ἄτιμος: Difference between revisions
Κρεῖττον τὸ μὴ ζῆν ἐστιν ἢ ζῆν ἀθλίως → Death is better than a life of misery → Satius mori quam calamitose vivere → Der Tod ist besser als ein Leben in der Not
(Bailly1_1) |
(21) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ος, ον :<br /><b>A.</b> ([[τιμή]] prix, évaluation);<br /><b>I.</b> sans prix, de peu de prix;<br /><b>II.</b> sans paiement, <i>d’où</i><br /><b>1</b> sans compensation : [[τοῦ]] οἶκον ἄτιμον ἔδεις OD dont tu dévores gratuitement la maison;<br /><b>2</b> non vengé;<br /><b>B.</b> ([[τιμή]] honneur);<br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i><br /><b>1</b> non honoré, déshonoré, méprisé;<br /><b>2</b> jugé indigne de, gén. : [[χάρις]] [[οὐκ]] [[ἄτιμος]] πόνων ESCHL reconnaissance digne de la peine qu’on a prise ; [[ἄτιμος]] [[τοῦ]] τεθνηκότος SOPH indigne du mort;<br /><b>3</b> noté d’infamie ; <i>particul. à Athènes</i> privé (en partie ou en totalité) des droits de citoyens (<i>cf.</i> [[ἀτιμία]]) ; avec un gén. [[ἄτιμος]] τῆς πόλεως LYS privé des droits de citoyen ; [[ἄτιμος]] γερῶν THC dépouillé de ses privilèges;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de choses</i>;<br /><b>1</b> non honorable ; [[ἄτιμος]] [[μόρος]] ESCHL sort déshonorant ; ἄτιμον ποιεῖσθαί [[τι]] SOPH traiter qch avec mépris <i>ou</i> dédain;<br /><b>2</b> peu honorable ; [[ἕδρα]] ἀτιμοτέρα XÉN siège <i>ou</i> place moins honorable;<br /><i>Cp.</i> ἀτιμότερος, <i>Sp.</i> ἀτιμότατος.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[τιμή]]. | |btext=ος, ον :<br /><b>A.</b> ([[τιμή]] prix, évaluation);<br /><b>I.</b> sans prix, de peu de prix;<br /><b>II.</b> sans paiement, <i>d’où</i><br /><b>1</b> sans compensation : [[τοῦ]] οἶκον ἄτιμον ἔδεις OD dont tu dévores gratuitement la maison;<br /><b>2</b> non vengé;<br /><b>B.</b> ([[τιμή]] honneur);<br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i><br /><b>1</b> non honoré, déshonoré, méprisé;<br /><b>2</b> jugé indigne de, gén. : [[χάρις]] [[οὐκ]] [[ἄτιμος]] πόνων ESCHL reconnaissance digne de la peine qu’on a prise ; [[ἄτιμος]] [[τοῦ]] τεθνηκότος SOPH indigne du mort;<br /><b>3</b> noté d’infamie ; <i>particul. à Athènes</i> privé (en partie ou en totalité) des droits de citoyens (<i>cf.</i> [[ἀτιμία]]) ; avec un gén. [[ἄτιμος]] τῆς πόλεως LYS privé des droits de citoyen ; [[ἄτιμος]] γερῶν THC dépouillé de ses privilèges;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de choses</i>;<br /><b>1</b> non honorable ; [[ἄτιμος]] [[μόρος]] ESCHL sort déshonorant ; ἄτιμον ποιεῖσθαί [[τι]] SOPH traiter qch avec mépris <i>ou</i> dédain;<br /><b>2</b> peu honorable ; [[ἕδρα]] ἀτιμοτέρα XÉN siège <i>ou</i> place moins honorable;<br /><i>Cp.</i> ἀτιμότερος, <i>Sp.</i> ἀτιμότατος.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[τιμή]]. | ||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=<b>ᾰτῑμος</b> <br /> <b>1</b> dishonouring, [[derisive]] ἀπεθήκατο νόστον ἔχθιστον καὶ ἀτιμοτέραν γλῶσσαν καὶ ἐπίκρυφον οἶμον (O. 8.69) | |||
}} | }} | ||
Revision as of 13:56, 17 August 2017
English (LSJ)
ον, (
A τιμή 1) unhonoured, dishonoured, Il.1.171; μετὰ πᾶσιν ἀτιμοτάτη θεός εἰμι ib.516; ἀτιμότερον δέ με θήσεις 16.90; ἀτιμότεροι, opp. λαχόντες τιμῆς, Thgn.1111; ἄ. μόρος dishonourable, A.Th.589; ἄτιμα δ' οὐκ ἐπραξάτην, i.e. they have met their deserts, Id.Ag.1443; ἄτιμος Ἀργείοισι by them, S.Aj.440; ἔκ γ' ἐμοῦ by me, Id.OC51. b c.gen., ἄ. δωμάτων without the honour of... not deemed worthy of... A.Ch.409 (lyr.); πάντων ib.295; ἐκφορᾶς Id.Th.1029; χάρις οὐκ ἄ. πόνων no unworthy return for... Id.Ag.354; ὧν μὲν ἱκόμην ἄιμον ἐξέπεμψεν S.OT789. 2 deprived of civic rights (cf.ἀτιμία), ἄτιμα τὰ τέκνα γίνεται Hdt.1.173, cf. IG1.37, 9(1).334 (Locr.), etc.; opp. ἐπίτιμος, Ar.Av.766, Ra.692, And.1.80; ἄ. τὰ σώματα ib.74: c.gen.; ib.75; ἄ. γερῶν deprived of privileges, Th.3.58; ἄ. τοῦ τεθνηκότος debarred from all rights in him, S.El.1214; ἄ. τοῦ συμβουλεύειν deprived of the right of advising, D.15.33; ἄ. τῆς πόλεως καθιστάναι τινά Lys.12.21; ἄ. εἶναι καθάπαξ D.21.32, Arist.Ath.22.8. 3 of things, not honourable, Hdt.5.6 (Sup.); ἄτιμον ποιεῖσθαί τι hold in dishonour, S.Ant. 78; ἄτιμα ποιεῖν ἔς τινα Hdt.2.141; ἄ. τοὔργον Ar.Av.166; ἕδρα ἀτιμοτέρα less honourable, X.Cyr.8.4.5; of parts of the body, τὸ τιμιώτερον καὶ τὸ ἀτιμότερον Arist.PA672b21; ἀ. σκεῦος D.S.17.66. II (τιμή 11) without price or value, τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις thou devourest his substance without payment, Od.16.431; of little price, cheap, opp. τίμιος, X.Vect.4.10. 2 unavenged, ἐκ θεῶν A.Ag.1279, cf. E.Hipp.1417. 3 unpunished, Pl.Lg.855c. III Adv. -μως dishonourably, ignominiously, A.Pr.197,919, Th.1026, S.OC428, v.l.in Lys.32.17, etc.: Comp. -ότερον Pl.Ep.309b, D.S.1.67: Sup. ἀτιμότατα Pl.Lg.728b.
German (Pape)
[Seite 386] (τιμή), 1) ungeehrt, verachtet, entehrt, ἀτιμοτάτη θεός Il. 1, 516; Folgde; τινός, einer Sache unwerth geachtet, Aesch. Spt. 1015; vgl. Ag. 360; Soph. O. R. 789; γερῶν, beraubt, thuc. 3, 58; schimpflich, πληγή Plat. Gorg. 527 d; ἔργα Legg. IX, 866 e; ἀτιμοτέρα ἕδρα, ein minder ehrenvoller Platz, Xen. Cyr. 8, 4, 5. – 2) nicht mit Geldwerth abgeschätzt, τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις, du verzehrst dessen Vermögen ohne Ersatz, Od. 16, 431; ungestraft, μηδ' ἐφ' ἑνὶ τῶν ἁμαρτημάτων Plat. Legg. 855 a; vgl. Aesch. Ag. 1420. – 3) der bürgerlichen Rechte beraubt, bes. in Athen ein durch Gesetz u. Richterspruch ganz od. zum Theil seiner bürgerlichen Rechte verlustig u. für ehrlos erklärter Bürger, nächst Tod u. Verbannung die härteste Strafe, gew. Ggstz ἐπίτιμος, auch ὅμοιος, Xen. Cyr. 1, 2, 24. Oft bei Xen. u. Rednern, ἄτιμον τῆς πόλεως καθιστάναι Lys. 12, 21; vgl. bes. Andoc. 1, 75 ff,; Dem. setzt hinzu καὶ μηδενὸς τῶν κοινῶν μετέχειν 15, 32; ἄτιμος τοῦ συμβουλεύειν, der von den Rathsversammlungen ausgeschlossen ist, 15, 33; vgl. Herm. gr. Staatsalterth. §. 124 Böckh Staatsh. p. 409. Vgl. noch Dem. 9, 42 ἄτιμος καὶ πολέμιος τοῦ δήμου, von Einem, der ungestraft getödtet werden darf, geächtet, was 44 erklärt ist καθαρὸς ὁ τοῦτον ἀποκτείνας; Harpocr. ὁ ἀποκτείνας οὐχ ὑπόκειται ἐπιτιμίῳ.
French (Bailly abrégé)
ος, ον :
A. (τιμή prix, évaluation);
I. sans prix, de peu de prix;
II. sans paiement, d’où
1 sans compensation : τοῦ οἶκον ἄτιμον ἔδεις OD dont tu dévores gratuitement la maison;
2 non vengé;
B. (τιμή honneur);
I. en parl. de pers.
1 non honoré, déshonoré, méprisé;
2 jugé indigne de, gén. : χάρις οὐκ ἄτιμος πόνων ESCHL reconnaissance digne de la peine qu’on a prise ; ἄτιμος τοῦ τεθνηκότος SOPH indigne du mort;
3 noté d’infamie ; particul. à Athènes privé (en partie ou en totalité) des droits de citoyens (cf. ἀτιμία) ; avec un gén. ἄτιμος τῆς πόλεως LYS privé des droits de citoyen ; ἄτιμος γερῶν THC dépouillé de ses privilèges;
II. en parl. de choses;
1 non honorable ; ἄτιμος μόρος ESCHL sort déshonorant ; ἄτιμον ποιεῖσθαί τι SOPH traiter qch avec mépris ou dédain;
2 peu honorable ; ἕδρα ἀτιμοτέρα XÉN siège ou place moins honorable;
Cp. ἀτιμότερος, Sp. ἀτιμότατος.
Étymologie: ἀ, τιμή.
English (Slater)
ᾰτῑμος
1 dishonouring, derisive ἀπεθήκατο νόστον ἔχθιστον καὶ ἀτιμοτέραν γλῶσσαν καὶ ἐπίκρυφον οἶμον (O. 8.69)
