.97</span>; ἄρχεσθαι Διός <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.25</span>; <b class="b3">πόθεν ἄρξωμαι</b>; <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span> 855</span>; πόθεν ποτὲ ἦρκται <span class="bibl">Hp. <span class="title">VM</span>5</span>; <b class="b3">ἄρχεσθαι, ἦρχθαι ἔκ τινος</b>, <span class="bibl">Od.23.199</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Off.</span>11</span>; <b class="b3">ἀπό τινος</b> freq. in Prose, <b class="b3">ἀρξάμενοι αὐτίκα ἀπὸ παιδίων</b> [[even]] from [[boyhood]], <span class="bibl">Hdt.3.12</span>; but more commonly <b class="b3">ἐκ παίδων, ἐκ παιδός</b>, etc., <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>408d</span>, <span class="bibl"><span class="title">Thg.</span>128d</span>:—[[ἀπό]] in non-temporal relations, <b class="b3">ἀρξάμενος ἀπὸ σοῦ</b>. i.e. [[including]] yourself, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>471c</span>, cf. <span class="bibl">D.18.297</span>; ἀπὸ τῶν πατέρων <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.5.15</span>; μέχρι τῶν δώδεκα ἀπὸ μιᾶς ἀρξάμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>771c</span>; <b class="b3">ἀφ' ἱερῶν ἠργμένη ἀρχή</b> ib.<span class="bibl">771a</span>; ἀφ' Ἑστίας ἀρχόμενος <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>846</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> c. gen. rei et dat. pers., <b class="b3">ἄρχε θεοῖς δαιτός</b> [[begin]] a [[banquet]] to the gods, <span class="bibl">Il.15.95</span>; τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε <span class="bibl">2.433</span>, etc.; τῇσι δὲ . . ἄρχετο μολπῆς <span class="bibl">Od.6.101</span>; ἦρξε τῇ πόλει ἀνομίας τὸ νόσημα <span class="bibl">Th.2.53</span>, cf. <span class="bibl">12</span>; τὴν ἡμέραν ἄρχειν ἐλευθερίας τῇ Ἑλλάδι <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.2.23</span>; ἡμὶν οὐ σμικρῶν κακῶν ἦρξεν τὸ δῶρον <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>871</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> c. acc., <b class="b3">ἄρχειν ὁδόν τινι</b>, [[show]] him the way, <span class="bibl">Od.8.107</span> (but also <b class="b3">ἄρχειν ὁδοῖο</b> [[lead]] the way, <span class="bibl">5.237</span>): abs. (''[[sc.]]'' [[ὁδόν]]), ἄρχε δ' Ἀθήνη <span class="bibl">3.12</span>; σὺ μὲν ἄρχε <span class="bibl">Il.9.69</span>; ἦ ῥα καὶ ἄρχε λέχοσδε κιών <span class="bibl">3.447</span>; ἦρχε δ' ἄρα σφιν Ἄρης <span class="bibl">5.592</span>, cf. infr. <span class="bibl">11.2</span>: with other accusatives, ἄρχειν ὕμνον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>3.10</span>; ἅπερ ἦρξεν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1529</span> (lyr.); λυπηρόν τι <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>552</span>; ὕβριν <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>368</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> of actions, σέο δ' ἕξεται ὅττι κεν ἄρχῃ <span class="bibl">Il.9.102</span>: freq. c. inf., <b class="b3">τοῖσιν δ' ἦρχ' ἀγορεύειν</b> among them, <span class="bibl">Il.1.571</span>, etc.; <b class="b3">ἦρχε νέεσθαι, ἦρχ' ἴμεν</b>, <span class="bibl">2.84</span>, <span class="bibl">13.329</span>; ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν <span class="bibl">Od.22.437</span>, etc.; ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν <span class="bibl">Il.7.324</span>; ἤρξαντο οἰκοδομεῖν <span class="bibl">Th.1.107</span>; ἡ [[νόσος]] ἤρξατο γενέσθαι <span class="bibl">Id.2.47</span>: c. part., of continued action or condition, ἦρχον χαλεπαίνων <span class="bibl">Il.2.378</span>; ἢν ἄρξῃ ἀδικέων <span class="bibl">Hdt.4.119</span>; ἡ ψυχὴ ἄρχεται ἀπολείπουσα <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.7.26</span>; πόθεν ἂν ὀρθῶς ἀρξαίμεθα ἐπαινοῦντες; <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>237a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tht.</span>187a</span> (but ἄ. ἐπαινεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Phdr.</span>241e</span>); ἄρξομαι διδάσκων <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.8.2</span> (but ἤρξω [[μανθάνειν]] <span class="bibl">Id.<span class="title">Mem.</span>3.5.22</span>). </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> abs., [[ἄρχε]] = [[take the lead]]! <span class="bibl">Il.9.69</span>: generally, [[begin]], <b class="b3">ἄρχειν [τὴν ἐκεχειρίαν] τήνδε τὴν ἡμέραν</b> Indut. ap. <span class="bibl">Th.4.118</span>, cf. Lex ap.<span class="bibl">D.24.42</span>; <b class="b3">τὸ ἄρχον</b>, opp. <b class="b3">τὸ ἑπόμενον</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>234</span>: part. [[ἀρχόμενος]] = [[at first]], <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>9.3</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyn.</span>3.8</span>, <span class="bibl">Isoc.2.54</span>; [[at the beginning]], ἀρχομένου δὲ πίθου καὶ λήγοντος <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>368</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>192.4</span>; ἀρχομένοισιν ἢ καταπαυομένοισι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span> 1246</span>; ἄρχεται ὁ πόλεμος ἐνθένδε <span class="bibl">Th.2.1</span>; <b class="b3">ἅμα ἦρι ἀρχομένῳ</b> ibid.; <b class="b3">θέρους εὐθὺς ἀρχομένου</b> ib.<span class="bibl">47</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> Gramm., of a word, ἄ. ἀπὸ φωνήεντος <span class="bibl">D.T.633.27</span>; [[ἡ ἄρχουσα]] (''[[sc.]]'' [[συλλαβή]]) <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>130.13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> in point of [[place]] or Station, [[rule]], [[govern]], [[command]], </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> mostly c. gen., [[rule]], [[be leader of]]... Βοιωτῶν <span class="bibl">Il.2.494</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.5.1</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> less freq. c. dat., ἀνδράσιν ἦρξα <span class="bibl">Od.14.230</span>, cf. <span class="bibl">471</span>, <span class="bibl">Il.2.805</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.4</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>940</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>666</span>, <span class="bibl"><span class="title">IA</span>337</span>, <span class="title">IG</span>7.2830 (Hyettus), etc.; also <b class="b3">ἐν δ' ἄρα τοῖσιν ἦρχ'</b> held [[command]] among them, <span class="bibl">Il.13.690</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>238a</span>: c. inf. added, <b class="b3">ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι</b> [[lead|led]] them [[on]] to [[fight]], <span class="bibl">Il.16.65</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> abs., [[rule]], ὅσον τό τ' ἄρχειν καὶ τὸ δουλεύειν δίχα <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>927</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pers.</span>774</span>; esp. [[hold a magistracy]], ὁκοῖόν τε εἴη ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν <span class="bibl">Hdt.6.67</span>; at Athens, etc., to [[be archon]], <span class="bibl">D.21.178</span>; <b class="b3">ἀρχάς, ἀρχὴν ἄρχειν</b>, <span class="bibl">Hdt.3.80</span>, <span class="bibl">Th.6.54</span>; <b class="b3">ἄρχειν τὴν ἐπώνυμον</b> (with or without [[ἀρχήν]]) <span class="title">IG</span>3.659, 693, <span class="title">SIG</span>872.7. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> Pass., with fut. ἄρξομαι <span class="bibl">Hdt.7.159</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>8.45</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>589</span>, <span class="bibl">Lys.28.7</span>; but ἀρχθήσομαι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1259b40</span>, <span class="bibl">D.C.65.10</span>:—to [[be ruled]], [[be governed]], etc., ὑπό τινος <span class="bibl">Hdt.1.127</span>; ἔκ τινος <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>264</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>63</span>; ὑπό τινι <span class="bibl">Hdt.1.91</span>, <span class="bibl">103</span>; σφόδρα ὑπό τινος <span class="bibl">Lys.12.92</span>; ἄρχε πρῶτον μαθὼν ἄρχεσθαι Sol. ap.<span class="bibl">D.L.1.60</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>326d</span>; δύνασθαι καὶ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1277b14</span>; [[οἱ ἀρχόμενοι]] = [[subject]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2</span> <span class="bibl">6.19</span>, etc.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [ép. inf. ἀρχέμεναι <i>Il</i>.20.154; impf. sin aum. <i>Od</i>.10.205, aor. sin aum. ἄρξα <i>Od</i>.14.230, graf. ɛ̄ρχσα <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.472.4 (V a.C.); med. part. pres. ἄρχμενος Call.<i>Fr</i>.75.56; dór. fut. ἀρξεῦμαι Theoc.7.95]<br /><b class="num">A</b> en sent. concr., en v. act.<br /><b class="num">I</b> sin idea de mov., c. suj. y compl., gener. en gen. o dat., de pers. y asimilados<br /><b class="num">1</b> en cont. bélico [[mandar]], [[acaudillar]], [[capitanear]]<br /><b class="num">a)</b> c. gen. de las huestes Βοιωτῶν <i>Il</i>.2.494, Ἁλιζώνων <i>Il</i>.2.856, Κισσίων Hdt.7.62, ἑταίρων <i>Od</i>.13.266, cf. Hdt.1.207, esp. en la fórmula τῶν (δ') ἦρχε <i>Il</i>.2.512, 736, τῶν μὲν ἐγὼν ἄρχον, τῶν δ' Εὐρύλοχος <i>Od</i>.10.205, cf. Ibyc.1(a).2, Hdt.5.1;<br /><b class="num">b)</b> c. gen. de cuerpos de ejército, esp. naves en plu. τῶν ἑκατὸν νηῶν ἦρχε <i>Il</i>.2.576, cf. 586, E.<i>IA</i> 355<br /><b class="num">•</b>[[ser el almirante]] τῶν εἴκοσι νεῶν Th.2.80, cf. 1.47<br /><b class="num">•</b>στρατιῆς Hdt.1.207, cf. Th.2.33, κέρεος Hdt.9.26, συμμάχων Th.2.62, ὁπλιτῶν E.<i>Andr</i>.760, τῷ ... πραιποσίτῳ ... στρατιωτῶν ἄρχιν (l. -χειν) ἔξεστι <i>POxy</i>.1101.13 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser capitaneado]], [[estar bajo el mando]] οὔτ' ἂν στρατός γε σωφρόνως ἄρχοιτ' ἔτι nunca ya el ejército se mantendría sensatamente disciplinado (sin temor y respeto)</i>, S.<i>Ai</i>.1075, ἴσθι ἀρξόμενος ὑπὸ Λακεδαιμονίων Hdt.7.159, ὑπὸ τοῦ Οὐεσπασιανοῦ D.C.65.10.3;<br /><b class="num">c)</b> c. dat., mismos sent. ἦρχε ... σφιν ... [[Ἀγαμέμνων]] <i>Il</i>.14.134, cf. 2.805, ἦρχε δὲ τοῖσιν ἐὺς παῖς Ἀλκαίοιο Hes.<i>Sc</i>.26, ἀνδράσιν ἄρξα καὶ ὠκυπόροισι νέεσσιν <i>Od</i>.14.230<br /><b class="num">•</b>c. prep. ἐν δ' [[ἄρα]] τοῖσιν ἦρχ' υἱὸς Πετεῶο <i>Il</i>.13.690<br /><b class="num">•</b>c. dat. e inf. ἄρχε δὲ Μυρμιδόνεσσι ... μάχεσθαι <i>Il</i>.16.65, c. dat. y ac. direcc. ἄρχειν Δαναΐδαις πρὸς Ἴλιον E.<i>IA</i> 337, cf. <i>Andr</i>.666, <i>IG</i> 7.2830.2 (Hicto III/II a.C.);<br /><b class="num">d)</b> abs. Τρῶες δὲ προὔτυψαν ἀολλέες· ἦρχε δ' ἄρ' Ἕκτωρ <i>Il</i>.17.262, 13.136, 15.306, cf. en v. pas. Hdt.7.159.<br /><b class="num">2</b> en un sent. que no es estrictamente el de una expedición bélica [[mandar]], [[dominar]], [[imperar]]<br /><b class="num">a)</b> entre los dioses, de Zeus ἄ. θεῶν A.<i>Pr</i>.203, del amor οὗτος ἄρχει καὶ θεῶν ... κἀμοῦ γε S.<i>Tr</i>.443, c. dat., de Zeus δαρὸν γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς A.<i>Pr</i>.940, abs. τὸ πάλαι δ' ἦν Κρόνος ἄρχων Tim.20.4;<br /><b class="num">b)</b> unos pueblos sobre otros ἄλλων Hdt.1.170, cf. 210, βαρβάρων δ' Ἕλληνας ἄρχειν [[εἰκός]] E.<i>IA</i> 1400, τῶν Ἑλλήνων Isoc.6.94, en v. pas. ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι Hdt.1.127, cf. 91;<br /><b class="num">c)</b> sobre anim. y seres inanimados [[mandar sobre]], [[imperar]] οὔτε γὰρ ἵππων οὔτε κυνῶν οὔτ' ἀνδρῶν οὔτ' [[ἄλλου]] πράγματος οὐδενὸς οἷόν τε καλῶς ἄρχειν Isoc.2.15, ἰχθύων [[LXX]] <i>Ge</i>.1.26, 28, θηρίων τῆς γῆς <i>Ep.Barn</i>.6.12, παρέδομεν ταῖς γυναιξὶν ... ἄρχειν κερκίδων καὶ πάσης ταλασίας Pl.<i>Lg</i>.805e.<br /><b class="num">3</b> en la sociedad civil, gener. [[ejercer el poder sobre]], [[regir]], [[gobernar]], [[mandar]]<br /><b class="num">a)</b> c. gen. πολιτῶν A.<i>A</i>.1639, ἄρχει τις αὐτῶν, ἢ ἐπὶ τῷ πλήθει λόγος; S.<i>OC</i> 66, ὧνπερ ἄρχεις, ἄρχε manda a quienes te corresponde mandar</i> S.<i>Ai</i>.1107, cf. Hdt.4.3, 6.138, δούλων E.<i>Andr</i>.374, ἀκόντων Pl.<i>Lg</i>.832c, οὐ πολλοὶ ὀλίγων ἄρχουσιν ἀλλὰ πλειόνων μᾶλλον ἐλάσσους Th.4.126, (μοναρχία) ... ἄρχει τῶν ὁμοίων καὶ βελτιόνων Arist.<i>Pol</i>.1295a20, θανόντος γ' ἄρξομεν muerto lo dominaremos</i> S.<i>Ai</i>.1068, ἐμοῦ δὲ ζῶντος οὐκ ἄρξει [[γυνή]] S.<i>Ant</i>.525;<br /><b class="num">b)</b> abs. [[mandar]], [[tener el poder]] νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει Archil.214, ἄρχειν μὲν βουλῇ θεοτιμήτους βασιλῆας Tyrt.3.5, φορτηγοὶ δ' ἄρχουσι Thgn.679, c. ac. de rel. τὰ κατὰ πόλιν καὶ τὰ ἔνδημα ... ἦρχον (los reyes), Arist.<i>Pol</i>.1285<sup>b</sup>14, entre los estoicos ὁ [[ἀρχικός]], ὁ σπουδαῖος μόνος ἄρχων Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.159<i>bis</i>, del sistema democrático πλῆθος δ' ἄρχον Hdt.3.80, cf. 82, Pl.<i>Plt</i>.291e, c. adv. o locución adverb. οὔτοι κακῶς γ' ἄρχοντος de ninguna manera (hay que obedecer) al que gobierna mal</i> S.<i>OT</i> 629, ἄρχειν κατὰ μόνας Arist.<i>Pol</i>.1281<sup>b</sup>33, c. gen. separat. <ἀπ'> οὐθενὸς (τιμήματος) ἦρχον gobernaba (prácticamente) sobre una base no censuaría</i> Arist.<i>Pol</i>.1303<sup>a</sup>24, c. ac. int. ἄρχεις δ' ἐκείνῃ ταὐτά S.<i>OT</i> 579, op. a dif. formas de vida civil πολιτεύεσθαι καὶ ἄρχειν Arist.<i>Pol</i>.1318<sup>b</sup>15, τὸ ἄρχειν καὶ τὸ δουλεύειν [[δίχα]] A.<i>Pr</i>.927, cf. <i>Pers</i>.774, S.<i>OT</i> 585<br /><b class="num">•</b>esp. op. a su v. pas. [[dejarse mandar]], [[ser dominado]] κάματός ἐστι τοῖς αὐτοῖς μοχθεῖν καὶ ἄρχεσθαι es fatiga trabajar para los mismos y estar bajo su dominio</i> Heraclit.B 84b, καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἂν ἄρχεσθαι θέλειν S.<i>Ant</i>.669, cf. Pl.<i>Prt</i>.326d, Lys.28.7, τὸ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν εἴδει διαφέρει Arist.<i>Pol</i>.1259<sup>b</sup>37, τὸ μὲν γὰρ ... ἄρχον φύσει, ... τὸ δὲ ... ἀρχόμενρν φύσει el uno es un (ser) que gobierna por naturaleza, el otro es gobernado por naturaleza</i> Arist.<i>Pol</i>.1252<sup>a</sup>31, δύνασθαι καὶ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν Arist.<i>Pol</i>.1277<sup>b</sup>14, cf. Plu.2.754d<br /><b class="num">•</b>sólo en v. pas. [[ser dominado]], [[ser gobernado]] οὐκ ἀρχόμεθ' ἐκ κρεισσόνων S.<i>Ant</i>.63, cf. <i>OC</i> 66, ἄρχεσθαι πρεσβύτερον ὑπὸ νεωτέρου Pl.<i>Ti</i>.34c, cf. Lys.12.92, Sol.<i>Ep</i>.3, βίᾳ ἀρχόμενον Th.3.46.5, οἱ ἀρχόμενοι los súbditos</i> X.<i>An</i>.2.6.19, cf. Arist.<i>Pol</i>.1259<sup>b</sup>40.<br /><b class="num">4</b> en las ciu., institucionalizado<br /><b class="num">a)</b> en Atenas [[ser arconte]] πρὶν ἢ Σόλωνα ἄρξαι Sol.<i>Lg</i>.70, ε̄̓ρχε δὲ Ἀθηναίοις Ἀριστίον <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.285.2 (V a.C.), ἐπὶ τῆς ἐκείνου ἀρχῆς, ἧς κατ' ἐνιαυτὸν Ἀθηναίοις ἦρχε Th.1.93<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. ἦρξαν τὴν ἐνιαύσιον Ἀθηναίοις ἀρχήν Th.6.54, cf. D.21.178, Plu.2.1016b, ἄρχειν τὴν ἐπώνυμον (ἀρχήν) ser arconte epónimo</i>, <i>IG</i> 3(1).659.5, 693 (II d.C.), <i>SIG</i> 872.7 (Eleusis II d.C.)<br /><b class="num">•</b>frec. en part. subst. (v. [[ἄρχων]]) cóm. [[ἡ ἄρχουσα]] = de una [[mujer]] [[arconte]] Ar.<i>Ec</i>.237<br /><b class="num">•</b>en aor. [[ex-arconte]] Εὐκλείδην τὸν ἄρξαντα Archipp.27.3;<br /><b class="num">b)</b> gener. [[desempeñar un cargo o magistratura]] ἀ. ἀρχήν Hdt.3.80, 6.67, <i>POxy</i>.471.145 (II d.C.) en <i>BL</i> 1.322<br /><b class="num">•</b>c. gen. de pers. [[ser magistrado]] οἱ τῶν Βοιωτῶν ἄρξαντες los magistrados de los beodos</i> Plb.20.7.5, οὗτος ἄρχων ... ὑμῶν del obispo en la administración religiosa <i>Const.App</i>.2.26.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. οἱ ἀρχόμενοι los sometidos a la autoridad episcopal</i> Chrys.M.<i>Sac</i>.4.8.24<br /><b class="num">•</b>abs. ὁκοῖος τ' εἴη τὸ ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν qué era ser magistrado después de reinar</i> Hdt.6.67, cf. Hp.<i>Ep</i>.10, ἄρχειν καὶ λειτουργεῖν <i>POxy</i>.1119.16 (III d.C.), <i>PBerl.Borkowski</i> 10.3 (III/IV d.C.);<br /><b class="num">c)</b> en época imper., c. ac. de n. de lugar [[ser gobernador]] ἄρχειν ... τὴν ... Θηβαίων χώραν <i>PMasp</i>.279.re.9 (VI d.C.), c. pred. Αὐρ[ηλίῳ] ... ἄρξαντι βουλευτῇ a Aurelio que desempeñó el cargo de consejero</i>, <i>CPR</i> 7.18.6.<br /><b class="num">5</b> c. n. concr. de lugar<br /><b class="num">a)</b> de la nave [[capitanear]], [[ser el capitán o patrón]] βασιλεύς, ὅστις ἄρχει ναός Pi.<i>P</i>.4.230, cf. E.<i>Hel</i>.1552;<br /><b class="num">b)</b> territorios [[dominar]], [[ser el amo de]], [[mandar sobre]] χώρας A.<i>Pers</i>.856, Th.1.138, τῆσδε γῆς S.<i>OT</i> 54, cf. Th.1.4, χθονός E.<i>Io</i> 1574, θαλάσσης Hdt.3.122, Ἑλλάδος Hdt.3.122, τῆς πόλεως Th.6.38, τοῦ ἔσπλου controlar la entrada del puerto</i> Th.8.90, c. dat. βάσσαισι Pi.<i>P</i>.3.4, abs. [[Ἀλκίνοος]] δὲ τότ' ἄρχε en la isla Esqueria <i>Od</i>.6.12.<br /><b class="num">6</b> de partes del cuerpo, espíritu, pasiones [[regir]], [[mandar sobre]], [[controlar]] οὐ χερὸς, οὐ ποδὸς, οὔ τινος ἄρχων S.<i>Ph</i>.859, ψυχῆς Pl.<i>R</i>.408e, τῶν ἡδονῶν Pl.<i>Grg</i>.491e, [[ἑαυτοῦ]] Pl.<i>Grg</i>.491d, τοῦ παντὸς νοῦς ἄρχει Pl.<i>Phlb</i>.30d, αἱ συμφοραὶ τῶν ἀνθρώπων ἄρχουσι καὶ οὐκὶ ὥνθρωποι τῶν συμφορέων Hdt.7.49, οὐκ [[ἄρχω]] τύχης Th.4.64, (κάλλος) τῆς ῥώμης ... ἄρχειν Isoc.10.16, c. dat. y prep. (ἐπιθυμίας) ἀρξάσης ἐν ἡμῖν Pl.<i>Phdr</i>.237e, ἐν ἑκάστῳ δύο τινέ ἐστον ἰδέα ἄρχοντε en cada uno hay dos principios rectores</i> Pl.<i>Phdr</i>.237d.<br /><b class="num">II</b> c. idea de mov., c. suj. de pers. [[conducir]], [[guiar]] c. dat. y ac. de extensión ἄρχε δὲ τῷ αὐτὴν ὁδόν le condujo por el mismo camino</i>, <i>Od</i>.8.107, c. gen. y giro prep. ἄρχε δ' ὁδοῖο νήσου ἐπ' ἐσχατιῆς guió el camino hasta la parte extrema de la isla</i>, <i>Od</i>.5.237<br /><b class="num">•</b>abs. [[ir a la cabeza]], [[abrir la marcha]], [[dirigir]] esp. de dioses βῆ δὲ ... σιγῇ ... ἦρχε δὲ [[δαίμων]] marchaba (Helena) en silencio, iba delante la diosa (Afrodita)</i>, <i>Il</i>.3.420, cf. 1.495, ἦ ῥα, καὶ ἄρχε λέχοσδε κιών <i>Il</i>.11.472, 15.559, cf. 9.657, <i>Od</i>.2.416, Βάκχιος ἄρχοι que dirija Baco</i> S.<i>Ant</i>.153.<br /><b class="num">B</b> en sent. fig., en v. act. y med.<br /><b class="num">I</b> c. suj. de pers. o anim. y gen. (raramente ac. o dat.) de n. de acción, palabras, etc.<br /><b class="num">1</b> [[encabezar]], [[dar comienzo]], [[iniciar]]<br /><b class="num">a)</b> πολέμοιο <i>Il</i>.4.335, cf. 7.232, Th.1.53, μάχης Th.1.49, ἦρχε φόβοιο inició el movimiento de pánico</i>, <i>Il</i>.17.597<br /><b class="num">•</b>esp. en el cliché jurídico ἄρχειν χειρῶν (ἀδίκων) [[ser el agresor]] ἀμυνόμενος ἄρχοντα χειρῶν πρότερον Pl.<i>Lg</i>.869c, cf. Isoc.20.1, Antipho 4.2.1, 2, Plb.2.45.6, <i>PHal</i>.1.204 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>abs. [[iniciar el ataque]] u [[hostilidades]] ἄρχε· σὺ γὰρ ... νεώτερος <i>Il</i>.21.439, ἦρχε γὰρ Ἄρης ... [[ἔγχος]] ἔχων <i>Il</i>.21.391, cf. 437, πολεμοῦνται σαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων Th.4.20<br /><b class="num">•</b>op. a la v. med. πολέμου δὲ οὐκ ἄρξομεν, ἀρχομένους δὲ ἀμυνούμεθα no iniciaremos la guerra, pero si ellos la promueven, nos defenderemos</i> Th.1.144<br /><b class="num">•</b>en v. med. μηδὲ φυγῆς ... ἄρχεσθε μηδὲ φόβου Tyrt.6.16;<br /><b class="num">b)</b> de bienes y males (frec. c. dat. de interés) [[comenzar]], [[ser el principio]] τοῦ παντὸς κακοῦ A.<i>Pers</i>.353, μυρίης κακότητος Hdt.6.67, cf. Th.2.12, τῶν ἀδικημάτων Hdt.1.2, cf. S.<i>Tr</i>.872, Is.6.21, τῇ πόλει ... ἀνομίας Th.2.53, τῆς σωτηρίας Pl.<i>Lg</i>.707c, στάσιος ἀρξεῖν <i>ICr</i>.1.9.1B.61 (Dreros III a.C.), ἐλευθερίας τῇ Ἑλλάδι X.<i>HG</i> 2.2.23, ἄρχειν τῆς ἡμέρας καὶ νυκτός [[LXX]] <i>Ge</i>.1.18<br /><b class="num">•</b>en v. med. πεπρωμένοι ἤρχετο μόροιο κᾶρυξ Pi.<i>Fr</i>.140a.67 (dud.), c. ac. τείσας ἅπερ ἦρξεν A.<i>A</i>.1529, λυπηρόν τι S.<i>El</i>.552, ὕβριν S.<i>Fr</i>.368;<br /><b class="num">c)</b> de la palabra y el canto [[comenzar]], [[iniciar]] τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε <i>Il</i>.22.167, 24.103, <i>Od</i>.1.28, ἦρχον ἐγὼ μύθοιο <i>Il</i>.11.781, Ϝεπέων Alcm.27.2, γόοιο del lamento ritual <i>Il</i>.24.723, de géneros escritos τῆς σπουδαίας ἐπιστολῆς θεὸς ἄρχει (la palabra) «dios» comienza una carta seria</i> Pl.<i>Ep</i>.363b, cf. 317b, τοῦ βυβλίου Epicur.<i>Fr</i>.[94] 2, c. ac. ὕμνον Pi.<i>N</i>.3.10<br /><b class="num">•</b>abs. οἱ δ' ᾤμωξαν ..., ἦρχε δὲ [[Ἀχιλλεύς]] <i>Il</i>.23.12<br /><b class="num">•</b>en v. med. τοῖσι ... ἤρχετο μύθων <i>Od</i>.1.367, τοῦ λόγου δὲ ἤρχετο ὧδε así comenzaba su discurso</i> X.<i>An</i>.3.2.7, ἀοιδῆς Hes.<i>Th</i>.48, Stesich.101, φιλίων δ' ἐπέων Pi.<i>P</i>.4.30, cf. <i>Lyr.Adesp</i>.20d, ῥαπτῶν ἐπέων Pi.<i>N</i>.2.3<br /><b class="num">•</b>del baile τῇσι δὲ ... ἄρχετο μολπῆς <i>Od</i>.6.101<br /><b class="num">•</b>abs. [[iniciar]], [[comenzar el canto]] del aedo ὁ δ' ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο impulsado por el dios comenzó el canto</i>, <i>Od</i>.8.499, ὅτ' ἄψ ἄρχοιτο καὶ ὀτρύνειαν ἀείδειν <i>Od</i>.8.90, ἀοιδοὶ ... ἀρχόμενοι δὲ Λίνον καὶ λήγοντες καλέουσιν Hes.<i>Fr</i>.305.4, cf. <i>h.Ap</i>.514, <i>Inc.Lesb</i>.19<br /><b class="num">•</b>[[comenzar a hablar]], [[tomar la palabra]] ἔα μ' ἐν οἷσιν ἠρξάμην permite que me quede en lo que dije al principio</i> S.<i>OC</i> 625;<br /><b class="num">d)</b> sólo en v. med., de otras actividades, gener. [[dar comienzo]] ἀρχόμενος τὰ πρῶτ' ἀρότου Hes.<i>Op</i>.467, ἀμήτου Hes.<i>Op</i>.384, σπέρματος Hes.<i>Op</i>.781 ρχσαντο τōν ἔργον comenzaron las obras</i>, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.472.4 (V a.C.), cf. Pi.<i>O</i>.6.3<br /><b class="num">•</b>esp. en part. ἀρχόμενος, ἀρξάμενος [[al empezar]] ἐς πλόον ἀρχόμενοι al comenzar la navegación</i> Pi.<i>P</i>.1.34, cf. X.<i>Eq</i>.4.2, <i>Cyn</i>.3.8, una enfermedad o tratamiento, Hp.<i>Acut</i>.46, ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα tenía Jesús al empezar (su predicación) como treinta años</i>, <i>Eu.Luc</i>.3.23<br /><b class="num">•</b>esp. ref. a un tratado, una obra literaria, discurso, etc. ἀρχόμενος δὲ ἀπ' ἀρχῆς διεξήιε ... Hdt.1.116, ἀρξάμενος εὐθύς καθισταμένου (πολέμου) habiendo empezado (a redactar su historia) en cuanto empezó la guerra</i> Th.1.1, cf. X.<i>Eq</i>.9.3, Isoc.2.54, <i>Act.Ap</i>.11.4, X.Eph.5.7.7<br /><b class="num">•</b>ἐν τῷ ἄρχεσθαι al empezar (una ciencia) e.d. al considerar los principios generales</i> Aristox.<i>Harm</i>.55.4, cf. 6<br /><b class="num">•</b>en lit. crist. (οἱ) ἀρχόμενοι (los) principiantes o catecúmenos</i> Origenes <i>Cels</i>.3.51 (p.247.9)<br /><b class="num">•</b>en perf. [[tener su principio]] op. a ‘[[ser eterno]]’, Gr.Naz.M.35.1221B;<br /><b class="num">e)</b> de comidas, ceremonias y fiestas que requieren cierto orden establecido [[empezar]], [[presidir]], [[inaugurar]] c. gen. σύ γ' ἄρχε θεοῖσι δόμοις [[ἔνι]] δαιτός tú (Temis) preside en los palacios el banquete para los dioses</i>, <i>Il</i>.15.95, c. dat. ἄρξαι σπονδαῖσιν Pi.<i>I</i>.6.37, abs. Ἀτρεΐδη, σὺ ἄρχε ref. a la preparación de una comida <i>Il</i>.9.69<br /><b class="num">•</b>en v. med. c. gen. πάντων ἀρχόμενος μελέων empezando (a cortar) todos los miembros (del animal)</i> <i>Od</i>.14.428, ἄρξασθαι ... κοινῆς τραπέζης E.<i>Io</i> 651, ἄρξασθαί τε πίθου (es el mejor día) para [[empezar]] un [[tonel]]</i> Hes.<i>Op</i>.815, cf. 368, c. ac. o ac. c. prep. Βάκχῳ τὰς τριετ<ε>ῖς ἀρχόμεναι θυμέλας al inaugurar las ceremonias trienales en honor de Baco</i> Posidipp.Epigr.37.4, ἄρχειν εἰς τὰ Θεσμοφόρια presidir en las Tesmoforias</i> Is.8.19.<br /><b class="num">2</b> c. part. e inf. [[comenzar]], [[empezar a]]<br /><b class="num">a)</b> c. part. χαλεπαίνων <i>Il</i>.2.378, ἔπος εἰπὼν ἀποθύμιον Hes.<i>Op</i>.709, ἀδικέων Hdt.4.119<br /><b class="num">•</b>en v. med. ἄρχεσθαι ἐπιδέοντα ἀπὸ τοῦ οἰδήματος Hp.<i>Fract</i>.27, ἐπεὰν ... ἄρχηται διακινεύμενος Hdt.3.108, ἐπαινοῦντες Pl.<i>Mx</i>.237a, διαλεγόμενοι Pl.<i>Tht</i>.187a, διδάσκων X.<i>Cyr</i>.8.8.2, ἡ ψυχὴ ... ἄρχεται ἀπολείπουσα X.<i>Cyr</i>.8.7.26;<br /><b class="num">b)</b> c. inf. βουλῆς ἐξ ἦρχε νέεσθαι <i>Il</i>.2.84, cf. 13.329, ὣς ... ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι <i>Il</i>.4.66, 70, νέκυας φορέειν <i>Od</i>.22.437, ἐμ' [[ἀτιμάζειν]] ἄρχει <i>h.Ap</i>.312, μέλος ... ἄρχε παρσένοις ἀείδην Alcm.14(a)3, στρατεύεσθαι Hdt.1.4, νόμους τίθεσθαι Pl.<i>R</i>.359a, ἐπαινεῖν Pl.<i>Phdr</i>.241e<br /><b class="num">•</b>en v. med. ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν <i>Il</i>.7.324, νῆας πήγνυσθαι Hes.<i>Op</i>.809, cf. Th.1.5, Δήμητρ' ... ἄρχομαι ἀείδειν <i>h.Cer</i>.1.431, cf. Pi.<i>Fr</i>.89a.1, <i>Lyr.Adesp</i>.20e, Th.6.46, Ar.<i>Eq</i>.1264, Plb.2.1.2, <i>IM</i> 163.4 (I/II d.C.), τέττιξ ... ἀείδειν ἄρχεται Hes.<i>Sc</i>.395, πολεμεῖν Th.1.25, οἰκοβομεῖν Th.1.103, μανθάνειν X.<i>Mem</i>.3.5.22, λαλῆσαι [[LXX]] <i>Ge</i>.18.27, λέγειν <i>Eu.Matt</i>.11.7<br /><b class="num">•</b>en un uso pleonástico, calco de sintagmas semíticos ὧν ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς ποιεῖν <i>Act.Ap</i>.1.1.<br /><b class="num">II</b> sólo en v. med., c. gen., adv. o constr. prep. de origen<br /><b class="num">a)</b> c. rég. de n. de pers. [[empezar por]] σεο <i>Il</i>.9.97, esp. c. n. de dioses o héroes al inicio de poemas o himnos Μουσάων ἀρχώμεθα Hes.<i>Th</i>.36, cf. <i>h.Hom</i>.25.1, Διὸς ἀρχόμεναι Pi.<i>N</i>.5.25, ὁπλοτέρων ἀνδρῶν ἀρχώμεθα <i>Epigoni</i> 1, ἐκ Διὸς ἀρχομένα Alcm.29, ἀπὸ παιδίων Hdt.3.12, ἀρξάμενος ἀπό σου Pl.<i>Grg</i>.471c, cf. D.18.297, <i>Eu.Matt</i>.20.8, <i>Eu.Luc</i>.24.27, ἀφ' Ἑστίας ἀρχόμενος empezando por [[Hestia]]</i> e.d. «empezando por el principio» pues a Hestia se hacía la primera [[libación]], Ar.<i>V</i>.846<br /><b class="num">•</b>c. el gen. de origen e inf. ἀπὸ τῶν πατέρων ἄρχονται καταφρονεῖν τῶν γεραιτέρων X.<i>Mem</i>.3.5.15<br /><b class="num">•</b>tb. c. dat. Ἑστίῃ ἀρχόμενος <i>h.Hom</i>.29.6;<br /><b class="num">b)</b> c. rég. de n. de lugar o indicación local [[partir de]], [[comenzar desde]] τοῦ χώρου ὅθεν τε περ οἰνοχοεύει <i>Od</i>.21.142, Δωδωνάθεν Pi.<i>N</i>.4.53, [[ἄνωθεν]] τοῦ στρατοπέδου Hdt.1.75, πόθεν ἄρξομαι; Gorg.B 11a.4, (ἰητρικὴ) πόθεν ποτὲ ἦρκται Hp.<i>VM</i> 5, πόθεν ἄρχεται τὰ ἀναφυσήματα Plb.34.11.18, ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος habiendo empezado a partir de aquí</i>, <i>Od</i>.23.199, ἐκ μυχοῦ ... ἐς τὴν εὐρέαν θάλασσαν Hdt.2.11, cf. 2.22, ἄρχεσθαι ἐκ τοῦ ὑγιέω empezar desde la parte sana</i> Hp.<i>Off</i>.11, ἀφ' ἱερῶν ἠργμένη ([[ἀρχή]]) Pl.<i>Lg</i>.771a<br /><b class="num">•</b>esp. para indicar los límites ἀρξάμενοι ἀπὸ τῆς λιβικῆς γωνίας τοῦ πύργου <i>PRyl</i>.156.14 (I d.C.), ἀπο τοῦ προπυλαίου <i>SIG</i> 969.5 (Atenas IV a.C.), cf. <i>PTeb</i>.526 (II d.C.), ἀρχομένου νότου εἰς βορρᾶ (<i>sic</i>), <i>PRyl</i>.157.7 (II d.C.);<br /><b class="num">c)</b> c. rég. de n. que significan un estadio temporal, c. prep. [[empezar desde]], [[a partir de]] ἐκ παιδῶν empezando de niños</i> Pl.<i>R</i>.408d, cf. <i>Thg</i>.128d, ἀπὸ τῆς ἕω ἀρξάμενος [[ἄχρι]] πρὸς ἑσπέραν Luc.<i>Somn</i>.15, ἀπὸ τούτων ἠρξάμεθα τῶν καιρῶν Plb.4.2.4, cf. 6.54.1, c. fechas y numerales μέχρι τῶν [[δώδεκα]] ἀπὸ μιᾶς ἀρξάμενος Pl.<i>Lg</i>.771c, ἀπὸ ἑκατοστῆς ... Ὀλυμπιάδος Plb.3.1.11.<br /><b class="num">III</b> c. suj. de abstr.<br /><b class="num">1</b> gener. [[tener principio]], [[empezar]], [[comenzar]]<br /><b class="num">a)</b> ἄρχει μὲν ἀγών empieza la [[competición]]</i>, <i>Carm.Pop</i>.17, ἄρξαντος αὐτοῦ (πολέμου) Th.1.23, 2.1, νῦν δὲ ἦρξε μὲν ἡμῖν ἐκ μουσικῆς ἡ ... [[δόξα]] ahora bien, entre nosotros la creencia ... tuvo su origen en la música</i> Pl.<i>Lg</i>.701a<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[ἅμα]] πρῶτοις ἄρξεται καὶ τερτάτοις empezará (la ruina de una ciudad) junto con la primera y tercera generación</i> Pi.<i>O</i>.8.45 (dud.), ἡ νόσος ... ἤρξατο γενέσθαι τοῖς Ἀθηναῖοις Th.2.49, cf. Hp.<i>Prog</i>.15;<br /><b class="num">b)</b> de fenómenos naturales que marcan divisiones temporales τὸ θέρος ἦρξε τοῦ ἐνδεκάτου ἔτους Th.5.24<br /><b class="num">•</b>esp. en v. med. [[ἅμα]] ἦρι ἀρχομένῳ al [[comienzo]] de la [[primavera]]</i> Th.2.2, cf. Plb.1.36.10, ἤρχετο τὰ κατὰ τὴν ἄμποτιν Plb.10.14.8.<br /><b class="num">2</b> de tratados, leyes, c. indicación temp. expresa [[comenzar a regir]], [[regir]] τὴν ἐκεχειρίαν ἄρχειν τήνδε τὴν ἡμέραν Th.4.118, cf. <i>Thasos</i> 1.18.5, 13 (V/IV a.C.), ἄρχɛ̄ν δὲ τὸν χρόνον τōν σπονδōν τō Μεταγειτνιōνος μɛ̄νὸς ἀπὸ διχομενίας <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.6B.17, cf. 402.14 (ambas V a.C.), χρόνος ὅντινα [[δεῖ]] ἄρχειν ley en D.24.42, ἄρχει τῶν σπονδῶν ἔφορος Πλειστόλας comienza el tratado el éforo Plístolas</i> e.d. comienza a regir a partir del eforado de Plístolas</i> Th.5.19.<br /><b class="num">3</b> en series gráficas, numéricas [[empezar]] ἀφ' ἧς ἂν πλευρᾶς ἄρξῃ τὸ [[ἄλφα]] Aen.Tact.31.28, [[τὸ ἄρχον]] = [[el principio]]</i> op. [[τὸ ἑπόμενον]] Dam.<i>in Prm</i>.234.<br /><b class="num">4</b> gram. [[ἡ ἄρχουσα]]  (συλλαβή) [[sílaba inicial]]</i> A.D.<i>Synt</i>.130.13, cf. 24<br /><b class="num">•</b>τὸ ἄρχον el radical</i> A.D.<i>Pron</i>.22.6.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>a-ke-qe</i> (??).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Et. desconocida, a no ser que proceda de *<i>ser-gh</i>- ‘[[proteger]]’ cf. [[ὄρχαμος]], gót. <i>saúrgan</i>, lit. <i>sargá</i> c. un cambio de sent. hacia ‘[[ser el primero]]’, ‘[[guiar]]’.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0366.png Seite 366]] 1) der [[Erste sein]], [[anfangen]], insofern man der Erste ist, der etwas thut, in Beziehung auf Andere, die es nachher thun; a) absolut; πρὸς Ὄλυμπον [[ἴσαν]] θεοὶ πάντες ἅμα, Ζεὺς δ' ἦρχε, ging voran, war an der Spitze, Iliad. 1, 495; vgl. 3. 420. 9, 657. 11, 472; νῦν δ' ἄρχ', ὅππῃ σε [[κραδίη]] [[θυμός]] τε κελεύει 13, 784; ὅπῃ ἄρξειεν [[Ἀχιλλεύς]] Od. 3, 106; οἱ δ' ᾤμωξαν ἀολλέες, ἦρχε δ' [[Ἀχιλλεύς]] Iliad. 23, 12; ἀρχέτω· αὐτὰρ ἐγὼ [[μάλα]] [[πείσομαι]] ᾑ περ ἂν [[οὗτος]] 7, 286; σὺ μὲν ἄρχε 9, 69; τίη δὴ νῶι διέσταμεν; οὐδὲ ἔοικεν ἀρξάντων ἑτέρων 21, 437; Plat. Rep. X, 619 b dem τελευτῶν entgegengesetzt. – b) c. gen.; ἄρχε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο Iliad. 7, 232; ἄρξειαν πολέμοιο 4, 335; ἦρχον ἐγὼ μύθοιο 11, 781; [[πρῶτος]] Πηνέλεως ἦρχε φόβοιο 17, 597; von dgl. Fällen ist vielleicht zu unterscheiden ἦρχε δ' ὁδοῖο νήσου ἐπ' ἐσχατιῆς Od. 5, 237; λόγου, der Erste sein im Reden, d. i. anfangen zu reden, Eur. Phoen. 450; Xen. An. 1, 6, 5; vgl. Cyr. 6, 1, 6 ἐπεὶ πρεσβύτερός εἰμι, die Jüngern sprechen hernach; τῆς ἀδικίης Her. 3. 130; κακῶν ἦρξε τὸ [[δῶρον]] war das Erste, die Ursach, Soph. Tr. 869; τοῖς Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει Thuc. 2, 12; μεταβολῆς ἁπάσης ἄρχει Plat. Legg. X, 892 a; γενέσεώς τινι D. Hal. 1, 10; ähnl. τὸ [[γένος]] ἄρχει ἀπό τινος, abstammen, ibid.; χειρῶν, Thätlichkeiten anfangen, Plat. Legg. IX, 869 c; so auch ohne χειρῶν, IX, 880 a. Doch auch wie ἄρχεσθαι, von etwas anheben, Eur. Tr. 969. – c) seltner c. acc.; ὁδόν, den Weg vorangehen, τινί, Od. 8, 107; [[ἅπερ]] ἦρχεν, was er zuerst that, Aesch. Ag. 1511; λυπηρόν τι Soph. El. 542; ὕμνον Pind. N. 3, 10; aber σπονδαῖς ἄρχειν, libatione auspicari, Pind. I. 5, 37. – d) c. inf.; [[Μηριόνης]] ἦρχ' [[ἴμεν]] Iliad. 13, 329; [[βουλῆς]] ἐξ ἦρχε νέεσθαι 2, 84; ἄρχετε νέκυας φορέειν Od. 22, 437; ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι Iliad. 4, 67; ἄρξει καὶ [[προτέρω]] κακὸν ἔμμεναι Od. 4, 667; λέγειν Eur. Med. 475. – e) c. part.; ἦρχε [[λέχοσδε]] κιών Iliad. 3, 447; ἐγὼ δ' ἦρχον χαλεπαίνων 2, 378; ἀδικῶν Her. 4, 119. – f) c. dat., oft bei Hom.: neben dem gen., τοῖσι μύθων ἦρχε [[Ἀθήνη]] Od. 13, 374, vgl. Iliad. 2, 433; τῇσιν Ἀνδρομάχη ἦρχε γόοιο Iliad. 24, 723; ἄρχε θεοῖσι [[δαιτός]] 15, 95; neben dem inf., τοῖσιν [[Ἥφαιστος]] ἦρχ' ἀγορεύειν Iliad. 1, 571, vgl. Od. 2, 15. 16, 845. Diese Dative sind wohl in der Bed. eines genit. partitiv. zu nehmen, wie Homer ja überhaupt sehr oft den dat. in dem Sinne gebraucht, für welchen die Prosa den genit. gebrauchen würde, vgl. Friedlaend. Aristonic. p. 22; also τοῖσιν [[Ἥφαιστος]] ἦρχ' ἀγορεύειν = der erste unter ihnen, welcher redete, war Hephästos. Hiervon ist wohl zu unterscheiden der dat. Od. 24, 9 ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] Ἑρμείας κατ' εὐρώεντα κέλευθα, er führte sie; welche Stelle Licht erhält durch die wegen ihres accus. schon unter c) erwähnte Stelle Od. 8, 107 ἦρχε δὲ τῷ αὐτὴν ὁδὸν ἥν περ οἱ ἄλλοι; in diesen beiden Stellen ist also an den Sinn des genit. partit. nicht zu denken, sondern an den des genit. object. – 2) Häufiger ist in Prosa das med., den [[Anfang womit machen]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> dessen, was man später thut; doch wird dieser Unterschied vom act. nicht immer beobachtet; bei Hom. steht entschieden mehrmals das med. genau in demselben Sinne wie das act.: τοῖς ὁ [[γέρων]] [[πάμπρωτος]] ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν Iliad. 7, 324. 9, 93; τοῖσι Τηλέμαχος ἤρχετο μύθων Od. 1, 367; τῇσι Ναυσικάα ἤρχετο μολπῆς 6, 101. In anderen Stellen läßt sich ein Unterschied zw. med. u. act. annehmen: ὅτ' ἂψ ἄρχοιτο Od. 8, 90; ἤρξατο δ' ὡς πρῶτον Κίκονας δάμασε 23, 310; ἐν σοὶ μὲν λήξω, σέο δ' ἄρξομαι Iliad. 9, 97; ὁ δ' ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο Od. 8, 499; ἀρξάμενοι τοῦ χώρου [[ὅθεν]] τέ περ οἰνοχοεύει 21, 142; ἐκ τοῦ ἀρχόμενος [[λέχος]] ἔξεον 23, 199; vom Opfer Od. 14, 428 ὁ δ' ὠμοθετεῖτο [[συβώτης]], πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν, [[varia lectio|v.l.]] [[πάντοθεν]], s. Scholl. Did.; vgl. [[ἀπάρχομαι]]. Bei den Folgenden: a) c. gen., ἐπέων Pind. P. 4, 30; λόγου, seine Rede anfangen, Xen. An. 3, 2, 7; δρόμου, σίτου Cyr. 3, 3, 61. Häufiger b) ἀπό τινος, so daß der einzelne Punkt, der der erste ist, bezeichnet wird, vgl. Matth. Gr. §. 336, Anm. 2; Plat. Phaedr. 100 b Soph. 218 a; ἤργμεθα Legg. IV, 722 c; Xen. An. 6, 1, 18 u. sonst; dah. [[πόθεν]], Plat. Menex. 237 a; bes. wird ἀπό τινος ἀρξᾰμενος periphrastisch gebraucht, von da an, vgl. Her. 3, 91; Plat. Gorg. 471 c. Ebenso ἔκ τινος, Her. 2, 17 u. öfter; ἐκ παιδός, ἐκ παίδων σμικρῶν ἀρ., von Kindheit an, Plat. Rep. IX, 582 b Prot. 325 c; ἐξ ἕω ἀρξάμενος – [[μέχρι]], vom Morgen an, Legg. VII, 807 d. Ein Verbum steht dabei c) im inf., um übh. den Anfang auszudrücken von etwas, ἄρχομαι μανθάνειν Xen. Mem. 3, 5, 22, ich fange an zu lernen; ἡ [[νόσος]] ἤρξατο [[γενέσθαι]], die ersten Spuren der Krankheit zeigten sich, Thuc. 2, 47; – oder mit dem partic., wenn der Anfang in Beziehung auf die ganze Folgezeit, den Fortgang des Zustandes betrachtet wird, ἠρχόμεθα διαλεγόμενοι Plat. Theaet. 187 a; ἄρχομαι διδάσκων, ich fange meinen Unterricht an, Xen. Cyr. 8, 8, 2; umgekehrt, ἀρχόμενος ἔλεγον Plat. Theaet. 174 b, zuerst; vgl. Matth. Gr. §. 557. – 3) der Erste sein als Anführer, Herrscher, befehligen, herrschen; absolut, Od. 6, 12. 14, 471 Iliad. 13, 136; ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι Plat. Prot. 326 d; ἄρξουσι καὶ ἄρξονται Rep. III, 412 c; so in pass. Bdtg auch Aesch. Pers. 581; Her. 7, 139; aber ἀρχθήσομαι hat Arist. pol. 1, 13 u. Sp.; bes. Archont sein; mit dem gen., Iliad. 2, 494. 16, 173 Od. 10, 205; eben so Folg., sowohl vom Könige, als von den Obrigkeiten; ἀρχὴν ἄρχειν; häufig vom Heerführer, Her. 5, 1; Xen. An. 2, 2, 5; ἵππων ζεύγους Plat. Theag. 123 d; κώμης Xen. An. 4, 5, 28. Homerisch ist die Vbdg mit dem dat., ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] Ἕκτωρ Iliad. 16, 552; ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] [[Ἄρης]] καὶ [[Ἐνυώ]] 5, 592; οἷσί περ ἄρχει 2, 805, vgl. Scholl.; [[εἰνάκις]] ἀνδράσιν ἦρξα καὶ νέεσσιν ἄνδρας ἐς ἀλλοδαπούς Od. 14, 230; ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι Iliad. 16, 65; Ζεὺς δαρὸν οὐκ ἄρξει θεοῖς Aesch. Prom. 942; vgl. Eur. I. A. 337; Paus. 1, 1, 2; auch ἔν τισιν, Il. 13, 690; Plat. Phaedr. 238 a. Allgem., die Oberhand behalten, wie [[κρατέω]], σέο ἕξεται ὅ ττί κεν ἄρχῃ Il. 9, 102. – Pass., befehligt werden; dah. untergeben sein, = [[ὑπήκοον]] εἶναι, Xen. An. 7, 7, 29; bes. von Unterthanen, Cyr. 1, 6, 8; von den gemeinen Soldaten, An. 3, 2, 30; Her. vrbdt gew. ὑπό τινος, doch auch ὑπό τινι, 1, 91. 130; ἄρχεται ἐς τοῦτο τὸ [[ὄρος]] ὑπὸ τῶν Περσέων, impers. = die Perser herrschen, 3, 97.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἦρχον, <i>f.</i> ἄρξω, <i>ao.</i> [[ἦρξα]], <i>pf.</i> [[ἦρχα]];<br /><i>Pass. f.</i> ἀρχθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἤρχθην]], <i>pf.</i> [[ἦργμαι]];<br /><b>I.</b> [[être le premier]] ; <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[aller en tête]], [[montrer le chemin]], [[guider]] : ἄ. ὁδόν τινι OD, ἄ. ὁδοῖο OD, ἄ. τινὶ κατὰ [[κέλευθα]] OD montrer le chemin à qqn ; <i>abs.</i> guider, conduire;<br /><b>2</b> [[commander]], [[être le chef]] ; ἄ. τινός, <i>rar.</i> τινί : commander à qqn, régner sur (une cité, un peuple, <i>etc.</i>) ; avec un dat. : ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι IL il était le chef des Myrmidons pour le combat ; ἄρχειν ἔν τισι IL commander à (des guerriers, à un peuple, <i>etc.</i>) ; <i>abs., en parl. de choses</i> prévaloir, dominer : [[σέο]] δ’ [[ἕξεται]] [[ὄττι]] κεν ἄρξῃ IL c'est toi qui devras décider quel avis doit prévaloir (<i>sel. d'autres</i>, c'est toi qui devras décider, quelle que soit la mesure dont un autre aura pris l'initiative) ; ἀρχὴν ἄρχειν exercer un commandement, une charge ; <i>Pass.</i> ἄρχεσθαι [[ὑπό]] τινος HDT, [[ὑπό]] τινι HDT, ἔκ τινος SOPH être soumis à qqn ; οἱ ἀρχόμενοι les sujets;<br /><b>II.</b> [[faire le premier]] <i>ou</i> pour la première fois, <i>d'où</i><br /><b>1</b> commencer, prendre l'initiative de, faire le premier, gén. : ἄ. μύθων OD, λόγου XÉN prendre le premier la parole ; ἄ. πολέμου THC engager une guerre, commencer les hostilités ; τῶν ἀδικημάτων HDT être le premier à commettre des violences ; <i>rar. avec l'acc.</i> ἄ. λυπηρόν τι SOPH être le premier à commettre qqe méfait ; avec un part. : ἦρχον χαλεπαίνων IL c'est moi qui me fâchai le premier ; ἢν ἄρξῃ ἀδικέων HDT s'il est le premier à nous attaquer injustement;<br /><b>2</b> [[se mettre à]], [[commencer]] : δαιτὸς θεοῖσιν ἄ. IL préparer un repas pour les dieux ; τοῖσι μύθων ἦρχε IL il commença à leur parler ; <i>avec un suj. de chose</i> : [[ἡμῖν]] [[οὐ]] σμικρῶν κακῶν ἦρξεν τὸ [[δῶρον]] SOPH ce présent a été pour nous l'origine de maux bien graves ; ἦρξε τῇ πόλει ἀνομίας τὸ [[νόσημα]] THC la maladie fut pour la cité le commencement du désordre ; avec un inf. : ἄ. ἀγορεύειν, νέεσθαι, [[ἴμεν]] IL commencer à parler, à revenir, à aller ; avec un part. : ἦρχε [[κιών]] IL il commença d'aller;<br /><i><b>Moy.</b></i> v. [[ἄρχομαι]].<br />'''Étymologie:''' R. Ἀρχ diriger = <i>lat.</i> rego, avec métathèse ; cf. [[ἁρπάζω]] et rapio.
}}
{{Autenrieth
|auten=reg. in [[act]]. and [[mid]]., [[but]] [[without]] perf., and [[without]] [[pass]].: I. [[act]]., [[lead]] [[off]], [[begin]] ([[for]] others to [[follow]]), [[lead]], [[command]]; τοῖς [[ἄρα]] μύθων ἦρχε, ‘[[was]] the [[first]]’ to [[speak]]; ἦρχ' ἀγορεύειν, ἦρχε δ ὁδοῖο, ‘[[lead]] the [[way]],’ Od. 5.237; πάντες [[ἅμα]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] δ' ἦρχε, ‘headed by [[Zeus]],’ Il. 1.495; in the [[sense]] of ‘[[commanding]],’ foll. by dat., ἦρχε δ' [[ἄρα]] [[σφιν]] &#x007C; [[Ἕκτωρ]], Il. 16.552, etc.; [[with]] [[part]]., ἐγὼ δ' ἦρχον χαλεπαίνων, ‘[[was]] the [[first]] to [[offend]],’ ‘began the [[quarrel]],’ Il. 2.378, Il. 3.447, [[different]] [[from]] the inf.— II. [[mid]]., [[begin]] [[something]] [[that]] [[one]] is [[himself]] to [[continue]]; ἤρχετο μύθων, began ‘[[his]]’ or ‘[[her]]’ [[speaking]]; ἤρχετο μῆτιν ὑφαίνειν, etc.; ἔκ τινος ἄρχεσθαι, [[make]] a [[beginning]] ‘[[with]]’ [[something]], or ‘[[at]]’ [[some]] [[point]], [[sometimes]] gen. [[without]] a prep., [[σέο]] δ' ἄρξομαι, Ι, Od. 21.142; of [[ritual]] [[observance]] ([[beginning]] a [[sacrifice]]), πάντων ἀρχόμενος μελέων, Od. 14.428 (cf. [[ἀπάρχομαι]]).
}}
{{Slater
|sltr=[[ἄρχω]] (ἄρχει; ἄρχε; ἄρχειν: impf. ἆρχε: aor. [[ἄρξαι]]: med. ἄρχονται; ἀρχομένου, -μενοι, -μένοις, -μεναι: fut. ἄρξεται dub.: impf. ἄρχετο: aor. ἄρξατο.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> act., [[rule]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> abs. ἇς [[Οἰνόμαος]] ἆρχε (O. 10.51) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. dat. [[ἤθελον]] Χίρωνά κε [[ζώειν]] βάσσαισί τ' ἄρχειν Παλίου (P. 3.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. gen. “[[βασιλεύς]], [[ὅστις]] ἄρχει [[ναός]]” [[Jason]] (P. 4.230) [Ἐλέλιχθον, ἄρχεις ὃς ἱππιᾶν ἐσόδων (coni. Bowra: ὀργαῖς πάσαις ὃς ἱππείαν ἔσοδον codd.) (P. 6.50) ]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> act. and med., [[begin]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> abs. ἀρχομένου δ' ἔργου [[πρόσωπον]] χρὴ [[θέμεν]] τηλαυγές (O. 6.3) “[[ἅμα]] πρώτοις ἄρξεται” (codd.: ῥάξεται coni. Wil.: loc. susp., cf. von der Mühll, M. H., 1964, 50f.) (O. 8.45) καὶ [[πόθεν]] ἀθαν[άτων [[ἔρις]] ἄ]ρξατο (supp. Bury) Πα. . . τί [[κάλλιον]] ἀρχομένοις ἢ καταπαυομένοισιν ἢ βαθύζωνόν τε Λατὼ [[ἀεῖσαι]]; ([[varia lectio|v.l.]] -ομένοισιν) fr. 89a. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. acc. ἄρχε δ' οὐρανοῦ πολυνεφέλα κρέοντι, θύγατερ, δόκιμον ὕμνον (N. 3.10) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. gen. “[[φιλίων]] δ' ἐπέων ἄρχετο” ([[varia lectio|v.l.]] ἄρχεται.) (P. 4.30) [[ὅθεν]] περ καὶ Ὁμηρίδαι ῥαπτῶν ἐπέων τὰ πόλλ' ἀοιδοὶ ἄρχονται, Διὸς ἐκ προοιμίου (N. 2.3) βουβόται [[τόθι]] πρῶνες ἔξοχοι κατάκεινται Δωδώναθεν ἀρχόμενοι πρὸς Ἰόνιον πόρον (N. 4.53) αἱ δὲ πρώτιστον μὲν ὕμνησαν Διὸς ἀρχόμεναι σεμνὰν Θέτιν (''[[sc.]]'' Μοῖσαι) (N. 5.25) [[[ὅτε]] Λαομέδοντι πεπρωμένοἰ ἤρχετο μόροιο [[κάρυξ]] (expectes ἄρχ-, Snell:? [[was]] a [[beginning]] [[for]] ) fr. 140a. 67 (41). v. [[ἔρχομαι]]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> c. dat., [[begin]] [[with]] τὸν μὲν ἐν ῥινῷ λέοντος στάντα κελήσατο νεκταρέαις σπονδαῖσιν [[ἄρξαι]] καρτεραίχμαν Ἀμφιτρυωνιάδαν (I. 6.37) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[begin]], [[start]] [[upon]] ναυσιφορήτοις δ' [[ἀνδράσι]] πρώτα [[χάρις]] ἐς πλόον ἀρχομένοις πομπαῖον [[ἐλθεῖν]] [[οὖρον]] ([[varia lectio|v.l.]] ἐρχομένοις) (P. 1.34) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> frag. ]ἀρχομ[ Πα. 7B. 8.
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[verb]]; to be [[first]] (in [[political]] [[rank]] or [[power]]): [[reign]] ([[rule]]) [[over]].
}}
{{Thayer
|txtha=(from Homer down); to be [[first]].<br /><b class="num">1.</b> to be the [[first]] to do ([[anything]]), to [[begin]] — a [[sense]] [[not]] [[found]] in the Greek Bible.<br /><b class="num">2.</b> to be [[chief]], [[leader]], [[ruler]]: τίνος (Buttmann, 169 (147)), [[ἄρχων]]. Middle, [[present]] [[ἄρχομαι]]; [[future]] ἄρξομαι ([[once]] ([[twice]]), Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]]; ἠρξάμην; to [[begin]], [[make]] a [[beginning]]: [[ἀπό]] τίνος, Buttmann, 79 (69); cf. Matth. § 558); ἀρξάμενος [[ἀπό]] τίνος [[ἕως]] τίνος for, having begun from [[some]] [[person]] or [[thing]] (and continued or continuing) to [[some]] [[person]] or [[thing]]: ); Winer's Grammar, § 66, the [[passage]] cited; (Buttmann, 374 (320)); ἀρξάμενον is used impersonally and [[absolutely]], a [[beginning]] [[being]] made, [[Herodotus]] 3,91; cf. Winer's Grammar, 624 (580); (Buttmann, 374 f (321))); [[carelessly]], ἀρξάμενος [[ἀπό]] Μωϋσέως καί [[ἀπό]] πάντων προφητῶν διηρμήνευεν for, [[beginning]] from Moses be went [[through]] [[all]] the prophets, Winer's Grammar, § 67,2; (Buttmann, 374 (320f)). ὧν ἤρξατο ποιεῖν τέ καί διδάσκειν, [[ἄχρι]] ἧς ἡμέρας [[which]] he began and contnued [[both]] to do and to [[teach]], [[until]] etc., Winer's Grammar, § 66,1c.; Buttmann, as [[above]]). [[ἄρχομαι]] is [[connected]] [[with]] an infinitive and [[that]] so [[often]], [[especially]] in the historical books, [[that]] [[formerly]] [[most]] interpreters [[thought]] it constituted a periphrasis for the [[finite]] [[form]] of the [[verb]] [[standing]] in the infinitive, as ἤρξατο κηρύσσειν for ἐκήρυξε. But [[through]] the [[influence]] [[principally]] of Fritzsche (on Matthew, p. 539f), cf. Winer's Grammar, § 65 7d., it is [[now]] conceded [[that]] the [[theory]] of a periphrasis of [[this]] [[kind]] [[was]] a [[rash]] [[assumption]], and [[that]] [[there]] is [[scarcely]] an [[example]] [[which]] cannot be reduced to [[one]] of the [[following]] classes:<br /><b class="num">a.</b> the [[idea]] of [[beginning]] has [[more]] or [[less]] [[weight]] or [[importance]], so [[that]] it is brought [[out]] by a [[separate]] [[word]]: John, [[which]] he did [[not]] do [[while]] [[they]] were [[present]]); [[beginning]] of [[want]] followed [[hard]] [[upon]] the [[squandering]] of his [[goods]]); ἐκτελέσαι); ἄρχειν denotes [[something]] as begun by [[someone]], others [[following]]: Winer's Grammar, § 65,7d.).<br /><b class="num">c.</b> ἄρχειν indicates [[that]] a [[thing]] [[was]] [[but]] [[just]] begun [[when]] it [[was]] interrupted by [[something]] [[else]]: [[ἄρχω]] occurs in a [[sentence]] [[which]] has [[grown]] [[out]] of the blending of [[two]] statements: [[ἀπό]] [[τότε]] ἐκήρυξε ... ἔδειξέ, and [[τότε]] ἤρξατο κηρύσσειν ... δεικνύειν). The infinitive is [[lacking]] [[when]] [[discoverable]] from the context: ἀρχόμενος, [[namely]], to [[discharge]] the Messianic [[office]], Winer's Grammar, 349 (328)); ἀρξάμενος [[namely]], λέγειν, [[ἐνάρχω]] ([[ἐνάρχομαι]]), [[προενάρχομαι]], [[ὑπάρχω]], [[προϋπάρχω]].
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἄρχω]])<br /><b>1.</b> [[κυβερνώ]], [[εξουσιάζω]]<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> (-ομαι) κυβερνώμαι, διοικούμαι, [[είμαι]] [[υπήκοος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «άρχεται η [[συνεδρίαση]]» — αρχίζει η [[συνεδρίαση]]<br /><b>αρχ.</b><br />(μέσ., -ομαι)<br /><b>1.</b> βρίσκομαι στην [[αρχή]]<br /><b>2.</b> [[κάνω]] την [[αρχή]], [[αρχίζω]] [[κάτι]]<br /><b>3.</b> (το αρσ. της μετοχής του ενεστ. ως ουσ.) <b>βλ.</b> [[άρχοντας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[σύνδεση]] με τον τ. <i>όρχαμος</i> παραμένει αμφίβολη, ενώ κατ' άλλους πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>mrgh</i><i>ō</i> «[[είμαι]] ο [[πρώτος]]». Επίσης, ο [[συσχετισμός]] του [[άρχω]] ως «[[κυβερνώ]], [[είμαι]] [[πρώτος]]», με λατ. <i>rige</i><i>ō</i>, <i>rigidus</i>, <i>rigor</i>, αρχ. σλαβ <i>rogŭ</i>, λιθ. <i>r</i><i>ā</i><i>gas</i>, λεττιτ. <i>rags</i>, αρχ. πρωσσ. <i>ragis</i>, μσν. άνω γερμ. <i>regen</i> «[[ανέρχομαι]], [[είμαι]] [[σταθερός]]» δεν [[είναι]] [[ικανοποιητικός]]. Το ρ. [[άρχω]] απαντά ευρύτατα σε όλη τη [[διάρκεια]] της ελληνικής γραμματείας από τον Όμηρο και [[εξής]] με αρχική πιθ. [[σημασία]] «[[βαδίζω]] [[πρώτος]], [[κάνω]] τον πρώτο, [[παίρνω]] την [[πρωτοβουλία]] να..., [[αρχίζω]]», ενώ μεταγενέστερες θεωρούνται οι σημασίες «[[διοικώ]]» (γνωστή ήδη από τον Όμηρο) και «[[είμαι]] [[άρχοντας]]» (αττική [[διάλεκτος]]). Τέλος, από την [[έννοια]] «[[παίρνω]] την [[πρωτοβουλία]]» προέκυψε πιθ. αυτή του «[[είμαι]] [[αρχηγός]]», [[είτε]] από την [[άποψη]] ότι [[κάνω]] την πρώτη [[κίνηση]] ([[πρβλ]]. θρησκευτικές χρήσεις του ρ. [[καθώς]] και αυτές στη [[μουσική]] και στον χορό) [[είτε]] ότι [[βαδίζω]] [[πρώτος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[αρχή]], [[αρχός]], [[άρχων]] (-<i>οντας</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[εξάρχω]], [[συνάρχω]], [[υπάρχω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[απάρχω]], [[διάρχω]], [[ενάρχω]] [[κατάρχω]], [[προάρχω]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[επάρχω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἄρχω:''' Επικ. απαρ. [[ἀρχέμεναι]]· παρατ. <i>ἦρχον</i>, Δωρ. <i>ἆρχον</i>· μέλ. <i>ἄρξω</i>, αόρ. αʹ [[ἦρξα]], παρακ. [[ἦρχα]] — Μέσ. μέλ. <i>ἄρξομαι</i>, Δωρ. [[ἀρξεῦμαι]] — Παθ. παρακ. [[ἦργμαι]] (μόνο σε Μέσ. [[σημασία]])· αόρ. αʹ [[ἤρχθην]], απαρ. <i>ἀρχθῆναι</i>, μέλ. <i>ἀρχθήσομαι</i>· επίσης, <i>ἄρξομαι</i> με Παθ. [[σημασία]]· είμαι [[πρώτος]]·<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για χρόνο, [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]], κάνω [[αρχή]] σε, <i>πολέμοιο μάχης</i> κ.λπ., σε Όμηρ.· ομοίως, σε Ηρόδ., Αττ. — Μέσ., επίσης, με θρησκευτική [[σημασία]], όπως <i>ἀπάρχεσθαι</i>, <i>ἀρχόμενος μελέων</i>, άρχισε τη [[θυσία]] από τα [[άκρα]] του σώματος, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἄρχειν σπονδῶν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., επίσης, [[αρχίζω]] από ή μαζί, ἐν σοὶ μὲν λήξω [[σέο]] δ' ἄρξομαι, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>ἄρχεσθαι ἐκ τινος</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀρξάμενοι ἀπὸ παιδίων</i>, ήδη από την παιδική [[ηλικία]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν. πράγμ. και δοτ. προσ., [[ἄρχω]] θεοῖς [[δαιτός]], κάνω [[προετοιμασία]] για [[συμπόσιο]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τοῖσιδὲ μύθων ἦρχε</i>, στο ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με αιτ., <i>ἄρχειν ὁδόν τινι</i>, όπως Λατ. praeire viam alicui, [[δείχνω]] σε κάποιον το δρόμο, σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., (ενν. <i>ὁδόν</i>), [[προηγούμαι]], [[προπορεύομαι]], σε Όμηρ.· [[έπειτα]], γενικά, <i>ἄρχειν τι</i>, σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> με απαρ., [[αρχίζω]] να κάνω [[κάτι]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με μτχ. για εξακολουθητική [[ενέργεια]] ή [[κατάσταση]], <i>ἦρχον χαλεπαίνων</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄρχω]] διδάσκων, σε Ξεν.<br /><b class="num">6.</b> απόλ., <i>ἄρχε</i>, ξεκίνα!, άρχισε! σε Όμηρ.· ἄρχει ἡ [[ἐκεχειρία]], σε Θουκ.· [[ἅμα]] [[ἦρι]] ἀρχομένῳ, <i>θέρους ἀρχομένου</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[εξουσία]], [[κυβερνώ]], [[διοικώ]], [[εξουσιάζω]], μόνο σε Ενεργ.<br /><b class="num">1.</b> με γεν., [[κυριεύω]], είμαι [[άρχοντας]] σε..., <i>τινός</i>, σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[ηγεμονεύω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[κυριαρχώ]], [[δεσπόζω]], στον ίδ.· [[ιδίως]], [[κατέχω]] υποδεέστερο [[αξίωμα]], οἰκεῖον εἴη ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν, σε Ηρόδ.· στην Αθήνα, είμαι [[άρχοντας]], σε Δημ.· πρβλ. [[ἄρχων]]·<br /><b class="num">4.</b> Παθ., διοικούμαι, εξουσιάζομαι, σε Ηρόδ., Αττ.· <i>οἱ ἀρχόμενοι</i>, οι υπήκοοι, σε Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ἄρχω:''' (aor. [[ἦρξα]], pf. [[ἦρχα]]; pass.: fut. ἀρχθήσομαι, pf. [[ἦργμαι]])<br /><b class="num">1</b> тж. med. [[начинать]], [[приступать]] (τινος и ποιεῖν τι, реже τι, крайне редко - Pind. τινι): μύθων [[ἄρξαι]] τινί Hom. начать беседу с кем-л.; ἡ [[νόσος]] ἤρξατο [[γενέσθαι]] Thuc. появились первые признаки эпидемии; νομίζοντες τῇ Ἑλλάδι ἄ. τῆς ἐλευθερίας Xen. полагая, что для Эллады начинается эпоха свободы; ἀρξάμενος [[ἀπό]] и ἔκ τινος Her., Xen., Plat. начиная с чего-л.; ἀρξάμενος ἐξ ἕω Plat. (начиная) с рассвета; [[ὅπερ]] ἀρχόμενος ἔλεγον Plat. как я сказал вначале; [[ἅμα]] [[ἦρι]] ἀρχομένῳ Thuc. с наступлением весны; ἀρχὴν ἄρξασθαί τινος Plat. положить начало чему-л.; [[πάντοθεν]] ἄρχεσθαι μελέων Hom. срезывать со всех членов (жертвенного животного) лучшие части для божества;<br /><b class="num">2</b> [[идти впереди]], [[вести]] Hom.: ἄ. ὁδόν, ὁδοῖο и κατὰ κέλευθά τινι Hom. показывать дорогу кому-л., вести кого-л.;<br /><b class="num">3</b> [[служить началом]], [[быть причиной]] (κακῶν Soph.); [[ἄρξαι]] τῇ πόλει ἀνομίας Thuc. вызвать беспорядки в городе;<br /><b class="num">4</b> править, управлять, властвовать, предводительствовать, начальствовать, командовать (τινός Hom., Her., Xen., Plut., редко τινί Hom., Aesch. и ἔν τισι Hom., Plat.): ἄρχεσθαι [[ὑπό]] τινος или [[ὑπό]] τινι Her. и ἔκ τινος Soph. быть подвластным кому-л.; οἱ ἀρχόμενοι Xen. подданные; ἀρχὴν ἄ. Plat. занимать государственную должность (ср. 1);<br /><b class="num">5</b> [[быть архонтом]]: ὁ ἄρξας Dem. бывший архонт.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[be the first]] = 1. [[begin]] (Il.); = 2. [[reign]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[ἄρξαι]]<br />Dialectal forms: Uncertain Myc. [[ake-]] in PN /[[arkhe-]]/ or /[[age-]]/. Uncertain [[oka]], s. Aura-J.<br />Compounds: [[ἀρχέκακος]] [[who initiated the evil]] (Il.); [[ἀρχιτέκτων]] (Hdt.) after [[τερπικέραυνος]] (?); <b class="b3">ἀρχι-</b> [[is never found in poetry]].<br />Derivatives: [[ἀρχός]] m. [[leader]] (Il.). [[ἄρχων]], <b class="b3">-οντος</b> m. [[commander]], official, [[Archont]]. - [[ἄργματα]] n. pl. [[firstlings]] (ξ 446) = [[ἀπάργματα]] (Ar.), [[ἀπαρχαί]]; [[ἀρχή]] s.v.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Unknown. - Fur. 342 thinks it is a substr. word because of [[ὄρχαμος]] ([[quod vide|q.v.]]), with variation [[α]]/[[ο]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[pf. [[pass]]. [[ἦργμαι]] only in mid. [[sense]]<br />in [[pass]]. [[sense]]:— to be [[first]],<br /><b class="num">I.</b> of [[time]], to [[begin]], make a [[beginning]], [[both]] in Act. and Mid.:<br /><b class="num">1.</b> c. gen. to make a [[beginning]] of, πολέμοιο, μάχης, etc., Hom.; so Hdt. and [[attic]]:—Mid. also in a [[religious]] [[sense]], like ἀπάρχεσθαι, ἀρχόμενος μελέων [[beginning]] the [[sacrifice]] with the limbs, Od.; ἄρχειν σπονδῶν Thuc.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. also to [[begin]] from or with, ἐν σοὶ μὲν λήξω σέο δ' ἄρξομαι Il.; so, ἄρχεσθαι ἔκ τινος Od.; ἀρξάμενοι ἀπὸ παιδίων [[even]] from [[boyhood]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. gen. rei et dat. pers., ἄρχ. θεοῖς [[δαιτός]] to make preparations for a [[banquet]] to the gods, Il.; τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Il., etc.<br /><b class="num">4.</b> c. acc., ἄρχειν ὁδόν τινι, like Lat. praeire viam alicui, to [[show]] him the way, Od.; absol. (sub. ὁδόν), to [[lead]] the way, Hom.; then [[generally]] ἄρχειν τι Aesch., Soph.<br /><b class="num">5.</b> c. inf. to [[begin]] to do a [[thing]], Hom., etc.; c. [[part]]. of continued [[action]] or [[condition]], ἦρχον χαλεπαίνων Il.; ἄρχ. διδάσκων Xen.<br /><b class="num">6.</b> absol., ἄρχε [[begin]]! Hom.; ἄρχει ἡ [[ἐκεχειρία]] Thuc.; ἅμα ἦρι ἀρχομένωι, θέρους ἀρχομένου Thuc.<br /><b class="num">II.</b> of Authority, to [[lead]], [[rule]], [[govern]], only in Act.:<br /><b class="num">1.</b> c. gen. to [[rule]], be [[leader]] of . ., τινός Hom., [[Attic]]<br /><b class="num">2.</b> c. dat. to [[rule]] [[over]], Hom., Aesch.<br /><b class="num">3.</b> absol. to [[rule]], [[govern]], Aesch.: esp. to [[hold]] a [[subordinate]] [[office]], ὁκοῖον εἴη ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν Hdt.:—at [[Athens]], to be [[archon]], Dem.; cf. [[ἄρχων]].<br /><b class="num">4.</b> Pass. to be ruled, governed, Hdt., [[attic]]; οἱ ἀρχόμενοι subjects, Xen.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἄρχω''': {árkhō}<br />'''Forms''': Aor. [[ἄρξαι]]<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[der erste sein]] = 1. [[anfangen]], [[beginnen]] (zum Gebrauch bei Homer s. Bradač PhilWoch. 50, 284f., Porzig Satzinhalte 46ff.; attisch gewöhnl. Medium); = 2. [[herrschen]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon das Nomen agentis [[ἀρχός]] m. [[Führer]], [[Anführer]] (ep. poet. seit Il.) mit dem denominativen [[ἀρχεύω]] [[der erste sein]], [[gebieten]] (ep. seit Il.), auch als amtlicher Terminus (Paphos, Kos), vgl. Leumann Hom. Wörter 295; es könnte allerdings auch eine Erweiterung von [[ἄρχω]] nach [[βασιλεύω]], [[ἀριστεύω]] sein. Gewöhnlicher ist das partizipiale [[ἄρχων]], -οντος m. [[Befehlshaber]], N. der höchsten Beamten, namentlich in Athen, [[Archont]]; Fem. [[ἀρχοντίς]] (''Cat''. ''Cod''. ''Astr''.) kürzere Form [[ἀρχίς]] (Tenos). Seltene und späte Ableitungen: [[ἀρχοντικός]] [[zum Archonten gehörig]] (''AP'', Pap. usw.), [[ἀρχοντεύω]] [[Archont sein]] (Olbia), [[ἀρχοντιάω]] [[zu herrschen wünschen]] (Sch., Lyd.). — [[ἄργματα]] n. pl. [[Erstlingsopfer]] (ξ 446) = ἀπάργματα (Ar. u. a.), ἀπαρχαί; daneben [[ἄρχματα]] H. mit analogisch bewahrtem -χ-. — Zu [[ἀρχή]] s. bes.<br />'''Etymology''': Unerklärt. — Die bisherigen Deutungsversuche, alle wertlos, sind bei Bq und bei Schwyzer 685 A. 4 verzeichnet. — Vgl. [[ὄρχαμος]].<br />'''Page''' 1,159
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：¥rcomai 阿而何買<br />'''詞類次數'''：動詞（84）<br />'''原文字根'''：原始於<br />'''字義溯源'''：著手，開始，開口，治理，統治，就，才，倒，起，起來，起首，快要，動手；源自（[[ἄρχω]]）*=為首）。<br />'''同義字'''：1） （[[ἄρχω]]）著手，治理 2） （[[ἐνάρχομαι]]）在著手 3） （[[ἡγεμών]]）領導者，巡撫 4） （[[προενάρχομαι]]）已經著手<br />'''出現次數'''：總共（83）；太（13）；可（25）；路（31）；約（2）；徒（10）；林後（1）；彼前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 開始（21） 太4:17； 太11:7； 太16:22； 可5:20； 可6:7； 可6:55； 可8:11； 可14:69； 路5:21； 路7:15； 路14:18； 路14:30； 路21:28； 路22:23； 路23:5； 約13:5； 徒2:4； 徒11:4； 徒11:15； 徒18:26； 徒27:35；<br />2） 就（11） 太12:1； 太24:49； 可2:23； 可8:32； 可10:32； 可10:41； 可10:47； 可13:5； 可14:71； 可15:8； 約8:9；<br />3） 就開始（7） 可14:65； 路7:38； 路7:49； 路11:53； 路19:37； 路19:45； 徒24:2；<br />4） 起（6） 太20:8； 路24:27； 路24:47； 徒1:22； 徒8:35； 徒10:37；<br />5） 他⋯開始（4） 可4:1； 可8:31； 可14:33； 路4:21；<br />6） 他開始（4） 可6:2； 路7:24； 路11:29； 路12:1；<br />7） 他就（4） 太11:20； 太26:74； 可12:1； 路20:9；<br />8） 起來（2） 路15:14； 路15:24；<br />9） 你就（2） 路13:25； 路14:9；<br />10） 才（2） 太16:21； 太18:24；<br />11） 開口（2） 太26:22； 可6:34；<br />12） 就要（1） 路14:29；<br />13） 他們將要（1） 路23:30；<br />14） 他們⋯開始（1） 路23:2；<br />15） 就⋯起來（1） 太26:37；<br />16） 你們就要（1） 路13:26；<br />17） 起首（1） 彼前4:17；<br />18） 我們開始（1） 林後3:1；<br />19） 開頭（1） 徒1:1；<br />20） 起意（1） 路3:8；<br />21） 他們就（1） 可5:17；<br />22） 倒（1） 可1:45；<br />23） 將要（1） 太14:30；<br />24） 就開口（1） 可10:28；<br />25） （開始）（1） 可11:15；<br />26） 快要（1） 路9:12；<br />27） 開始時（1） 路3:23；<br />28） 他們就開始（1） 可15:18；<br />29） 動手（1） 路12:45<br />'''原文音譯'''：¥rcw 阿而何<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：原始於 相當於： （[[רָדָה]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：作第一*，為首，最先，為君王，治理。註：聖經文庫將 （[[ἄρχω]]）與 （[[ἄρχω]]）合併為一個編號<br />'''同源字'''：1） （[[ἀπαρχή]]）初熟果子 2） （[[ἀρχαῖος]]）原始的 3） （[[ἀρχηγός]]）創始者 4） （[[ἀρχιερατικός]]）大祭司的 5） （[[ἀρχιερεύς]]）大祭司 6） （[[ἀρχιποίμην]]）牧長 7） （[[ἀρχισυνάγωγος]]）管會堂的 8） （[[ἀρχιτέκτων]]）工頭 9） （[[ἀρχιτελώνης]]）稅吏長 10） （[[ἀρχιτρίκλινος]]）管筵席的 11） （[[ἄρχω]]）開始 12） （[[ἄρχω]]）作第一，為首 13） （[[ἄρχων]]）首領 14） （[[ἐθνάρχης]]）地區統治者 15） （[[ἑκατοντάρχης]] / [[ἑκατόνταρχος]]）百夫長 16） （[[ἐκβάλλω]]）逐出 17） （[[ἐνάρχομαι]]）在著手 18） （[[ἐπαρχεία]] / [[ἐπάρχειος]]）行政特區 19） （[[πατριάρχης]]）先祖 20） （[[πειθαρχέω]]）順從 21） （[[πολιτάρχης]]）地方官 22） （[[προενάρχομαι]]）已經著手 23） （[[τετραρχέω]]）作分封的王 24） （[[τετράρχης]]）分封的王 25） （[[ὕπαρξις]]）所有權 26） （[[ὑπάρχω]]）開始屬於 27） （[[χιλίαρχος]]）千夫長<br />'''出現次數'''：總共（2）；可（1）；羅（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 要治理（1） 羅15:12；<br />2） 為君王的（1） 可10:42
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ἀρχίζω]], [[κυβερνῶ]]). Ἀπό ρίζα αρχ-.<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἀρχή]], [[ἀπαρχή]], [[ἀρχῆθεν]], [[ἀρχήν]] (=ἀπό τήν [[ἀρχή]]), [[ἀρχαῖος]], [[ἀρχεῖον]], ἀρχεῖα (=τά δημόσια ἔγγραφα), [[ἀρχέτας]] (=[[ἀρχηγός]]), [[ἀρχεύω]] (=εἶμαι [[ἀρχηγός]]), [[ἀρχικός]], [[ἀρχός]] (=[[ἀρχηγός]]), [[ἵππαρχος]], [[ταξίαρχος]], [[γυμνασιάρχης]], [[ὕπαρχος]], [[ἔπαρχος]], [[ναύαρχος]], [[ἄρχων]], [[ἀρχοντικός]], ἀρκτός, [[ὑπαρκτός]], [[ἀρκτέον]], [[ἄναρκτος]] (=αὐτός πού δέν ὑποτάσσεται), [[ἄναρχος]], [[ὄρχαμος]] (=[[ἀρχηγός]]), [[κωμάρχης]], [[ἀρχιτέκτων]], [[ἀρχῳδός]] (=[[χοροστάτης]]), [[ἀρχηγός]], [[ἀρχηγέτης]], [[ἀρχηγικός]], [[μονάρχης]], [[ὀλιγαρχία]], [[πατριάρχης]], [[πειθαρχῶ]], [[τριήραρχος]].
}}
{{elmes
|esmgtx=[[gobernar]] de la Osa Mayor ἄρκτε, θεὰ μεγίστη, ἄρχουσα οὐρανοῦ <b class="b3">Osa, diosa mayor, que gobiernas el cielo</b> P IV 1301 P VII 687 P LXXII 18 de Dios, en pap. crist. δόξα σοι, ὁ θεὸς, ... <ὁ> Αἰώνων ἄρχων <b class="b3">gloria a ti, Dios, que gobiernas sobre los Eones</b> C 23 14 
}}
{{trml
|trtx====begin===
Afrikaans: begin; Albanian: nis, filloj; Arabic: بَدَأَ‎, اِبْتَدَأَ‎, شَرَعَ‎; Hijazi Arabic: بدأ‎, بدا‎; Armenian: սկսել; Aromanian: ahurhescu, ãnchisescu, apãrnjescu, ntsep; Asturian: entamar, empezar, comenzar, aniciar; Azerbaijani: başlamaq; Bashkir: башлау, баштау; Basque: hasi; Belarusian: пачынаць, пачаць; пачынацца, пачацца; Bengali: শুরু করা, আরম্ভ করা; Breton: kregiñ; Bulgarian: започвам, почвам, почна; Burmese: စ; Catalan: començar, iniciar; Cebuano: sugod; Cherokee: ᎠᎴᏅᏗ; Chinese Mandarin: 開始, 开始; Czech: začínat, začít; Dalmatian: nizuor; Danish: begynde; Dutch: [[beginnen]], [[aanvangen]]; Esperanto: komenci, eki; Estonian: hakkama, alustama; Faroese: byrja; Finnish: alkaa, aloittaa; French: [[commencer]], [[démarrer]], [[se mettre]]; Friulian: començâ; Galician: comezar, comenzar, empezar, iniciar; Georgian: დაიწყება, იწყება; German: [[anfangen]], [[beginnen]], [[starten]], [[anheben]]; Gothic: 𐌳𐌿𐌲𐌹𐌽𐌽𐌰𐌽, 𐌳𐌿𐍃𐍄𐍉𐌳𐌾𐌰𐌽; Greek: [[αρχίζω]]; Ancient Greek: [[ἄρχομαι]]; Hebrew: הִתְחִיל‎; Hiligaynon: sugod; Hindi: शुरू करना, शुरू होना; Hungarian: kezd, elkezd, megkezd; Icelandic: byrja, hefjast; Ido: komencar; Indonesian: mulai; Interlingua: comenciar, iniciar; Irish: tosaigh; Italian: [[cominciare]], [[iniziare]]; Japanese: 始める, 開始する, 始まる; Kazakh: бастау; Khmer: ចាប់ផ្ដើម, ផ្ដើម, ចាប់; Korean: 시작하다; Kurdish Northern Kyrgyz: баштоо; Lao: ເລີ່ມ, ຕັ້ງຕົ້ນ; Latin: [[incipio]], [[ordior]], [[initio]], [[committo]], [[ineo]]; Latvian: sākt; Lithuanian: pradėti; Lushootseed: ʔil; Luxembourgish: ufänken; Macedonian: започне, почне; Malay: mula; Malayalam: തുടങ്ങുക, ആരംഭിക്കുക; Maltese: beda; Maori: hāpai, hoto, whakataki, huataki, hīmata, tīmata; Mongolian: эхлэх; Neapolitan: cumenzà; Norman:'menchier,'menchi; North Frisian Hallig: öönfange; Norwegian Bokmål: begynne, børje, innlede; Nynorsk: begynna, byrja, innleia; Occitan: començar, entamenar; Ojibwe: maajii-; Old English: onġinnan, beginnan; Old French: comencier; Old Saxon: biginnan, andginnan; Oromo: eegaluu, jalqabuu; Persian: آغاز کردن‎, شروع کردن‎; Polish: zaczynać, zacząć, zaczynać się, zacząć się; Portuguese: [[começar]], [[iniciar]]; Quechua: qallay, qallariy; Romanian: începe; Romansch: entschaiver, entscheiver, antschever, cumenzar, scumanzar, cumanzer, iniziar, inizier; Russian: [[начинать]], [[начать]], [[начинаться]], [[начаться]]; Santali: ᱮᱦᱳᱵ; Serbo-Croatian Cyrillic: по̀че̄ти; Roman: pòčēti; Sicilian: accuminzari, cuminzari, accuminciari, cuminciari; Sinhalese: ආරම්භ කරනවා; Slovak: začať, začínať; Slovene: začeti; Spanish: [[comenzar]], [[iniciar]], [[empezar]], [[principiar]]; Swahili: kuanza; Swedish: börja, begynna, inleda, påbörja; Tagalog: magumpisa, mag-umpisa, umpisahan, magsimula, simulan; Tajik: шуру кардан, шуруъ кардан; Tatar: башларга; Thai: เริ่ม, เริ่มต้น; Turkish: başlamak; Turkmen: başlamak; Ukrainian: починати, почати; починатися, початися; Urdu: شروع کرنا‎; Uyghur: باشلىماق‎; Uzbek: boshlamoq, boshlanmoq; Venetian: scuminsiar, scuminçiar, scomençiar, scomensar, scomençar, scominsiar; Vietnamese: bắt đầu; Volapük: beginön, primön; Welsh: dechrau; Yiddish: אָנהייבן‎, באַגינען‎
===rule===
Arabic: حَكَمَ‎; Egyptian Arabic: حكم‎; Aromanian: vãsilipsescu, amirãripsescu, dumnescu; Azerbaijani: idarə etmək; Belarusian: правіць, кіраваць, панаваць, уладарыць; Bengali: শাসন করা; Bulgarian: управлявам, властвувам; Catalan: manar, governar, regnar; Chinese Mandarin: 治, 統治, 统治, 治理; Min Dong: 治; Czech: vládnout; Dutch: [[regeren]]; Esperanto: regi; Faroese: stýra; Finnish: säännellä, hallita, johtaa, päättää, hallita, vallita; French: [[gouverner]], [[régler]]; Galician: mandar, gobernar; German: [[regieren]], [[beherrschen]]; Gothic: 𐍆𐍂𐌰𐌿𐌾𐌹𐌽𐍉𐌽, 𐍅𐌰𐌻𐌳𐌰𐌽; Greek: [[κυβερνώ]], [[διοικώ]], [[διευθύνω]]; Ancient Greek: [[ἄρχω]], [[κρατέω]], [[ἡγέομαι]]; Hebrew: מָשַׁל‎, שָׁלַט‎; Hindi: शासन करना; Hungarian: ural, uralkodik, irányít, vezet, igazgat, szabályoz; Icelandic: stjórna, drottna, ráða, ríkja; Italian: [[governare]]; Japanese: 治める, 支配する, 統治する; Korean: 통치하다; Latin: [[rego]], [[impero]]; Latvian: valdīt; Macedonian: управува; Malayalam: ഭരിയ്ക്കുക; Neapolitan: cumannà; Norwegian Bokmål: styre, regjere; Nynorsk: styre, regjere; Old English: wealdan; Polish: rządzić, panować; Portuguese: [[reinar]], [[governar]]; Romanian: domni; Russian: [[править]], [[властвовать]], [[руководить]], [[господствовать]], [[управлять]]; Sanskrit: राष्टि; Serbo-Croatian Cyrillic: у̀прављати, владати, регулирати or; Roman: ùpravljati, vládati, regulírati or; Shan: ဢုပ်ႉပိူင်ႇ; Slovak: vládnuť; Slovene: vlādati; Spanish: [[mandar]], [[gobernar]]; Swahili: sharti; Swedish: styra, regera, härska; Telugu: పాలించు; Ugaritic: 𐎎𐎍𐎋; Ukrainian: правити, керувати, урядувати, управляти, панувати, владарювати; Volapük: reigön, guverön; Yiddish: קעניגן‎, הערשן‎, געוועלטיקן‎; Zazaki: hakem, hakim, soretger
}}