modero: Difference between revisions
Οὐ γὰρ ἀργίας ὤνιον ἡ ὑγίεια καὶ ἀπραξίας, ἅ γε δὴ μέγιστα κακῶν ταῖς νόσοις πρόσεστι, καὶ οὐδὲν διαφέρει τοῦ τὰ ὄμματα τῷ μὴ διαβλέπειν καὶ τὴν φωνὴν τῷ μὴ φθέγγεσθαι φυλάττοντος ὁ τὴν ὑγίειαν ἀχρηστίᾳ καὶ ἡσυχίᾳ σῴζειν οἰόμενος → For health is not to be purchased by idleness and inactivity, which are the greatest evils attendant on sickness, and the man who thinks to conserve his health by uselessness and ease does not differ from him who guards his eyes by not seeing, and his voice by not speaking
(Gf-D_6) |
|||
(4 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LaEn | |||
|lnetxt=modero moderare, -, moderatus V :: [[check]], [[slow down]], [[control]] | |||
}} | |||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>mŏdĕro</b>: āvi, ātum, 1, v. a. [[modus]],<br /><b>I</b> to [[moderate]] a [[thing]] (in [[verb]]. fin. [[only]] anteand | |lshtext=<b>mŏdĕro</b>: āvi, ātum, 1, v. a. [[modus]],<br /><b>I</b> to [[moderate]] a [[thing]] (in [[verb]]. fin. [[only]] anteand post-class.).<br /><b>I</b> Lit.<br /> <b>(a)</b> With acc.: [[neque]] tuum te [[ingenium]] moderat, Pac. ap. Non. 471, 7.—<br /> <b>(b)</b> With dat.: ego voci moderabo meae, Plaut. Mil. 2, 2, 115.—<br /><b>II</b> Transf., to [[regulate]], Dig. 3, 5, 14: ita res moderatur, ut, etc., ib. 23, 3, 39.—Hence, mŏdĕrātus, a, um, P. a., [[keeping]] [[within]] [[due]] bounds, observing [[moderation]], [[moderate]] (Ciceron.).<br /> <b>A</b> Of persons: moderati senes tolerabilem agunt senectutem, Cic. Sen. 3, 7: in omnibus vitae partibus [[moderatus]] ac [[temperans]], id. Font. 14, 40: moderatum esse in re aliquā, id. Phil. 2, 16, 40; cf.: Gracchis cupidine victoriae [[haud]] [[satis]] [[moderatus]] [[animus]], Sall. J. 42, 2.—<br /> <b>B</b> Of things, moderated, kept [[within]] [[due]] [[measure]] or bounds, [[moderate]]: [[convivium]] moderatum [[atque]] honestum, Cic. Mur. 6, 13: [[ventus]], Ov. Tr. 4, 4, 57: [[mores]], Cic. Fam. 12, 27, 1: [[otium]], id. Brut. 2, 8: [[doctrina]], id. Mur. 29, 60: [[oratio]], id. de Or. 2, 8, 34.—Comp.: [[quando]] [[annona]] moderatior? Vell. 2, 126, 3. —Sup.: moderatissimus [[sensus]], Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5.—Hence, adv.: mŏdĕ-rātē, [[with]] [[moderation]], [[moderately]] (Ciceron.): [[moderate]] [[dictum]], Cic. Font. 10, 31: omnia humana [[placate]] et [[moderate]] feramus, id. Fam. 6, 1, 4: [[moderate]] et clementer jus dicere, Caes. B. C. 3, 20.—Comp.: moderatius id volunt fieri, Cic. Fin. 1, 1, 2. —Sup.: res moderatissime constituta, Cic. Leg. 3, 5, 12. | ||
}} | }} | ||
{{Gaffiot | {{Gaffiot | ||
|gf=<b>mŏdĕrō</b>,¹⁶ āvī, ātum, āre ([[modus]]), tr., tenir dans la mesure, modérer, régler : Pacuv. 306 ; Acc. Tr. 303 || pass., Paul. Dig. 3, 5, 15 ; Ulp. Dig. 23, 3, 39.||pass., Paul. Dig. 3, 5, 15 ; Ulp. Dig. 23, 3, 39. | |gf=<b>mŏdĕrō</b>,¹⁶ āvī, ātum, āre ([[modus]]), tr., tenir dans la mesure, modérer, régler : Pacuv. 306 ; Acc. Tr. 303 || pass., Paul. Dig. 3, 5, 15 ; Ulp. Dig. 23, 3, 39.||pass., Paul. Dig. 3, 5, 15 ; Ulp. Dig. 23, 3, 39. | ||
}} | |||
{{Georges | |||
|georg=modero, āvi, ātum, āre = [[moderor]], I) [[mäßigen]], in [[Schranken]] [[halten]], tuum te [[ingenium]] moderat, Pacuv. tr. 306: [[nec]] (te) moderat [[metus]], Acc. tr. 303. – II) übtr., [[regeln]], [[einrichten]], im [[Passiv]], et [[pro]] qualitate personarum et [[actio]] formatur et [[condemnatio]] moderatur, Paul. dig. 3, 5, 15 extr.: [[ita]] [[res]] moderetur, ut etc., Ulp. dig. 23, 3, 39. | |||
}} | }} |
Latest revision as of 13:59, 13 February 2024
Latin > English
modero moderare, -, moderatus V :: check, slow down, control
Latin > English (Lewis & Short)
mŏdĕro: āvi, ātum, 1, v. a. modus,
I to moderate a thing (in verb. fin. only anteand post-class.).
I Lit.
(a) With acc.: neque tuum te ingenium moderat, Pac. ap. Non. 471, 7.—
(b) With dat.: ego voci moderabo meae, Plaut. Mil. 2, 2, 115.—
II Transf., to regulate, Dig. 3, 5, 14: ita res moderatur, ut, etc., ib. 23, 3, 39.—Hence, mŏdĕrātus, a, um, P. a., keeping within due bounds, observing moderation, moderate (Ciceron.).
A Of persons: moderati senes tolerabilem agunt senectutem, Cic. Sen. 3, 7: in omnibus vitae partibus moderatus ac temperans, id. Font. 14, 40: moderatum esse in re aliquā, id. Phil. 2, 16, 40; cf.: Gracchis cupidine victoriae haud satis moderatus animus, Sall. J. 42, 2.—
B Of things, moderated, kept within due measure or bounds, moderate: convivium moderatum atque honestum, Cic. Mur. 6, 13: ventus, Ov. Tr. 4, 4, 57: mores, Cic. Fam. 12, 27, 1: otium, id. Brut. 2, 8: doctrina, id. Mur. 29, 60: oratio, id. de Or. 2, 8, 34.—Comp.: quando annona moderatior? Vell. 2, 126, 3. —Sup.: moderatissimus sensus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 5.—Hence, adv.: mŏdĕ-rātē, with moderation, moderately (Ciceron.): moderate dictum, Cic. Font. 10, 31: omnia humana placate et moderate feramus, id. Fam. 6, 1, 4: moderate et clementer jus dicere, Caes. B. C. 3, 20.—Comp.: moderatius id volunt fieri, Cic. Fin. 1, 1, 2. —Sup.: res moderatissime constituta, Cic. Leg. 3, 5, 12.
Latin > French (Gaffiot 2016)
mŏdĕrō,¹⁶ āvī, ātum, āre (modus), tr., tenir dans la mesure, modérer, régler : Pacuv. 306 ; Acc. Tr. 303 || pass., Paul. Dig. 3, 5, 15 ; Ulp. Dig. 23, 3, 39.
Latin > German (Georges)
modero, āvi, ātum, āre = moderor, I) mäßigen, in Schranken halten, tuum te ingenium moderat, Pacuv. tr. 306: nec (te) moderat metus, Acc. tr. 303. – II) übtr., regeln, einrichten, im Passiv, et pro qualitate personarum et actio formatur et condemnatio moderatur, Paul. dig. 3, 5, 15 extr.: ita res moderetur, ut etc., Ulp. dig. 23, 3, 39.