View source for μάρτυς

{{LSJ1
|Full diacritics=μάρτῠς
|Medium diacritics=μάρτυς
|Low diacritics=μάρτυς
|Capitals=ΜΑΡΤΥΣ
|Transliteration A=mártys
|Transliteration B=martys
|Transliteration C=martys
|Beta Code=ma/rtus
|Definition=ὁ, ἡ, Cret., Epid. μαῖτυς <span class="title">Leg.Gort.</span>1.13, al., <span class="title">IG</span>42(1).42, Cret. also μαίτυρς <span class="title">GDI</span>4998 v ii; gen. <b class="b3">μάρτῠρος</b>, acc. -ῠρα <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span> 371</span>, etc., formed from μάρτυρ (q. v.), exc. acc. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> μάρτῠν <span class="bibl">Simon. 84</span>. <span class="bibl">4</span>, <span class="bibl">Men. 1034</span>, Plu. 2.49a; dat. pl. <b class="b3">μάρτῠσι</b> (but <b class="b3">μάρτυρσι</b> prob. in <span class="bibl">Hippon. 51</span>):—<b class="b2">witness</b> (not in Hom.), Hes. l.c., <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>372</span>, <span class="bibl">Thgn. 1226</span>, etc.; ἄμμιν μάρτυς ἔστω Ζεύς <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.167</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>664</span>; ἁμέραι δ' ἐπίλοιποι μ. σοφώτατοι <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.34</span>; τούτων μάρτυρας καλῶ θεούς <span class="bibl">S. <span class="title">Tr.</span>1248</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>491</span>; μάρτυρα θέσθαι τινά <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>261</span>; μ. θεοὺς ποιεῖσθαι <span class="bibl">Th.4.87</span>, etc.; μάρτυρι χρῆσθαί τινι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1375b30</span>; <b class="b3">μάρτυρας παρέχεσθαι</b> produce <b class="b2">witnesses</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>471e</span>, cf. <span class="bibl">D.27.51</span>, etc.; μάρτυρες παρίστανται <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.6.16</span>; <b class="b3">μάρτυρα παράγεσθαι, μάρτυρας ἐπάγεσθαι</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>836c</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>364c</span>; δικάζει ταῦτα μαρτύρων ὅπο <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span> 934</span>; μαρτύρων ἐναντίον <span class="bibl">Antipho 1.28</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>448</span>; ἐν μάρτυσι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span> 175e</span>; <b class="b3">τί δεῖται μάρτυρος</b>; <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>340a</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">martyr</b>, Apoc.2.13, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Astrol., <b class="b2">in aspect</b>, μάρτυρες ἀλλήλων <span class="bibl">Man. 4.451</span>. (Cf. <b class="b3">μάρτυρ, μάρτυρος</b>.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0097.png Seite 97]] υρος, ὁ, dat. plur. μάρτυσι, acc. sing. μάρτυρα, doch wird μάρτυν aus Men. bei Phot. angeführt, Sp. haben auch den nom. [[μάρτυρ]], <b class="b2">Zeuge, Zeuginn</b>, Hes. O. 373; H. h. Merc. 372, [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεύς]], Pind. P. 4, 167, öfter; ἔθηκε ναυτιλίας ἐσχάτας μάρτυρας, von den Säulen des Herakles, N. 3, 22; Tragg., ὡς ἂν παρῇ μοι [[μάρτυς]] ἐν δίκῃ [[ποτέ]], Aesch. Ch. 981; [[μάρτυς]] ἐν λόγοις, Soph. Phil. 319; πολλῶν παρόντων μαρτύρων, Trach. 351; τούτων μάρτυρας καλῶ θεούς, Eur. Troad. 1238; μαρτύρων [[ἐναντίον]], Ar. Eccl. 448, vor Zeugen; sehr gew. in Prosa, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; Plat. Rep. I, 340 a; ἐν μάρτυσι, vor Zeugen, Conv. 175 e; μάρτυρας παρέξομαι, ich werde Zeugen stellen, 215 b, u. so häufig bei den Rednern; auch τούτοις τοῖς λόγοις μάρτυρας τοὺς ποιητὰς ἐπάγονται, Plat. Rep. II, 364 c, wie μάρτυρα παραγόμενος τὴν τῶν θηρίων φύσιν, Legg. VIII, 836 c; αὐτὸν σὲ μάρτυρα ποιοῦμαι, Xen. An. 7, 7, 39 u. sonst, auch bei Folgdn.
}}
{{ls
|lstext='''μάρτῠς''': ὁ, καὶ ἡ, γεν. μάρτῠρος, αἰτ. -ῠρα, (Ἀρχίλ. 11), κτλ., σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[μάρτυρ]], πλὴν τῆς αἰτ. μάρτῠν [[Σίμων]]. 84, Μένανδ. παρὰ Φωτ.· δοτ. πληθ. μάρτῠσι, ποιητ. μάρτυσσι Ἱππῶν. 42, Meineke εἰς Εὐφορ. 109· (ἴδε ἐν λ. [[μέριμνα]]): - [[μάρτυς]] (οὐχὶ παρ’ Ὁμ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 369, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 372, Θεογν. 1226, κτλ.· ἄμμιν [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεὺς]] Πινδ. Π. 4. 297, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 664· ἁμέραι δ’ ἐπίλοιποι μ. σοφώτατοι Πινδ. Ο. 1. 54· μάρτυρας καλῶ θεοὺς Σοφ. Τρ. 1248, πρβλ. Εὐρ. Φοιν. 491· μάρτυρα θέσθαι τινὰ ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 261· μ. θεοὺς ποιεῖσθαι Θουκ. 4. 87, κτλ.· μάρτυρι χρῆσθαί τινι Ἀριστ. Ρητ. 1. 15, 13· - [[ἀλλά]], μάρτυρας παρέχεσθαι, ἦτο ἡ κοινοτάτη παρ’ Ἀττ. [[φράσις]] ἐπὶ τῆς κοινοτάτης προσαγωγῆς μαρτύρων, Πλάτ. Γοργ. 471E, Δημ. 829. 20, κτλ.· οὕτω καί, μ. παριστάναι, παράγεσθαι, ἐπάγεσθαι Ξεν. Κύρ. 1. 6, 16, Πλάτ. Νόμ. 836C, Πολ. 364C· δικάζει [[ταῦτα]] μαρτύρων ὕπο Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 934· μαρτύρων [[ἐναντίον]] Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 448, Ἀντιφῶν 114. 25· ἐν μάρτυσι Πλάτ. Συμπ. 175E, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 340A· - συναπτόμενον μετ’ οὐδ. οὐσιαστικοῦ, Κάλλιπος μάρτυρα ποιεῖται... τὰ ἔπη Παυσ. 9. 29, 2. - Ἰσοδύναμοι τύποι: [[μάρτυρος]], [[μάρτυρ]], ἃ ἴδε. ΙΙ. ὁ μαρτυρήσας [[ὑπὲρ]] τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως, Μαρτύρ. Πολυκ. 1021A, Κλήμ. Ἀλ. Ι. 1060Β, Ὠριγ. ΙΙΙ, 412C, κλ. - Ἐνίοτε λέγεται ἡ [[λέξις]] καὶ ἐπὶ Ὁμολογητ., Ἱππόλυτ. Αἱρ. 454, 45.
}}
{{bailly
|btext=υρος (ὁ, ἡ, τό)<br />témoin : μάρτυρά τινα ποιεῖσθαι THC prendre qqn à témoin ; μάρτυρας [[καλῶ]] θεούς SOPH j’en atteste les dieux ; μάρτυρι χρῆσθαί τινι ARSTT faire paraître qqn comme témoin ; μαρτύρων [[ἐναντίον]] AR par devant témoins.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>skr.</i> smarati « se souvenir ».
}}
{{Slater
|sltr=<b>μάρτῠς</b> (-υς, -υρ（α), -υρες, -υρας.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[witness]] ἁμέραι δ' ἐπίλοιποι μάρτυρες σοφώτατοι (O. 1.34) τεαὶ γὰρ ὧραι μ' ἔπεμψαν μάρτυῤ ἀέθλων (O. 4.3) πολλοὶ μάρτυρες ἀμφοτέροις πιστοί (P. 1.88) “καρτερὸς [[ὅρκος]] [[ἄμμιν]] [[μάρτυς]] [[ἔστω]] [[Ζεύς]]” (P. 4.167) δονάκων, τοὶ παρὰ καλλιχόρῳ ναίοισι πόλι Χαρίτων Καφισίδος ἐν τεμένει, πιστοὶ χορευτᾶν μάρτυρες (P. 12.27) κιόνων [[ὕπερ]] Ἡρακλέος [[ἥρως]] θεὸς ἃς ἔθηκε ναυτιλίας ἐσχάτας μάρτυρας κλυτούς (Wil.; cll. (O. 1.34) : κλυτάς codd.) (N. 3.23) οὐ [[ψεῦδις]] ὁ [[μάρτυς]] ἔργμασιν ἐπιστατεῖ, [[Αἴγινα]], τεῶν [[Διός]] τ' ἐκγόνων (Neoptolemos?, [[Pindar]]?; v. Tugendhat, [[Hermes]], 1960, 395&#774;{1}) (N. 7.49) πιστὰ δ' Ἀγασικλέει [[μάρτυς]] [[ἤλυθον]] ἐς χορὸν a [[chorus]] of girls sings Παρθ. 2. 39.
}}
{{eles
|esgtx=[[mártir]]
}}
{{StrongGR
|strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; a [[witness]] ([[literally]] ([[judicially]]) or [[figuratively]] (genitive [[case]])); by [[analogy]], a "[[martyr]]": [[martyr]], [[record]], [[witness]].
}}
{{grml
|mltxt=ο<br /><b>βλ.</b> [[μάρτυρας]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''μάρτῠς:''' ὁ, επίσης ἡ, γεν. [[μάρτυρος]], αιτ. <i>-ῠρα</i> κ.λπ., [[τύπος]] προερχόμενος από το [[μάρτυρ]], [[αλλά]] [[επιπλέον]] αιτ. <i>μάρτῠν</i>, με δοτ. πληθ. <i>μάρτῠσι</i>· [[μάρτυρας]] (ο, η), σε Ησίοδ., Θέογν.· μάρτυρα [[θέσθαι]] τινά, σε Ευρ.· <i>[[μάρτυρας]] θεοὺς ποιεῖσθαι</i>, σε Θουκ.· <i>μάρτυρι χρῆσθαί τινι</i>, σε Αριστ.· <i>[[μάρτυρας]] παρέχεσθαι</i>, [[παρουσιάζω]] μάρτυρες, σε Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, <i>[[μάρτυρας]] παριστάναι</i>, σε Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''μάρτυς:''' ῠρος ὁ и ἡ (acc. иногда μάρτυν, dat. pl. μάρτῠσι)<br /><b class="num">1)</b> свидетель(ница) (μάρτυρας καλεῖν θεούς Soph.): μαρτύρων [[ἐναντίον]] Arph. и ἐν μάρτυσι Plat. в присутствии свидетелей;<br /><b class="num">2)</b> свидетельство, подтверждение, доказательство, довод: μάρτυρα παράγεσθαί или ἐπάγεσθαί τι Plat. приводить что-л. в подтверждение;<br /><b class="num">3)</b> засвидетельствовавший своей кровью, т. е. мученик ([[Στέφανος]] ὁ μ. NT).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m. f.<br />Meaning: [[witness]] (Il.; on the spread etc. E. Kretschmer Glotta 18, 92 f., on the use in Homer Nenci Par. del Pass. 13, 221ff.) <b class="b2">martyr, (blood-witness)</b> (christ. lit.; s. Bauer Gr.-dt. Wb. s.v.).<br />Other forms: Aeol. (Hdn. Gr.) a. Dor. <b class="b3">μάρτυρ</b>, Cret. Epid. <b class="b3">μαῖτυς</b> (<b class="b3">-ρς</b>), <b class="b3">-ρος</b>, acc. also <b class="b3">μάρτυν</b> (Simon.), dat. pl. <b class="b3">μάρτυσι</b> (<b class="b3">-ρσι</b> Hippon.?); ep., also NWGr. <b class="b3">μάρτυρος</b>.<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">μαρτυρο-ποιέομαι</b> <b class="b2">call as witness</b> (inscr., pap.), <b class="b3">ψευδό-μαρτυς</b> <b class="b2">false witness</b> (Pl.; Risch IF 59, 257 f.), <b class="b3">ἐπί-μαρτυς</b> [[witness]] (Ar., Call., A. R.), prob. backformation from <b class="b3">ἐπι-μαρτύρομαι</b>, <b class="b3">-ρέω</b>; on supposed <b class="b3">ἐπιμάρτυρος</b> (for <b class="b3">ἔπι μάρτυρος</b>) see Leumann Hom. Wörter 71.<br />Derivatives: <b class="b3">μαρτυρία</b> (λ 325; cf. below on <b class="b3">μαρτυρέω</b>), <b class="b3">μαρτύριον</b> (IA) [[testimony]], [[evidence]]. Denominatives: 1. <b class="b3">μαρτύρομαι</b>, also wiht prefix, e.g. <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b2">call as witness</b> (IA); 2. <b class="b3">μαρτυρέω</b>, often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀντι-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">συν-</b>, <b class="b2">testify, bear witness</b> (Alc., Pi., IA) with <b class="b3">μαρτύρημα</b> (E.), (<b class="b3">ἀντι-</b>, <b class="b3">κατα-)-μαρτύρησις</b> (Epicur., pap.) [[testimony]], also (<b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">συμ-</b>) <b class="b3">μαρτυρία</b> <b class="b2">id.</b> (cf. above and Scheller Oxytonierung 34f. w. n. 4).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: The basis may be a verbal noun <b class="b3">*μάρ-τυ-</b> [[testimony]], seen in <b class="b3">μάρ-τυς</b>, <b class="b3">-τυν</b>, <b class="b3">-τυσι</b>; cf. below. The change from abstract [[testimony]] to appellative [[witness]] is attested more often, e.g. Fr. <b class="b2">témoin</b> < Lat. [[testimonium]], Engl. [[witness]] orig. [[testimony]], then [[witness]]. The suffix <b class="b3">ρο-</b> gave the personal, prob. orig. adjectival <b class="b3">μάρτυ-ρος</b>. A compromise with <b class="b3">μάρτυς</b> gave perhaps the consonantstem <b class="b3">μάρτυρ-</b>; note esp. the gen. pl. <b class="b3">μαρτύρων</b> (<b class="b3">ἐναντίον μαρτύρων</b> etc.), which can be both from the <b class="b2">o-</b>stem and from the consonantstem; further see Egli Heteroklisie 117ff. Dissimilation occurred in <b class="b3">μαῖτυ(ρ)ς</b> (< <b class="b3">*μάρτυρ-ς</b>); <b class="b3">μάρτυσι</b> and <b class="b3">μάρτυς</b> can be explained in the same way (Schwyzer 260); cf. above. - As zero grade <b class="b3">τυ-</b>derivation <b class="b3">μάρτυς</b> may belong to a verb for [[remember]], which may be found in Skt. <b class="b2">smárati</b> and which may have other derivatives in Greek, e.g. <b class="b3">μέριμνα</b> (s. v.); proper meaning *'remembrance'. -- Not with Thieme Studien 55 (with criticism of the traditional interpretation): from <b class="b2">*mr̥t-tur</b> prop. <b class="b2">seizing death</b> (?), cf. Leumann Gnomon 25, 191. - But this cannot explain the vocalism, so rather a loand from Pre-Greek (Fur. 296). The speculations above, which start from an IE origin, must be rejected.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />a [[witness]], Hes., Theogn.; μάρτυρα [[θέσθαι]] τινά Eur.; μ. θεοὺς ποιεῖσθαι Thuc.; μάρτυρι χρῆσθαί τινι Arist.; μάρτυρας παρέχεσθαι to [[produce]] witnesses, Plat., etc.; so, μ. παριστάναι Xen.
}}
{{FriskDe
|ftr='''μάρτυς''': {mártus}<br />'''Forms''': äol. (Hdn. Gr.) u. dor. [[μάρτυρ]], kret. epid. [[μαῖτυς]] (-ρς), -ρος, Akk. auch μάρτυν (Simon. u. a.), Dat. pl. μάρτυσι (-ρσι Hippon.?); ep., auch nwgr. [[μάρτυρος]]<br />'''Grammar''': m. f.<br />'''Meaning''': [[Zeuge]] (seit Il., zur Verbreitung usw. E. Kretschmer Glotta 18, 92 f., zum Gebrauch bei Homer Nenci Par. del Pass. 13, 221ff.) [[Blutzeuge]], [[Märtyrer]] (christl. Lit.; s. Bauer Gr.-dt. Wb. s.v.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[μαρτυροποιέομαι]] [[zum Zeugen anrufen]] (Inschr., Pap.), ψευδόμαρτυς [[falscher Zeuge]] (Pl. usw.; Risch IF 59, 257 f.), [[ἐπίμαρτυς]] [[Zeuge]] (Ar. in lyr., Kall., A. R. u.a.), wohl Rückbildung aus [[ἐπιμαρτύρομαι]], -ρέω; über das angebliche [[ἐπιμάρτυρος]] (für [[ἔπι]] [[μάρτυρος]]) zuletzt Leumann Hom. Wörter 71.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[μαρτυρία]] (seit λ 325; vgl. unten zu [[μαρτυρέω]]), [[μαρτύριον]] (ion. att.) [[Zeugnis]], [[Beweis]]. Denominativa: 1. [[μαρτύρομαι]], auch mit Präfix, z.B. δια-, ἐπι-, [[zum Zeugen anrufen]] (ion. att.); 2. [[μαρτυρέω]], oft m. Präfix, z.B. ἀντι-, ἐκ-, ἐπι-, δια-, κατα-, συν-, [[Zeugnis ablegen]], [[bezeugen]] (Alk., Pi., ion. att.) mit [[μαρτύρημα]] (E.), (ἀντι-, κατα-)-[[μαρτύρησις]] (Epikur., Pap. u. a.) [[Zeugnis]], auch (δια-, ἐκ-, ἐπι-, συμ-) [[μαρτυρία]] ib. (vgl. oben und Scheller Oxytonierung 34f. m. A. 4).<br />'''Etymology''' : Auszugehen ist von einem Verbalnomen *μάρτυ- [[Zeugnis]], das noch in [[μάρτυς]], -τυν, -τυσι vorliegen kann; vgl. indessen unten. Der anzunehmende Übergang vom Abstraktum [[Zeugnis]] zum appellativischen [[Zeuge]] läßt sich mehrfach belegen, z.B. frz. ''témoin'' < lat. ''testimonium'', nengl. ''witness'' urspr. [[Zeugnis]], dann [[Zeuge]]. Durch Hinzufügung des ρο-Suffixes entstand das von Anfang an persönliche, wohl eig. adjektivische [[μάρτυρος]]. Ein Kompromiß mit [[μάρτυς]] ergab vielleicht den auffallenden Konsonantstamm [[μάρτυρ]]-; zu beachten dabei besonders der Gen. pl. μαρτύρων ([[ἐναντίον]] μαρτύρων usw.), der sich sowohl auf den ''o''-Stamm wie auf den Konsonantstamm beziehen ließ; Näheres bei Egli Heteroklisie 117ff. Dissimilation fand statt in μαῖτυ(ρ)ς (< *μάρτυρς); auch μάρτυσι und [[μάρτυς]] lassen sich so erklären (Schwyzer 260; vgl. oben). —Als schwundstufige τυ-Ableitung kann [[μάρτυς]] zu einem Verb für [[sich erinnern]] gehören, das u. a. in aind. ''smárati'' vorliegt und im Griech. auch andere Ableger hinterlassen hat, z.B. [[μέριμνα]] (s. d.); eig. Bed. dann *’Erinnerung’. — Abzulehnen Thieme Studien 55 (mit Kritik der herkömmlichen Auffassung): aus *''mr̥t''-''tur'' eig. [[den Tod ergreifend]] (?), vgl. Leumann Gnomon 25, 191.<br />'''Page''' 2,178-179
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：m£rtuj 馬而替士<p>'''詞類次數'''：名詞（34）<p>'''原文字根'''：印證（者） 相當於： （[[עֵד]]&#x200E;）<p>'''字義溯源'''：見證*，觀察，見證人，為證。這字有三方面的用法：<p>1）在法律上的見證，如（ 太18:16； 可14:63； 徒6:13）<p>2）在歷史事實上的見證，如 徒10:41； 提前6:12； 提後2:2）<p>3）在忠誠德行上的見證，有許多信徒願意流血捨命為主見證（ 徒22:20； 啓2:13;  17:6）<p/>'''同源字'''：1） （[[ἀμάρτυρος]]）未經證實的 2） （[[διαμαρτύρομαι]]）誠摯證實或保證 3） （[[ἐπιμαρτυρέω]]）充分證實 4） （[[καταμαρτυρέω]]）作證控告 5） （[[μαρτυρέω]]）作見證 6） （[[μαρτυρία]]）作證 7） （[[μαρτύριον]]）證據，證詞 8） （[[μαρτύρομαι]]）傳召作證 9） （[[μάρτυς]] / [[πρωτόμαρτυς]]）見證 10） （[[προμαρτύρομαι]]）預先證明 11） （[[συμμαρτυρέω]]）同證 12） （[[συνεπιμαρτυρέω]]）同作見證 13） （[[ψευδόμαρτυς]]）假見證 14） （[[ψευδομαρτυρέω]]）作假見證 15） （[[ψευδομαρτυρία]]）不真的證言<p/>'''出現次數'''：總共（34）；太（2）；可（1）；路（2）；徒（13）；羅（1）；林後（2）；腓（1）；帖前（1）；提前（2）；提後（1）；來（2）；彼前（1）；啓（5）<p/>'''譯字彙編'''：<p>1） 見證人（21） 太26:65； 可14:63； 徒2:32； 徒3:15； 徒5:32； 徒7:58； 徒10:39； 徒10:41； 徒13:31； 徒22:15； 徒22:20； 徒26:16； 提前6:12； 提後2:2； 來10:28； 彼前5:1； 啓1:5； 啓2:13； 啓3:14； 啓11:3； 啓17:6；<p>2） 見證（10） 路11:48； 路24:48； 徒1:8； 徒1:22； 徒6:13； 羅1:9； 林後13:1； 腓1:8； 帖前2:5； 提前5:19；<p>3） 見證人的（1） 來12:1；<p>4） 為證（1） 林後1:23；<p>5） 作見證（1） 太18:16
}}