View source for ἄσπρος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄσπρος
|Medium diacritics=ἄσπρος
|Low diacritics=άσπρος
|Capitals=ΑΣΠΡΟΣ
|Transliteration A=áspros
|Transliteration B=aspros
|Transliteration C=aspros
|Beta Code=a)/spros
|Definition=ἄσπρα, ἄσπρον, = Lat.<br><span class="bld">A</span> [[asper]], Ael.NA1.26.<br><span class="bld">II</span> [[ἄσπρα γράμματα]] = [[invisible]] [[writing]], Cat.Cod.Astr.1.108 (the signf. [[white]] is very late); [[ἄσπρον]], τό, [[white of an egg]], [Gal.] 14.560.<br><span class="bld">III</span> name of an [[ingredient]] of [[incense]], Aët.16.146,148.
}}
{{DGE
|dgtxt=ἄσπρη, ἄσπρον<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[transparente]], [[invisible]] περὶ τοῦ ποιῆσαι ἄσπρα γράμματα <i>Cat.Cod.Astr</i>.1.108.1.<br /><b class="num">2</b> [[blanco]] [[κολόβιον]] <i>A.Barth</i>.2.<br /><b class="num">II</b> subst. [[τὸ ἄσπρον]]<br /><b class="num">1</b> [[clara del huevo]] Gal.14.560.<br /><b class="num">2</b> cierto [[ingrediente del incienso]] Aët.16.146, 148.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Prést. del lat. <i>[[asper]]</i> c. diversas modificaciones de sent., cf. [[ἀσπρός]].
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο (AM [[ἄσπρος]], -η, -ο)<br />ο [[λευκός]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[ασημένιος]] («τ' ἄσπρο τὸ σκουτάριν», ασημένια [[ασπίδα]]<br />«άσπροι παράδες», ασημένια νομίσματα)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το άσπρο</i>(<i>ν</i>)<br />το [[γλαύκωμα]]<br /><b>3.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα άσπρα</i><br />α) τα [[λευκά]] φορέματα ή τα [[άμφια]]<br />β) τα χρήματα (παροιμ. «τ' άσπρα κατεβάζουν τ' άστρα» — όποιος έχει χρήματα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει)<br /><b>αρχ.-νεοελλ.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[ασπράδι]] του αβγού<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[χλωμός]] («[[άσπρος]] από φόβο»)<br /><b>2.</b> (για τον γιαλό) αφρισμένος<br /><b>3.</b> ο [[ευτυχισμένος]], ο [[καλότυχος]] («[[σήμερα]] [[άσπρος]] [[ουρανός]], [[σήμερα]] άσπρη [[μέρα]]»)<br /><b>4.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η άσπρη</i><br />η [[ηρωίνη]] και η [[κοκαΐνη]]<br /><b>5.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> α) τουρκικό [[νόμισμα]]<br />β) το [[λευκό]] [[χρώμα]] («το άσπρο λερώνει εύκολα»)<br />γ) το άσπρο [[μέρος]] ενός πράγματος («το άσπρο του ματιού, του αβγού κ.λπ.»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[σκληρός]]<br /><b>2.</b> αυτός που δεν διακρίνεται καλά, ο [[δυσανάγνωστος]] («άσπρα γράμματα»)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> συστατικό του θυμιάματος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <b>λατ.</b> <i>asper</i> «[[τραχύς]]», το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει προϊόντα ανάγλυφης εργασίας ([[πρβλ]]. <i>aspera pocula</i> «ασημένια ποτήρια»), [[κυρίως]] όμως ασημένια νεοκοπέντα νομίσματα [[άνευ]] παραστάσεων ([[πρβλ]]. <i>nummi asperi</i> «αργυρά νομίσματα»), απ' όπου και προέκυψε η [[κατά]] τους βυζαντινούς χρόνους [[σημασία]] της λ. <i>άσπρον</i> «ασημένιο αυτοκρατορικό [[νόμισμα]]». Από την τελευταία αυτή [[χρήση]] του τ. προήλθε τελικά η επικρατήσασα [[έκτοτε]] [[έννοια]] της λ. [[άσπρος]] «[[λευκός]]», ενώ ήδη απαντά στον Γαληνό για να δηλώσει «το [[λευκό]] του αβγού, το [[ασπράδι]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[ασπράδα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ασπράδι]], [[ασπριά]], [[ασπρίζω]], [[ασπρίλα]], [[ασπρούδι]], [[ασπρούλης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[ασπροφορώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ασπρειδερός]], [[ασπροβδόμαδο]], [[ασπροβολώ]], [[ασπρογαλάζιος]], [[ασπρογάλανος]], [[ασπρογαλιάζω]], [[ασπρογένης]], [[ασπροδόντης]], [[ασπροθύμαρο]], [[ασπροκάρφι]], [[ασπροκίτρινος]], [[ασπρολογώ]], [[ασπρολούλουδο]], [[ασπρομάλλης]], [[ασπρόξυλο]], [[ασπροπόταμος]], [[ασπροπρόσωπος]], [[ασπρόρουχο]], [[ασπροσυκιά]], [[ασπροχαράζω]], [[ασπρόχορτο]], [[ασπρόχωμα]] / [[ασπρόμαυρος]], [[μαυρόασπρος]], [[κάτασπρος]], [[όλασπρος]], [[ολάσπρος]], [[ολόασπρος]]].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[rough]] (Ael.)<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Lat.<br />Etymology: A loan from Lat. [[asper]]. On the later history s. DELG.
}}
{{pape
|ptext=s. [[ἄσπρις]].
}}