View source for ἕβδομος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἕβδομος
|Medium diacritics=ἕβδομος
|Low diacritics=έβδομος
|Capitals=ΕΒΔΟΜΟΣ
|Transliteration A=hébdomos
|Transliteration B=hebdomos
|Transliteration C=evdomos
|Beta Code=e(/bdomos
|Definition=ἑβδόμη, ἕβδομον, ([[ἑπτά]])<br><span class="bld">A</span> [[seventh]], Il.19.117, etc.; [[ἡ ἑβδόμη]] = [[the seventh day]], [[Herodotus|Hdt.]]6.57 (pl.), [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''588a8; [[sabbath]], Ph.1.675, ''Ep.Hebr.''4.4.<br><span class="bld">2</span> = [[ἑπτά]], ἑβδόμαις πύλαις A.''Th.''125 (lyr., s.v.l.), cf. Thom.Mag.p.133 R.; ἐν κύκλοισιν ἑβδόμοις ''Milet.''6.46.<br><span class="bld">3</span> [[ἕβδομα]], τά, [[seven years' work]], [[LXX]] ''Ge.''29.27.
}}
{{DGE
|dgtxt=ἑβδόμη, ἕβδομον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> fem. [[ἕβδομα]] Pi.<i>P</i>.4.10; [[ἕβδεμος]] <i>SEG</i> 9.72.101 (Cirene IV a.C.); [[hέβδεμος]] <i>SEG</i> 41.788 (Camarina V a.C.), <i>CID</i> 1.9d.6 (IV a.C.); [[ἕδδεμος]] <i>SEG</i> 43.311B.13 (Tesalia II a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [át. sg. dat. fem. ἑβδόμει <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.430.6 (V a.C.), <i>Ath.Agora</i> 19.L4a.89 (IV a.C.)]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> numeral ordinal [[séptimo]] [[μείς]] <i>Il</i>.19.117, ([[ἡμέρα]]) Hes.<i>Op</i>.770, cf. <i>CID</i> [[l.c.]], [[LXX]] <i>Ge</i>.2.2, τὴν γενεθλίην ἑβδόμην ... θυγατρὸς ἡμέρην Call.<i>Fr</i>.202.22, del sábado, entre los judíos, [[LXX]] <i>Ex</i>.12.15, 16.26, <i>Le</i>.13.5, del domingo, entre los cristianos <i>IApameia</i> 59.7 (VI d.C.), [[ὥρα]] Macho 74, Polyaen.8.16.1, [[γενεά]] Pi.l.c., ἐγ κύκλοισιν ἑβδόμοις = <i>en el séptimo año</i> e.d. a los siete años</i> de edad <i>Didyma</i> 567.4 (II/I a.C.), ἑβδόμη [[λεγεών]] = <i>[[legio septima]]</i>, <i>IPrusias</i> 90.10 (imper.), [[ἐπιστολή]] Amph.<i>Seleuc</i>.315<br /><b class="num">•</b> usado por el cardinal ἑπτὰ δ' ἀγήνορες ... πύλαις ἑβδόμαις προσίστανται A.<i>Th</i>.126, ἕλκων σταθμὸν ἕβδομον [[ἡμιτάλαντον]] = <i>con seis talentos y medio de peso</i> Hdt.1.50<br /><b class="num">•</b> ἕβδομος [[βοῦς]] = [[el bollo medialuna]] (cf. [[βοῦς]] C II 1) [[que hacía el número siete]] de los ofrendados sucesivamente a la luna desde su primera fase creciente, Euthycl.2, Clidem.12, Paus.Gr.β 17, a Hestia <i>Sokolowski</i> 2.21 (Atenas III/II a.C.), [[proverb|prov.]] [[βοῦς ἕβδομος]] ref. los que son muy [[bobo]]s, Philem.89, Posidipp.7, Paus.Gr.β 17, Diogenian.3.50.<br /><b class="num">2</b> [[septenario]], [[que se compone de siete unidades]] ref. los siete dones del Espíritu Santo τὴν ἐν Τριάδι πίστιν τῆς ἑβδόμης [[χάριτος]] [[εἶναι]] δημιουργόν Didym.M.39.1120C.<br /><b class="num">II</b> subst.<br /><b class="num">1</b> ὁ [[Ἕβδομος]] = [[Hebdomo]], [[Séptimo]] n. de mes en Acaya <i>GDI</i> 1774.1 (Delfos II a.C.), <i>IG</i> 5(1).1433.32 (Mesene I d.C.), en Fócide <i>GDI</i> 1793.1 (Delfos II a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[ἡ ἑβδόμη]] = [[el día séptimo]] de cada una de las tres décadas en que se dividía el mes [[νεομηνία]]ς δὲ ἀνὰ πάσας καὶ ἑβδόμας ἱσταμένου τοῦ μηνός Hdt.6.57, Γαμελινος ἑβδόμɛ̄ι ἱσταμένο = <i>en el día séptimo de Gamelión</i>, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.430.6 (V a.C.), ἐν τῷ Ἀρτεμιτίου μηνὶ ἑβδόμᾱι ἱσταμένου <i>IG</i> 4.840.10 (Calauria III a.C.), simpl. ἑβδόμει <i>Ath.Agora</i> [[l.c.]], cf. <i>SEG</i> 35.666A.6 (Ambracia II a.C.), ἑβδόμɛ̄ι ἐπὶ [[δέκα]] Mονιχιōνος = <i>en el día diecisiete de Muniquión</i>, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.377.7 (V a.C.), cf. 2<sup>2</sup>.1673.76 (IV a.C.), ἑβδόμɛ̄ι φθίνοντος = <i>en el día veintisiete</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1492.105 (IV a.C.), ἑβδόμῃ ἐπ' εἰκάδι <i>FD</i> 4.281.7 (II a.C.), cf. <i>SB</i> 7632.4 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b> gener. [[el día séptimo]] τὰ [[πλεῖστα]] δ' ἀναιρεῖται πρὸ τῆς ἑβδόμης = <i>la mayor parte (de los niños) muere antes del séptimo día</i> Arist.<i>HA</i> 588<sup>a</sup>8, ἁγνευσεῖ ἑβδέμαν = <i>se purificará el día séptimo</i> la recién parida <i>SEG</i> 9.72.101 (Cirene IV a.C.)<br /><b class="num">•</b> en lit. jud.-crist. ref. al [[sábado]] περὶ τῆς ἑβδόμης ὑπάρχοντα νόμον Ph.1.675, cf. <i>Ep.Hebr</i>.4.4, Didym.<i>Gen</i>.76.11.<br /><b class="num">3</b> [[ἡ ἑβδόμη]] = [[séptima parte]], [[séptimo]] cierto tributo <i>PMeyer</i> 10.6 (II d.C.).<br /><b class="num">4</b> [[τὰ ἕβδομα]] = [[fiestas de celebración del nacimiento]] a los siete días εἰς ἕβδομα θυγατρίου γεννηθέντος Call.<i>Fr</i>.202.22, cf. [[γενέθλιος]] II 2.<br /><b class="num">5</b> [[τὰ ἕβδομα]] = [[semana]] συντέλεσον ... [[τὰ ἕβδομα]] = [[LXX]] <i>Ge</i>.29.27, op. [[ἡμέρα]]ι Vett.Val.140.16, [[μετὰ]] ... [[τὰ ἕβδομα]] τοῦ [[πάσχα]] Ath.Al.<i>Fug</i>.6.3.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0700.png Seite 700]] der [[siebente]], von Hom. an überall.
}}
{{bailly
|btext=ἑβδόμη, ἕβδομον :<br />[[septième]] ; ἡ ἑβδόμη ([[ἡμέρα]]) le septième jour.<br />'''Étymologie:''' [[ἑπτά]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἕβδομος:''' [[седьмой]] Hom. etc.
}}
{{ls
|lstext='''ἕβδομος''': ἑβδόμη, ἕβδομον, (ἑπτὰ) Ὅμ., κλ.· ἡ ἑβδόμη (ἐνν. [[ἡμέρα]]), Ἡρόδ. 6. 57, Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 7. 12. 2) ἐν Αἰσχύλ. Θήβ. 125 (ει τὸ κείμενον ἔχει ὀρθῶς) ἑβδόμαις πύλαις, πρέπει νὰ [[εἶναι]] = [[ἑπτά]], ὡς ἀναφέρει τὸ [[χωρίον]] Θωμ. ὁ Μάγιστρος. 3) Ἕβδομος, ὁ, [[ὄνομα]] μηνὸς Φωκέων καὶ Ἀχαιῶν, ἀντιστοιχοῦντος τῷ τῶν Δελφῶν [[Ἐνδὺς]] Ποιτροπίῳ καὶ τῷ τῶν Θεσσαλῶν Θύῳ, Ἐπιγρ. Δελφῶν, W. et F. 55. 109. 128.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἕβδομος]] [[seventh]] ἑβδόμᾳ καὶ σὺν δεκάτᾳ γενεᾷ i. e. seventeenth (P. 4.10) Εὐξαντίου ὃς ἀνα[ίνετο] αὐταρχεῖν, [[πολίων]] δ' ἑκατὸν πεδέχειν [[μέρος]] ἕβδομον Πασιφάας λτ;σὺνγτ; υἱοῖσι (Pae. 4.38)
}}
{{StrongGR
|strgr=ordinal from [[ἑπτά]]; [[seventh]]: [[seventh]].
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο (AM [[ἕβδομος]], ἑβδόμη, ἕβδομον)<br /><b>1.</b> αυτός που κατέχει τη [[θέση]] με τον αριθμό [[επτά]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το έβδομο</i>(<i>ν</i>)<br />ένα από τα [[επτά]] ίσα ή όμοια μέρη ενός συνόλου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (ως απόλ.) [[επτά]]<br /><b>2.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) <i>ἕβδομον</i><br />για έβδομη [[φορά]]<br /><b>3.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ ἕβδομα</i><br />[[έργο]] [[επτά]] χρόνων.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἕβδομος:''' -η, -ον ([[ἑπτά]]), [[έβδομος]], Λατ. [[septimus]], σε Όμηρ. κ.λπ.· ἡ [[ἑβδόμη]], η έβδομη [[μέρα]], σε Ηρόδ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: num., ordinal<br />Meaning: [[the seventh]] (Il.)<br />Other forms: OCor., Delph. <b class="b3">ἑβδέμα(ν</b>);<br />Compounds: <b class="b3">ἑβδομα-γενής</b> [[born on the 7th day]], surname of Apollon (Plu. 2, 717d; <b class="b3">-α-</b> after [[ἑβδομαγέτης]]?).<br />Derivatives: [[ἑβδομαῖος]] (<b class="b3">ἑβδεμ-</b> Epid.) [[appearing on the 7th day]], [[seventhdayfever]] (Hp. usw.), <b class="b3">-αῖον</b> n. N. feast for Apollon (Chios, Miletos); [[ἑβδόμειος]] [[honoured on the 7th day]] (of Ap. IG 2, 1653), [[ἑβδομεύομαι]] [[get your name on the 7th day]] (Lys.). - [[ἑβδόματος]] (Il.) after [[δέκατος]], [[ἑβδεμάται]] dat. f. (Epigramm, Argos; Herzog Philol. 71, 6). - On <b class="b3">ἑβδομ-αγέτης</b> s. [[ἑβδομήκοντα]]. [[ἑβδομάς]] f. <b class="b2">number seven (days etc)</b> (Sol., Hp.) with [[ἑβδομαδικός]] [[belonging to the week]] and [[ἑβδομάζω]] [[keep the sabbat]], [[ἑβδομάκις]] [[seven times]] (Call.). - Sommer Zum Zahlwort 10ff.<br />Origin: IE [Indo-European] [909] <b class="b2">*s(e)ptm-os</b> [[seventh]]<br />Etymology: The ordinal [[ἕβδομος]], [[ἕβδεμος]] from IE <b class="b2">*sebdmos</b> (with Greek vowel and IE assimilation for <b class="b2">*s(e)ptmos</b> from <b class="b2">*septm̥</b> [[seven]]) is with OCS [[sedmъ]] identical. With influence of the cardinal, e. g. Lat. [[septimus]], Skt. <b class="b2">saptamá-</b>, Hitt.<b class="b2">šiptam-iya-</b> (a fluidity, s. Friedrich Heth. Wb. s. v., Sommer Zum Zahlwort 23 n.); with loss of the [[t]] and [[pm]] > [[km]] OLith. <b class="b2">sẽkmas</b>. - Cf. [[ἑπτά]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἕβδομος]], η, ον [[ἑπτά]]<br />[[seventh]], Lat. [[septimus]], Hom., etc.; ἡ [[ἑβδόμη]] the [[seventh]] day, Hdt.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἕβδομος''': {hébdomos}<br />'''Forms''': altkor., delph. ἑβδέμα(ν);<br />'''Meaning''': [[der siebente]] (seit Il.), über die angebliche Bed. [[sieben]] in A. ''Th''. 125 s. Sommer Zum Zahlwort 7ff.<br />'''Composita''': Komp. [[ἑβδομαγενής]] ‘am 7. Tage geboren’, Beiwort des Apollon (Plu. 2, 717d; -α- nach [[ἑβδομαγέτης]]).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἑβδομαῖος]] (ἑβδεμ- Epid.) ‘am 7. Tage erscheinend, Siebentagsfieber’ (Hp. usw.), -αῖον n. N. einer Apollonfeier (Chios, Miletos); [[ἑβδόμειος]] ‘am 7. Tage geehrt’ (von Ap. ''IG'' 2, 1653), [[ἑβδομεύομαι]] ‘seinen Namen am 7. Tage erhalten’ (Lys.). — [[ἑβδόματος]] (Il.) Erweiterung nach [[δέκατος]], ἑβδεμάται Dat. f. (Epigramm, Argos; Herzog Philol. 71, 6). — Zu [[ἑβδομαγέτης]], ἐβδομάς, -άκις s. [[ἑβδομήκοντα]].<br />'''Etymology''': Das Ordinale [[ἕβδομος]], ἕβδεμος aus idg. *''sebdmos'' (mit griech. Sproßvokal und idg. Assimilation für *''septmos'' von *''septm̥'' [[sieben]]) ist mit aksl. ''sedmъ'' (mit Verdrängung des Labials) identisch. Daneben, mit Anschluß an die Grundzahl, z. B. lat. ''septimus'', aind. ''saptamá''-, heth.''šiptam''-''iya''- Bez. einer Flüssigkeit (vgl. Friedrich Heth. Wb. s. v., Sommer Zum Zahlwort 23 A.); mit Verdrängung des ''t'' und ''pm'' > ''km'' alit. ''sẽkmas''. — Vgl. [[ἑπτά]].<br />'''Page''' 1,435
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：›bdomoj 赫不多摩士<br />'''詞類次數'''：形容詞（9）<br />'''原文字根'''：（第）七<br />'''字義溯源'''：第七，第七日，第七位；源自（[[ἑπτά]]）*=七）。（ 約4:52）所記載的未（1442）時（5610）數量太多，不能盡錄；<br />2） 第七位（3） 啓10:7； 啓11:15； 啓16:17；<br />3） 第七日（1） 來4:4
}}
{{elmes
|esmgtx=-ον tb. ζʹ [[séptima]] de una fórmula εἰπὼν τὸν ὑποκείμενον λόγον τοῦτον τὸν ζʹ <b class="b3">pronunciando esta fórmula que sigue, la séptima</b> P III 387 P III 372 ὅταν ὁρκίζῃς τὴν γαῖαν λέγων τὸν ἕβδομον λόγον εἰς τὴν γῆν <b class="b3">cuando conjures a la tierra diciendo la séptima fórmula a la tierra</b> P III 391 de la luna ἄρχου δὲ τῆς προκειμένης ἐπικλήσεως ἀπὸ ζʹ τῆς σελήνης <b class="b3">comienza dicha invocación a partir de la séptima luna</b> P II 43 de una hora ὥρᾳ ἑβδόμῃ ἐλεύσεταί σοι ἔξαντά σου <b class="b3">en la hora séptima se acercará a ti de frente</b> P III 631 
}}
{{trml
|trtx=Afrikaans: sewende; Albanian: shtatë; Arabic: سَابِع‎, سَابِعَة‎; Egyptian Arabic: سابع‎; Armenian: յոթերորդ; Asturian: séptimu; Azerbaijani: yeddinci; Bashkir: етенсе; Basque: zazpigarren; Belarusian: сёмы; Bengali: সপ্তম; Breton: seizhvet; Bulgarian: седми; Burmese: သတ္တမ; Buryat: долоодохи; Catalan: setè, sèptim; Chinese Mandarin: 第七; Chuukese: efisuen; Classical Nahuatl: ic chicōme; Crimean Tatar: yedinci; Czech: sedmý; Danish: syvende; Dutch: [[zevende]]; Esperanto: sepa; Estonian: seitsmes; Evenki: нады̄; Faroese: sjeyndi; Finnish: seitsemäs; French: [[septième]]; sept; Gagauz: edinci; Georgian: მეშვიდე; German: [[siebte]]; Greek: [[έβδομος]]; Ancient Greek: [[ἕβδομος]]; Hawaiian: hiku; Hebrew: שביעי‎; Hindi: सातवां; Hungarian: hetedik; Icelandic: sjöundi; Ido: sepesma; Indonesian: ketujuh; Interlingua: septime; Irish: seachtú; Italian: [[settimo]]; settimo, settima; Japanese: 七番目; Kalmyk: доладгч; Kazakh: жетінші; Khakas: читінӌі; Khmer: ទីប្រាំពីរ; Korean: 일곱째; Kyrgyz: жетинчи; Lao: ທີ່ເຈັດ; Latin: [[septimus]]; Latvian: septītais; Lithuanian: septintas; Macedonian: седми; Malay: ketujuh; Malayalam: ഏഴാം, ഏഴാമത്തെ; Maltese: is-seba'; Manchu Manx: shiaghtoo; Maori: tuawhitu, te whitu; Middle English: seventhe; Mongolian: долдугаар, долоодахь; Navajo: tsostsʼid góneʼ; North Frisian Föhr-Amrum: sööwenst; Helgoland: seebens; Northern Sami: čihččet; Norwegian Bokmål: sjuende, syvende; Nynorsk: sjuande; Old Church Slavonic: седмъ; Persian: هفتم‎; Polish: siódmy; Portuguese: [[sétimo]]; Romani: eftato; Kalo Finnish Romani: eftato; Romanian: șaptelea; Russian: [[седьмой]]; Rusyn: семый; Sanskrit: सप्तम, सप्तमः; Scottish Gaelic: seachdamh; Serbo-Croatian Cyrillic: седми; Roman: sedmi; Shor: четтинчи; Sinhalese: හත්‍වැනි; Slovak: siedmy; Slovene: sedmi; Sorbian Lower Sorbian: sedymy; Upper Sorbian: sedmy; Southern Altai: јетинчи; Spanish: [[séptimo]]; Swahili: ya saba; Swedish: sjunde; Tagalog: ikapito; Tajik: ҳафтум; Tatar: җиденче; Telugu: ఏడవ, ఏడో; Thai: ที่เจ็ด; Turkish: yedinci; Turkmen: ýedinji; Ukrainian: сьомий; Urdu: ساتواں‎; Uzbek: yettinchi; Vietnamese: thứ bảy; Volapük: velid; Welsh: seithfed; West Frisian: sânde; Yakut: сэттис; Yiddish: זיבעט‎
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[septimus]]'', [[seventh]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.51.2/ 4.51.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.93.4/ 6.93.4].
}}